A". 1890
Maandag 14 Juli.
N°. 7542-
Eersle Blad
i r - n - ve e r t i g s t Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UI. TG KVErTT ODÉ.
lïiniieiilaiulsclie Bericht eii*
lilifr Jift''h® tv "(i?
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per postdoor het gcheele Rijk
Aftonderlij ke noinmers
■anDMcmm
1.85.
- 2,nO.
- 0.10.
B U K K U JIAHttT. K 12 4.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10»
Iedere gewone regel meer - 0.10,
Dricmaal geplaatst wordt tegen tweemaal beiekcnd.
Schiedam 12 Juli 1890.
De Italiaansciie Kamer van afgevaardigden
heeft vacant ie genomen, na bij tweede lezing
het wetsontwerp omtrent de regeling van de
geldmiddelen der hoofdstad te hebben aange
nomen. 'tGeval is van buitengewonen aard:
de geldmiddelen van de stad. Rome waren in
hoogst ontredderden toestand; het rijk moest
tusschen beide komen en stelde een wetsont
werp in omtrent deze zaak, en men herinnert
het zich, de gemeenteraad van Rome, de auto
nomie der gemeente aangerand, nam zijn
ontslag. Voorshands is nu een koninklijk
commissaris met de leiding der zaken belast,
wiens functie zeker niet tot de aangenaamste
behoort. Alzoo heeft Rome de rij der steden
geopend, die door groote uitgaven we
zeggen volstrekt niet nuttelooze in haar
geldelijke verplichtingen te kort mouten schie
ten. Gaat men de koloniale leeningen na, die
voor en na door grooiu gemeenten in ver
schillende landen van ons werelddeel worden
gesloten, dan rijst de vraag wel eens, of
Rome's toestand wel eens niet die van tal
van andere metropolen zou kunnen worden.
Het is niet onaardig, nis men met het oog op
deze toestanden, zich de redeneeringeu van den
Eersten Consul Bonaparte voor den geest
roept. Het machtclooze directoire was ge
vallen, cn de groote geest van den jongen
generaal, toen nog niet door eerzucht ver
blind, vond een reuzenarbeid te verrichten
niet het minst op financieel gebied. Een
rijksschatkist zonder geld en gemeentekassen
ledig. Zooveel gemeenten in Frankrijk, zooveel
weezen; aan het werk, en gezorgd, dat de
schuldenlast van iedere gemeente worde
•afgewenteld, en daar, waar zulks plaats vindt,
■een eerezuil opgericht voor hen, die deze
verbetering in den toestand hebben aange
bracht. Ecu idealist, zal men zeggen, zeker,
en wel een van de soort, die zelf later Brank-
rijk, welks gemeenten hij van drukkende
schulden wilde bevrijden, met millioenen bij
milUoanen bezwaard heeft. Toch blijft het
denkbeeld van den eersten consul origineel,
al zullen de steenhouwers niet rijk worden
■door de vervaardiging van eerezuilen in
schuld vrije gemeenten.
De Italiaansche Kamer heeft, voor zij uiteen
ging, nog een motie aangenomen, waarin de
afgevaardigde Bonghi voorstelde de wcnsche-
.ljjkbeid van liet beginsel om verschillen tus
schen staten onderling door arbitrage uit
•den weg te laten luimen. De minister Crispi
was het volkomen met den voorsteller eens,
maar wees er toch op, dat de toestanden in
Europa zóo zijn, dat arbitrage daar altijd
moeilijker zal wezen dan in Amerika b. v.
'"We gelooven, dat iedere minister, zelfs iedere
.minister van oorlog zoo zal redeneeren. Arbi
trage zeker, zeer gewenscht; maar we leven
in Europa, en daar dient men, bij wijze van
voorzorg, zijn kruit droog te houden. Hoe men
echter deze redevoeringen ook bezie, ze
komen hierop neder I de wijze van. huishouden
in de Oude "Wereld, met name in Europa,
vergeleken met rlie in do Nieuwe, leert, dat
de Oude "Wereld mettertijd voor haar jongere
zuster zal moeten onderdoen. Uier een milita
risme, dat de beste krachten aan de samen
leving onttrekt, daar een hurgerinrichting,
waarbij die krachten aan het groote geheel
ten goede komen. De uitkomst kan niet
twijfelachtig zijn.
