1
A0. 1890.
Maandag 16 Juni.
N°. 7522.
Eersfe Blad.
V i r - n -v© ©rtigste Jaargang.
Verschijnt dagel ks, uitgezonderd Dinsdag.
f
UITGEVER: J. GDÉ.
Dit nummer bestaat tilt drie bladen.
Schiedam, -14 Juni 1890.
We lazen en herlazen het .belangrijk ver
slag van de »Vereeniging tot verbetering van
Armenzorg" te Rotterdam, en op elke blad
zijde valt de practisehe zin in het oog, die
haar doen beheerscht, en tevens de kloeke
moed, waarmede zij een zoo gewichtig' en
moeilijk vraagstuk als armenzorg een schrede
nader aan de oplossing tracht te brengen.
In de allereerste plaats tracht ze den toe
stand te leeren kennen, en zoo houdt ze zich
van week tot week op de hoogte van het
aantal personen uit den handwerksstand, dat
de gemeente heeft, verlaten, en dat er zich
heeft gevestigd. Er blijkt uit de tabel, die
biervan een overzicht geeft, dat terwijl in
1887 de zuivere vermeerdering 685 bedroeg
en in 1888 1543, in 1889 een aanwas viel
op te merken van 2055 personen, die bij
dag- of weekloon werken ofniet
werken en dus dag- noch weekloon verdienen.
Het verslag zegt hieromtrent:
j)Te oordeelen naar het aantal personen,
zoekende naar een of andere bezigheid en
eerst weinige dagen of weken hier ter stede
wonende, die zich bij de Vereeniging aan
melden, moet het getal dergenen die zonder
middel van bestaan naar onze stad komen
afzakken zeer groot zijn. Wanneer men in
den regel in 'toog houdt, dat de bevolking
bepaald wordt door de hoeveelheid middelen
van bestaan waarover zij beschikken kan,
in 'toog höudt, dat velen van die zoekende
personen hier blijven wonen, dan verbaast
men zich niet langer over de soms zonder
linge middelen van bestaan die een groote
stad weet aan te wijzen. Stelselmatig ont
houden wij alle hulp aan den nieuw-aange-
komene. Deed men algemeen zoo teekenen
van afkeuring hooren we van alle zijden
dan zou er meer ruimte en minder ellende
zijn. Wij hebben in voorafgaande jaarver
slagen daarover uitvoerig onze meening gezegd,
zoodat wij thans volstaan kunnen met daar
heen te venvijzen."
In 1888 werd door de vereeniging bijna
tien duizend gulden voor onderstand besteed,
-en hoewel volgens het bestuur de algemeene
economische toestand bevredigend is, zelfs
beter dan voorheen, deelen in die verbete
ring toch tal van gezinnen niet, buiten eigen
schuld verarmd een groote categorie van
hulpbehoevenden, die ook in de meest wel
varende gemeente niet ontbreekt. Daarom
bljjft de vereeniging een beroep doen op hare
stadgenooten om tot het lidmaatschap toe te
treden.
We laten thans een gedeelte volgen van
het verslag der onderstands-commissie. Deze
«egt;
vin ons vorig jaarverslag kondon wij reeds
melding maken van een gunstigen ommekeer
in economische toestanden. Wij mogen dit
jaar op verderen vooruitgang wijzen.
In bijna alle vakken was leven en bedrij
vigheid, die gepaard gingen met loonsverh oo-
gingen hier en daar. Een gulden tijd dus
voor de ontwikkeling van spaarzaamheid en
van verzekeringsfondsen. Zal ooit een flinke
stoot gegeven worden aan instellingen van
zelf-hulp voor de werklieden, zullen zij er
'ooit toe komen zich in den goeden zin van
het woord zelfstandig te maken, onafhankelijk
van het patronaat van werkgever of meerge-
goede, dan moeten zij in lijden als deze het
niet bij woorden laten, maar door daden
toonen, dat zij vooruit willen en bereid ziju
daarvoor een offer te brengen. Of zij het
zullen doen, is nog de vraag.
Hoezeer wij de onrust en het financieel
verlies, die elke werkstaking veroorzaken,
zeer betreuren, verbeugen wij ons over de
billijke loonsvorhoogïng, die er het gevolg van
kan zijn, verheugen wij ons, mits zij ook
bijdrage tot verzekering van de altijd zoo
wisselvallige toekomst van den werkman.
