A°. 1890.
onderdag 4 December.
N°. 7644.
Eerste Blad
i er- sn-veertigete J aar gang.
1.85. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
uitgëvërTjT odé.
Ter Uitvaart.
Dimiciilaiidsch e Berichten.
I
Abonnementsprijs, per kwartaal 1;
Franco per post, door bet gehcele Rijk- 2.50.
Afzonderlijke Hommers0.10.
BCIIEAV: UiittK'r, IS, 131.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer - 0.10
DiUEmaai. geplaatst woult tegen twkkmaai, beiekend.
Be dug van morgen is voor het Netler-
landsche volk een bij uitstek weemoedige
dag. De koninklijke grafkelder te Delft is
geopend; onbarmhartig beeft de hand des
doods in de laatste jaren gemaaid onder de
vorsten uit liet Huis van Oranjethans
wacht het grafgewelf in de Nieuwe Kerk liet
stoffelijk overschot van hem, die er zoo menig
maal de laatste eer bewees aan die hem lief
en dierbaar waren.
De ouden van dagen herinneren zich hem
nog bij de begrafenis van zijn grootmoeder,
de echtgenootc van koning Willem I, al werd
hij toen schier niet opgemerkt in debreede
rij van aanverwanten, die haar de laatste eer
bewezen.
Den 2n Januari 1844 werd koning "Willem I
ten grave gebracht. Twee zonen en drie
kleinzonen vergezelden hem naar zijn laatste
rustplaats,
Op een schoouen voorjaarsdagden 4n
April 1849, was Delft getuige van de plech
tige teraardebestelling van koning'Willem II.
Twee zijner zonenonze thans overleden
koning en prins Hendrik, volgden met prins
ïrederik, 's konings broeder, als eerste rouw-
gangers den lijkwagende beide zonen van
koning Willem III, Willem en Maurits,' namen
om hun jeugdigen leeftijd geen deel aan de
plechtigheid; maar het stamhuis van Oranje
telde toch vertegenwoordigers genoeg, om
het een langdurig bestaan te voorspellen.
Met vorstelijke praal zal morgen het stof
felijk overschot van Koning Willem III naar
zijn laatste lustplaats worden overgebracht.
Een breede rij van vorsten uit alle streken
van ons werelddeel is in het vorstelijk 's-Gra-
venlmge bijeen om de laatste eer te bewijzen
aan den ontslapen, vorstmaar geen zoon of
kleinzoon, geen broeder volgt als eerste rouw
drager. Het Huis van Oranje heeft geen man-
neüjken telg meer, geroepen om hier als
hoofdpersoon op te treden. Allen, allen zijn
heengegaan 1
Morgen zal zich die breede rij van vorsten
om het geopende grof scharen. Enkelen, de
groothertog van Saksen-Weimar an prins
Albert .van Pruisen zijn er geen vreemde
lingen, zy kwamen er meermalenmaar de
Russische, de Deensche, de Italiaansche vor-
ten, de graaf van Vlaanderen, om van zooveel
anderen te zwijgen, betreden voor de eerste
maal Delfts eerbiedwaardig kerkgebouw.
Vóór hen verrijst daar een gestalte, boven
welke de faam de loftrompet steekt. Geen
hunner is hij een onbekendehij is de groote
prins, die tusschen het verdrukte vaderland
en het Huis van Oranje een band heelt ge
legd, welke, ja, wel eens wat minder sloot
maar in tijden van nood altijd hechter werd
bevestigd. $Als de nood dringt, zijn wij altijd
lij elkanderzoo sprak eenmaal de vorst,
dien we morgen op zijn laatsten tocht ver
gezellen. Heb medelijden met mij on mijn arm
volk/" waren de laatste woorden van den
grooten Zwijger, die alles, alles voor de Neder
landen had opgeofferd.
