Maandag 6 April
A°. 1891.
N°. 7728.
Eerste Blad.
POL 1 T I E.
ij f - e n - ye r t g sft e Jaargang.
Verschijnt dagel ks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: T ODÉ.
Hit nummer bestaat uit dfie bladen.
Aan het commissariaat zijn als op straat
.gevonden aangegeven: een bont en een
wit schort, een kniptang, 4 rozen
kransen, -waarvan i rnet zilveren krols
jin een étui, een R.-k. kerkboekje, een
itasch met een breiwerk, een manebet
met een nikkelen knoop en een sleutel
aan een plankje.
Schiedam, 4 April 4891.
De vraag, die elk man met een gevestigde
staatkundige overtuiging het meest ter harte
gaat, is wel«wat zal de stembus van het
jaar '91 ons opleveren?" Kampten in het
jaar '88 twee richtingen, de liberale en de
clericale, om het evenwicht, thans heeft zich
een derde opgeworpendie mede in het
strijdperk treedt. 'tZijn die personen, welke»-
eenige leus is algemeen kiesrecht. Die partij
sluit zich noch bij de liberalen noch bij de
kerkdijken aan, maar scheidt zich evenmin
van beide af, stelt zich evenmin vijandig
tegenover een van haar. Bij de aanstaande
verkiezingen zal zij in de verschillende dis
tricten die candidaten steunen, welke beloven
in de Tweede Kamer te zullen meewerken
tot onverwijlde invoering van een stemrecht,
zoo uitgebreid, als de tegenwoordige grond
wet toelaat. Met de overige staatkundige
of sociale vraagstukken laat zij zich niet in:
een afdoende oplossing daarvan acht zij toch
-eerst mogelijk, als Nederland een waarachtige
'volksvertegenwoordiging bezit, en niet, zooals
nu, een Staten-Generaal, afgevaardigd zonder
medewerking van honderdduizenden, die even
zeer recht op stemming hebben als de tegen
woordige kiezers.
'tls een kort maar krachtig programma,
■dat de voorstanders van algemeen stemrecht
vooropstellen. Hoe is het daarentegen ge
schapen met de verkiezingsleuzen der clericale
en liberale partijen?
De clerïcalen, zoowel de Roomschen als de
'Dordtschen, zitten klaarblijkelijk met de
•handen iD het haar. 'tRegeeren bevalt hun
zoo best, al hebben zij er weinig verstand
van. Geen Standaard of Tijd spreekt
meer van sons kostelijk kabinet". Roe er
«ok geschreeuwd en geschetterd werd, de
.Eerste Kamer deed den Christen-staats
man bij uitnemendheid, Keuchenius, vallen,
zonder dat ser meer viel", en de Tweede
Kamer zond dat prachtstuk van een minister,
Dyserinck geheeten, naar huis op zulk een
verpletterende wijze, als ooit een regeerings-
persoon overkomen is. Toch klampen auti-
revolutionnairen en katholieken zich aan het
-gezag vast, als schipbreukelingen aan een
stuk hout, dat met hen op de ongewisse
haren heendtïjft. Met koortsachtige inspan-
ping zwoegt Kuyper, om zijn hoogste doelwit
te hereiken, dat bij zelf noemt: inschuiving
in een tweede vierjarig tijdperk. Waartoe
die ijver, als men toch zelf niet weet,
wat uit te voeren, als men aan de regee
ring is? Want zich hopeloozer verdeeldheid
voor te stellendan onder de kerkelijken
heerschtis niet wel mogelijknoch op
het gebied van belastinghervorming, noch
op dat van het kiesrecht heerscht eensge
zindheid. Maar regeeren is zoo zoet, en
Schaepman heeft het immers zelf zich dus
uit den mond laten vallen, wat wel »des
Pudels Kern" is»Wij hebben de benoe
mingen". Om dit woord groepeert zich heel
het staatmansverstand van den priestermen
moet het gezag in handen houden om de
benoemingen. Maar men kan toch geen vier
jaar lang niets anders doen dan benoe
mingen? Mogelijk zou dit wel het toppunt
van 's mans verlangen zijndoch men dient
den kiezers toch iets anders voor te zetten.
