liiiinenlan ds che Berichten.
HAAGSCHE SCHETSEN.
Post en Telegraphie.
Land- en Tuinbouw.
0 n d e r w ij s.
Armenzorg.
onmogelijk aan het woord te komen. Aan
den uitgang hadden gevechten plaats, waarbij
de revolvers en de ponjaards dienst deden,
zoodat eenige personen werden gekwetst.
De politie maakte een groot aantal arres
tanten.
SPANJE.
De ministerraad houdt zich, behalve roet
het vur 'bereiden van linancieele hervormin
gen, ook bezig met de quaestie der invoer
rechten. Men denkt dat besloten zal worden
tot het voorstellen van een enkel tarief. De
koningin-regentes heeft den heer Canovas
ad interim belast met de portefeuille van
marine, die later door den heer Montijo zal
worden aanvaard.
T E I IJ E.
Door de goede zorgen der Porte zullen de
familieveeten in Albanië weldra tot het ver-
ledene behooren. De veelvuldige twisten
leverden voor de Turksclie regeering herhaal-
defijk moelijkheden op met de naburige staten
Servië en Montenegro, Daarom stelt zij den
wraaklievenden Albaneezen thans voor, eene
som van 6000 piasters voor iederen nog niet
gewroken moord en kleinere sommen voor
geringere bedrijven te zullen uitkeeren, onder
beding, dat dan voortaan alle smaad vergeten
en elke overtreding streng gestraft zou worden.
In eene vergadering van hoofden der ver
schillende Albaneesche stammen werd het
voorstel der Porte met algemeene stemmen
aangenomen. Plaatselijke comité's zijn reeds
benoemd, om de uitoefening der vendetta
voortaan tegen te gaan.
"Volgens officieel verslag der Turksche
militaire autoriteiten is de opstand in Yemen
volkomen onderdrukt, keeren de bewoners
tot hunne gewone bezigheden terug en worden
zelfs de belastingen zonder eenige moeite
geïnd.
Aan de Times wordt uit Konstantinopel
geseind, dat naar aanleiding van geruchten
omtrent buitenlandsche pogingen om de Ar
meniërs opnieuw tot verzet tegen de Porte
over te halen, de Armenische patriarch een
brief heeft doen voorlezen in alle Armenische
kerken, om daartegen te waarschuwen.
II D SI E N I E.
De koning heeft gisteren de Kamerzitting
geopend met eene boodschap, waarin hij ver
klaart dat de banden tusschen dynastie en
land nog nauwer zijn toegehaald; dat de
betrekkingen met buitenlandsche mogend
heden bevredigend zijn, en dat de thans in
het land heerschende rust eene levensvoor
waarde voor Itumenië is. De geldmiddelen
zqn 111 goeden toestand de begrootiug levert
een overschot op.
GRIEKENLAND.
De Daily JTeios meldt uit Athene, dat
tengevolge van het faillissement der Belgische
maatschappij, welke de Myloi-Calamata-spoor-
lijn zou atbouwen, vele vreemde beambten
en werklieden aldaar sedert een halfjaar
zonder werk en brood zijn. De vijf verte
genwoordigers van mogendheden, wier natio
naliteiten onder de bedoelde personen ver
tegenwoordigd zijn, richtten een gelijkluidende
nota aan de Grieksche regeering, om haar
verantwoordelijk te stellen voor de onbetaald
gebleven loonen. De regeering ontkent deze
verantwoordelijkheid; een Fransch vlugschrift,
waarin hetzelfde betoogd werd, is in beslag
genomen en schrijvers en drukkers worden
vervolgd. De openbare meening steunt de
regeering eenstemmig, en de pers veroordeelt
de ongemotiveerde buitenlandsche inmenging.
AMERIKA.
Uit Buenos-Ayres wordt gemeld dat dege
nen die behooren tot het door de opstande
lingen in de provincie Rio Grande gevormde
leger geen verlof of ontslag meer wordt ver
leend. Men is voor botsingen bevreesd. De
vloot welke zich op de Uruguay-rivier bevindt,
heeft zich niet aangesloten bij de revolutioa-
naire beweging.
