wone lokaal der socialisten, die voor het
meerendeel met revolvers gewapend zjjn,
werd schermles gegeven.
Naar wij vernemen, moet het voornemen
bestaan een vast detachement marechaussees
in genoemde gemeente te vestigen.
Aan de emailleerfabriek der firma H.
Berk Zn., te Kampen, werd Woensdag in
een dezer dagen ontvangen lading steenkolen
een blikken doosje gevonden, gevuld met 10
patronen, in zaagsel verpakt. Daar het buiten
twijfel is, dat dit met de steenkolen uit de
mijnen is aangevoerd, ligt het vermoeden voor
de hand, dat het dynamietpatronen zijn. Het
doosje met den inhoud is naar het politie
bureau gebracht. (Ü7. v. d. D.)
te kunnen bewijzen uit het feit, dat b.v. te
Botterdam een pl.verv. hoofd tot f1400 kan
opklimmen, dus een belangrijk verschil met
het hier voorgedragen cijfer. Vóór en na
zoo hoorden wij hem verder hebben we
hier verschillende traktementsverhcogingen
enz. voor andere gemeente-ambtenaren als in
het belang der gemeente hooren bepleiten,
en dan nooit gehoord «Gemeente-ezel draag"
Nu het voor de onderwijzers is, moet op
eens de ünancieele quaestie den doorslag
geven i 't zou werkelijk der moeite waard
zijn eens na te gaan, van welken tijd wel
de laatste verbetering in de regeling hunner
traktementen dateert.
Na verwerping van het amendement-Elze
vier Dom en aanneming van art. 4, zou het
geheele ontwerp in omvraag worden gebracht.
Vóór de eindstemming over dit zoo belang-
ïijke voorstel vroeg en verkreeg de heer Den
Breems nog eens het woord en zeide onge
veer het volgende:
«Het is verklaarbaar dat onder de tegenwoor
dige ongunstige financieel» omstandigheden
getracht wordt in onze gemeentelijke uitgaven
overal, waar dit met goed gevolg kan geschie
den, bezuinigingen aan te brengen uit den
aard der zaak is men daardoor nog zuiniger dan
anders, om gevraagde verhoogïngen toe te staan.
Volkomen juist mits de zuinigheid de
wijsheid maar niet bedriegemits aan de
zuinigheid maar geen hoogere belangen worden
opgeofferd. Dat hier werkelijk niet alleen
hoogere maar zelfs de hoogste belangen, die
van 't onderwijs, op 'tspel staan, moge blijken
uit de omstandigheid dat wij bij 't openbaar
lager onderwijs, op een personeel van ruim 50
onderwijzers, een tiental sedert 1 Januari zagen
veitrekken, terwijl er niet minder dan 14 op
dit oogenblik nog elders solliciteeren, een ge
tal dat zeker nog grooter zal worden, indien
de raad dit ontwerp mocht afstemmen. Is
bet nu een door ieder erkend feit, dat voor 't
onderwijs niets nadeeliger b dan mutaties, zoo heb
ik zeker niet te veel gezegd, toen ik met het
oog op de u zooeven genoemde cijfers durfde
beweren, dat bier de belangen van 'tL. O. op
'tspel staan. Een zeer bevoegd deskundige,
een door en door gematigd man, verzekerde mij
dan ook nog dezer 'dagen «Stemt de raad dit
voorstel af, dan is het L. O. te Schiedam naar
de maan" 1 ik onderschrijf deze meening
onvoorwaardelijk.
«Ja maar, dat L. O. is zoo duur" zegt en
schrijft men volkomen waar, het kost ook
veel geld hetzij men zich ai dan niet ver-
eenigt met de financieele beschouwing van den
heer Elzevier Dom in dezen, daargelaten de vraag
wat meer of wat minder, het is een feit, het
kost veel geld. Maar wanneer wij ietten op
het budget voor L. O. van andere plaatsen
niet alleen van Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, die wij buiten beschouwing laten maar
van steden, die geacht kunnen worden met
Schiedam gelijk te staan, dan zien we dat hier
alleen het hooghoog noodige wordt uitgegeven."
