0 n d e r w ij s.
K o r Ic ii i c u ïv s.
Koloniën.
Ilatavhij 31 Juni.
V i s s c h e r ij.
Men spreekt van ijdele lieden als modepoppen,
Jloe komen wij aan die uitdrukking? Honderd
jaar geleden bestonden er nog geen modejour
nalen of modeplaten. Maar elke week vertrok
ken uit de reue St.-Honoré te Parijs, waar de
beroemdste modistes van dien tijd woonden, eonige
poppon, bestemd voor Londen, Wcenen en St.-Pe-
tersburg. Ja zelfs ging er eeno naar.den harem
van den sultan. De mode kwam toen geheel
en al uit Parijs, en de pop gaf aan, niet alleen
hoe men gekleed moest gaan, maar ook bet kap
sel, schoeisel, den snit der handschoenen en het
parfum a la mode. Aan zulke poppen werkten
meer dan vijftig banden en twintig verschillende
kunstenaars. (A. C
De schade, aan de bosschen van den staat in
Noord-Amerika toegebracht, wekt wederom veler
bezorgdhoid op on het «Forestry Congres" heeft
daarover bij den president Harrison eene memo
rie ingediend. Door diefstal en brand wordt
ieder jaar wet voor oen millioen dollars wnardo
in de'bosschen vernield, om niets te zeggen van
dB schadelijke verandering in den wateraanvoer
bij het ontwouden van vele gewesten. In zes
jaren t'jds is voor meer dan zeven millioen doll,
timmerhout gestolen, en nog meer is verloren
gegaan door moedwillige verkwisting, onwetend
heid en gebrekkig beheer. Het groote "Yellowstone-
Park beeft in het bijzonder van de invallen van
zwervende Indianen te lijden, die somtijds al het
bomgewas op eene berghelling in brand steken
ora het wild op to jagen. Door deze slechte ge
woonte loopt ook het wild zelf gevaar van uit
geroeid te worden. Het Yellowstone-Pork is
tevens ook zoogoed als een waterreservoir, waar
uit de belangrijkste Amerikaanscho rivieren wor
den gevoed. Do uitroeiing der bosschen zal dus
do bergen doen overstroomen en van aardo ont-
blooten, bet water zal niet meer, golijk tut nog
toe, in den grond opgehouden worden en er
zuilen plotselinge overstroomingen ontstaan, ge
volgd door vernietigende droogte.
Over liet nadeel van het lezen
ouder het rijden.
Velen hebben de gewoonte, in diligences
enz. te lezen; dit is echter zeer verkeerd
en nadeelig voor het gezicht, het heen en
weer zweven van het boek voor de oogen
moet voor het gezicht onvermijdelijk hinder
lijk zijn. Het gezicht wordt daardoor te veel
ingespannen om de letters in het oog te
houden, en bij het opzien zijn de oogen dik
wijls nog een geruimen tijd in werking,
afsof de letters nog voor het gezicht
wemelden. Er verloopt soms een geruime
tijd, eer de oogen daarvan hersteld zijn.
Kort geleden vroeg ik een bekende, die
met mij reisde en een courant las, hoe hij
zijne oogen gevoeldena zeer kort gelezen
te hebben, antwoordde bij mij, dat hij zich
duizelig in het hoofd gevoelde. Ik nam
dezelfde proef en werd ten volle van de waar
heid dezer bewering overtuigd. Eerst onder
vond ik een heviger prikkeling in de oogen,
daarna pijn in bet hoofd, en ik bemerkte
ook, wellicht door het vooroverzitten, een
sterkeren aandrang van het bloed naar het
hoofd.
Hoe verder men gewoon is de letters van
zich at te houden bij het lezen, des te meer
bewegeu zij,; en eveneens als men het leos-
glas, door het heen en weer draaien over
de letters, geraken de oogen daardoor des
te spoediger vermoeid.
M. VAN DER IIOEK,
Schiedam. Gezichtkundige.
