E,
'h
j
no
en Zonen,
If A0. 1890.
Zaterdag 26 April.
N°. 7487.
>AM.
•ej,
KENNISGEVING.
D.
arden.
jEBK,
kelijks
focko-
telling
E DE
jortcii.
fljne
an 40
ier-en-veertig-ste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
uitgêverTT odé.
BuitenlaiiflscliP Berichten.
W» aflosbaar
n sens. tetfnD
waarin da
pen, en gaeft
aan C. J.
en garden
rcstifd
IVI
gunst flan;
eg. 273, 1
4am.
m
IN VAN
UEM.
de, bovea-
Theeün bij
ide, neemt
levelen.
lNGE Jr.,
4EN,
ÏTo. 135,
COURANT.
AnoNNEMENTSrnus, per kwartaal/t.85.
franco per post, door het geheele Rijk2.50.
Afzonderlijke iiomtuers0.10.
BüllEJlC! HARKT, K, 12 4.
AnvEiiTBNTlEpnus: van 10 gewa.ie regels met
inbegrip vAn eene Courant1.10,
Iedere gewone rege! meern l)
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Kleinhandel tn sterken drank.
.Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen, ingevolge art. 5 der Wet tot regeling
van den kleinhandel in sterken drank en tot
beteugeling van openbare dronkenschap
[Staatsblad no. 118 van 1885), ter openbare
kennis, dat bij hen de volgende verzoek
schriften tot verkoop van sterken drank in
het klein zijn ingekomen:
i'. van JOHANNA MARIJNEN, wed. K.
VAN GOGH, voor het pand aan de
Langehaven, wijk C, no. 03
2°. van MARIA CATHARINA BEREN-
DRINKER, wed. J. W. VOOGES, voor
het pand aan de Boterelraat, wijk D,
no. 81.
Schiedam, den 24sten April 1890.
Burgemeester en Weihouders voornoemd,
P. J. VAN DIJK VAN MATENESSE.
La Secretaris,
A. W. MULDER,
Schiedam, 24 April 1890.
Vervolg en slot)
Nogmaals vestigen we de aandacht op de
brochure van mr. Levy. Wat we Woensdag
uit aanhaaldenkan niet nalaten op ieder
eerlijk gemoed -liepen indruk te maken. We
vragen ten slotte nog eenige oogenblikken voor
een hoogst belangrijk punt. Mr. Levy zegt
sDe heer Lohman tast in zijne brochure
«Pacificatie" het karakter der volksschool aan,
en bewijst deze uitspraak aldus:
De wijze, waarop de lieer Lohman de volks
school aantast, zou ongelooflijk zijn, indien
de treur - waarheid niet met de stukken kon
worden aangetoond.
De Grondwet zegtHet-openbaar onderwijs
is een voorwerp van de aanhoudende zorg der
Regeering.
Dc heer L., thans met de uitvoering der
Gvv. belast, stelt de Staatszorg voor de open-
school op écne lijn met gij zoudt het
niet roden, al werd het u in honderd gege
ven op óéne lijn met de Staatszorg voor
krankzinnigen.
Letterlijk aldus kan men lezen, blz. 23
Pacificatie
«Wanneer de Staat minderjarigen of
«krankzinnigen te hulp komt; zich voor hen
«veel uitgaven getroost; hen, wanneer ze
«gevaarlijk en onvermogend zijn, op 's lands
«kosten opvoedt of opsluit, dan worden die
«hulpbehoevenden geldelijk boven de andere
«ingezetenen grootclijks bevoorrecht; toch zal
«niemand beweren, dat zij diensvolgens tot
«eene bevoorrechte klasse der maatschappij
«behooren, of bij 's lands Regeering in hooger
«aanzien staan dan de overige ingezetenen.
«Blijkbaar steunt de Overheid hen alleen,
«omdat zij onmachtig zijn zichzelven te be-
«schermen en zich vrij te bewegen, en omdat
«een hooger belang eischt, dat zij niet aan
«zichzelven. worden overgelaten. Financieel
«worden sommige: hunner bevoorrecht, zon-
«der dat die bevc. rrechting uit eigen ver-
«dienste voortspr\»t; daartegenover staat
«gemis aan velerlei vrijheid; natuurlijk niet
«als tegenwicht tegenover hunne bevoor
rechting, maar als gevolg van hun eigeoaar-
«dige verhouding tot de maatschappij",
«Welnu, zoo is liet thans ook gesteld met
de openbare school".
