1
A0. i891
Woensdag 29 April.
N°. 7744.
jEersfe Blad.
Vijf-en
ve ertig'st©
Jaargang
Versch nt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: i. ODÉ.
Schiedam, 28 April 1891.
(Vervolg.)
Hetgeen over het middelbaar en hooger
onderwijs wordt medegedeeld, geeft geen
stof tot nadere beschouwing.
Als we echter, verder doorbladerende,
komen tot verdere scholen van bijzondere
aard en strekking", en we lezen dan, dat
aan de gymnastiekschool les wordt gegeven
aan 108 leerlingen, 55 jongens en 53 meisjes,
en daarbij bedenken, dat behalve de leerlin
gen der hoogere burgerschool en der jongens
school, de honderden leerlingen der verschil
lende scholen, openbare en bijzondere, aan
deze nuttige oefening geen deel nemen, dan
kunnen we den wensch niet bedwingen:
mocht toch weldra een krachtig, methodisch
onderwijs in de gymnastiek algemeen worden.
"Van de gymnastiek, mits met ernst beoefend,
geldt hetzelfde, wat men voor de oefening
in het schieten kan aanvoeren.
De liuisvlijtscliool werd bezocht door 35
betalende en 25 niet betalende leerlingen.
Wie in den afgeloopen winter de jongens
aan den arbeid zag, zou het aantal leerlingen
nog veel grooter wensehen. Doch dit is een
zaak in wording; op den duur zal zij haar
vleugelen breed uitspreiden, als men er maar
van overtuigd raakt, dat oefening van oog
en hand een belangrijke factor is in de
opvoeding van den mensch.
Onder de afdeeling »kunsten en wetenschap
pen" treft ons de achteruitgang van liet
getal leerlingen der muziekschool, bepaalde
lijk dat der zangklassen aan de school der
maatschappij van toonkunst. Ook al door den
slechten tijd In elk geval jammer.
Slechts twee vakvereenigingende schil-
dersveiwdging Voorzorg" en de typografen-
vereeniging Adelpliisrnus". Vreemd doch
er zijn teekenen, dat het volgend verslag
betere dingen zal te verkondigen hebben.
De volksvoorlezingen zijn in den afgeloopen
winter, wegens gebrek aan voldoende deel
neming, niet gehouden, 'tls waar; sedert
de oprichting der volksvoorlezingen, in 1862,
zij a er gelegenheden van dezen aard in grooten
getale opengesteld.
Toch ziet men niet gaarne een gelegenheid
als de volksvoorlezingen, waaraan voor velen
zooveel aangename herinneringen verhonden
zijn, te niet gaan. Aan het bestuur de taak,
te overwegen wat tot verhooging der belang
stelling kan worden gedaan.
"Wij komen tot het hoofdstuk armwezen.
De aanhef is treurig: j> Daar de toestand der
branderijen bleef kwijnen en weder enkele
ïndustriëelen genoodzaakt werden hunne
fabrieken te sluiten, waren de loonen in
vergelijking met die van het vorige jaar, over
het algemeen eerder lager dan hooger te
noemen."
Doch weldadiger is de indruk van hetgeen
dan volgt:
Voor de arbeidende klasse was het in den
strengen en langdurigen winter een geluk,
dat onze haven onafgebroken toegankelijk
bleef voor zeeschepen en daardoor, juist in
eer. tijd, dat de behoeften zoozeer vermeer
derden, velen, die auders in armoede zouden
gedompeld zijn, een behoorlijk loon konden
verdienen."
Ja, Schiedam is wel gunstig gelegen; het
buitenland weet het ook, en toch, Maassluis
herstelt zich van vroeger verval, Vlaardingen
bloeit, Rotterdam zet zich uit enSchie
dam kwijnt, in weerwil van zijn gunstige
ligging. Elke poging om verbetering aan te
brengen verdient billijke waardeering.