Aan het mail overzicht van do Java-Dodu is
het volgende ontleend
Volgons do laatste berichten van Atjeh houdt
ziel) de vijand buiten onze geconcentreerde linie
buitengewoon stil, södeit Hij to Edi Imndelond is
opgetreden. Dam uit, wordt opgemaakt, dal do
oorzaak van dit laatste uiot alleen to zooken is
in ontevredenheid over afpersingen vandeniadja
van Edi en zijno boeiuebalangs on ijverzucht over
de voordeeion door dien vorst behaald zoolang
alleen de noordkust was geblokkeerd en de uit
voer van peper dus op zijn gebied toenam, maar
ook in een beraamd overleg van de hoofden te
Kemela, die den oorlog leiden, zoodat ook zeer
vele krijgers van Groot-Atjeh naar Edi gezonden
zijn. De blokkade van de kust, waardoor het
groote uitvoerartikel peper zelfs niet voor twee
dollars Ie verkoopen is en de meest gangbare
invoergoederen voor geen goud zijn te verkrijgen,
zal de nood zoo hoog hebben doen stijgen, dat
de vijand zich niet langer kon bepalen tot een
beleg yan onze linie, maar een slag moest wagen
om lucht te krijgen. Daarvoor koos bij Edi, in da
meening verkeerende, dat hier onze wondbare plek
gevonden werd. En werkelijk scheen de uitkomst
hem in zooverre gelijk te geven, dat de daar aanwe
zige krijgsmacht niet tegen hem was opgewassen,
al zou onze benting ook voor hem onneembaarzijn
gebleken. Waarschijnlijk bestond bet voornemen
om, wanneer de aanval te'Edi slaagde, ook oen
kans te wagen tegen onze liniiin, ten minste
Tengkoe di Tiroe is in Groot-Atjeh gebleven en
niet naar het tooneel des oorlogs opgerukt. Yoor-
loopig zat deze dan echter wol van zijn voornemen
afzien, nu onze aanzienlijk vermeerderde troepen
macht onder generaal Van Teijn de Atjebers
gedeeltelijk uit hunne stellingen heeft verdreven
en zij het onderspit hebben moeten delven, niet
tegenstaande hun onversaagden moed en de
doodsverachting waarmede zij streden, en die
zich bijna alleen uit wanhoop of uit fanatisme
verklaren laat. Zijn beide beweegredenen in bet
spel en drijven die de strijdbare mannen in Atjeh
tot het uiterste, dan zuu het zeker wenschehjk
zijn, dat van onzen kant met kracht tegen hen
kon worden opgetreden, om overal te gelijk en op
eens alle verzet te fnuiken t thans is met onze
betrekkelijk kleine middelen te land de blokkade
er meer op berekend dat de vijand uitgeput bet
hoofd in den schoot zal leggen. Misschien zal die
berekening niet falen.
Ce expeditie naar Flores gaat lung niet zoo
vlot als men had gedacht. De korte afstand
tusschen de kust en de plaats, waarbij de vorigo
gelegenheid de overval plaats had, welke toen
zoo snol werd afgelegd, blijkt nu al de voorzichtig-
heidsmaatrogelon noodzakelijk te maken van een
groQten krijgstocht, terwijl de Rokkanezen door
hun aantal, de vlugheid en gemakkelijkheid waar
mede zij op het bergachtige terrein heen en weer
trekken, en hun krijgstactiek schijnen te vergoeden,
wat zij in bewapening te kort komenhun
lansen hebben nog geen der onzen gewond en
de enkele schoten die men van hun kant heeft
hoorei» vallen, zullen wel afkomstig zijn uit de
vroeger buitgemaakte geweren, maar de wijze
waarop zij door eene omtrekkende beweging onze
voorhoede dwongen tot den terugtocht, teneii de
de op do eerste ótappe gebleven manschappen
bij ta springen, heeft gemaakt dat een aanval
op de hoofdkumpong moest worden uitgesteld.
De Atjoher, die te Edi den ln luit.-adjudant
Oudendal uit do rimboe besprong en met een
klewanghouw over de linkerhand verwondde,
werd door den officier van gezondheid lirero,
die een ziekentransport geleidde, met een revol
verschot gedood.
In het Soar, llbld. leest men
In het binnenland van Matuu, op de westkust
van Borneo, moet zich, volgens mededeoiing van
handelaren, eene zuiver Javaansehe kolonie bovin-
den, waarvan de bevolking zich nog weinig of
niet vermengd heelt met lieden van anderen
landaard. Hunne taal, klecdmg, wijze van wonen
en beweiken hunner velden is goheei anders d.m
die van de andeie Manmeazen. Vennoodelijk
dagteekont de vestiging dier kolonie uit den tijd
van den Banfjeischen opstand, toen behalve
ettelijke bannelingen ook \nje Javaansehe kolo
nisten met hunne gezinnen van de kust naar
het binnenland vluchtten en eindelijk terechtkwamen
in de landstreek gelegen tusschen de Pawan-
on Djelei-iivioren ten zuiden ea de Snnpang-
rivier ten noorden.