Wie der vorstelijke geslachten, welks ver
tegenwoordigers morgen aan den ingang van
het mausoleum der Oranjes zullen staan, kau
op een verbond roemen als dit, gesloten
tusschen vorst en volkdoor drie eeuwen
slechts nauwer bevestigd? De vorst uit het
Huis »Romanow" kan hier de woorden van
den grooten Zwijger vernemenhJDe vorst
is om het volk, het volk niet om den vorst/"
en men kan hem verbalendat Koning
Willem III als weerklank op deze woorden
eenmaal sprakVoor het Nederlandscho
volk kan het Huis van Oranje nooit, neen nooit
genoeg doen,"
Wat we wenschen, het is, dat op dezen
somberen Decemberdag het oud verbond tus
schen Nederland en Oranje plechtig worde
bevestigd. Ons voldoet niet liet meest wel
sprekend betoog, dat de constitutioneele mo
narchie de beste is, die we voor het tegen
woordige kunnen wenschen. 't Is zoo koud,
't heeft zooveel van een contract. En zeker,
contracten hebben waarde. En waar het
er op aankwam contracten te houden, daar
kan Koning WillemIII in fiere houding
zicli voor zijn volk vertoonen. Moeten we
ze noemende dagendat Zijn Majesteit
Koning Willem IIIhad hij gewildzich
een populariteit had kunnen verzekeren
die hem in ons Nederland gaarne de alleen
heerschappij had toegeworpen Moeten
we? Neen, we willen ze niet noemen,
maar als morgen zijn vorstelijk lijk ons voorbij
trekt, dan herdenken we dankbaar, dat hij
geen zijner onderdanen ooit in eenig recht
heeft gekrenkt. De eed, dien hij den 12den
Mei '1849 heeft gezworen, is nimmer door
hem geschonden. Voor een staatsgreep stond
deze Oranje te hoog!
Ons rest zijn kind. »'tls en blijft Oranje
Hoven 1" Als de nood dringt, zijn wij altijd
bij elkander/ Geen ander woord hoorethans
de Koninklijke Vrouw, op wier schouders de
taak rust, voor mannen schier te zwaar.
Als de nood dringt, gijn wij altijd bij
elkander! Laten wjj, als goede vaderlanders,
deze woorden als het testament van Koning
Willem III aanvaarden. Geen contract, met
de pen geschreven, met handteekeningen
bezegeld; maar een verbond des harten, zoo
als alleen in Oud-Nederland kan bestaan
tusschen een trouw volk en een dynastie,
die er in lief eu leed eeuwen mede verbon
den was!
God zegene Wilhelmina van Oranje!
SCHIEDAM, 3 December 1890.
De Staatscourant van heden bevat een
gewijzigd programma voor de plechtige be
grafenis van wijlen Zijne Majesteit Willem III.
De wijziging bepaalt zich tot eene aanvul
ling betreffende den trein. Achter de adju
danten van wijlen Z. M. in gewonen dienst,
zullen namelyk de volgende hooge personen
in den stoet plaats nemen:
CC. Zijne Doorluchtige Hoogheid de Verst van
Waldeck en Pyrmont.
Zijne Koninklijke Hoogheid de Groot-llerlog
van Saxen.
Zijne Keninklijke Hoogheid de Groothertog van
Luxemburg; in oen rijtuig, bespannen met zes
paarden, gaand» drie lakeien naast elk portier,
ÜD. Zijne Keizerlijke Hoogheid Grootvorst
Alexis van Rusland,
Zijne Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid
Aarts-Hertog Frederil van Oostenrijk.
Zijne Koninklijke ..oogheid Prins Albert van
Piuisen, Regent vun Drunswijk.
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Eduard van
Saksen Weiranr, in een rijtuig, bespannen met
zes paarden, gaande drie lakeien naast elk por
tier.
EE. Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Victor
van Savoije, Graaf van Turijn.
Zijne Koninklijke Hoogheid de Graaf van
Vlaanderen.
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Wilhelm van
Wurtembcrg.
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Waldemar
van Denemarken, in een rijtuig, bespannen
met zes paarden, gaande drie lakeien naast elk
portier.
FF. Zijne Koninklijke Hoogheid de Erf-Groot-
Hertog van Saxen,
Zijne koninklijke Hoogheid de Erf-Groot-Hertog
van Luxemburg.
Zijne Iioogiioid de Hertog van Mecklenburg
Schweiin, in een rijtuig, bespannon met zes
paarden, gaande drie lakeien naast eik portier.
GG. Zijne Doorluchtige Hoogheid de Prins
Von Schnmnburg-Lippe.
2ijne Doorluchtige Hoogheid de Prins Von
Wied.
Zijne Doorluchtige Hoogheid do Prins Von
Bentheim und Steinfurt, in een rijtuig, be
spannen met zes paarden, gaande drie lakeien
naast elk portier.
