1
1
J
Zaterdag 6 December.
A". 1890.
N°. 7646.
"V i r - n - v© ertigste Jaargang.
Verschijnt dagelzks, uitgezonderd Dinsdag.
Buiteulandsche Berichten.
Binnenlandsche Berichten.
UITGEVER: J. X)I)É.
RVKISA Vi MAII.KÜ, B, 134.
AnoNNRMENTSFRus, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rij It
Afsotn'wl'jk'j lemmers
1.85.
t
2.50.
0.10.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courantf 1.10.
Iedere gewone regel meer - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
ENGELAND.
Gisterochtend had in de Hollandsche kerk
in de wijk Austin Friars een lijkdienst plaats
voor Koning Willem III. Vertegenwoordigers
J -van de koningin en den prins van Wales,
het corps diplomatique, graaf Van Bylandt
met het gansche personeel der Nederlandsche
legatie woonden de plechtigheid bij.
Ds. Adama van Scheltema hield eene rede,
naar aanleiding der woorden van 2 Kronieken
35: 24.
De Iersche aartsbisschoppen en bisschoppen
hebben een merkwaardig gestreng manifest
tegen Pnrnell uitgevaardigd, waarin zij zijne
verdere aanvoering der partij bestrijden,
omdat de rechtbank voor de echtscheidingen
hem schuldig verklaarde aan de ernstigste
vergrijpen tegen godsdienst en maatschappij,
■verzwaard nog door allerlei schandelijke om
standigheden. lie prelaten beschouwen Parnell
als onteerd en ongeschikt om aan te blijven.
7.ijr. aanblijven ook als partijleider kan de
Home rule en Ierland beiden slechts schaden.
Bij den gemeenteraad van Edinburg is thans
een voorstel ingediend om Parnell alseere-
hurger der stad te schrappen.
Reuter seint, dat de Iersche leiders in
Australië aan een reporter van de Sydney
Homing Herald verklaarden Pamell's aftre
den noodzakelijk te achten.
P It A N K B II K.
Bij den lijkdienst gisteren in de kerk van
het nOratoirc"', ter nagedachtenis aan Willem
,111 gehouden, was een zeer talrijk publiek
•tegenwoordig. De Nederlandsche gezant en
"de legatie-secretaris, generaal Brugère en de
officieren van het Militaire Huis van den
president Carnot, al de vreemde gezanten in
groot uniform, de minister Bibot met gevolg,
enz. Drie toespraken brachten hulde aan de
groote hoedanigheden van Koning Willem.
De predikant Stafford zeide dat Willem altijd
de eerste burger van zijn land en de eerste
dienaar .van zijn staat geweest is, en ver
zocht den aanwezigen op de jeugdige Koningin
•en hare moeder de genegenheid over te
brengen, die zjj den Koning toedroegen.
Bij den uitgang werden revolutionnaire
.proclamaties in het Hollandsch en Fransch
•ten gunste van de Bataafsche republiek door
•onbekenden onder de menigte uitgedeeld.
Volgens de XIX'e Siècle zal de groothertog
van Luxemburg zijn bezoeken aan de hoven
met Brussel beginnen en zou hij in het voor-
-jaar naar Parijs gaan.
D ÜI T S CHI A B K.
De centrum-partij in den Rijksdag heeft
een voorstel ingediend tot opheffing der
Jezu'ietenwet.
O O 8 T E N B IJ K.
j i
Het korps officieren van het regiment,
waarvan de Koning van Nederland aanvoerder
washeeft gisteren te Klausenburg eene
plechtige mis doen houden, welke door het
korps officieren en den Feldzeugmeister Gal-
gotzy werd bijgewoond.
B S I A N D.
De lijkdienst voor Koning Willem III in
da Hollandsche kerk te St.-Petersburg was
hoogst plechtig. Behalve de leden der Holland
sche kolonie woonde ook de keizerlijke cere
moniemeester, de minister van buitenlandsche
zaken en het diplomatieke en consulaire korps
dien bq.