Bij deze opvatting des Ministers zou het
vergeeflijk zijn, indien een brief, bestemd voor
den inspecteur van het lager onderwijs, ver
dwaald raakte naar een hoofdambtenaar van
het geneeskundig Staatstoezicht.
Eéne zaak slechts verbaast mij. Art. 13
der Onderwijswet zegt
«Waar in deze wet van onderwijzers ge-
«sproken wordt, zijn hieronder onderwijze-
tressen begrepen".
Ik had van den heer L. een amendement
verwacht ongeveer luidende als volgtHet is,
wat liet openbaar onderwijs betreft, eveneens
geoorloofd te gewagen: van zwakhoofdigen
van beiderlei kunne.
Ziet nu, tegenover den aschgrauwen nevel,
waarin de openbare volksschool, als succur-
saal der krankzinnigengestichten is gehuld,
den stralenden lichtglans, waarin door den
heer L. de bijzondere school wordt geplaatst,
blz. 24 Pacificatie
«Daaientegen stelt de wet grooter vertrou-
«wen in de bijzondere dan in de openbare
«(school). Moet deze laatsteomdat zij voor
vallen moet dienenvoortdurend door de
«Overheid warden bewaakt en geregeerd; zijn
Vtllf»
i'rt
nuMMiontu
Mtjiit» tn nmirvtnij tv
«van tal van machthebbers en gebonden aau
«allerlei beperkende bepalingen; anders is liet
«geschapen met de bijzondere schooldie niet
«in de wet, maar aan de inspanning en ijver
«der ouders, onderwijzers en onderwijsvrien-
«den haar aanzijn ontleent. Zoodra deze toont
«in den zin der wet lager onderwijs te lieb-
«ben verschaft door middel van het door den
«wetgeveronontbeerlijk geachtaantal gediplo-
«meerde onderwijzers, stelt de Regeering
»'s lands geldon te barer beschikking, ovcr-
«tuigd als zij is, dat de energie en liet eigeu-
«belang, waardoor de bijzondere school in het
«leven werd geroepen, volduende waarborg is
«voor goed en degelijk onderwijs.Van asschc-
«poester en verschoppeling is de bijzondere
«school de vrije gewordende openbare school
«blijft, wegens haar aard, onder staats- en
«gemeentelijke voogdij."
Is het wónder, dat de heer L., verblind
over zooveel glorie der bijzondere school, naast
het verplegingsoord, dat den naam vati
openbare school draagt, uitspraak doet, blz. 23
Pacificatie
ȟe verhouding van de openbare school
«tot de bijzondere is volkomen omgekeerd'
en blz. 22 Pacificatie verklaart:
«De openbare school moet aanvulling, de
bijzondere regel zijn".
Maar is het wonder tevens, dat wij, die
met verbazing en verontwaardiging dergelijke
ontboezemingen hebben vernomen, daarin
moeten zien den onomwonden toeleg tot
rangvcrlaging der openbare school?
In de zitting van den 12en Maart jl. heeft
de heer L. gezegd: «Het gaat niet aan om
«aan elke uitdrukking [in eene brochure voor-
komende toekomstige regeeringsdaden te
«toetsen Als lid eener Regeering is men
«altijd beter ingelicht omtrent vele dingen
«dan men als schrijver eener brochure
«zijn kan".
Mij dunkt, dit beroep op den regel: Wem
Goit das Ambt giebt, giebt er den Verstand
dazu, faalt hier.
Zóó onbekend was de heer L. ook vroeger
niet, dat hij, met voorgewende nederigheid,
thans wensehen kan op óéne lijn geplaatst
te. worden met den eersten den besten
brochureschrijver, die geenerlei verantwoor
delijkheid zich bewust is.
Intusschen is het van harte te hopen, dat
het iets meer moge zijn dan een oratorische
figuur, wanneer de heer L. bij dezelfde gele
genheid zoide: «hef. kan zijn, dat ik in de
eene of andere wetsuitlegging heb gedwaald".