Er komt een logger meer in de vaart. Dat
is een verblijdend teekenl
Het bestuur der nSpijskokerij voor Protes
tanten" nam in December van het vorige jaar
een kloek besluit:
Zonder in diepzinnige discussiën te ver
vallen, over het probleem of kindervoeding
op de school wel te pas komt, redeneerde
gezegd bestuur»'t Is bar koud, laat ons de
armen te eten geven". En van het voornemen
tot de uitvoering was het werk van een
oogenblik. Mocht dat bestuur op den inge
slagen weg willen voortgaan, dan zou iu de
uitvoering eenige wijziging noodig zijn. Doch
voor hetgeen het deed, verdient het den
warmen dank van eiken kindervriend.
Het burgerlijk armbestuur ondersteunde
onafgebroken gedurende het geheele jaar 40
hooiden van huisgezinnen en 25 eenioopende
personen. Alleen gedurende den winter 180
hoofden en 40 eenioopende personen. De
totale som der uitgaven bedroeg f 7481.37s.
Dat de kosten van beheer thansdoor de
bepaling van het salaris van den secretaris-*
rentmeester, in overeenstemming zijn ge
bracht met den aard der werkzaamhedeu
verblijdt zeker iedereen zonder uitzonde-
ring.
In het St.-Jacobs-Gasthuis werden 97 per
sonen verpleegd. De uitgaven bedroegen
f 18752.94.
In het Ziekenhuis werden 89 personen
verpleegd, waarvan 13 voor eigen rekening.
Al doorbladerende, treilen we op bladzijden
105 en '100 een aantal coneessiën door den
minister van waterstaat, handel en nijverheid,
voor het gebruik vau stoomketels, vooral in
brandeisen. Dat toont activiteit. Mogen de po
gingen met gunstigen uitslag beloond worden.
De vennootschap sZeevisscherij .Schiedam"
wierp zeer bevredigende resultaten af. Ze
kon 14 pCt. uitdeelen.
Wat van de branderijen wordt medege
deeld is niet opbeurend. De prijzen van
den moutwijn varieerden van f9 tot f12.
De gïstprijzen waren laag. De spoeling ging
van f 0.20 tot f 1.80.
De graanhandel leverde vrij bevredigende
resultatendie in steenkolen ondervond in
niet geringe mate den achteruitgang der
branderijenden houthandel liep het ook
niet mede door de daling der prijzen.
52 stoomschepen en 83 zeilschepen kwa
men uit zee alhier aan. Op de scheeps
timmerwerven was weinig werk. Den reede-
rijen met haar 14 schepen ging het wel-
Dat aan ons postkantoor werk is, bewijst
het aantal ontvangen brieven en briefkaarten
tot een eerbiedwaardig getal van 561314
brieven en 355212 drukwerken en monsters.
In 863 inlagen ontving de rijkspostspaar
bank f21.616.44, terwijl ze in 251 terug
betalingen f 14625.73 uitkeerde.
Het telegraafbureau behandelde 54006
telegrammen.
Aan liet station van den Hoilandschen
IJzeren-Spoorwegmaatschappij werd ontvan
gen fl41.838.34s; er werden 156246 plaats
bewijzen uitgegeven.
De Rotterdamsche tramweg-maatschappij
1 vervoerde 295195 passagiers, tegen 307260
j in 1889.
Ze is te duur, deze maatschappij; Schie
damRotterdam is een voortreffelijke voe-
dingslijn voor het Rotterdamsche net. De
prijzen moesten echter niet hooger zijn dan
die der 3de en 2de klasse op den Hoiland
schen spoorweg.
De Nederlandsche Bell-Telphoon-maat-
scbappij telde op 31 December 1890 53
geabonneerden.
Eindelijk kunnen we ten slotte onder de
gelukkigen noemen de aandeelhouders inde
verzekering-maatschappij Schiedam, die 26%
over het gefourneerde kapitaal ontvingen,
Buitenlandsche Berichten.
I) u l s c II L A N
De keizer ging Zaterdag rechtstreeks van
het station naar het sterfbed van Moltke,
waar hij tien minuten alleen bleef, en eigen
handig een grooten lauwerkrans neei legde.