Engehmds hoofdstad heeft deze week geen
navolgenswaardig voorbeeld aan Europa
gegevende politie in verzot, do brieven
bestellers opp.erig, de telegraafbeambtcn in
beweging, en ten laatste een bataljon grena
diers weigerachtig in het nakomen der'bevelen.
Dat het laatste geval in Engeland niet zoo
hoog wordt opgenomen a's do undero werk
stakingen, vindt zijn grond in do omstan
digheid, dat Engeland zijne soldaten koopt,
en de militair er cenigszins met andere
ambtenaren wordt gelijkgesteld; maar het
verzet der politie, der Londensche politie,
steeds als voorbeeld van uitstekende organi
satie beschouwd, ja, dat heeft diepen indivJ*
gemaakt.
Zooals veelal met zulke zaken, heeft ook hier
een schijnbaar ounoozel geval aanleidiug ge
geven »ot grove ongeregeldheden. Een hoofd
der politie luid voor enkele dagen een agent,
die adressen ronddeelde, verplaatst. Vandaar
verzet, en vandaar oproer in Bowstrcct, het
hoofdkwartier der Londcnschc politie, een
oproer, waarbij het gurmv, waaraan Londen
zoo rijk is, een eerste rol speelde. liet had
met de grieven der politie niets te maken,
maar dacht hier in troebel water te visschen.
Agenten van politie, die hun plicht wenschten
te blijven doen, werden mishandeld; ruiten
ingeslagen, de gewone attributen vau een
straatoproer in ruime mate voorhanden
maar eindelijk een hevige regenbui als zeer
gewensehte bondgenoot van de openbare
macht, het middel tot afkoeling zoo der
lichamen als de gemoederen. Wanneer nu
stad en land de grieven van de verschillende
groepen van ambtenaren gaan onderzoeken,
hebben beide machteu vrij wat te doen.
De beste les, uit het gebeurde te trekken,
is: het oog onophoudelijk geopend te hou Jen
voor de bestaande toestanden, en tijdig uit
den weg te ruimen, wat bij voortduring de
belanghebbenden in gisting zou kunnen doen
komen.
De grieven der grenadiers onder andere
zijn reeds onderzocht en gegrond bevouden.
De Belgische Kamer vau afgevaardigden,
die deze week bijeenkwamstaat voor een
gewichtige zaak. Door de regeering namelijk
is een ontwerp ingediend betreffende den
Congo-staat. De Belgische regeering wil den
Congo-staat 25,000,000 francs renteloos voor
schieten, 5,000,000 fr. terstond en 2,000,000
per jaar gedurende tien jaren. Hiervoor ont
vangt de Belgische regeering het recht, den
Congo-staat na tien jaren als zijn eigendom
te beschouwen. In dit geval neemt België
den staat net al zijne rechten en verplich-
v.ngen over en zal dien als een kolonie bestu
ren. Tot dien tijd echter blijft de Congo-staat
zijn onafhankelijk bestuur behouden, cn be
hoeft alleen aan de Belgische regecring zijn
begrooting van ontvangsten en uilgaven over
te leggen. Wil echter Relgië na verloop van
tien jaren den Congo-slant niet overnemen,
dan verbindt do regecring van den Congo-
staat zich, do gebeele schuld in termijnen af te
betalen.
Aanvankelijk bestond er van liberale zijde
nogal bezwaar tegen een dergelijke regeling,
maar de kansen op de aanneming van het
oiVcsVerp zijn zeer -gunstig, geworden, nu ineu
weet, dat koning Leopold toch voornemens
is bij zijn overlijden zijn souvereiniteitsreehten
over liet Congo-gebied aan den Belgischen
staat te vermaken. Zelfs wordt het nu niet
onmogelijk geacht, dat de voorbereiding tot
de overneming geheel wordt weggelaten, en
de Congo-staat terstond als een Belgische
kolonie door België wordt overgenomen.
Dit is echter nog geheel onzeker, want
een dergelijk ingrijpend besluit zal de regee
ring zeker niet nemen, indien de liberale
minderheid in de Kamer zich daartegen ver
zet. De verandering van den Congo-staat in
een Belgische kolonie kan natuurlijk alleen
met goedkeuring van het geheele land ge
schieden.