Werkstakingen zijn ook ten onzent inheemseh
geworden; nu eens liepen zij in het voor
deel, dan weer in het nadeel van de werk
stakers uit. Waar zij den door dezen ge-
wenschten uitslag hadden, behoorden zij ook
tot grootcve besparing te leiden. Zoolang dit
echter niet het geval is, hebben zij uit bet
oogpunt van armenzorg luttel waarde. Worden
de Uoogere verdiensten toch verteerd, en wij
vreezen, dat dit nog meestal het geval is,
dan wordt wel de levensstandaard iets hooger.
maar de toekomst blijft zeer bedenkelijk, en
de armenkas blijft de reservekas van den
werkman.
Onze Vereeniging treedt ten behoeve van
den validen arbeider alleen in buitengewone
gevallen op. Of de verdiensten wat grooter
of wat kleiner zijn, heeft dus creen recht-
streekschen invloed op onzen werüErintr, "Wij
ondervinden er alleen de naweeën van. Van
daar dan ook, dat onze uitgaven voor onder
stand meer afhankelijk zijn van de toeneming-
der bevolking en van de eigenaardige eischen,
door elk geval in het bijzonder gesteld, dan
wel van den voorspoed die over het algemeen
heerscht. Door onze voortgezette aanraking
met 'de arme klasse hebben wij hierop een
vrij juisten blikook het karakter van de
aanvragen, die tot ons komen, levert hier
voor een maatstaf, maar de hulp die wij aan
zieken, weduwen, kinderen, enz. moeten ver
strekken, wordt er niet grooter of kleiner om.
Het getal aanvragen beliep in '1886,1887,
1888, 1889 respect, 781, 662, 657, 749. In
liet algemeen verslag is weder een staat op
genomen, die een overzicht geeft van de
genomen beslissingen op de aanvragen. De
redenen tot afwijzing blijven ieder jaar vrij
wel dezelfde. Menigvuldig zijn steeds de aan
vragen om werk van personen, die öf te oud,
óf ongeschikt zijn om iets te verrichten; dan
is licht werk altijd gewild, maar natuurlijk
bij hooge uitzondering beschikbaar. Vrij talrijk
zijn ook de pogingen om hulp te krijgen voor
gezinnen die zich hier eerst kort geleden
metterwoon hebben gevestigd en dus niet in
aanmerking kunnen komen. Eindelijk wordt
het grootste contingent geleverd door gezinnen,
-die ongunstig bekend staan, en over wier
omstandigheden onze sMededeeliogen" nu en
dan licht verspreiden."
Merkwaardig is ook het rapport over de
Verzekering bij den werkmansstand te Rot
terdam, uitgebracht door de werkcommissie
van de vereeniging. Deze verzocht aan 333
werkgevers in de gemeente mededeelingen
omtrent inrichtingen van verzekering ten be
hoeve hunner werklieden, en hoewel slechts
80 antwoorden inkwamen, waren er daar
onder toch, die belangrijke zaken bevatten. Een
paar voorbeelden geven we er van, waaruit
duidelijk blijkt, dat belangstelling in het lot
van den werkman niet ontbreekt.
»Eene groote firma heeft voor eene bepaalde
categorie van haar vast werkvolk sedert eenige
jaren het volgende systeem toegepast. Iedere
werkman, tot die categorie behoorende, krijgt
een vast loon voor een bepaald gewicht van de
verwerkte koopwaarvoor alles wat hij boven
f12.per week verdient, wordt hij gecre
diteerd, voor alles wat hij minder verdient,
gedebiteerd, maar de 112.per week zijn
hem gegarandeerd. Yan zijn credit-saldo kan
hij bij ziekte of ongeluk of sterfte in z,ijn gezin,
naar beoordeel ing der firma en tegen bewijs
van den geneesheer, geld opnemen en is het
overgespaarde veel, dan kan hij met Paschen,
Pinksteren of Kerstmis iets extra's opvragen.
Het totaal-saldo zijner spaarpenningen krijgt
hij in het najaar in handen om daarvoor win
terprovisie en kleederen of beddegoed te
koopen.