DB ETIWAA.KT.
4 December 1890,
De bevolking der residentie is heden misschien
verdubbeld; man aan man verdringt men zich in
straten en op pleinen, in buizen en winkels;
allerwegen zijn de uiterlijke rouwteekunen zicht
baar; in aandoenlijken wedstrijd hebbeq piëteit
en kunstgevoel zich vereenigd, om door rouwver-
sieringen een hooger gevoel op te wekken'van
heinde en verre hebben de Europeesche vorsten
huizen afgevaardigden gezonden om hen te ver
tegenwoordigen bij den gang naar liet mausoleum
der Oranjes; wie twijfelt dan nog, op dezen dag
van nationalen en internationalen rouw, aan de
nationale trouw, de gehechtheid en de liefde
voor de historische traditie?
Heden eerst recht beseft men de plaats, die
<je ontslapen Oranjevorst in de harten zijner
onderdanen innam, om zóóveel cerebetoon, zóó
veel liefde, zóóveel genegenheid waardig te zijn
geworden. Geen baatzucht drijft tot al dié eero-
bewijzen; belooning noch gunst kunnen ze ver
schaffen. Het gemoed alleeri spreekt hier, rein en
zuiverbij het grafwaarts voeren van den
Koning, eveneens als sterker misschien nog
dan vroeger bij vreugdebetoon en feestgejubei.
Toen juichte men mee uit volle borst op die tal
rijke zonnige Oranjedagen, die we thans met
weemoed herdenken, als de Vorst en de zijnen
door hunne persoonlijke verschijning de geestdrift
deden ontvlammen. Thans wordt hij uitgedragen
uit het welbekende Witte Paleis in den killen
Decemberochtend. Slechts de droevige echo's van
de galmen der doodsklok weerkaatst thans de
verlaten ruimte van het paleis in het Noordeinde,
waar vaak blijdschap en vreugde zich uitten in
de ondubbelzinnigste klanken. Maar ook op dezen
dag van rouw is Nederland Oranje nabij. Tien
dubbele rijen vormen zich van trouwe Neder
landers om den Oranjevorst vaarwel te zeggen,
en in dichte drommen gaan ze op van de droeve
plek van 's Konings paleis naar de grafstede in
de oude Prinsenstad, door ladingen eerekransen
gevolgd.
In het hooger einde van het Noordeinde, ver
zamelen zich de koetsen; het militair escorte
verschijnt en de troepen, die inliet Willemspark
en de aangrenzende straten zijn aangetreden,
marcheeren op naar het paleis, waarheen zich
de vorsten, voorzoover ze niet reeds aldaar ver
toefden. en de andere hooge personen, die officieel
zijn uitgenoodigd, zich spoeden. Een compagnie
van de artillerie-schutterij, onder bevel van kapi
tein Gregory, en een compagnie grenadiers,
onder commando van kapitein Evenwel, ridder
M. W. O., bezetten de eerewacht aan het paleis,
waarover het opperbevel is opgedragen beurte
lings aan den luitenant-kolonel der grenadiers
Le Bron de Vexela en aan den majoor der
artillerie-schutterij Van Weideren baron Rengers,
beiden te paard. In de rouwkamer staat de opper-
ceramoniemeester en zijn staf van hovelingen,
gereed om den Meester voor 't laatst uitgeleide
te doen.
Het eerste kanonschot valt. De lijkbaar wordt
met passende zorg van do rouwestrade afgenomen
en door dragers, begeleid door 24 onderofficieren,
stilzwijgend godragen tusschen de rijen der hooge
bofdignitarissen naar den lijkwagen. Aangrijpend
is de indruk van het oogenblik, waarop de woning
zich voor 't laatst ontsluit om den gestorven Mo
narch doortocht te verleenen.
