1
J
A°. Ï891
Woensdag 16 December.
N°. 7908.
Tweede Blad,
rij f - n -v© ert: gete Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Binnenlandsche Berichten.
Gemengde Berichten.
Post en Telegraphie.
0 n d e r w ij s.
Reclitzak en.
V i s s c h e r ij.
K e r k ii i e u w s.
UITGEVER: J. ODÉ.
KllKBAS: BOTERITIUAT, E 2 7.
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Zitting van 14 December.
Het nieuwbenoemde Kamerlidde heer
Tydeman, heeft zitting genomen.
Het debat over het hoofdstuk binnenland
sche zaken is voortgezet.
De motie van den heer A. van Dedem, de
wensehelykheid uitsprekende om de zorg voor
alle landbouwaangelegenheden zooveel moge
lijk te brengen in éene hand, en wel in eene
afzonderlijke afdeeling bij een der departe
menten van algemeen bestuur, werd na be
strijding door de heeren De Beaufort (Amst.),
Reekers en De Kanter ingetrokkenomdat
de voorsteller vreesde dat nu eene partij
stemming zou volgen en daardoor het nuttig
effect, Vrijdag verkregen, zou vervallen.
De posten proefstationproefvelden en
paardenrassen bij binnenlandsche zaken zijn
goedgekeurd.
De subsidiën voor de ambachtsscholon te
Haarlem, Leiden, Groningen, Leeuwarden en
Rotterdam werden goedgekeurd.
De minister Tak verklaarde dat verdere
aanvragen worden onderzocht en op de vol
gende begrooting eene beslissing zal blijven.
Ook de avondscholen kunnen worden gesub
sidieerd, mits het karakter van ambachts
scholen blijke. Subsidieering van kunst
nijverheidscholen zal later worden overwogen.
Geen stellige eisch tot schoolgeldheffing zal
aan de subsidie worden verbonden. Eene vrij
gevige toepassing der wet op het middelbaar
onderwijs zal worden aangenomen ten aanzien
der eischen voor het onderwijzend personeel.
Bij het lager onderwijs drongen de heeren
De Mejjier en Vermeulen aan op maatregelen
om oude en gebrekkige onderwijzers vrij te
stellen van het examen in de vrije en orde
oefeningen in de gymnastiek.
De heer Vermeulen wees voorts op het toe
nemend openbaar optreden van openbare
onderwijzers, ter verkondiging van anti-maat
schappelijke en anti-nationale stellingen. Hoe
konden zij in de school dan christelijke en
maatschappelijke deugden leeren?
De minister Tak protesteerde ernstig tegen
de uitlating van den heer Vermeulen omtrent
den geest der openbare onderwijzers, nadeelig
voor ons Vorstenhuis en de,nationale instel
lingen, waarvoor geen feiten aangevoerd en
hem geen feiten bekend zijn.
Zoodra alle examenverslagen zijn ontvan
gen, zal hy overwegen wat gedaan moet wor
den om de bezwaren tegen het examen ïn de
vrjje en orde-oefeningen op te heffen. Ook zal
hij het voorjaars-examen overwegen.
Hedenavond voortzetting.
Naar men uit Den Haag meldt, wordt aan
Armenzorg.
COURAII.
abonnkmkntsprus, per kwartaal
franco per postdoor het geheele Rijk
Afzonderlijke ïiominers
1.85.
- 2,50.
- 0.10.
AliVKRTENTIEPBIJS: Vin 110 gewon» egels im>t
inbegrip van eene Courant1.10,
Iedere gewone regel meer- in
Driehaai. geplaatst wordt tegen twekmaai. bemkéml.
Door het Hymalaya-gebergte zal binnen twee jaar
eene ondergrondsehe telegrapliische lijn gelegd wor
den; het zal die zijn, welke te Cachemiie uitloopt.
Dit kostbare werk wordt noodig geacht wegens de
dikwijls voorkomende sneeuwvallen en stormen, die
de telegraafpalen verwoesten, indien men ze niet
eene buitengewone sterkte geeft.
De vermeerdering van de spoorwegen der aarde ge
durende 18851889 is een onderwerp, dat in de
laatst verschenen aflevering van het Archw fwr Eisen-
bahnwesen besproken wordt. Deze studie berust groo-
tendeels op ambtelijke gegevens, en alleen daar, waar
deze niet ter beschikking waren, heeft men van ge
loofwaardig particulier materiaal gebruik gemaakt.