De Belgische bladen bevatten den volle-
digen inhoud van den brief, het testament
van koning Leopold en de voorgestelde over
eenkomst.
Het Journal do Bruxellcs voegt er den
wensch bij, dat het geheele land de over
eenkomst zal goedkeuren.
Het zoogenaamd testament" deskoniugs,
waarvan hierboven sprake is, luidt als volgt:
»Wij, Leopold II, koning der Belgen, sou-
verein van den onafhankelijken Congo-staat
»wenschende aan ons veelgeliefd vaderland
de vrnchten te verzekeren van den arbeid,
naar welks slagen wij sedert lange jaren, met
de edelmoedige en ijverige medewerking van
vele Belgen, op het Afrikaansche vasteland
streven
«overtuigd er aldus toe mede te werken
om aan België, zoo het 't wil, de onmisbare
afzetplaatsen te verzekeren voor zijn handel
cn rijne nijverheid en nieuwe wegen te openen
voor de werkzaamheid zijner kinderen;
«verklaren bij dezen, na onzen dood, aan
België te vermaken en over te dragen al onze
souvereine rechten op den onaflmnkelijken
Congo-staat, zooals die erkend zijn door de
verklaringen, conventies en tractaten, sedert
18S4 gesloten tusschen de vreemde mogend'
heden eenerzijds, de Association intcrnationalflr
du Congo en den onafhankelijken Congo-stnaC
anderzijds, henevens alle goederenreehteiï
en voordeeleu, aan die soevereiniteit ver
bonden.
»In afwachting dat de Belgische wet»
gevende muc,»t omtrent de aanvaarding der
bovenstaande bepalingen zal hebben uitspraak
gedaan, zal de souvereiniteit collectief wor
den uitgeoefend door den. raad van drie be
stuurders van den onafhankelijken Congo-
staat en door den gouverneur-generaal.
«Gedaan te Brussel, den 2 Aug. 1884.
(get.) Leopold."
SCHIEDAM, 12 .Tuil 18'JO.
De nfscheidsimorsielling ran het «Holland-
schc Tooneelgez*.Iscliap" was pet zoo druk
bezocht als de vorige, hoewel de zaal niet
slecht bezet genoemd kan worden.
De hoofdschotel bestoud uit «Talent en
geboorte" van E. Legouvó, door Hollandum»
l)it stuk, waarvan de hoofdinhoud een tragi
sche strekking heelt, stemt bij sommige pas
sages weder tot hilariteit, cn wel dermate»
dut de overgang tot een volgende tragische
scène te kortstondig is. Verdiept als inen i#
in de hachelijke positie, waarin de ingenieur
Georges Bernard zich bevind, ontstemt ons
min of meer de uitbundig vroolijke, dwazer
persoonlijkheid van den burggraaf' Gontrartz
de Silly. Verdienstelijk speelde de markies
De Rouillé, vooral in de kritieke scène met-
Georges Bernardhet geheele stuk door diï
echte, hooghartige markies gebleven zijnde,
laat hij zich ten slotte door den ingenieur in
zijn zwak tasten en eindigt met zijn eerbied
te kennen te geven voor de verspreiders van
wetenschap en talent en erkent den ver-
slappenden, verlammenden geest, den adel
algemeen eigen.
De ingenieur, een man van talent er»
karakter, boezemt ontzag in door zijn edeler
inborst en zijn onveranderlijke liefde tot het
goede en edele; hartroerend zijn de tooneeler»
tusschen hem en zijne moeder, welke laatste
zich zoo meesterlijk van hare taak kweet»
Bevredigend is liet slot, waarbij de kloof
tusschen talent en geboorte wordt wegge
nomen en de vernuftige Georges Bernard de
gelukkige echtgenoot wordt van Alice de
Rochegune.
liet nustukje «De oude doos" is een geestig
blijspel, waarin de oude Lotje niet weinigf
bijdraagt, de lachspieren iu beweging t&
brengen, terwijl de gefingeerde houding dor
cchtgenooten tegenover luinue vrouwen, ten
einde eikaars gebreken weg te nemen, eertP'