Uit Rio de Janeiro wordt gemeld dat
maarschalk Da Fonseea voornemens is zich
naar het eiland Paqueta te begeven. In de
stad heerscht volkomen rust. In verschillende
staten zijn de gouverneurs afgezet. Hierdoor
zijn in Bahia onlusten ontstaandoch deze
hebben weinig te beteekenen.
De troepen van Saspedro hebben de wape
nen nog niet nedergelegd.
Aan de Times wordt uit Santiago van
gisteren gemeld, dat men in de provincie
Rio Grande do Sul misnoegd is, omdat zij
slechts éen minister heeft in het nieuwe
Kabinet.
CHINA.
De Times verneemt uit Shanghai, dat de
opstandelingen Chaoyang in de provincie
Shingking hebben ingenomen en naar Peking
oprukken.
SCHIEDAM, 2S November 1891.
De groothertogin van Saksen vertrekt
Maandagochtend van het Loo; niet, zooals
eerst het plan was, naar Buitenrust te 's-Hage,
doch naar Weimar terug.
Het aantal ordonnans-officieren van H.M.
de Koningin zal in 1892 met éen worden
verminderd.
De regeering acht het niet wenschelijk, in
den reeds ver gevorderden staat van de ar-
beids-enquête, aau de commissie thans nog
op te dragen den veldarbeid in haar onder
zoek op te nemen. De andere onderwerpen
zouden er door worden opgehouden en de
commissie zou ook eene aanvulling of wijziging
moeten ondergaan.
Nader wordt voorgesteld den duur der
enquête tot 1 October '1892 te verlengen.
Later kuunen, zoo noodig, nog verslagen
opgemaakt en voorstellen gedaan worden.
Overlegd zal worden omtrent de publicee
ring van conclusion over afgewerkte onder-
deelen en over het samenstellen van registers
op de verschenen verslagen.
De oud-ininister van oorlog, generaal-ma-
joor Bergansius, nieuwbenoemd commandant
der stelling van Amsterdam, heeft zich gisteren
derwaarts begeven ter aanvaarding van het
bevel in dezen kring van verdediging.
De te Delft voor de hageiramp in Noord-
Brabant gehouden schaalcollecte had eene
bruto opbrengst van £359,32.
Ylaardingen. Door de Vlaardingsche kui-
pers-vereeniging »Wij streven naar verbete
ring" is eene circulaire verzonden, waarin
zij te kennen geeft met leedwezen te bespeu
ren de groote werkeloosheid in hun vak, en
aan heeren werkgevers het verzoek richten
om zoo spoedig n 'ijk billijke contracten
te willen sluiten r nunne patroons, opdat
zij hunne nfgedai werklieden weder kun
nen aan het werk stellen, zoo mogelijk met
billijk loon en een flinken arbeidsdag.
Zij besluit bate circulaire met de overtui
ging uit te spreken dat een groot aantal
arbeiders met hunne gezinnen zeer dankbaar
zouden zijn indien aan hare roepstem gehoor
kon gegeven worden.
Mevrouw Van WermeskerkenJunius te Kra
lingen, de redactrice van het weekblad De Holland-
sche Lelie, wellicht beter bekend onder haar nom
de plume Johanna van Woudc, heeft een werkje
in 't licht gezonden, onder den titel van „Een ver
laten Post", waarvan uitgever is de heer L. J. Veen
te Amsterdam. Ik heb lust over dat boekje een.
paar woorden te zeggen. -Immers, we gaan een
eigenaardigen feesttijd te gemoet. Boeken worden
meer en meer, en gelukkig, een zeer gewild article
de cadeau in 't begin van December; misschien
zou dezen of genen een kleine voorlichting niet
onwelkom zijn.
Johanna van Woude schreef dan onder den titel
„Een verlaten Post" een boek enfopte er
eenigszins hare lezers mee. Immers, na „een ver
laten post" volgen er nog een zestal kleinere
novellen en dit tot mijn geluk, want daarin
vind ik het recht tot een eerlijke bekentenis. Ik
heb namelijk alleen do genoemde novelle gelezen.