Na met verschillende cijfers, uit officieele be
scheiden geput, te hebben aangetoond, dat wer
kelijk b.v. te Delft, Deventer, Dordrecht, Gorin-
chem, Gouda, Helder, Kampen, Leeuwarden,
Middelburg, Zwolle, Zutfen, het openbaar lager
onderwijs duurder is dan hier, vervolgde spreker
ongeveer aldus:
«Waarom moeten die onderwijzers dan zulke
hooge traktementen hebben" hooren'we van an
dere zijde. Hooge traktementen 1 Ik weet niet
M. H. of ge het inkomen b,v. van een opper
man, straatwerker of werfknecht in dienst der
gemeente hoog vindtdikwerf heb ik er van
hooren zeggen »'t is toch eigenlijk geen loon".
Welnu M. H., slechts één dezer verdient, blijkens
een staat dien ik hier vóór mij heb iets minder
dan op dit oogenblik een onderwijzer 3e kl.
van timmerlieden, ververs of metselaars in dienst
der gemeente, die ongeveer evenveel verdienen
als ru een onderwijzer 2e kl. dus met hoofd
je zal krijgen, spreken we nu maar niet
eens; veel minder van opzichters over plantsoe
nen, gas- of waterleiding en andere takken van
dienst, die ongeveer met onze plaatsvervangende j
1 hoofden in salaris gelijk bomen te staan. On
gelijksoortige grootheden mogen we niet verge
lijken, dat is waar, maar toch wil ik de opmer
king, die ik dezer dagen boorde van iemand,
die zeide bet alleen van de praktijk te willen
hebben, dat zoo'n straatwerker de kinderen
ook wel het ABC kon leeren, maar liefst niet
als ernstig gemeend beschouwen. Ik misgun
eerstbedoelden hun jaarwedde niet, maar heb er
alleen op gewezen, om aan te toonen, dat bij zoo
groot verschil in kennis en ontwikkeling de trak
tementen der onderwijzers niet te hoog zijn.
«Indien dan voor de enorme hooge kosten van
dat onderwijs, ter wille waarvan wij nu bij eene
ledige geldkist staan, nog maar iedereen er van
gebruik kon maken, is ten slotte het aambeeld
waarop men in woord en geschrift ook weer
bij deze gelegenheid hamert, om der goê
gemeente te doen gelooven, dat al dat geld wordt
uitgegeven, neen weggegooid, ten bate van enke
len die er gebruik van willen tegenover zoowelen
die er geen gebruik van kunnen maken. En
dat argument is het gevaarlijkste, omdat het
dikwerf ach,er het masker der anonymiteit ge
bruikt eenvoudig onwaar is. Gaat denaam-
lijsten der leerlingen na, M. H., en ge zult zien
dat van ons openbaar onderwijs, wel degelijk
door kinderen van alle gezindten gebruik ge
maakt wordt; maar wat meer is, dat op ibaar
onderwijs wordt zelfs gediend door onderwijzers
en onderwijzeressen van alle gezindtende
Raad heeft ten opzichte van dezen trouwens bij
benoemingen nooit gevraagd, «tot welke gezindte
behoort ge" maar altijd «wordt ge geschikt ge
acht tot een goede vervulling uwer taak, de
kinderen der burgerij te onderwijzen en ben op
te leiden in de beoefening van christelijke en
maatschappelijke deugden". En aan deze
schoone taak beantwoorden met loffeiijken ijver
onderwijzers en onderwijzeressen van alle ge
zindten.
Evenwel, niet de belangen der onderwijzers,
maar wel die van het onderwijs behooien hier
in de eerste plaats de stem te bepalen, die wij
aanstonds over het ontwerp in zijn geheel zullen
uitbrengen.
Zal het, door de daarin bij amendementjaan-
gebraebte wijzigingen, niet allen bevredigen, wo
mogen niet anders aannemen, dan dat ze werden
voorgesteld met het doel het ontwerp zoo goed
mogelijk te maken, en mogen niet voorbijzien
bet vele goeds, dat het ook werkelijk nu nog
bevat Dat dan door aanneming van het geheel
naar ik hoop met groote meerderheid
dat goede tot zijn recht kome, in 't belang van
het openbaar lager onderwijs en daarmede in het
belang der gemeente."
