Vrijdag 25 December.
N°. 7915.
A". 1891.
Tweede Blad
Vijf
©n-veertigs t©
Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: J. ODÉ.
Binnenlandsche Berichten.
STATEN-GENERAAL.
VI. Marine. - 14,199,250.20
CHIE
C0URA1Ï.
abonnrmentsprhs, per kwartaal
franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke noimners
J t.S%
- 2.50
- 0.10.
B U It K r x B oiÏBST KA AT, E 2 7.
ADVERTENTIEPRIJS: ran ttfl g«won« regrls met
inbegrip van eene Oonrant. 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.1
Driemaai. geplaatst wordt tegen twkrxaai. beiekend.
EERSTE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Zitting van 23 December.
In deze zitting kwam dadelijk in behande
ling de Indische begrooting, waarover de be
raadslaging werd ingeleid door den heer
Verheyen, die met alle vertrouwen in 's min.
beleid, echter niet kon steunen 's min. begin
sel, dat Nederland geen directe baten meer
uit Indië mag trekken.
Ook de heer Van Gennep maakte zich tot
tolk der ingenomenheid over het optreden van
dezen minister van koloniën, in wiens kennis
en beleid hij groot vertrouwen stelde, omdat
hg de vertegenwoordiger is van de nieuwe
koloniale richting. Hij was reeds zeer ingeno
men met hetgeen reeds door den minister
gedaan was tegen smokkelhandel in opium en
voor den spoorwegaanleg in Indié, maar
betoonde zich hoogst ingenomen met 's min.
voornemen tot hervorming van onze versleten
bestuursinrichting in Indië. Eene scheiding
tusschen Nederlandsche en Indische financiën
verwacht hij nietnu daarvoor geen grond
bestaat. Spr. verwacht van dezen bewinds
man vele en goede oplossingen voor Indië.
De heer Six, wijzende op klachten over de
hoogste rechtspraak in Indië, drong aan op
een ernstig onderzoek naar het al of niet
gegronde daarvan.
De heer Wertheim betoogde de urgentie
van een betere faillissementswetgeving, die
vooral gericht moet zijn tegen de knoeierijen
der Chineezen. Verder meende spreker, dat
Indië moest hebben een stelsel van spoor
wegen, omdat tot dusver zouder stelsel in
dit opzicht is gehandeld. Zij moeten berusten
op het stelsel vau voldoening aan de be
hoefte van algemeene ontwikkeling, zoodat
hg niet opziet tegen eene groote spoorweg-
leening.
De minister van koloniën hoopte bij zijn
hervormingsplannen op den steun der Eerste
Kamer, maar verklaarde de verantwoorde
lijkheid voor het bestuur niet te kunuen
dragen, als niet gehandhaafd bleef het be
ginsel om geen directe baten meer uit
Indië te trekken. Hij heeft de ontwikkeling
van een spoorwegstelsel iu den geest als de
heer Wertheim bedoelt, in Indië gevraagd;
en hij beloofde een onderzoek naar de
klachten over de rechtspraak.
Bij het hoofdstuk betreffende de Indische
uitgaven werd uitvoerig gedebatteerd over
de nieuw aan te bouwen schepen voor de
Indische marine.
Da heer Fransen van de Putte bestreed
het nieuwe type, dat door den heer Van
Alphen en de ministers van koloniën en
van marine werd verdedigd. Laatstgenoemde
was zeer gezind om te adviseeren de ver
dere schepen in Nederland te laten bouwen.
De Indische begrooting werd aangenomen.
Ook het ontwerp aangaande de Ombiliën-
velden, voorts de hoofdstukken 1 en 2 der
staatsbegrooting en de verschillende kleine
ontwerpen.
Morgen zijn de middelenwet en de geld
lening aan de orde.
Na de wijzigingen door de Tweede Kamer
der Staten-Geueraal, gebracht in de ont
werpen tot vaststelling der staatsbegrooting
voor 1892, zijn de verschillende hoofdstukken
uitgetrokken als volgt:
I Huis der Koninginf 813,200.00
II. Ilooge colleges - 663.355.00
III Buiten!, zaken 759,80000
IV. Justitie- 5,243,'274.00
V. Binnenl. zaken - 11,782,054.84
VHa. Nationale schuld - 35,035,006.29
VUe. Financiën- 48,959,546.08V3
VIII. Oorlog21,679,500.00
IX. Waterstaat enz. - 20,425.593.21
X. Koloniën- 1,202,221.00
XI. Onvoorziene uitgaven - 50,000.00
Totaal f 130.813,390.62>/2
Bij de indiening der begrooting bedroeg de
raming f 129,959,038.10 '/s. Zij werd gedu
rende de schriftelijke gedactitenwisselingdoor
de regeering verhoogd met f 1,006,205.52 en
verminderd met f 143,480.00; in het geheel dus
verhoogd met f862,725.52; zooilat zij bij den
aanvang der beraadslaging f 130,821,763.62'/s
bedroeg. Gedurende de beraadslaging in de
Tweede Kamer werd zii vei mirn'erd met
f 12,000.00 en verhoogd met f3627.00; in
't geheel dus verminderd met f8373.00. De
raming der middelen voor 1892 bedraagt
f 127,600,150,00, welke raming door de be-
grootsng van uitgaven wordt overtroffen met
f 3,213,240.62'/s.
