WSMWSfWïs:
dersan in 1804, met hunne machine in dien
geest geconstrueerd, slechts bespotting. De
Weener kleermaker Madersberger, die jaren
lang tobde om hetzelfde denkbeeld te ont
wikkelen, begreep eindelijk eenen anderen
weg te moeten inslaan en kwam in 1814
met eeue machine voor den dag, w-.irvan
de steek in hoofdzaak dezelfde was als de
tegenwoordige. Het publiek nam de zaak ech
ter niet ernstig op; men beschouwde de vin
ding meer als eeoe aardigheid. Zoo ook ging
het 'fhimonnier, die in 1829 eene machine
samenstelde, welke met kettingsteken naaide.
De Amerikaan Hunt, die in 1824 octroui
verkreeg voor eene door hem u'tgexmlen
machine, werd eerst 20 jaar later in Enge
land door Gibbons en Visser ter zyde ge
sneefd. Aan Elian Howe gelukte het einde
lijk in 1846 het systeem asnrnerkeijjk te ver-
beteien en eeue machine met scheepje te
vervaardigen, die 300 dubbele stiksteken in de
minuut leverde.
Sinds Uad de naam vau S.ng»r op den
voorgrond, die door tabyke verbeteringen
de naaimachines, ale practisch, schier onmis
baar huismeubeltje, toegang verschafte in
iederen familiekling en zelfs toestellen maakte
ten dienste van schoen- en zudelmakuis.
Hst do>d dezer regelen is, ons tot de fabri
kanten der Singer-Maatschappy te bepalen
en deze dan ook tot in details te btibaud»ien.
Bijna 40 jnnn geleden bi acht Smger zyr.e
eerste machines in den handel, welke hooid-
zakelijk voor klsprmakers bestemd waren en
onder da benaming van Singer's No-i- en
No.-2-machinos, epoedig alom in grb.uik
kwamen. Deze machines, hud Jeu een io
gel'yke richting met het oog der nnaM heen
en weer loopend schuitje en een radvormigen
transporteur voor h-'t vooilsc* uiven van do
te naaien stof, terwijl de noodige beweging
ovc gebracht werd door karma lei en, door
middel van eene dmct van de liede uit
gaande trektang zy wcrkleu dus zonder
dryh ismen.
Reeds spoedig vonden deze machines,
viairvaa er thans nog veie iu gebruik zijn,
zooveel bijval, dat Smger beslo t uog eene
andere lichtere machine voor r.aaisteis te
construeer en, eu zoodoende «mtston I de Lot-
teia-A-u aclm.p, wier rchuitje eene recht
hoekige b-wi'ging tot <1« naald had waardoor
ook in de fijnste sU-flen eet, but-ngewoou
geijjkmat'ga - steek bereikt werd. O.ik'iWze"
machine oogstte vpel succes eu spoedig waren
met minder dan 75.000 stuks er van in
gebiuik. Desniettegenstaande werkte Singer
onophoudelijk aao de veibeteiing zijner ma
chines en reeds in 1865 kon de Singer-Maat
schappij met do zoogenaamde ïFuinilie-naai-
Fig. i Singer's »FAiMir,fE"-Nanffnneliine
(als liandmaehinc).
machine" voor den dag komen («ie afbeel
ding fig. 1), welke in ongelnofeljjk korten
tijd haren weg naar alle landen vond on deD
naam Sioger over de goheele aarde bekend
maakte.
Deze machine, welk daarom zoo spoedig
overal nagemaakt werd en waarvan de maat
schappij alleeu meer dan 5 mdlioen stuks
verkocht heeft, zat wel aan al onze lezeres
sen bekend zijn, want er ziill-n heden neg
wel slechts veinige famihën te vinden zjjn,
waar niet deze machine (,if eeu namaak er
van) hetzy als trap hetzjj als hand machine
aangetroffen woidt.Iu hoofdzaak is deze familie-
naaimachine maar gelijke leginselen als de
Littera-A- mach ine geconstrueerd, echter is
ze io veie opzichten he.hr gr ijk veibeteid,
b v. heeft zy niet roer-r bet koite en d kke
schuifje der L'ttera-A-machines, maar een
schuitje van rankeren votin waardoor een
kortPre naald gebruikt kan worden. Verre
weg de meeste Ewropeesc'ne fabrieken van
naaimac'. i-ies labriueeren heden nog byna
uitsluitend machines, w.lke hoofdzakelijk
volgens de by Singer's zoogenaamde familie
naaimachine in toepassing gebrachte begin
selen gemaakt zjjn.