En dan trekken de cleriealen op en gaan
den stemgerechtigden vertellenwat wel
hun wenschen en verlangens zijn. Maar mor
gen is de oogst. Zoo weet Th. Heemskerk
in een zijner redevoeringen als een voornaam
punt van het anti-revolutionnair program
op den voorgrond te plaatsen herstel van
de doodstraf. De groole vraag, die thans ifl
het overvolle Europa aller hoofden en har
ten vervult«Hoe moeten alle inensehen
leven", bestaat voor dien staatsman nietbij
heeft iets belangrijkershoe moeten enkele
stumperds stervenDit eene voorbeeld is
wel voldoendeom de armoede van een
anti-re\oluLionnair program aan te toonen.
En bij de katholieken is het al niet veel beter
gesteld. Als men in hun program een hoofd
plaats ziet innemen door het punt: «Herstel
van het Nederlandsche gezantschap bij den
pauselijken stoel"dan behoeven zij waarlijk
den anti-revolutionnairen niet te verwijten
dat zij van regeeren totaal geen begrip heb
ben. Kostelijk zou het zijn, eens te vernemen,
hoe de anti-revolutionnairen over de vervul
ling van dien hartewensch der k^Uolieken
denken; mogelijk wil onze gea.hte afge
vaardigde, mr. A. P. R. C. baron van der Boi ch
van Vervvolde, daarover wel eens nadenken 1
Maar ook de liberale partij maakt bekend,
met welke vraagstukken zij zich denkt bezig
te houden als de kiezers van 1891 haar het
vertrouwen terugschenkt.
De hoofdpunten uit dit programma zijn
uitstekend: uitbreiding van het stemrecht,
hervorming van ons belastingstelsel, invoering
van leerplicht. Maar 't gewone ongeluk der
liberalen blijft alweer niet uit: de verdeeld
heid, welke die partij jarenlang met mach
teloosheid geslagen heeft, steekt opnieuw
het hoofd op. Wat moet voorgaan? Tot
hoever moet de uitbreiding van het stem
recht zich uitstrekken? Is een progressieve
rijksinkomstenbelastinggewensclit,ja ot neen?
Zietdaar reeds een drietal vragen, die op
verschillende wijzen èn door liberale sprekers
èa door liberale organen beantwoord zijn.
Toch is er in dit beantwoorden, en zelfs in
het programma voortdurend iets, dat velen
niet bevallen zal, iets, dat men noemen kan
een slag-om-den-arm-politiek. 'tls een hard
woord, maar het moet er uit: soms schijnt
het, alsof de liberale partij niet rondweg en
eerlijk optreedt. Spreekt het programma van
een onverwijlde uitbreiding van het stemrecht
die aanstonds ingevoerd moet worden, in
«Burgerplicht", de groote Amsterdamsche kie-
zersvereenigingweet men aan dit woord
aanstonds zulk een draai te geven, dat het
nirts zegt.
En dit zal een gevaarlijk spel voor de
liberalen blijken. Op het oogenblik is bet
nog tijdmen zorge er dan ook voor, dat
niemand in Juni behoeft te twijfelen aan de
oprechtheid der liberale partij. Een van twee
is waar: de uitbreiding van het stemrecht is
rechtvaardig of niet. Is liet eerste het geval,
dan dient de liberale partij die leus rondweg
in haar vaandel te schrijvenvan andere
hervormingen rnoet, neen kan dan geen sprake
zijn. Want dan veroordeelt de liberale partij
zelve de wijze, waarop onze Tweede Kamer
samengesteld wordtdan erkent zij het
recht van liet volk achter de kiezers om
mee te werken aan belastinghervorming
enz. Die hervormingen dan in te voeren,
zonder de uitwerking van het uitgebreide
stemrecht af te wachten, zou misdadig zijn.
En is de uitlneiding van bet kiesrecht geen
daad van politieke rechtvaardigheid, dan ver
dient zij ook niet een eerste plaats in te
nemen op het programma der Liberale Unie.