Nauw is do kist geplaatst, en hebben de heeren
slippendragers, die de hoogste rangen nan 't hof
bekleeden, en de katnerheeren-rtragers hunne
plaatsen ingenomen, of de rouwstoet zet zich in
beweging en voert zoo langzaam mogelijk den
Doode langs Hoogstraat, Veeneatraat en Wagen
straten buiten het giondgebted van Den Haag.
De weg, dien, bij zijn leven, de Koning bij voor
keur in enkele minuten placht af te leggen, eischt
thans wel bei twintigvoud van dien tijd.
Lang is de optocht, langer dan ooit. Nimmer
waren bij eentge begrafenis van ledon van het
Koninklijk Huis en er zijn er in de laatste
tientallen vuu jaren, helaas! vele geweest
zooveel prinsen bijeen als lieden, nu het geldt
een regeerend vorst ten grave te brengen. Zet
die- stoet van prinsen van koninklijken bloede
groots luister by aan deze plechtigheid, tevens
toont die krachtiger dan woorden vermogen de
solidariteit aan tusschen de regeerende vorsten.
Te elf uren verliet de plechtige stoet het paleis.
Een sterke troepenmacht opent den trein. Van
de Huagsche schutterij is de stuf van het regiment
aanwezig met den luit.-kolonel-commandant,
jhr. mr. Baud en den kapitein-adjudant Meijwert,
zoomede het 2e bataljon, onder bevel van majoor
Van Frank.
De inlanterie is vertegenwoordigd door twee
bataljons vuu liet regiment grenadiers en jagers,
het geheel onder commando van luit.-kol. Scheitus
van IJseldijke. en verder onder jhr. Van der Wijck
en majoor De Bock, et) een bataljon van de
infanterie uit •Leiden, de staf met kolonel Alings
en het 2e bataljon onder luit.-kol. Bloem.
De marineiroupen zeldzaam als ze in de resi
dentie worden gezien trekken voorat do aan
dacht. Ben afdeeling der kon. Ned. zeemacht,
sterk 200 geweerdragende manschappen, schepe
lingen en mariniers, onder generaal bevel van
kap.-luit. ter zee A. P. Tadema, het gedeelte
schepelingen, onder bevel van den luit. ter zee
le kl. I. Cardinoal en hot gedeelte mariniers,
onder den luit -kolonel der mariniers J. L. Cadet,
mocht niet ontbreken in den rouwstoet voor den
opperbevelhebber van land- en zeemacht, wien
de admiraal.su inform in de lijkkist volgde.
De troepenmacht, die vooraigegaan en gevolgd
wordt door huzaren, maakt plaats voor het
eigenlijke hofpersoneel. De hofbeambten en offi
cianten vormen er het middelpunt van. Da
jongsten voorop, volgen zij in rouwgewaad den
Meester, dien zij met trouw en toewijding heb
ben gediend. Vlak achter het met twee paarden
bespannen rijtuig van den heer De Constant Re-
becqueden hofmaarschalkdie geëscorteerd
wordt door 's Konings stalmeester, den heer Van
der Oudermeulen, aan wien de leiding van den
stoet is opgedragen en die daartoe door vier
bereden olficieien wordt bijgestaan, de luit.
D'Harfiecourt, Rutgers van Rozenburg, Michelhoff
en Kamerling Helmolt.
Karakteristiek is de heraut van wapenen, wiens
verschijning aan de tijden der ridderschap doet
terugdenken en die alleen bij de begrafenis van
regeerende vorsten of vorstinnen optreedt. Dit
maal is de heer baron Van Hardenbroek belast
met die eerebetrekking en treedt hij voor Luxem
burg op. Zijne kleeding bestaat uit fluweelen
barret met zwarten vederbos. Over de zwarte
onderkleoding draagt hij een wapenrok mat hot
Luxemburgsclie wapen. Het paardendek draagt
de kleur van het wapen. Een breed lint met
zilveren penning draagt hij om den hals. Hem
begeleidt een wapendrager in 't zwart en met
grooten rouwmantel, den hoed met krip.
Nu volgen in rijtuigen de geneesheeren dr.