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch Indië, van 17
dezer, wordt de gouvernements-koffieoogst op
Java voor dit jaar thans geraamd op 692,179
pikols. St.-Ct
Naar het D. v. Z.-E. verneemt, heeft het
wetsontwerp tot uitbreiding van het kiesrecht,
bjj het onderzoek in de afdeeliogen der Tweede
Kamer, dat nog niet is afgeloopen, in alle
sectiën ernstige bedenkingen uitgelokt.
De oppositie tegen Pierson's onbegrqpe-
1 ij ken zet, om van alle traktementen en'sala
rissen een tantième voor de schatkist af te
nemen, neemt zoo hand over hand toe, dat
Pierson wel zal moeten zwichten.
Er is letterlijk niemand, die dezen zonder
lingen greep verdedigt.
Al onze staatsambtenaren, heel een heir in
allerlei rangen en gradatiën, heel de geleérde
wereld, de domineeswereld, de onderwijzers
wereld, de klerkenwereld, het is al tegen
Pierson's aanslag op de onschendbaarheid
van het traktement in opstand.
- .En natuurlijk doen de huismoeders in alle
rangen en standen mee, want op haar maand-
of weekgeld zou het moeten verhaald worden.
Het verzet is letterlijk nationaal, in' alle
provinciën en kringen. Partij noch kerk
maakt hier onderscheid. Het roept alles tegen
Pierson's onbegrijpelijken inval.
Het zou ons dan ook niets verwonderen,
zoo Pierson, ook zonder het voorloopig verslag
af te wachten, nu reeds in stilte bezig was,
om de tweede editie van zijn ontwerp voor
de pers gereed te maken.
Een editie, nu zonder conspiratie tegen het
traktement. (Stand.)
De Kamer van koophandel te Middelburg
heeft met 7 tegen 4 stemmen aangenomen
een voorstel van den heer J. Borsius, om,
indien de Tweede Kamer mocht besluiten
tot het bouwen van drie nieuwe oorlogssche
pen, te vragen, zoo mogelijk de inlandsche
nijverheid de voorkeur te geven, terwijl tevens
besloten werd den steun van andere Kamers
van koophandel in dezen te vragen.
Het hoofdcomité voor de viering van het
Columbusfeest in Nederland heeft aan de
leden der sub-cornmissiën en aan onderschei
dene belangstellenden in den lande eene cir
culaire toegezonden, waarbij in herinnering
wordt gebracht, dat de eene helft der gelden,
•welke bereids bijeengebracht zijn en nog
zullen inkomen, bestemd is voor de vorming
eener Nederlandsche bibliotheek van werken
over Columbus en oudste ontdekkingsgeschie
denis van Amerika, op te richten in de hoofd
stad des rijks.
Daar intusschen gebleken is, dat de hulde,
welke den grooten ontdekker te Calvi ge
bracht werd, een internationaal karakter
miste, heeft het hoofdcomité besloten, dat de
tweede helft dier gelden, waaromtrent voor
dit geval de bestemming was voorbehouden,
op die wijze zal worden besteed, dat aan
bekwame en ondernemende Nederlanders de
gelegenheid wordt verschaft de groote hulp
bronnen van Amerika uit een economisch,
technisch en commercieel oogpunt te bestu-
deeren, wetenschappelijke onderzoekingen in
te stellen of nieuwe nasporingen te doen op
het gebied der vestiging van de eerste Neder
landers in dit werelddeel. Wordt dus ook
aan deze gelden een nationale bestemming
geschonken, dan durft het hoofdcomité zich
vleien, dat in de steden, waar de sub-com-
missiën werkzaam waren, en ook daarbuiten,
nog velen zullen willen bijdragen of hunne
bijdragen verhoogen.
Met dit doel voor oogen worden commissie
leden en andere belangstellenden uitgenoo-
digd een poging te willen aanwenden, ten
einde de som der bijdragen, die tot 4 Januari
4893 b(j den penningmeester van het hoofd
comité, den heer D. Cordes, te Amsterdam,
worden ingewacht, door nieuwe of verhoogde
bijdragen te doen vermeerderen.
De te Rotterdam gehouden algernaene col
lecte tot vorming van een ondersteunings
fonds voor hen die het Metalen Kruis en de
Citadel-medaille mogen dragen, heeft opge
bracht f4071.52Vs.
