Post en Telegraphie.
Land- en Tuinbouw.
0 n d e r w ij s.
Armenzorg.
V i s s c h e r ij.
Ii c r k 11 i e 11 w s.
Stedelijk Nieuws.
Marktberichten.
provinciaal Noordbrabantseh dagblad. In het
rondschrijven wordt gezegddat geen der
bestaande, hetzij eenmaal, hetzij meermalen
per week verschijnende bladen in de behoefte
voorzag, zoodat het nieuwe blad werkelijk
geroepen is eene algemeen gevoelde leemte
aan te vullen.
Het zal te 's-Hertogenbosch verschijnen en
tot titel voerenNoord-Brabantsch Dagblad,
en stelt zich ten doel de behartiging der
katholieke belangen van ons vaderlandin
zonderheid van de provincie Noord-Brabant,
op staatkundig en maatschappelijk gebied, en
de verdediging der katholieke beginselen in
eerbiedige onderwerping aan het herderlijk
gezag van het hoogwaardig episcopaat, over
eenkomstig het nadrukkelijk verlangen des
Heiligen Vaders, uitgesproken in zijn gedenk
waardige encyclieken »De Civitatum consti-
tutione Christiana" en »De prsecipuis civium
christianorum officiis".
De steun der geestelijkheid wordt ingeroe
pen voor »deze katholieke onderneming".
Men vraagt haar het nieuw op te richten blad
niet enkel met een abonnement te begunsti
gen maar ook door aanbeveling onder de
parochianen de verspreiding daarvan krachtig
te bevorderen. En tevens verzoekt men de
geestelijkheid, in elke parochie een persoon
aan te wijzen, die geneigd en geschikt is de
redactie van het Noordbrabantseh Dagblad
ter zijde te staan door het zenden van locale
berichten, op nader overeen te komen voor
waarden.
De Noordbrahanter (orgaan van de fractie
Schaapman) toont zich weinig ingenomen
met deze concurrentie. De bewering dat er in
Noord-Brabant in den laatsten tijd behoefte
bestond aan een algemeen orgaan der Noord-
brabantsche katholiekenomdat geen der
bestaande bladen in die behoefte voorzag
noemt hij eene hatelijke insunuatie aan zijn
adres.
vragen van gelden voor een leerstoel in
dat vak.
De subsidiën voor de ambachtsscholen te
Groningen, Leiden, Rotterdam, Haarlem en
Leeuwarden, werden verdedigd door de heeren
Van Beuningen, Vermeulen, Van Velzen,
Heldt en Rink, die echter op uitgebreider
schaal steun verlangden.
Maandag te 17a uur voortzetting.
Tot toelating van den heer Tydeman werd
besloten.
Grondbelasting voor 1892.
De late indiening van het wetsontwerp
betreflende de heffing de!' grondbelasting voor
1892 werd betreurd, te meer omdat men
meende te weten, dat reeds een wetsvoor-
draeht tot uitvoering van art. 37 der wet
van 25 April 1879 door den minister Godin
de Beaufort was voorbereid.
Hierop werd echter geantwoord, dat de
regeling, door den afgetreden minister van
financiën beraamd, in verband stond met diens
plannen betreffende de regeling der plaatse
lijke en rijksbelastingen en derhalve door den
tegenwoordigen minister niet overgenomen
kon worden.
Voorts werd den minister in overweging
gegeven bij eene te maken regeling den weg
in te slaan dat voor grondbelasting in hoofd
som een bedrag van 4 percent werd vastge
steld met eene heffing van 25 opcenten als
tijdelijken maatregel.
Bij nota van wijziging op hoofdstuk VIII
der staatsbegrooting voor 1892 is door den
minister van oorlog een som van f145000
opgenomen voor het bouwen van eene ca
dettenschool te Alkmaar, na aftrek van het
aandeel in de kosten door de gemeente
Alkmaar te dragen (zijnde f 110,000 en kos-
telooze afstand van terrein). Aanvankelijk
was de minister voornemens, overeenkomstig
contract met Alkmaar, de school door de
gemeente te doen bouwen, tegen betaling
door den staat gedurende veertig jaar van
eene annuïteit, doch bij nadere overweging is
het den minister meer regelmatig en wen-
sehelijk voorgekomen den bouw voor rijks
rekening te doen plaats hebbenonder
gebruikmaking van het aangeboden terrein en
van de bijdiage van Alkmaar. Voorloopig zijn
de bouwkosten op f 255000 geraamd.
SCHIEDAM, 12 December 1891.