Hoe diep zijn heengaan den keizer heeft
getroffen, blijkt uit het telegram, in antwoord
op het doodsbericht aan Von Moltke's familie
gezonden, waarin Z. M. zegt»Het verlies
van veldmaarschalk Von Moltke is voor mij
even zwaar als had ik een gansch leger
verloren".
De prins van Wales en de hertog Van
Cumberland, als opperbevelhebber van het
Britsche leger, hebben den keizer telegram
men vau rouwbeklag gezonden met het zwaar
verlies dat het Duitsche rijk getroffen heeft.
In den Rijksdag maakte de rouwrede van
den president Levetzow algemeen een diepen
indruk. Ook alle sociaal-democraten stonden,
ten teeken van instemming met den alge-
meenen rouw, op.
In liet Pruisische Heerenhuis was Zaterdag
de plaats van Moltke versierd met een
lauwerkrans, aan een wit en zwart zijden
lint bevestigd. Na het openen der verga
dering las de voorzitter den brief van den
majoor Von Moltke, neef van den maarschalk,
voor, waarin mededeeling van het overlijden
gedaan werd, Daarna hield de voorzitter
eene aanspraak tot huldiging van Moltke's
verdiensten in liet algemeen, en bijzonder
als lid van het Huis, waarin hij sedert 1881
het oudste lid in jaren was en welks zitting
hij Donderdag en Vrijdag nog bijwoonde.
Voorts prees hij zijne bescheidenheid, gepaard
aan zijne zeldzame verdiensten. Zijne nog
met de frischheid van den vollen mannelijken
leeftijd uitgesproken rede van den IGn
Maart jl. leeft in ieders herinnering. Zijne
nagedachtenis zal in gezegend aandenken
blijven. Eenparig werd vervolgens besloten
de zitting tot Maandag te verdagen.
In het Heerenhuis plukte Waldersee met
tranen in de oogen een blad van den lauwer
krans, die Moltkes zetel versierde, en legde
dat in zijn aanteekenboek.
In het Huis van afgevaardigden heeft de
voorzitter, de heer Köller, Zaterdag mede
deeling gedaan van het overlijden van Moltke
en daarbij gezegd: »Bij de hoogebeteekenis
van dezen man voor ons vaderland en bij
den algemeenen rouw, die in Duitschland
zal heerschen, zal de vergadering niet ge
neigd zijn, heden tot de werkzaamheden over
te gaan. Ik stel voor, de zitting tot Maan
dag te verdagen." Daarop is de zitting gesloten.
Von Moltke's stoffelijk overschot zou heden
voormiddag van het gebouw van den gene-
ralen staf te Berlijn met groote plechtigheid
naar het station worden gebracht, om naar
Ivreisau te worden vervoerd, waar het wordt
begraven.
De beurs zal op den dag der begrafenis
gesloten zijn.
De Beichsanseiger van 25 dezer bevat een
in gevoelvolle woorden gestelden afscheids
groet aan graaf Von Moltke die na het
overlijden der keizers Wilhelm T en Frede-
rik, voor het tegenwoordig geslacht als het
ware een levend gedenkteeken was aan den
grooten tijd van nationale verheffing.
Slechts vereering, dankbaarheid en liefde
gevoelden alle leden der natie voor dien pa
ladijn des grooten keizers, en zelfs de natiën,
die hij in bloedige oorlogen bevocht, konden
hem niet den verschuldigden eerbied en be
wondering onthouden.
Onbevlekt zal zijn beeld in de geschiedenis
zoowel als in de harten des Duitselien volks
tot in de verste tijden stralen.
Zoolang er een Pruisisch en een Duitsch
leger zijn, zal het aandenken aan den groot
sten van al zijne veldheeren niet verlorengaan.
De Berlyosche correspondent der N. B. CL
schrjjfl vaa 27 dezer:
Aronnkhkntsprijs, per kwartaal
franco per postdoor liet geheele Rijk.
Afzomleilijke liominert
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BCBEAlt: BOTERITKA AT, ~E 2 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone reg^i* «net
inbegrip vau eeue Courant1.13.
Iedere gewone regel meer - It).
Driemaal geplaatst wnnit tegen tweemaal