Niet zoo de Singer-MaaUchappy. Alhoewel
deze haren omzet successievolyk tot ruim
600.000 stuks jaarlijks zag aangroeien, bleef
xy hare leuze om altyd vooruit te streven
getrouw en bracht reeds in 1880 weder
-V
-s
-v"
Fig. 2. Siagci's »RINGSPÖEL" naaimachines.
eene geheel nkuwe machine in den hand» 1,
t. w. de ling-'pntd naaimachino. (Zie uf
heel ling 2.)
Deze machine w ikt licht, godiuiscbloos,
met fijne korte naald, waai door zelfs by
liar du Sloffen het r.aaldbreken vermeden
wordt, is van zeer eenvoudigs constructie
en in duurzaamheid nagenoeg ongegrensd.
Het vastliggende ringspoeltje heeft, evenals
de assen, eene oscilleerende beweging, terwy!
het klosje dubbel zooveel gareu bevatten kan
als het spoeltje van vroegere constructie.
D»or het hoog oplichten van de naald en
don persvoet, i-- hut zelfs mogelijk vier- en
vijfvoudige double-stof gemakkelijk er onder
te leggen,
De iingspiiel-machiae woidt ia twee groot
ten vervaa' digd
»F" voor familiegebruik, wille goederen,
corselten- en parapluie-fabricage,
voor fijn lederwerk etc.. eo
»M" voor kiem makers, mantelfabricagc en
ieder zwaar confectiewerk.
Maar hel ongekende succes, hetwelk aan
deze machines ten deel viel, heeft de Singer-
Maafckappij slechts aangespoord voort te
gaan haar uiteiste best te üoeu, en zoo hoeft
zij nu ook de ringopoel-mnchme door
vele fabrikanten reed3 werd nagevolgd
alweder eene geheel nieuwe maciir.e (V S,
d, \v, ivibrating shuttle" genoemd, omdat
het schubje eene vibreuiende beweging heeft)
aan de markt gebracht, welke voor huis-
houdelyk gebiuik zells de uitstekende rmg-
spoel-machine in enkele opzichteu over treil
en door de maatschappij 7eive als hare uniilia
machine by uitnemendheid beschouwd vvut ii.
De constructie vau deze nieuwe V-S-
machine (zie afbeelding fig. 3) komt in 't
koit op het volgende neder:
Spanning
Drnndniuitrek regulateur
Naaldstnug
Hoofdplaat
Ti anspoi tourdrager
Sehuitjesdrafier
Spoeler
"g 3
I3
S 2.
c 1
fS s
SJ* 3
c 03
Fig. ;i. Singer's #V S" naaimachine.
Door riem of hnmldi aainppainat (al naar
gela- g er een tiap- of handmachine wordt
gebruikt) wordt, evenals by alle naaimachine.',
een diyfwiel in beweging g-bracht, hetwelk
te dien einde door eene rebyf «net da hoofd
as vei bonden woidt. Deze laatste brengt
verder hare beweging over:
lo. op het schuuje,
2o. op den transporteur eo
3,r. op de naald.
De oveibru.giig der beweging op het
schuitje ge'chiedt door eenen kruk eu eene
schommelende as in den arm, welke nut
eene, den schui'jesdrager bewegende drijf
stang verbonden is.
De beweging op den transporteur wordt
vatt de hoofdas O'-ergebtacni door eene excen
triek, dewelke zich achter in deu arm der
machine bevindt en eenen hefboom beweegt,
welke aan etnen tweeden, met den trans
porteur ver bondon holboum aangekoppeld is.
De beweging van de (de naald houdende)
naaldstaug geschiedt, door eei e met de
hoofdas vmhonden exor.t'iscliyfwaarnau
een rol is bevesl'gd, welke m eon met de
i.anldstang verbonden eX"i.tiiek loopt.
De stand van de naald wordt door de
machine zelf gereg-1eo wel zó), dat het
onmogelyk is een naald verkeerd m te zet
ten, iets wat, zooais or.ze dames welen, tot
nog toe zoo vaak gebeurde, en teo gevolge
had, dat ook do brstö machine sloid.gwerk
moest levercD. Het schuitje is niet meet
vau gaatjes voorzien (want liet lastige iur'ï-
gen vatt dec draad is afgeschaft) en heeft
een ronden vorm (zie afbei Mini! fig. 4ten
einde het naaldbrekpo niet meer kunne voor
komen. Buitendien werkt de machine bijna
Fig 4. CyUnder-schunjo voor Singer's V S machine.
onhoorbaar, want de levenmakende kamiade-
ren zjjn vervangen door tiepassing van eeue as.
Zooais men ziet, is deze nieuwe machine
zoo practisch in elkaar gezet, dat/.e met rec' t
een model van eenvoud genoemd mag wo 5
don, en dicntmgevolge atuurljjfe ook groo
tma duurzaamheid belooft en mioder gemak
kelijk aan storingen zal zyn onderworpen dan
msi r gecompliceerd gebouwde machines van
vroegere uitvindingen.