En om de feestdagen, die we te gemoet gaan, en
omdat het boekje aanspraak maakt op een goed
debiet, won ik mijn aankondiging spoedig geven,
al ontbreekt mij den tijd om de zes overige novel-
letjes, althans met de noodige aandacht, te lezen.
Nu dan, „een verlaten post" is een mooie, een
zeer mooie novelle. Ondanks het kleine, niet erge
speldeprikje op bladzijde 56 aan het adres der deca
denten de nabloei een zeer mooie novelle.
Mevrouw Van Wermeskerken heeft me, met meer dan
éen tooneeltje, in de ziel gegrepen. Dat éene blad
zijtje. dat kleine gesprek der bedroefde Renêe
met haar ouden hond, dien ze niet meenemen
mocht naar een nieuw tehnis, innig gevoeld is
het. Met vastheid is de klip der overgevoeligheid
vermeden, terwijl er voor de schrijfster toch voor
het tegendeel zooveel gevaar bestond. Gevoeld en
gezien is het terugkomen van dien hondals
Renée voor de tweede maal een nieuw, maar nu
een eigen tehuis heeft gevonden aan de zijde van
den man harer liefde: „toen zij van hun huwelijks
reisje terugkeerden en Huug, de deur openend,
lachend zeide: Treed binnen, mevrouwtje",
wie was toen de eerste geweest, die haar verwel
komend te gemoet was gesprongen, die met luid
geblaf en woeste sprongen gezegd had: „Ik heb
zoo naar je verlangdCaesar, de hond."
Zie, van zulke trekjes loopt de novelle over.
Huug, de echtgenoot van Renée, wist, hoe zwaar
het dit jonge meisje indertijd gevallen was, van
haren vriend Caesar tescheidenin een naïeve bui
had zij hem eens gezegd: „De hond is bij den tuin
man besteedals ik eens een man heb, zal ik hem
laten terugkomen". En dit had hij onthouden. Toen
hij haar man was geworden, kwam Caesar terug
nog voor zij er om vroeg.
Ik zal niet meer citeeren, ofschoon ik er grooten
lust toe gevoel. Maar, wat me zeer, zeer getroffen
heeft, dat is het einde van de geschiedenis.
De wilde bloem, Renée geheeten, frank en vrij
opgegloeid; daarna, door den dood ha&rs vaders,
overgeplant in eeu kunstmatig verwarmde serre,
waar zij Huug leerde kennen, Huug, den geraak-
kelijken veroveraar van vrouwenharten, die even
zeer zich aangetrokken gevoelde door haar, het
natuurkind, als zij zich voelde aangetrokken tot
hem, zoo zelfs, dat een huwelijk ouder dc korte
voorteekenen van wezenlijk geluk gesloten wordt
diezelfde Renée eindigt haar leven door zelfmoord.
Huug toch, Renée's echtgenoot, heeft kinderen,
voor zijn huwelijk bij anderen verwekt. En hij heeft
haar, zijn Renée, bezworen, geene geheimen voor
haar te hebben. Renée echter ontvangt een bezoek
van de moeder dier kinderen; de gelijkenis der
kinderen op haar eigen man treft haar voor zij nog
iets weet, en de bekentenis der ongehuwde moeder
doet do rest. De geldzucht dier moeder wordt be
vredigd; maar Renée, nog oltoos natuurkind, en
verpletterd onder de openbaring der ontrouw van
den eonigen man in wien zij geloofde, Renée
neemt het middel der wanhoop te baatAls
Huug thuis komt, vindt hij zijn vrouwtje dood.
Zie, dat heeft me getroffen, omdat ik bij ervaring
de onverbiddelijkheid der logica, ook in de letteren
ken. Evengoed als den bloot levenden mensch, valt
hot ook den auteur zwaar te scheiden van die hem
lief zijn geworden, die hij heeft gecreeërd, met
wie hij, in zijn verbeelding, een tijdlang heeft op
en neergegaan. Daar is moed noodig om de logica
te geven wat haar toekomt en te breken met do
conventie die, in de literatuur, eischt dat do deugd
altoos beloond zal worden, wel wat laat soms,
maar nooit te laat om er nog profijt van te hebben.