Vnr» uit het rijkje Blorrigai is dozo vesting niedo
te bei eiken.
Kuil handelaar, die daar negotie dreef met ka
toenen goederen, aardoweik en ijzer,' roomde
zeer de eei lijkhoid der kolonisten, die eeno vrucht
bare streek bewonen. Hun aantal schat hij op
eon 5- a6000 zielen, die allen den Mohammedaan-
schen godsdienst belijden. Dit kleine republiekje
betaalt aan geen enkel vorst eenigen cijns of be
lasting en het wordt hun dooi' de andere bevol
king niet moeilijk gemaakt. Landbouw is het
hoofdbedrijf, de inzameling van boschproducten
en drakenbloed (djemang) bijzaak, terwijl jacht
en visscherij in verdere behoeften voorzien.
De gouvernements-koffleoogst in Menado is op
ultimo April geraamd op 6715 pikols, dus op
evenveel als een maand vroeger.
Een van den resident van Batavia ontvangen
rapport meldt, dat in den voormiddag van 13
dezer to Buitenzorg vrij hevige horizontale schok
ken van aardbeving in de richting van Oost naar
West werden waargenomen en dat ook in den
nacht van 13 op IA dezer aldaar een aardschok
werd gevoeld.
Torwijl de opiumpachter te Atjeh tot nog toe
een onbeperkten voorraad opium mocht invoeren
en verkoopen, is thans bij ordonnantie, in de
Jav. Ct. opgenomen, bepaald, dat bij maande-
lijks geen grootere hoeveelheid mag invoeren
dan door het hoofd van het gewestelijk bestuur
wordt vastgesteldin verband hiermede zijn eonige
wijzigingen gebracht in het reglement voor de
pacht, welke den lston Januari a.s. in werking
zullen treden.
Deze maatregel is, zegt de Java-Cl., een midden
weg tusschen den bostaanden toestand en het voor
nemen van den beer Keuchenius om invoer en
verkoop van opium in Atjeh geheel te verbieden.
Standjes te Paramaribo.
Ik heb zegt de correspondent van het
Fad. onder dagteekening van 2 Juli nog
even den tijd u bekend te maken met het
opstandje, dat van nacht hier plaats had.
Van 1863 af is 1 Juü voor het volk altijd
een feestdag geweest, die, naarmate de oude
slaven verminderden, ook minder algemeen
gevierd werd. In de laatste jaren bepaalde
liet volk zich altijd tot kerkbezoek en het in
rust doorbrengen van den dag.
Ditmaal echter werd 's morgens door een
30- a 40-tal mannen en vrouwen, gedeeltelijk
stads- en distrietsvolk, voor het gouverne
mentshuis een betooging gehouden, waarbij
een psalm en het emancipatielied werden ge
zongen. De gouverneur en freule Lobman
vertoonden zich op het balkon van het hotel,
waarna liet volk ordelijk afdroop.
's Avonds zou er op beide overdekte markten
ban ja" gedanst worden, iets dat vroeger,
wegens de minder zedelijke deuntjes, die
daarbij gezongen worden, en de gestes, waar
mee het dansen gepaard gaat, niet door het
gouvernement aangemoedigd werd. Het vroe
gere banja-spel is ontaard door den rakoe-
dans. Daarbij werd op een hollen cylinder,
waarover leer gespannen is, op ledige pak
kisten, blikken trommels etc. met stokken
geslagen en een oorverdoovend lawaai aan
geheven.
Nauwelijks was de dans dan ook aan den
waterkant begonnenof 't bleek dat dit te
erg zou zijn voor een zieke dame, vlak over
de markt wonende. Gelukkig gold het dit
maal de schoonmoeder van den adjudant des
gouverneurs, zoodat, in afwijking van hetgeen
op 21 Febr. d. j, onder diezelfde markt plaats
had ten aanzien van andere bewonersde
gouverneur thans order gaf het schandaal
geen voortgang te doen hebben maar de
rumoermakers naar de andere markt te ver
wijzen, waar de rakoe ongestoord in vollen
gang was.