Tot zooverre mr. Levy. Mochten we velen
hebban opgewekt tot de lezing der redevoering
in haar geheel, ons doel zou bereikt ijn, en
mocht het daarna blijken dat vele voorstan
ders van goed volksonderwijs zijn toegetreden
tot die groote vereonigingtot «Volksonder
wijs", wier devies in deze dagen ook is:
«Waaktdan zouden we dit een verblijdend
teeken achten en als bet zegel op liet slotwoord
van den heer Levy«Zoolang de liber: le partij
de volksschool eert, als waarborg van ver
draagzaamheid en symbool van volkseenheid,
is in Neerland® stnats-echtelijke geschiedenis
liet bestaan dier school gerechtvaardigd en
haar zedelijk gehalte onaantastbaar.
D KT S C II I, A N D.
De minister voor spoorwegen heeft een be
sluit uitgevaardigd, dat alle werklieden, die
op i Mei niet te werk komen, zullen worden
ontslagen.
Op verlangen van vorst Von Bismarck ver
klaart de J/amburger JSfachrichten dat de
aanvallen op het nieuwe regime, welke hl
scherpcrcn of zaehteren vorm voortduren,
niet zijn g,richt tegen den nieuwen rijks
kanselier Von Caprivi, metwien Von Bismarck
wenschl bevriend te blijven.
Men verwacht dat Caprivi heden in het
Heerenhuis eene soortgelijke verklaring zal
afleggen als iu de Kamer van afgevaardigde
Van de koinst van Bismarck te Berlijn is niets
bekend.
Het officieuse démenti, betrekking hebbende
op de berichten over een Europeeseh tol
verbond, slaat op geruchten, over Parijs ver
spreid, volgens welke de keizer het voornemer»
zou hebben zich op het gebied der handels
politiek tot zekere tegemoetkomingen te
laten vinden, teneinde eene toenadering tot
Frankrijk te verkrijgen.
Volgens liet Berliner Tageblatl is er eeö
onderzoek ingesteld tegen den koopman Pick-
manu te BeiT.Jn, tevens lid van den Rijksdag,
omdat hij verdacht wordt zich aan woeker
te hebben schuldig gemaakt. Pickmann is te
Gieseu door de anti-semieten gekozen met
behulp van de plattelandsbevolking, welke
klaagde over de knevelarijen van woekeraars,
De in verschillende dagbladen opgenomen
berichten over het voornemen om een Euro
peeseh tolverbond in het leven te roepen,
kunnen beschouwd worden als vruchten der
verbeelding, die in de toongevende kringeo
niet gerijpt zijn noch overwogen worden.
Te Weenen hebben de letterzetters op alls#
couranten-drukkerijen besloten den In Mei
niet te werken. Dit heeft zulk een schrik
verwektdat vanwege het legerbestuur
dadelijk alle bruggen over de Donau onder
zocht zijn, om na te gaan of er ook maat
regelen waren genommi die bruggen in
de lucht te doen springen. De bruggen wor
den des nachts door soldaten bewaakt. Te
Berlijn daarentegen verwacht men dat er
slechts weinig beduidende betoogingen zullen
gehouden worden op den In Mei.
Voortdurend stijgt liet getal der werk
gevers in alle takken van bedrijf in Uuitsch-
land, die zich tegenover elkander verbinden,
de werklieden die op den In Mei liet werk
lal en liggen, te straffen óf door hen gedurende
een aantal dagen niet weder tot deri arbeid
toe te laten, óf door hen geheel te ontslaan,
In de kringen der mijnwerkers valt tot dusver
nog slechts geringe neiging waar te nemen
om aan bet Mei-feest mede te doen. In
verschillende steden is het houden van arbei
dersvergaderingen ter gcdachlcnwisselingnaftr
aanleidn.g van het Mei-feest door de politie
verboder
Terwijl de keizer te Bremen was, hebben
eenige spoorwegwerkers onverwachts den
arbeid gestaakt om loonsverbooging te be
komen, maar dit mislukte omdat zij dadelijk
vervangen werdeu door, per telegraaf ont
boden, andere werklieden.
OOSTENRIJK,
Uit Biella (Calicië) meldt men :r ern
stige onlusten; 4000 werklieden trokken
zingende* de straten door; in de hoofdstraat
werden alle winkels verwoest, de vensters
gebvoken en de drankwinkels geplunderd,
De troepen gaven salvo's, waardoor veren ge-