Bet bestuur der afdeeling Amsterdam van
het Ned. werkliedenverbond Patrimonium'
heeft zich met een adres gewend tot de Tweede
Kamer, waarin met groot leedwezen wordt
herinnerd aan de verklaring van den minister
van marine, dat het in 's lands belang raad
zaam wordt geachtalthans het eerste der
aan te bouwen schepen voor de zeemacht in
Indië in het buitenland te doen bouwen. Uit
het antwoord van den minister op een vraag
van den heer Smit bleek bovendien, dat er
vrees bestaat dat niet alleen het eerste schip
van het nieuwe type, maar ook de volgende
in Engeland zullen worden vervaardigd.
Adressanten beweren echter dat de bedoel
de schepen stellig evengoed op de particu
liere werven zoowel als aan 's rijks werf te
Amsterdam kunnen gebouwd worden, en
gronden deze bewering op een verklaring van
den tegenwoordigen minister omtrent de
Beinier Claessen en de Koningin Wilhelmina
der Nederlanden.
Zoo de regeering aan haar voornemen gevolg
geeft, zal dit een ramp zijn voor honderden
werkliedenzoodat de onderteekenaars van
het adres de hoop uitspreken, dat de Tweede
Kamer haar invloed zal aanwenden om den
minister te doen terugkomen op zijne verkla
ring, opdat de ramp die den Nederlandschen
werklieden boven het hoofd hangt, zoo moge
lijk nu, maar in elk geval voor het vervolg,
worde afgewend.
Aan de Roomsehe geestelijkheid in Noord-
Brabant is een rondschrijven gericht, onder-
v teekendHenri Cramer, en waarin kennis
gegeven wordt, dat onder de hooge goed
keuring en aanmoediging van den heer A.
Godschalk, bisschop te 's-Hertogenbosch, en
gesteund door tal van invloedrijke katholie
ken in de provincie, te beginnen met 1 Januari
1892zal worden opgericht een katholiek
Opgave der brieven, verzonden uit Rotterdam
over de tweede helft der maand November 1891,
geadresseerd geweest aan onbekenden, welke
op schriftelijke aanvrage door de afzenders of ge-
adre»seeiden aan liet postkantoor te Rotterdam
kunnen gereclameerd worden. Verzonden geweest
aan
J. R. Wijers, Schiedam.
L. Proos Hoogendijk, Vlaardtngen.
Van het hulpkantoor Overschie
W. F. J. van der Vliet, Kralingen.
Dank zij het gunstige herfstweder staan de
wintervruchten in het noorden van Friesland van
deze provincie over het algemeen gunstig te velde.
Het kooizaad vooral is onder bijzonder gunstige
omstandigheden opgekomen. Dit, zoowel als de
granen, heeft een frisch groene kleur, zooals men
zelden ziet om dezen tijd.
Uit Leiden komt de treurmare, dat weder een
der rijksibegaafde en der beminnelijkste priesters
der wetenschap is overleden. Dr. Abraham
Kuenen, hoogleeraar in de theologie, bezweek
Donderdag in den ouderdom van 63 jaar, na
een lijden van verscheidene weken, dat, ook al
vertoonden zich nu en dan schijnbare teekenen
van beterschapi van den aanvang af weinig hoop
liet op zijn behoud.
Kuenen, op 16 September 1828 te Haarlem
geboren, stond reeds a's student bekend wegens
zijn buitengewone geleerdheid, zoodat hij reeds
op 23 jarigen leeftijd tot adjutor interpretis legati
Warneriani en nog voor zijn promotie in 1853
tot buitengewoon hoogleeraar in de theologie
werd benoemd, welk ambt hij den 12n Maart
aanvaardde met een rede nde accurato anti-
quitatis Hebraicae studio, theologo Christiano
magnopere commendando." Geestdriftvol aan
hanger der moderne theologie, behoorde hij tot
Scholtens ijverigste leerlingen, weldra de even
knie van dien grooten meester. Zijn werken op
dit gebied vestigden zijn naam, spoedig tot ver
buiten de grenzen van zijn Vaderland. Vooral
zijn sHistorisch-critisch onderzoek naar het ont
staan van de verzameling van de boeken des
Ouden Verbonds" was een baanbrekend werk,
1 dat de grondslag is geworden van alle verder
onderzoek betreffende het Oude Testament. Een
groot blijk van waardeering gewerd hem uit
het buitenland, toen hem een tiental jaren ge
leden de Hibbert lectures te Londen werden
opgedragen. Onder zijn geschriften noemen wij
nog buiten tal van tijdschrift-artikelen*>De
godsdienst van Israël tot den ondergang van
den Joodschen Staat" en sDe Profeten van
Israël".
In de laatste jaren was Kuenen voorzitter der
Academie van Wetenschappen".