SCHIEDAM, 24 December 1891.
Door de Fransche regeering is aan den
Senaat voorgesteld een inkomend recht op gist
te heften, waarop door den heer Maxime Le-
comte het volgende amendement is voorge
steld
Brandersgist, per 100 kilogr.. algemeen
tarief: 30 fr.minimum-tarief 25 fr
Droge, blanke brouwersgist, per 100 kilogr.,
algemeen tarief: 30 fr.; minimum-tarief: 25 fr.
Droge bruine brouwersgist, per 100 kilogr.,
algemeen tarief: 15 fr.; minimum-tarief: 12 fr.
Natte brouwersgist, per 100 kilogr., alge
meen tarief: 8 fr.minimum-tarief6 fr.
De heer Maxime Lecomte, zijn amende
ment verdedigende, kwam tot de volgende
conclusie
»De commissie zal de cijfers kunnen on
derzoeken zij zal ze zelfs kunnen wijzigen
indien ze dat nuttig acht; zij zou zelfs nog
eene uitzondering kunnen maken voor de bier-
gist maar ik herhaal hethet geldt hier
eene belangrijke quaestie, eene quaestie van
rechtvaardigheid. Het betreft hier de bescher
ming van een kwijnende industrie, die men
in hare grondstoftenroggegerst en maïs,
heeit getroffen; eene industrie, die in 1871
in Frankrijk werd ingevoerd en die nauw
verwant is met den landbouw, omdat zij 80
millioen kilogram aan inlandscbe granen
verbruikt, hetgeen eene waarde van 16 mil
lioen vertegenwoordigt. Onder deze omstan
digheden vertrouw ikdat de Senaat mijn
amendement wel in overweging zal willen
nemenopdat wij althans voor de gist het
votum der Kamer verkrijgen mogen,"
Zooals bekend is, wordt door de meeste
gemeentebesturen de drankwet, ten opzichte
van het verleenen van vergunningen, in dien
zin uitgelegd, dat de houder eener vergun
ning eene nieuwe of afzonderlijke vergunning
noodig heeft wanneer hij eene localiteit, waar
voor de vergunning geldt, wenscht te vergroo-
ten of te verbouwen, of wel wanneer bij
andere of meerdere localileiten, dan door hem
bij zijrie oorspronkelijke aanvrage zijn opge
nomen, tot verkoop vau sterken drank in
liet klein wenscht te bestemmen.
Volgens de Zutph. Ct. hebben Ged. Staten
van Geldeiland thans de gemeentebesturen
in hun gewest medegedeeld, dal eene nieuwe
of afzonderlijke vergunning in bovenbedoelde
gevallen niet noodig is, daar de wet zulks niet
vordert, ja zelfs met haar in strijd zou zijn,
vermits dan aan éene en dezelfde drankin
richting meer dan éene vergunning verleend
zou worden, wat niet is overeen te brengen
met het le lid van art. 2. Vóór het volgend
vergunm'ngsjaar kunnende vergunningsbeslui-
ten daarom, naar het oordeel van Ged. Staten,
met meerdere locaiiteiten, indien zulks wordt
geweuscht, worden aangevuld.
Sanatorium voor teringlijders.
Door den minister was advies aan den inspec
teur van het geneeskundig staatstoezicht in
Noord-Holland dr. J. P. Dozy gevraagd rnet be
trekking tot het plan Nord om een sanatorium
op te richten voor teringlijders, sik betoogde
zegt de inspecteur dat het plan meer
instemming zou gevonden hebben wanneer alleen
gesproken ware van een goed ziekenhuis voor
teringlijders, doch dat de heer Nord bedoelt
een monsterwintertuin te maken, waar de zieken
kunstmatig een zuidelijk klimaat zouden vinden.
«Dit plan kan mijne goedkeuring niet weg
dragen.
«Daargelaten dat liet onmogelijk zou zijn in
een dergelijke inrichting kunstmatig op voldoende
wijze voor zuiverheid van lucht, voor desinfectie
der sputa enz. te zorgen, acht ik het verblijf in
een dergelijk warm klimaat bepaald nadeelig
voor teringlijders. De ondervinding op eilanden
in de Zuidzee, mijne eigene oudervinding op Java
bewijzen, dat het verblijf in warme klimaten
nadeelig is voor teringlijders. Zooals wij de mid
delen niet kennen om de tuberkelbacillen te
dooden, moeten wij ons bepalen tot versterking
het organisme, teneinde het in staat te stellen
den strijd met de bacillen met goed gevolg vol
te honden.