Rocssinghwiens hulp den laatsten nacht van
's Konings leven werd ingeroepen, dr. Coert, toe
gevoegd aan du hofhouding te 's-Gravenhage, de
heer Vlaanderen, die in de laatste jaren onafge
broken zijn trouwen bijstand aan den Iloogen
Lijder bood, de Leidsche hoogleeraar dr. Rosen-
steindie uls consultatief geneesheer zoo vaak
optrad, en eindelijk dr. C. W. Vinkhuyzon, de
man, die niet enkel geneesheer, maar ook in den
waren zin des woords vriend en vertrouwde van
den Koning was en het voonecht heeft gehad
den grijzen Verst gedurende diens langdurig lijden
zoo vaak te mogen opbeuren en bemoedigen.
De hooge ambtenaren des Konings in rijtuigen
komen nu aan, de rentmeesters ou intendanten
van 's Konings paleizen in Nederland en Luxem
burg de directeur det zaken van weldadigheid,
de administrateur van het kroondomein, 's Ko
nings jügermeester in Gelderland en 's Konings
stalmeester, terwijl een aantal jngermeesters te
voet zich daartusschen bewogen.
Een afzonderlijk rijtuig is bestemd voor den
gaaaf De Villers, die zooveel jaren hier ter stede
de zaken van Luxemburg als secretaris leidde ten
behoeve van den Koning-Groothertog, en voor
jhr. mr. Van Alewijn, dan directeur van 's Konings
kabinet.
Treffend was de verschijning van 's Konings
adjudanten, die de teekonen met zich voeren van
Zijne militaire en ridderlijke grootheid. De veld-
maarschaikstaf, de buitenhindsche ordeteekenen
en de ridderorden van Nederland, Luxemburg
en Nassau, welke alle op roodfluweelen kussens
worden gedragen door dragers, die de daarvoor
aangewezen gepensionnearde opper-officieren luit.-
gen. Mac Leod, gen.-raajoors Van Bel en jhr.
Storm do Giave, vice admiraal Binkes, de luit.-
generaals Bouwmeester en Van der Heijden en
den vice admiraal Geerling vergezellen.
Een tweede heraut, Nederland voorstellende,
in den persoon tan rar. W, B. R. van Weideren
baron Rangers, is nagenoeg eveneens gekleed als
die van Luxemburg, behalve dat hij en zijn wapen
drager de Nederlandsche kleuren vertoonen. Hij
scheidt die oud-gedienden met hoogen militairen
rang van eene andere groep, die de kenteekenen
der koninklijke waardigheid mot zich voertden
standaard des rijks, het ontbloote rijkszwaard,
den rijks-appel, den koninklijken schepter en de
koninklijke kroon. Aan de heoren ridder Alewijn,
baron Klerk, baron Van Nagell van Ampsen,
graaf Van Lijnden en baron Van Pallandt van
Beijerland is de zorg voor die rijkversierde sym
bolen van het koninklijk gezag opgedragen.
Het met vier paarden bespannen rijtuig met den
opper-ceremoniemeester, den heer baron Du Tour
van Beilinchave, is de afkondiging, dat de lijkwa
gen in aantocht is, waarnaar aller blikken zich
richten. Eene beschrijving van den wagen zelf te
geven is overbodig, daar het voertuig hetzelfde is,
dat Maandag den tocht maakte van 't station
naar 't paleis en evenzoo is gedrapeerd. Ook nu
ts de indruk bij daglicht een hoogst plechtige, en
het zwarte fluweel en de zilverversiering, waar
mede de wagen is gestoffeerd, en dat het achtspan,
dat den wagen voortbeweegt, bedekt, vormt een
sterke tegenstelling met de bonte uniformen en
het verguldsel der hofkoetsen.
Ook weid de aandacht getrokken door eene
rouwdecoratia in den vorm van een mantel om een
wapen, welke is samengevat in een ronden kop,
gedekt door een zilveren kroon. Aan de voorzijda