Aan het voorafgaande sluiten zich de mede
deelingen aan eener firma, die voor de betrek
kingen welke een werkman bij zijn dood
achterlaat op de volgende wijze zorgt. »Sedert
eenige jaren schrijft zij bestaat aan
onze fabriek voor het gehuwde werkvolk
(wanneer die meer dan 5 jaar bij ons werk
zaam zijn) de gelegenheid om door onze tus-
schenkomst hun leven te verzekeren bij de
Maatschappij, en wel voor eene uitkeering
bij overlijden van f300.ten behoeve hunner
weduwen of kinderen. Daar ome Jtma die
verzekeringen op hun ieven sluit, wordt de
uitkeering aan om gedaan en hebben wij de
moreele verplichting op ons genomen, die
gelden naar omstandigheden te administree-
ren. De premie wordt voor de helft door onze
firma, voor de andere helft door de werklie
den, by wekelijksche afbetaling, betaald. De
toetreding laten wij vrij. Ons aanbod is door
enkelen van de hand gewezen, soms uit een
soort van onverschilligheid, soms omdat d&
premie, variëerende naar gelang van den leef
tijd van 10 tot 15 cents per week (d. i. &0
helft van de premie door de Maatschappij ge
vorderd), door hen te hoog werd gevonden;
maar de meesten hebben van ons aanbod met
dankbaarheid gebruik gemaakt."
Eindelijk de belangrijke quaestie: pension-
neeren van werklieden. De vereeniging zegt
hiervan
»Is het pensionneeren van werklieden noo
dig? Is het mogelijk? Op welke wijze is het
mogelijk?
Wanneer een werkman schrijft de heer
Mr. E. Beugsna is zijn boekje over Hei ■pen
sioneeren van werklieden wanneer een
werkman zes dagen heeft gearbeid, dan be-'
hoort bij in het verdiende loon terug te vinden,
ook hetgeen noodig is tot levensonderhoud
op den zevenden dag, waarop hij rusten zal.
Evenzoo dient hij die gedurende zijn leven
heeft gewerkt in het door hem verdiende loon
terug te vinden ook datgene wat noodig is tot
zijn levensonderhoud, wanneer de avond is
gekomen, en hij door ouderdom en gebreken
belet wordt verder te arbeiden.
ïEvenzeer nu als de Staat aan zijne amb
tenaren niet het geheele loon uitbetaalt,
maar een gedeelte na afloop van den dienst
tijd in den vorm van pensioen uitkeert,
evenzeer ware het gewenscht, dat de werk
gever, die de werkkracht van den werkman
gedurende diens leven ten eigen bate heeft
gebruikt, een deel van het loon uitbetaalde
in den vorm van pensioen. Daar evenwel de
band tussehen den werkgever en den werk
man dikwerf slechts van korten duur is, is
dit niet wel mogelijk en heeft dit slechts bij
uitzondering plaats bij enkele grootere maat
schappijen en fabrieken. Waar evenwel pen
sioen wordt verzekerd, mag men in thesi
aannemen, dat dit tot het loon behoort dat
door den werkgever aan den werkman is
verschuldigd, terwijl daar waar bij de be
paling van het loon noch van de zijde van
den werkgever, noch van de zijde van den
werkman sprake is van pensioen, aangeno
men moet worden, dat hetgeen tot pensioen
vorming noodig is in het loon begrepen is.
Wanneer nu evenwel de weg ware aait
te wijzen, hoe bij het voldoen van het loon,
datgene wat strekt tot dadelijk levensonder
houd kan worden gescheiden van hetgeen
dient voor pensioenvorming, dan was het
middel gevonden om aan ieder naar gelang
van den duur van zijn werken, op gevorder
den leeftijd pensioen te verzekeren.
»Is eenmaal die weg gevonden, dan rust
op den werkgever de verplichting, om zorg
te dragen, dat het doel dat tot pensioeuvor-
ming dienen moet, komt ter plaatse waar
zulks behoort."
Derhalve: de werkman heeft pensioea
Abohnkmëntspsius, per kwartaal
franco per post, door liet gehcele Btjk
Afzonderlijke ilommers
1.85.
- 2.50.
- 0.(0.
BÏIltKAB! JT| A It, K T, Ï5 124,
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10»
Iedere gewone regel meer. - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.