Niet alleen om zijn geleerdheid, ook om zijn
karakter werd dr. Kuenen algemeen hoog ver
eerd. Het bekende gedicht aan dr. Humanus van
De Genestet was tot hem gericht. Hij was voor
de studenten de welwillendste en beminnelijkste
der hoogleeraren, voor zijn vrienden de trouwste
en hartelijkste der vrienden, voor zijn bestrijders
de riddeihjkste en nauwgezetste der tegenstan
ders. Zonder overdrijving mag gezegd worden, dat
de modeine theologie in hein den besten barer
vertegenwoordigers verliest.
Het stoffelijk overschot van den overledene zal
Maandag op de begraafplaats aan de Groenesteeg
worden ter aaide besteld. De hjkstaatsie zal zich
daartoe des morgens om halltwaalf van het sterf
huis, aan de Haarlemmerstraat, begeven. (Va<t.)
Benoemd tot hoofd der school te Oud-Leusden
P. Keete, te Vlaardingen.
De school van den heer V.m Dalen te Maassluis
is oveigenoinen door liet bestuur dar christelijke
school aldaar, dat bovendien weldra zal oveigaan
tot den bouw eener derde chiistelijke school, waar
voor liet terrein reeds aangekocht is.
De heer C. D. Doeleman, gymnastiek-onder.
wijzer in Den Haag, maakt in het Vaii. de vol
gende opmerkingen
sSinds eenigen tijd is de geheele onderwijzers-
weield in beweging gebracht door de examens in
vrije en orde-eofenmgen. Veel stemmen zijn daar
tegen opgekomen in de verschillende vakbladen,
en daarom is het niet ondienstig, het groote pu
bliek, dat da vakbladen ntet leest, ook eens op de
hoogte te brengen van de vele dwaasheden, daar
aan verbonden. Zoo is het een dwaasheid, dat men
die zaak zoo ver heeft doorgedreven zonder de
overtuiging, dat het zijn nut zal hebben dwaas
is het, dat men mannen van 50 jaar, en nog wat,
ook dit examen laat maken zei Is op gevaar dat
zij met hun huisgzin aan den dijk kunnen gezet
worden. Een dwaasheid is het, dat de regeeiïng
toestaat, voor die examens plusm. 30,000 gld.
uit te gegeven aan com missiën, zaalhuur, versna
peringen enz., een bedrag, dat zeker een volgend
jaar nog wel wat hooger zai wezen, daar de tal
rijke afgewezenen van dit jaar een volgend jaar
met de anderen weer zullen opkomen. En over 't
algemeen is het de grootste dwaasheid, dat men
toegeeft dat op scholen, waar geen lokalen of
speelplaatsen zijn, dit onderwijs tusschen de
schoolbanken mag gegegeven worden want hat
stof, door die oefeningen in het schoollokaal ge
maakt, benadeelt de gezondheid van het kind in
ntet geringe mate. Waar men op fabrieken erop
aandringt: ruime lokalen voor werklieden te heb-
hen, daar zal men goedkeuren, dat p. in. 30
kinderen in een lokaal van 6 tot 6 gymnastiek
doen Dat kan men toch niet meenen. Het zou
m. i. geen dwaasheid zijn als èn de minister, èn
de leden van de Kamer deze zaak nog eens ern-
stig overwogen en het dan eenvoudig uit de wet
schrapten. Men late toch de examens lager en mid
delbaar onderwijs alléén op denzelfdeu voet be
staan en schrappe een zaak, die om het uiterst
geringe voordeel, dat zij steeds zal opleveren, te
duur voor het rijk wordt".
Bij de zitting van de commissie van weldadigheid
in het raadhuis te Kralingen hebben zich niet min
der dan ongeveer 300 hoofden van gezinnen aange
meld voor de uitdeeiing van 1 ijst, turf en steenkolen.
Het getal bedeelden neemt van jaar tot jaar toe.
VLAARDINGEN. De laatste logger kwam deze
week van de haringvisscherij binnen met slechts 5
last haring en er zjjn nu nog maar enkele Schevening-
sche bommen uit. Donderdag werd in publieken afslag
besteed voor: vollen haring f 17.25, dito Eng. wal
f 10.30, landzieken f 17.25, kuitzieken f 16, ijlen haring
f13 per ton.
Gisteren is alhier binnengekomen 1 schip met 8
ton zoutevisch.
MAASSLUIS. In het Kanaal visschen nog 4
bommen die tot heden aanvoerden 202 ton pekel
en 50 ton steurharing. Een Scheveningsche bom kwam
hier binnen met 21 ton steurharing. De geheele
aanvoer van haring alhier bedroeg dit jaar628,775
ton pekel-, 1522 ton en 54,800 stuks steurharing,
terwijl in 1890 werd aangevoerd 859,285 ton pekel-,
2617 ton en 53,700 stuks steurharing.
KRALINGSCHE VEER. Gisterochtend werden
aan de markt alhier aangevoerd 4 winterzalmen, die
voor f 1.20 tot 1.40 per i/j kiio werden vei kocht.