HH. De Graaf Von Rosen, Eerste Kamerjonker
van Zijne Majesteit den Koning van Zweden en
Noorwegen.
De Graaf Von dor Schülenburg, Hofmaarschalk
van Zijne Hoogheid den Hertog van Saksen-
Altenburg.
De Burggraaf De Pindella, vertegenwoordi
gende Zijne Majesteit dan Koning van Portugal.
De lieer Von Bulow, Ópper-Hofmaarschalk van
Zijne Koninklijke Hoogheid den Groothertog van
Mecklenburg Strelitz, in een rijtuig, bespan
nen met vier paarden, gaande een lakei naast
elk portier.
II. De Prins Karadja Paehn, vertegenwoor
digende Zijne Majesteit den Sultan van Turkije.
De hoer Legrand, Buitengewoon Gezant en
Gevolmachtigd Minister van de Franscho Repu
bliek. -
De lieer De Villa Urrntia, buitengewoon Go-
zant on Gevolmachtigd Minister van Zijne Majes
teit den Koning van Spanje, in een rijtuig
bespannen met vier paarden, gaande een lakei
naast elk portier.
JJ. De heer Gennadius, vertegenwoordigende
Zijne Majestoit den Koning van Griekonl.mil
De heor Vacoresco, vertegenwoordigende Zijne
Majesteit den Koning van Rümeniü.
Sir Collins, vertegenwoordigende Hare Konink
lijke Hoogheid de Hertogin van Albany, ineen
rijtuig, bespannen met vier paarden, gaande oen
lakei naast elk portier.
KK. Da Generaal Derrécagnix en de Admiraal
Des Essarts, van het Fransche Leger en van de
Fransche Marine
De Kolonel Cliamoin, vertegenwoordiger van
den President der Fransche Republiek
De Luitenant-Kolonel Le Bon van het Frailsche
Leger, in oen rijtuig, bespannen met vier
paarden, gaande een lakei naast elk portier.
Achter de rijtuigen van de Vorstelijke Personen
volgen, in rijtuigon met twee paarden bespannen,
gaande een lakei naast elk portier, iloogstderzei-
ver gevolg
«de Adjudanten, zoowel persoonlijke als toege
voegde, te paard.
Verder blijft de stoet zoouls oorspronkelijk
opgegeven.
II. M. de Koningia-weduwe znl Maandag
in eene vereenigde vergadering der Staten-
Generaal den eed afleggen als regentes en
voogdes.
Yan bet Loo naar de vorstelijke residentie
1 December 1890.
Omtrent de eerbewijzing aan liet stoffelijk over
schot des Konings tijdens het vervoer van hot lijk mot
den rouwtrein kunucn wij nog het volgende melden
Te Bariieveld-VoortliUizen werd even stilgehouden
om een trein te laten voorbijgaan. Burgemeester en
wethouders der gemeente bevonden zich op het perron.
Te Amersfoort, waar, evenals overal, de brandende
lantaarns met. rouwfloers waren bedekt, had groot
militair vertoon plaats. Schutterij en garnizoen ston
den deels tp het perron, deels op het exeercitieveld
daarnaast, in bntadlo geschaard. Ook daar werden
trenrmarsehen uitgevoerd. De burgemeester, de lieer
Van Asch van Wijck, legde daar een krans in den
lijkwagen. Hem werd door den adjudant, den heer
lie Ranitz, daarvoor dank betuigd. Op de kist lagen
alleen palmen van do beide Koninginnen.
llalftwee voorbij liet fort Blauwkapel stoomende,
werd de trein met salvo's gesalueeid.
Bij het passeeren van den koninklijken sneltrein
te Utrecht, werd door den waarnemendeu burge
meester, den heer Coblijn, namens de gem. Utrecht
een krans op de kist gelegd. Deze krans bestaat uit
immortellen, waarop zijn aangebracht cycnsbladeu,
welke, rijk met zilvereikenloof versiordj een schoon
geheel vormen. De krans wordt vastgehouden bool
ean zwaren witzijden strik, waarop, op een inatzilveren
.plaat, de inscriptie: »de Gemeente Utrecht".
Het geheel is vervaardigd in de kon. Nederlandsehe
fabriek van de hh. J. M. van Kempen Zonen en bij
de hh. II. vun Lunteren Zoon.
Te Gouda werd langzaam doorgestoomd. Daar,
evenals te Woerden, bewezen schutterij en garnizoen
de honneurs,