«Hiertoe acht ik een verblijf in een sanatorium
als door den heer Nord bedoeld ongeschikt, en
zou ik de voorkeur geven aan eene goede zie-
kemnrichting in de hooge Alpen."
Naar aanleiding van dit rapport wees in de
Dinsdag gehouden vergadering van den genees
kundigen raad prof. Pel er op, dat er toch som
mige warme streken zijn, die wel degelijk gun
stig voor teringlijders zijn, nu afgescheiden van
de vraag of men hetzelfde kan krijgen dooreen
groote seire.
De inspecteur hield zijne bezwaren tegen het
warme klimaat in 't algemeen voor teringlijders
vol. Daarom had hij te vee! bezwaren tegen een
kunstmatig warm klimaat.
Daarentegen bleef prof. Pet hij zijne meening,
dat in sommige gevallen een warm klimaat gun
stig kan weiken. Deze meening was ook prof.
Stokvis toegedaan.
De inspecteur wees op de statistieken die bewij
zen, dat bijv, in het zuiden van Europa veel meer
tering voorkomt, met ongunstigen genezings-afloop.
Omtrent den overleden hoogleeraar Becke-
ringh Vinckers schrijft de iV, Gr. Ct. .-
Hg \vas een voorbeeld van hetgeen bij
oumisbaren aanleg eene stalen volharding en
groote werkzaamheid vermogen. Want hg
was op zijn gebied in den besten zin een
«selfmade man". Hij had de plaats die hij
innam, het eere-doctoraat der Utrechtsche
universiteit en het hoogleeraarsambt aan onze
universiteit, veroverrd door ernstige, weten
schappelijke studie. Zijne van zoo doordachte
geleerdheidgetuigende bewerking van Whitney
zal altijd een zijner eeretitels blijven. Bij
zijne lievelingsstudiede vergelijkende taal
kunde met name van de Germaansche
spraken, werkte hij, wars van bespiegelingen,
als esn man van exacte wetenschap. Hij was
reeds een man van leeftijd, toen hij tot hoog
leeraar werd benoemd en zijne werkzaam
heid als zoodanig zou weldra afgeloopen zijn.
Maar hij heeft als onderwijzer, als geleerde
ongetwijfeld invloed geoefend op velen en
zijn leven, moeilijk eu ernstig, is ten slotte
een rijk en vruchtbaar leven geweest.
Voor de pCts. geldleening der gemeente
Maassluis, grootf8000, was hoogste inschrijver
de heer J. Luijkx te Rozendaal tot den koers
van 402 pCt. De leeniog is hem gegund.
In de Kampioen komt een staat voor van
de personen, die het rijwiel gebruiken ten
behoeve van hun ambt, beroep of bedrijf. Niet
minder dan 1536 hebben zich opgegeven en het
geheele getal meenen wij dus veilig op 3000 te
mogen stellen, daar ook hier wel 50 pCt. zullen
zijn achtergebleven. Amsterdam bijv. gaf er
maar 4 op, en er moeten er 300 zijo. Het tal
rijkst zijn de bloem- en boomkweekers verte
genwoordigd, waarvan er 20 zich aanmeldden.
De meeste beroeps wiel rijders levert Zuid-Hol
land op, hun getal is 263. Dan volgt Gelderland
met 256. Drente heeft er slechts een minder
dan Noord-Holland, namelijk 200. In Zeeland
zgn er maar 23.
Op de Zuiderzee is zeer veel ijs, hetgeen
het stoomvaartverkeer zeer moeilijk maakt.
De Meppel II, van Amsterdam komende,
kon niet door het Zwolsche Diep heen en
moest koers nemen langs Kampen.
De influenza heerscht tegenwoordig zeer
sterk op Terschelling, zoodat dezen herfst bijna
geen enkel gezin er van verschoond bieef.
Nog in de laatste dagen is het getal lijders
sterk toegenomen.
De politie te Aken deelde aan de politie
hier te lande het volgende mede: Vrijdag is
de vrouw van den herbergier P. Franck te
Welkenraedt vermoord, op den weg vanHenri-
Chapelle naar Clermont-sur-Berwinne. Van
den moordenaar is niets bekend; vermoedelijk
is hij dezelfde, die onlangs vrouw Kahlen uit
Haaren vermoordde.
Het lijk was verschrikkelijk verminkt, de
schedel verbrijzeld, het onderlijf openge
scheurd. Geld en voorwerpen van waarde zgn
op het lijk gevonden.
In het gesticht Bronbeek nabij Arnhem
heerscht de influenza in hevige mate. Reeds
3 patiënten zijn daaraan gestorven, 50 liggen
in het hospitaal; voor het leven van enkele
anderen is men zeer bevreesd.
Overseliie. Woensdag werd alhier aan
besteed het amoveeren en herbouwen der
openbare school. 5 biljetten waren daar
voor ingekomenwaarvan liet laagste was
dat van den heer Hijdelaar, te Rotterdam,
voor f 46,166. Het werk werd nog niet
gegund;