Mevrouw Van Wermeskerken heeft dien moed
gehad; eene uiterst beschaafde, overbeschaafde
jonge vrouw zou den slag overleefd hebben; dit
natuurkind stond geen anderen weg open, dan
vrijwillig te scheiden van hem, dien zij eenmaal
vereerd had als ideaal van fiere mannelijkheid.
En aldus is „de verlaten post" van mevrouw Van
Wermeskerken een werk van onbetwistbare lite
rarische waarde geworden.
Ik herhaal mijn eerlijke bekentenis, niet vol
doende kennis genomen te hebben van de volgende
zes novelletjes. die op bovengenoemd werk volgen.
Het boekenrekje cener beschaafde vrouw kan door
„Een verlaten Post" niet anders dan winnen.
PLOK.
In de Staatscourant wordt vanwege het be
stuur der posterijen het volgende onder de aan
dacht van het publiek gebracht
«Met nadruk wordt herinnerd aan de wensche-
lijkheid, om vooral bij gelegenheid van het
aanstaande St. Nicolaas-feest, de met de pakketpost
te verzenden voorwerpen stevig in te pak
ken en op zoodanige wijze van een
adres te voorzien, dat het niet gemakkelijk
kan Insgeraken en verlorengaan,
»*t Verdient aanbeveling, om de adressen over
de geheeleopper vlakte op de pakketten
te plakken, en ze niet slechts, zooals nog herbaar-
delsjk geschiedt, aan de punten met lak of eenige
andere kleefstof daarop vast te hechten. Waar
oplakking onmogelijk is, worde voor de aan te
hechten adressen linnen of perkamenten
strooken gebezigd".
Dat het Zuidhollandsch vee, ingeschrevenin het
NederSandsch rundveestamboek, zeer gezocht wordt,
kan hieruit blijken, dat door den heer Ockhorst te
Rotterdam een 1l/2-jarige stier per stoomboot Prinses
Wühelmina verladen werd, welk dier met vracht en
onkosten op niet ver van f1000 kwam te staan. De
stier was aangekocht door genoemden lieer bij den
heer L. Onderwater te Striensas en bestemd voor
den neer M. E. Bervoets op Java.
Uit Ferwerderadeel wordt gemeld De «Helumer
gele", de bekende nieuwe pootaardappel van den heer
Van der Weg te llallum, is thans, voor zooverre de
poters betreft, ondanks den buitengevvonen prijs, ge
heel uitverkocht. Hoe belangrijk de verbouwde hoe
veelheid mocht zijn, zoo was zij toch nog veel te gering
om aan alle bestellingen te voldoen. Tot in het buiten
land vond het product zijn wegin hoofdzaak even
wel is het afgezet in Friesland, Holland en Zeeland.
Voor de consumtie kan evenwel het volgend jaar
de opbrengst nog niet zeer belangrijk zijn. Bij eene
zelfs 30-voudige voortbrenging toch hebben de 13
hectaren van den heer Van der Weg, van welker
opbrengst nog een deel als eetaardappel is van de hand
gedaan, niet meer poters kunnen verschaffen dan
voor hoogstens '250 a 300 hectaren bouwland.
De gemeenteraad van 's-Hage heeft Dinsdag de
regeling van de jaatwedde van de hoofden der
scholen gehandhaafd, alsmede de gelijkstelling
tusschen de thans in dienst zijnde onderwijzers,
plaatsvervangers van hoofden van scholen, en de
onderwijzers le klasse. Ook ging de vergadering
niet in op de door onderwijzers gevraagde afschaf
fing van het examen tot vaststelling van de rang
orde bij de bevordering van de gewone onderwij
zers 3e en 4e kl.
Alleen werden eenige veranderingen aange
nomen, hoofdzakelijk ten doel hebbende verkregen
rechten te handhaven.