Aan de verkregen resultaten ontleenen wij, dat liet
totale spoorwegnet der aarde een lengte heeft van
>95.767 KM, d. i. ten naastenbij vijfmaal den om
trek der aarde aan den mquator. Nog juister denk
beeld van de grootte van dit cijfer krijgt men wel
licht door te bedenken, dat de geheele spoorlengte
den a*stand van aarde en maan met meer dan 200.000
KM overtreft. Het uitgebreidste net heeft Amerika,
en toch valt hier nog een aanzienlijke verg rooting
te constateeren. De sterkste toename valt ten deel aan
die landen, welke eerst sinds korten tijd het spoor
wegverkeer hebben leeren kennen, zooals Azie en
Australië. Het gezamenlijke kapitaal voor den aanleg
der spoorwegen van de aarde beliep in 1889 76
milliarden guldensdaaruit is af te leiden, dat voor 1
KM spoorweg een kapitaal van omstreeks 129 300
gulden benoodigd is.
Mexico bezit de rijkst ingerichte spoorwegen
van de wereld, ni. den Mexican Gulf-spoorweg en
een andere lijn op de westkust. De rails van dan
eerstgenoemde liggen namelijk op dwarsliggers van
mahoniehout, terwijl de bruggen van wit marmer
zijn gemaakt Bij den tweede zijn de dwarsliggers
uit ebbenhout, en ais ballast heeft men zilverertsen
gebruikt, uit oude mijnen in de nabijheid van de
lijn afkomstig. Het spreekt echter wel vanzelf,
dat men bij dien bouw slechts schijnbaar verkwis
tend is te werk gegaan. Men had eenvoudig geen
ander materiaal op die plaats ter dispositie, en eb
benhout, mahoniehout, wit marmer en zilverert-
sen waren, niettegenstaande hunnegroote waarde,
daar toch nog goedkooper dan andeie materialen,
die men van ver af er naar toe bad moeten bren
gen.
De opbrengst van een oranje-appelboom.
Op Malta en bij Napels zijn somtijds 15,000
vruchten van een enkelen boom geplukt. Op de
Sandwich eilanden droeg een boom 20,000 vruch
ten; en een oogst van 33.000 stuks is twee
maal van een enkelen boom in Zuid-Europa voor
gekomen. De gemiddelde opbrengst is 600 a 1000
stuks.
De gutta percha-boom (slsonandra Gutta"),
die verondersteld werd verdwenen te zijn, is thans
weder ontdekt in een ravijn van het voormalige
»Boukett Pirnah" in het Maleische schiereiland.
Deze ontdekking is van groot belang voor weten
schap en handel.
het hoofdbestuur der posterijen met alle kracht
gewerkt aan de uitvoering van de nieuwe post-
wet, teneinde deze in het begin van Januari a.s. in
walking kunne treden.
Vooral de vaststelling der rayons, binnen welke
de bestelling tegen verminderd tarief mag ge
schieden, bezorgt den ambtenaien een massa werk.
De nieuwe internationale telegraaflijnen tus-
schen Weenen en Parijs over Bazel, en Weenen
Londen over Bodenbach en Emden, zijn
voltooid en voor het verkeer geopend.
De gemeenteraad van Viaardingen heeft na inge
wonnen advies van de schoolcommissie het verzoek
van de onderwijzers en onderwijzeressen aan de open
bare scholen om verbeterde regeling der jaarwedden
van de hand gewezen.
Bij de begrafenis van prof. dr. A. Kuenen waren
gisteren te Leiden een groot aantal belangstellenden
van heinde en ver opgekomen. Tal van kransen dek
ten de kist De tegen Wooidige leerlingen van den ge
leerde droegen hem grafwaarts.
Dr. II Oort, rector magnificus, sprak over het ver
lies, door de Leidsche hoogeschool in Kuenen, als ge
leerde geleden; maar grooter is het verlies van
Kuenen als mensch.
Prof. Naber uit Amsterdam, onder-voorzitter der
kon. academie van wetenschappen, schetste den rouw,
waarin ook dat geleerde lichaam is gedompeld.
Dr. C. P. Tiele, voorzitter der theologische facul
teit, zeide dat namens haar dient gesproken te wor
den aan Kuenen's graf. Kuenen was een sieraad der
faculteit bijna gedurende veertig jaar. Spreker bracht
een roerend afscheidswoord aan zijn vriend.
Dr. H. G. Hagen, predikant te Leiden, sprak na
mens de vrienden van Kuenen en eindigde meteen
woord van bemoediging tot de nagelaten betrekkingen
te richten.