Door Johannes Huss, jager van H. M. de
Koningin, werd 1.1. Donderdag 10 dezer een
zee-arend geschoten niet ver van het Pomp
station ten noorden van Seheveningen.De
vogel had 2.40 M (acht voet) vlucht. Het
exemplaar werd door den dierentuin aange
kocht, zal door den heer H. H. ter Meer te
Leiden worden opgezet en eerlang in het
museum van den tuin prijken.
Onder Ouderkerk-aan-den-Amstel heeft
zekere S. J. de K., zijn neef H. G. de K., op
zichter der gemeentewerken, een messteek
toegebracht op eene weigering om hem geld
te geven. De wonde is niet ernstig, daar het
mes op den halsboord afstuitte. De dader is
gevankelijk naar Amsterdam overgebracht.
Woensdag arriveerden te Sappenneer—
Hoogezand 13 marechaussees te paard van
Winschoten, Muntendam en Zwolle, alsmede
5 rijksveldwachters, met het mg op den
onrustigen geest onder de werklieden. Er
viel echter niets bijzonders voor. In het ge-
Te Zutfen werd Maandagmiddag door den
agent van politie B., in de gracht achter het
kerkhof, het lijk gevonden van den heerE.,
sedert Zondagmiddag vermist.
In de Polsbroek te Zutfen heeft zekere
C. zijn vader met een scherp voorwerp in het
gelaat geslagen, waardoor de neus werd
afgesneden en tevens een gevaarlijke wonde
ontstond.
De gewonde is naar het ziekenhuis over
gebracht. Zijn toestand is niet zonder zorg.
Bij eene Dinsdag aan De Steeg (gem. Reden)
gehouden drijfjacht is door eenige drijvers
achter het «onzalige bosch", in het zooge
naamde «Schaddeveld", gevonden het in ver
gevorderden staat van ontbinding verkeerende
lijk van een als heer gekleed man. Op het
lijk werden gevonden eene portemonnaie,
inhoudende fl2.23Vs, benevens een kompas
ia étui. Een revolver, vier scherpe patronen
en eene ledige huls lagen naast het lijk. Na
geschouwd te zijn is het Irjk op de plaats zelve
onder politietoezicht begraven.
Men schrijft uit Eist (Betuwe)
De komst der socialisten heeft in dit dorp,
evenals in andere gemeenten in de Betuwe,
zeer veel onrust veroorzaakt. Nadat een deel
der bevolking zijn afkeer van de socialistische
beginselen had betuigd door de colporteurs
van het blad Voorwaarts in den verkoop
daarvan te verhinderen, zoodat zelfs de
politie tusschen beide moest komen, om hen
tegen het volk te beschermen, heeft de bur
gemeester, baron Van der Feltz, eene procla
matie uitgevaardigd, waarbij de ingezetenen
met nadruk werden uitgenoodigd de colpor
teurs rustig hun gang te laten gaan, daar
zij, evenals ieder ander, recht op bescherming
van de overheid hadden en dus de aanvallers
hunne straf niet zouden ontgaan.
Gedrukte liederen werden verspreid, waarin
de burgemeester en de politie op onwaardige
wijze werden bezongen.
Verscheidene avonden achtereen reeds door
kruisten troepen volks in alle richtingen het
dorp, deze en vaderlandlievende liederen zin
gende, terwijl ook de socialistisch-gezinden
zich niet onbetuigd lieten en het alleen aan
het bezadigd optreden der politie, welke uit
Nijmegen was versterkt, te danken is, dat
formeele vechtpartijeu achterwege hieven.
Met spanning zien evenwel de rustige burgers
het einde te gemoet.
Het grootste gedeelte der marechaussees,
die tjjdelijk te Helmond vertoefden ter be
teugeling van de ongeregeldheden aldaar,
zijn weder naar hunne standplaatsen terug
gekeerd. Maandagnacht zijn echter nog op
enkele plaatsen weder ruiten ingeworpen.
O. a, een winkelier in porselein, waardoor
een schade van ruim f30 is aangericht.
Te Brakel wilde Woensdagmiddag een joDg
man T. K. zich met eene roeiboot naar de
overzijde der Waal begeven. Midden op de
rivier sloeg hij overboord bij eene poging om
een riem te grijpen, welke hem ontglipt was.
Hoewel 'er van den wal dadelijk hulp kwam,