De bezwaren van B. en W„ dat do facultatieve
weddeverhooging alleen aan ancienneteit wordt
verbonden, werden niet in een vooisiel belichaamd.
De nieuwe regeling zal 1 Apiil aanst. in wer
king treden.
Hierna kwam de regeling der traktementen
voor de leeraren bij de middelbare scholen en van
het gymnasium aan de beurt. Besloten werd met
22 tegen 13 stemmen eene verordening, zooals
die ontworpen was door de raadscommissie voor
het gemeente onderwijs, in behandeling te nemen.
Deze werd met 23 tegen 12 stemmen aangenomen.
Daarin is eene vaste regeling der traktementen
opgenomen. Eene poging om de leeiaren in de
exacte wetenschappen en in de talen in bezolde-
ging gelijk te stellen, vond geen steun. De veror
dening treedt in werking niet 1 Januari 1892.
De inzameling van liefdegiften ten behoeve der
verbannen Russische Joden heeft te Biielle f 165 en
te Maassluis f247.41 opgebracht, welke bedragen
aan de vereeniging «Montefiore" te Rotterdam zijn
overgemaakt.
Te Noordwijk-Binnen zal voor rekening van graaf
en gravin Van Limburg Stirum eene spijskokerij
worden gebouwd om aan armen gedurende den winter
kosteloos soep te verschaffen. Tevens hebben zij ge
zorgd, dat deze sticiiting ook na hun dood in wezen
zal kunnen blijven.
De vereeniging «Kindervoeding" te Haarlem heeft
hare werkzaamheden begonnen. Viermaal 's weeks
wordt aan 500 kinderen (zonder onderscheid van
kerkgenootschap) de gelegenheid gegeven orn warm
voedsei te verkrijgen.
Da onlangs in »Musis" te Arnhem door het
Israëliotisch comité gehouden fancv-faiis hebben
opgebracht voor de vervolgde Israëlieten in Rus
land f 449,35 en voor de algemeene armen daar
ter stede f427.51, welke sommen ter bestemde
plaatsen zijn afgedragen.
Maandagavond werd de jaarlijksche algemeene
vergadering gehouden van de vereeniging «Kinder
voeding" te Amsterdam. In het vei slag van den
secretarispenningmeester werd gewezen op de groote
moeilijkheden voor de vereeniging, die het gevolg
zijn geweest van den vorigen, langen, barren winter.
Ter eere van het aanvaarden van het bescherm
vrouwschap door de Koningin-Regentes is den kinde
ren een buitengewoon warm maal eten uitgereikt.
De vereeniging heeft het verlies te betreuren van
den heer M. H. Kijzer, een ijverig bestuurslid, wiens
nagedachtenis zal blijven voortleven.
Aan de voeding werd deelgenomen door kindaren
van 60 openbare lagere scholen der eerste klasse;
van 6 scholen der Nederlandsch-hervorinden, van 5 der
Nederlandsch-gereformeerden en van 2 der Waalsche-
diaconieën en van eene school voor havelooze kinderen.
De voeding werd uitgereikt van 17 November 1890
tot 28 Maart 1891, te zamen 111 voedmgsdagen.
Er werden 136.089 kaarter, uitgereikt. De maal
tijden werden genoten in de kosthnizen van de ■Maat
schappij voor den Werkenden Stand". Er werden
128.80b maaltijden gebruikt, zoodat er tussche» dit
cijfer een verschil is met dat der uitgereikte kaarten,
hetgeen voor den vervolge zal worden voorkomen,
dank. zij de maatregelen met de hoofden van scholen
getroffen.
De ontvangsten bedroegen f22.460.50 tegen
f12.393 in bet vorige jaar. De Kèrst-collecte bracht
f2271 op. De uitgaven beliepen f 18.623.57 l/a,
zoodat er een batig saldo is van f38HG.PG'/3ver
zeker een verblijdend feit, maar met liet oog op de
eerlang in dezen winter te verwachten, opening van
10 nieuwe openbare 2agere schoten der eerste klasse,