Toen de commissaris van politie liet bevtl
des gouverneurs aan liet volk bekendmaakte,
'werd hem geantwoord, dat meu alleen op
aanzegging van dun gouverneur in persoon
zich zou verwijderen, en nu werden, om aan
dit besluit ktaclvt bij te zetten alle in de
buurt te ontdekken kisten, vaten en trommels
opgehaald en daarop met stokken, onder een
onzinnig schreeuwen, geslagen. Het lawaai
en geschreeuw was oorverdoovend en de toe
gang o]i do openbare stiaat van den direct,
lijnsteiger af tot aan de brug bij de Sara-
maccastraatook Lage Brug genaamd ge
stremd. Inmiddels was de procureur-generaal
er bij gehaald, die, op het terrein gekomen,
het volk namens den gouverneur aanmaande
uiteen te gaan, en overal elders op het Gou
vernementsplein in de Cotnbii, waar zij maar
wilden, te gaan, maar niet te blijven, waar
zij waren. Men antwoordde den procureur-
generaal, dat men geen geloof aan zijne bood
schap hechtte; men had vergunning van den
gouverneur om te dansen, etc., en men ging
niet heen zoolang de gouverneur zelf dit niet
verbood. Integendeel: zij geloofden dat de
procureur-generaal door de Joden was afge
zonden door de Joden die uu zelf het
land uitgezet moesten worden of naar dc
Joden-Savanna gezonden. Mi'. Van Doorn
was geheel van zijn stukdaar de politie
niets vermocht. Het volk zeide overluid, »dat
het nu de baas was en zou toonen de baas
te zijn". td)e Joden moeten weg of hun
huizen zullen in brand gestoken worden. De
toestand had lang genoeg geduurd. Door
do Joden moesten zij (het volk) belasting
betalen, en den gouverneur, hun vriend, die
hen van belasting vrij wil hebben, wilden de
Joden weg hebben."
Met brokken steenkolen, steenen en stok
ken werden toon de huizen aan den water
kant gebombardeerd, en den bewoners werd
toegeroepen, dat, mochten zij zich vertoonen,
alsdan hun laatste uur geslagen zou zijn.
Niemand durfde zich dan ook vertoonen.
De politie vermocht niets: een brigadier der
marechaussee, ten einde raad, trok van leer,
en er volgde een algemeene bokspartij, waarbij
een politiebeambte een stuk van een 'oor
kwijtraakte. Omstreeks '1 uur 's nachts kwam
de gouverneur, en. toen hij het volk beduidde,
dat het weg moest, trok het onmiddellijk
heen, de Saramaceastraat op, elk huis, waar
liet Uuigs ging, bombardeereride, de ruiten
stukslaande en liet ameublement binnenshuis
beschadigende. De stad is dezen morgen in
groote agitatie.'Men vreest vooreen uitbars
ting.
En wat dan Ziet men nu welk geloof
de woorden van den gouverneur verdienen
en dat de gevolgen niet uitblijven van het
systematisch opjagen en aanzetten van het
eene deel van de bevolking tegen het andere,
waarvan ik vroeger schreef? De burgerij is
zeer ongerust.
Door de onderwijzersvereeniging in Nederland
zullen bij de verschillende spoorwegmaatschappijen
pogingen in liet werk worden gesteld, om ge
durende de zomermaanden «vacantiebiljetter»"
te bekomen, tegen verminderden vrachtprijs,
teneinde verschillende streken van Nederland te
kunnen bezoeken. (A. CV.)
VLAARDINGEN. De aanvoeren van haring
blijven zeer overvloe lig, en isteeds bet dubbele
quantum van het vorig jaar aangevoerd. De
mm kt liep dan ook suecossiof terug, en werd
Donderdag betaald voor volle baring f 10.35 a
•10-50, mnnijes dito f6.75 a 7.vr.vkke en
bijsoorten in verhouding minder
Van Pernis en Zwurtevvaal waren eonige par
tijen vi»olt hier ter markt. Er werd betaald voor
zouteviscb f30.a 33.25, leng f28.25, kibbelen
I 15.50, kooien f 14.25, keelen en lippen i' 4 3
alles per ton.
Gisteren 'zijn alhier binnengekomen 4 schepen,
gezamenlijk aanbrengende SO last haring.
KRALINGSCIIE VEER. Gisterochtend wei
den aan de mai kt alhier aangevoerd 345 zalmen,
die de groote voor f 1.30 en du kleine voor f I.
per Vs kilo werden verkocht. Nop werden mui-
gevoerd 112 St.-Jucobszalmpjes, die f 0,1)0 per
t/2 kilo opbrachten.
GORINCUEM. Van 10 tot 22 dezer zijn
aan de visehmaikt alhier afgeslagen 38 z diueii,
pi ijs t 0.00 a 1.23 per tyjKg., on 1 sleur a f 24.
Neil. Herv. Kerk.
B e r o e p e n te W ielimoml dr, D. G W.
Muller M.tssis. te Gioesbeek; te lleukeluin-.Is.
f* ■-