De heer L. J. Plemp van Duiveland, president van
het studentenkorps, legde met een hartelijk woord
een krans op de baar. Eveneens de heer H. Schutte-
vaer, praeses van de theologische faculteit uit het
studenkorps.
In eene buitengewone vergadering van de afdee
ling Sneek van het Ned. ond.-genootschap heeft men
het met algemeene stemmen wenschelijk gevonden,
dat het hoofdbestuur thans reeds de vraag, of het
openbaar lager onderwijs geheel aan de zorg der ge
meenten zal worden onttrokken en op den staat wor
den overgedragen, bij de verschillende afdeelingen
aan de orde zal stellen.
Te Baarn hield Donderdag de commissie van
weldadigheid van wijlen Z. M. den Koning en van
H. M. de Koningin-Regentes, onder voorzitter
schap van den heer jhr. mr. B. Ph. de Beaufort,
hare jaailijksche vergadering.
De commissie besloot, dat i 23 personen van de
bedeeling zullen genieten, waarvoor jaarlijks een
som van f 1725 door de vorstelijke geefster wordt
geschonken. De bedeeling zal bestaan uit rijst, gort
en kleedingstukken, alsmede vrije geneeskundige
behandeling en geneesmiddelen.
De opbrengst van den bazaar en de verloting
ten bate van het fonds-lidmatenhuis der evang.-
Luthersche gemeente te Rotterdam bedraagt, na
aftrek van de onvermijdelijke onkosten, f 0918.33.
In de Zaterdag gehouden zitting dei arrond.-
rechtbank te Rotterdam werden veroordeeld
J. A. de R., sjouwer te Schiedam, wegens diefstal,
tot 4 maanden gevangenis.
A. K., arbeider te Schiedam, wegens wedorspannig-
heid, tot 1 maand gevangenis.
A. B., koperslager te Schiedam, werd vrijgesproken,
Vervolgens stond terecht W. G. I. v, d. V sjouwer
te Schiedam, beklaagd van op 9 November uit het
volkslogies van het schip IJmuiden te Viaardingen
een zilveren horloge weggenomen te hebben. Eisch
4 jaar gevangenis.
Mr. A. Tak concluded de ambtshalve tot toepassing
van een clemente stral.
D. V., metselaar te Viaardingen, beklaagd van dief
stal van verschillende vooi werpen beklaagde die ook
de vorige week had terechtgestaan, wegens diefstal
van een ton haring, bekende ook deze feiten bedreven
te hebben. Eisch 6 maanden gevangenis.
Mr. Ed. Jasobson, toegevoegd verdediger, verzocht
met het oog op den armoedigen toestand van bekb,
diens werkeloosheid zonder eigen schuld en diens
groote huishouden, vrouw met zeven kinderen, een
zachtere straf of ten minste vermindering van het
eindvonnis met den tijd in voorarrest dooi gebracht.
Uitspraken heden over 8 dagen.
De rechtbank te Roermond heeft de dienstmeid
G. J., gedetineerd als verdacht van kindermoord, ge
pleegd te Venraai, verwezen naar de terechzitting en
hare gevangenhouding bevolen.
De arrondissements-rechtbank te Maastricht
veroordeelde gisteren Anna Maria Thewissen,
wegens doodslag op haren man gepleegd, tot 12
jaar gevangenis.
VLAARDINGEN. Gisteren is alhier binnen
gekomen 1 schip met 37 snees schelvisch, die ver
kocht weid voor f6.40, en 7 snees dito oudere voor
f 4.40 per snees.
PERNIS. Het dividend der reederij »Poseidon"
alhier bedraagt over het afgeloopen boekjaar 13 pCt.
KRALINGSCHE VEER. Gisterochtend werden
aan de markt alhier aangevoerd 5 wintcrzahnen, die
voor f 1.60 tot 1.90 per 1/s kilo werden verkocht.
De vorige week werden alhier ter markt aange
voerd en verkocht 72 winterzalmen.
AMMERSTOL. De vorige week werden alhier
ter markt aangevoerd 36 zalmen, die verkocht wer
den voor fl.15 tot 1.70 per Va kilo.
BERGEN-OP-ZOOM. In de voi ige week werden
circa 85.000 oesters en 285 balen mosselen naar
het buitenland verzonden. Prijzen des oesteis, per
millele soort f 70 a 75, 2e soort f 50 a 60 mosselen
per baal: le soort f3 en 2e soort f2.50.
Netl.-Herv. Kerk.
Beroepen; te Zomeren ds. J. W. van
Maanen, te Vurente Zwolle ds. A. F. Kamp