De liberale partij wete than* wel, wat zij
doet; blijft zij zich vastklampen aan oude
leuzen, blijft zij trachten, haar vleugels zoover
mogelijk uit te breiden, om toch maar ruimte
te hebben voor allen, die enkel Kuyper en
Schaepman baten, weet zij zicli niet los te
maken van haar echt conservatieve leven,
dan luidt bij de stembus vau het jaar 1891
haar doodsklok. Treedt zij echter op als een
fiere verjongde partij, die,alle mogelijke ante
cedenten bedenkingenbourgeoisie-ideeëu
uitschudt, wordt zij, wat zij wezen moet
de eclite democratische partijdan behoort
haar, en haar alleen, de toekomstwant
nooit zal het vrijefiere Nederland den nek
blijven krommen onder het gezag van een
priester en een predikant, nooit is het te
denken dat onze bevolking van anarchisten,
socialisten en communisten gediend zal zijn,
Bimieiilandscht
SCHIEDAM, 4 April 1891.
Aan den nachtwaker L. Ryntalder, die
heden zijne betrekking 40 jaar vervult, is
vanwege den «Politiebond" een gouden
medaille uitgereikt, terwijl den jubilaris door
het korps politie-agenten en nachtwakers een
leuningstoel en een Duitsche pijp ten ge
schenke werden aangeboden.
De brigadier-majoor der rijksveldvvacht
J. H. Bax, tevens brigade-commandant, heeft
tegen 31 Mei a.s. eervol ontslag, met behoud
van pensioen, aangevraagd. Bax heeft bijna
49 militaire en politiedienstjaren.
Aan den rijksveldwachter 3e kl. A. A.
Heinhuis, van hier naar Maassluis verplaatst,
is nader als standplaats aangewezen de ge
meente Maasland.
De minister van binnenlandsche zaken
brengt ter algemeene kennis, dat in Mei te
Arnhem gelegenheid zal worden gegeven tot
het leveren van voldoende bewijzen van ge
noegzame voorbereiding tot de beoefening
der natuurkundige wetenschappen, om te
kunnen worden toegelaten tot het eerste
natuurkundig examen, vermeld in art. 4 der
wet van 25 Dec. 1878. Nadere bijzonder
heden bevat de Staatscourant.
Naar de 2?. B. Ot. verneemt, is de heer E, C.
baron Sweerts de Landas Wijborgh benoemd
tot algemeen secretaris van Ned. Indië, in de
plaats van den heer Gallois, benoemd tot
lid van den Raad van Ned. Indië.
De minister van buitenlandsche zaken der
Fransche republiek heeft bepaalddat de
bewijzen van oorsprong, waan au sommige
goederen moeten vooizieu zijn om in Frank
rijk te kunnen worden ingevoerd, het ge
wicht der koopwaren moeten aanduiden
voluit in letters geschreven. Bij gebreke
daarvan is aan den concul-generaal van
Frankrijk opgedragen zijn visum aau bedoelde
bewijsstukken te onthouden.
Naar aanleiding van een resolutie van den
gouverneur is op de wachtkamers der politie
stations te Paramaribo een order aangeplakt,
waarbij den politiebeambten wordt medege
deeld, dat zij voortaan zich mondeling of
schriftelijk, zonder voorkennis of machtiging
hunner onmiddellijke chefs, tot den gouver
neur mogen wenden.
De West-lnd. zegt hieromtrent:
«Waar dergelijke handelingen geschieden
ten aanzien van een hooggeplaatst ambtenaar,
die krachtens het regeeringsreglement is aan
gewezen om den gouverneur zoo noodig te
vervangen, bij gebreke van dergelijke aan
wijzing van 's Konings wege, kan men wel
nagaan wat er zooal plaats heeft met ambte
naren, te wier aanzien de gouverneur niet
door zulke sterke banden bedwongen wordt."
ïlntusschen", zegt de West-lnd. verder,
na haar verwondering uitgesproken te hebbeD,
ABONNKHkNTSPRUS, per kwartaal
franco per postdoor het geheele Rtjk
Afiondeilijke uominers
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
It U IB. E A V B OT E K ST H A A T, E 2 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone reg*is
inbegrip vin eene Courantf \d.
Iedere gewone regel meer to.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal betekend.