De aard eo wy2e waarop de steken door
middel van naald en schuitje worden gemaakt
is natuurlijk de bekende, t. w. de naald
dringt in do stof en voert aangezien haar
oog rich aan iiare punt bevindt, deo inge
stoken bovendraad dubbel onder de steek plaat;
bjj het opstygen der naald vormt deze draad
eeu oogenbhkje eene lus, door welke het, de
spoel met den onderdiaad bevattende schuitje,
vliegt, en zoodoende ouk den onderdraad
door de lus van den bovendraad brengt (dus
beide draden met elkander verbindt), (Zie
afbeelding fig. 5) waarna de naald by haar
verder opstijgen de thans verbonden draden
mele i aar boveu trekt, teiwyl het schuitje
eveneens op zyne plaats terug gaat.
Fig. r>.
Zooals vanzelf spreekt dienen naaimachines,
om goed weik te kunnen leveien, ook be
hoorlijk onderhouden te worden en moet
enne machine, welke voortdurend in gebruik
is, minstens eenmaal daags geolied worden;
beeft zij echter langer eu tyd gestaan, dan
moet men ze eerst reinigen en oliën alvorens
men met naaien t dut, want de grootste
vyand van elke machine is het vuil.
Voor het schoonmaken van naaimachines dieut
men deze met een weinig petroleum op de
gewone vv'yze te oliën, brengt dan de machine
m snelle beweging en veeet ze weder af,
waarna ze van beste spet molie voorzien moet
woiden. Men zoude weikeljjk verstandig han
delen doo. nimmer andeie olie te gebruiken.
Vnn evenveel belang als het schoon hou len
en ohëu is bij n nat machines ook do keuzo
der naaf deu en de jun-te vei houding van deze
tot bet garen hetwelk men gebiufit. Mea
zal daarom we| doen de benoodtgds .raaiden
»!lifd uitfluitend hij die fi> ma te kot pen van
weike ook de machine afkomstig is en er
op te letten, dal de draad voor bet oog van
de naald noch te dik, noch te dun is. Dege
lijke fabrikanten zooais de Sirgei-Maatschappij
leveien daarom-dan ook by elke machine
eene gebi uiks-aanwyzing ia den vorm van
een buekj-, bevattende o. m. eene Ijjst waai uit
duidelyk io linn is, dat b. v, voor katoen-
garen merk 70 eene Smgeinaald merk Vs,
voor linneng&ren rneik 40 echter eene uaabl
meik 4, enz. te kiezen is.
Een nnder groot gemak vn«r bezitters van
deugdzame machines is, dat de enkele deelen
waaruit een machine u samengesteld allen
machinaal vervaardigd zyn en daarom byna
wiskundig juist ouder elkander geljjk zjjn.
Dienter gevolge kau de gebiuiker io geval
het etn of ander deel vao zyn werktuig
mocht brekeu of door langdurig gebruik
versleten zyn, ziel) meestal zelf redden, door
doodeenvoudig van zijn leverancier een nieuw
deel ie ontbieden en dit ter vervanging vau
het g-broker.e of versleleD deel te gebruiken.
Buitendien is deze manier van doeu niet
slechts de minst omslachtige, maar ook eene
bjjzonder goedkoope want de meeste remonte
stukken zyn juist, omdat z-, zooals Wy boven
gezien I,ebben, machinaal vervaardigd worden,
vry laag in pi y>\ Zoo kost b. v. voor de
gt worm Smge,-familie machine; ee.,e draag-
Uefboomveer slechts 6 centen, een trau--pi>r-
tfcurveer eveneeus 6 centen, eene schioef
voor de spannii.g-veer 3 centen enz.
Om een denkbeeld te geven van de onmis-
bnaiheid der r aaimachines moge dienen, dat
b. v. de S nger Maatschappij alleen G fabrie
ken bi'Z't, waarvan er zich 4 le Amerika
bevinden i.vv. te Elizabeth Port bij New-Yoik,
te Souili-B-nd, C o en Montienl, t»rwyl de
ovenae twee lu Emopa, eu wel te Kilbowie
by* Glasgow en te SVeenen zyn. De beide
giootste van deze tu bi leken zyn die te
Elizabeth Poft en te Kilbowie, welke aao
niet mimiei dan 7500 werklieden ai beul ver-
schnffeu en desnoods 2ü,0ü0 inachrneB per
luctsk kum en produced en.
De gegevens ontbreken ons om ook van
ile veie andeie naaimachine-fabrieken tiet
productief vei mogen te kunnen opgeven. Hat
gezamenlijk getal moet, afgaande op bovea-
staaude cyfeia, wel verbazend zjjn, A. Z.
Jlicr ter slede bevindt efch het Depot
dor Sing er-Maat schappij Hoogstraat 102,
ooer den Afrol.