KRIMPEN-4AN-DE-LEK. Van 4 tot en met 11
dezer zijn ter markt alhier aangebracht 11 zalmen,
die voor f 1.13 tot 1.50 per 1/3 kilogram werden
verkocht.
Ned.-Herv. Kerk.
Beroepen: te Hoogmade en Rijpwetering
ds. J. W. II. Kalkman, te' Alfen-a/d-Rijn
te Dieren ds. P. N. Pikaar, te Goes-te
Ernst ds. J. H. Tijl, te Terheiden bij Breda.
Aangenomen: naar Wilhelminadorp door
den heer L. Ingelse L Wzn., cand. te Schiedam,
die voor Uitwijk en Waardhuizen beeft bedankt.
Bedankt: voor Hippolytushoef c. a. en voor
Nes en Wierurn, door den heer R. Cremer Jr.,
cand. te Ifempens voor Hoogebeintum (Fr.)
door den heer G. Brink, cand. te Ruinerwold
voor Linschoten door ds. J. Ph. Hattink Jr.,
te Nieuwerkei k-aan-den-IJsel.
Chr. Geref. Kerk,
Blijkens het jaarboekje voor de chr. geref.
kerk in ons land voor 1892, bedraagt het aantal
chr. geref. predikanten 305, het aantal chr. geref.
gemeenten 385, hiervan zijn er enkele met andere
gemeenten gecombineerd vacant gemeenten 97,
emeriti predikanten zijn er 19.
Ned. ger. doleerende gemeenten zijn er 303,
waarvan er enkele uiet andere gecombineerd;
het aantal predikanten bij die gemeenten bedraagt
122.
Het aantal chr. jongelingsvereenigingen, die
onder toezicht staan van de kwkeraden der
chr. geref. gemeente of in betrekking staan tot de
gemeente, bedraagt 253 dat dei chr. jongedoch-
tersvereenigingen 162. Hetaantal Zondagsscholen,
die bestuurd worden door leden of onder toezicht
staan van ile kerkeraden der chr. geref. gemeente,
bediaagt 351.
Chr. geref. gemeentescholen zijn er 83, waarvan
er 37 gesubsidieerd worden door de vereenigmg
voor gereformeerd schoolonderwijs. 9
Bij de chr. geref. gemeenten zijn er 28, die 1000
en meer leden tellen, waaronder Amsterdam met
5843, Rotteidam met 5200, Kampen mét 2500,
Hoogeveen met 2300, Den Haag met 2229, Gro
ningen met 2200 en Urk met 2100 leden. Voorts
zijn er 42 gemeenten, tellende minder dan 100
leden.
Aan de theologische school te Kampen zijn in
geschreven 57 theologische en 44 literarische
studenten.
Itoomsch-katliolleke kerk.
Voor de lestamatie van het altaar indekeik
van den II. Antonius van Padua te Hellevoet-
sluis, is een gift van f 1000 geschonken.
B U R G E R L IJ K E STAND..
Overleden 11 December. Johanna Maria
Kies, oud 28 jaar en 1 maand, Hoofdstraat.
Schiedam, 12 December.
Rogge en Gerst zonder handel.
Moutwijn s noteeriiig der makelaars
f 9Vt.
Jenever: Amsterd. proef f 1 33/a per liect.
Ct. zonder fust en zonder belasting,
Spoeling I 2.per ketel.
Leiden, 11 December.
De aanvoer en prijzen ter veemarkt van lieden
waren als volgt: 10 stieren f 65 a 142 ,80 vette
ossen en koeien f 140 a 270, of 58 a 70 c. per
kilo, 70 vare dito f 85 a 178. 20gruskalveren
f23 a 47, 9 vette dito f42 a 90, of 75 a 90 c. per
kilo, 24 nuchtere dito f7.a 15.740 vette
schapen f 16 a 30.of 45a 50 c. per kilo, 258
weide dito 11,a 20, lamineren f
a 34 magere varkens f12 a 21,84 biggen
f2.a 11..106 kalf- en melkkoeien f 100 a
260, 3 paarden f 21 a 43, veulens f a
Amsterdam, 12 December.
Rogge op levering iets hoogerMaart f 248,
247, 248, 249; Mei f252, 253, 254.
Mastenbroek, 10 December,
Hooi en stroo. Voor prima Kampereil. hooi
wordt besteed f 20.a 22.binnenveldsch uit
Mastenbroek, Genemuiden en Grafhorst le qua!.
f17.a 20,2e qtial. f 13a 16.stroo
f13.a 14.alles per 1000 Va KG vrij
spoor of scheep,
De handel was iets vlugger.
Antwerpen, 12 December.
Peiroleiiin vast; in loco fr. 167*; per Jan.
ft-. 16eerste 3 maanden tr, 16laatste 4
maanden fr. 16.
