5s dus in dezen aan een verkeerd adres. Nog
maals wenscht spreker dat de ontwerpen
van den minister Tak van Poortvliet met
groote meerderheid tot wet zullen worden
verheven, waardoor hij zich den dank der
natie zal hebben waardig gemaakt.
Het luid applaus, hetwelk zoowel op de
rede als op de repliek des heeren Tak volgde,
mag voorzeker beschouwd worden als de in
stemming van de overgroote meerderheid
der vergadering met zijn denkbeelden en met
het ontwerp van den minister. De dank, door
den voorzitter aan spreker gebracht, was dan
ook welverdiend.
De meeste bewoners van de Nieuwehaven
alsmede der daaraan gelegen mouterijen ont
dekten heden bij hun ontwaken, dat er iets
buitengewoons had plaats gehad, daar bij
allen de sousteirains onder water stonden
en de riolen waren overgeloopen, wat een
afschuwelijken stank in de woningen ver
spreidde. Bij onderzoek bleek, dat het water
in de Nieuwehaven wel 15 cM boven poll
stond, waarvan de oorzaak was het volgende:
Wanneer de spuiwachter van het Spui-
kanaal zijn deuren opdraait tot het inlaten
van buitenwater, worden gelijktijdig de sluis
deuren gesloten aan de Buitensluis, terwijl
dan ook de deuren van de Varkenssluis ge
sloten worden. Toen nu hedennacht het water
opkwam, heeft de sluiswachter aan de Buiten-
sluis verzuimd de sluisdeuren te sluiten;
hierdoor kwam èn door het Spuikanaal èn
door de Buitensluis water in de Buitenhaven
en ook in de Nieuwehaven.
Door dit verzuim is den bewoners der
Nieuwehaven heel wat schade en ongemak
veroorzaakt, doordien er, zooals wij vernamen,
bij sommigen het water met een pomp uit
kelders en gangen moest worden opgepompt,
terwijl veel provisie in de kelders werd be
dorven.
Hedennamiddag te 5 uur is schipper H.
Neuhaus van de Keulsche aak Zwei Gebrüder
in de Sehie, nabij de brug over het Slootje,
door het uitschieten van den boomaak te
water geraakt. Op zijn hulpgeroep snelde
onmiddellijk vele personen toe en sprong
zekere A. Bleiksloot, die een houten heen
heeft, te W3ter en had het geluk den dren
keling te grijpen.
De brugwachter N. de Wit kwam met
een dreg te hulp, riep Bleiksloot toe deze
goed vast te houden, en trok beiden naar de
wal. C. L. Moerman en J. Groenendaal, die
meteen schuitje te hulp kwamen, verlosten
beiden uit hunne benarde positie.
De schipper werd in bewusteloozen toe
stand in den drogistwinkel van den heer
P. J. van der Sman gebracht, waar onmid
dellijk door politieagenten en de beide brug
wachters pogingen werden in het werk ge-
steld om de levensgeesten op te wekken,
onder toezicht van de heeren dr. O. J. Vaillant
en J. A.. Rutschy, welke pogingen met den
gewenschten uitslag werden bekroond, waarna
de schipper, in een deken gewikkeld, naar
zijn schip werd teruggebracht.
De minister van buitenlandsche zaken
brengt ter kennis van belanghebbenden dat,
blijkens mededeeling van Hr. Ms. minister
president te Bucharest, de met het oog op
de cholera uitgevaardigde verbodsbepalingen
op den invoer van sommige artikelen uit
Nederland en Rumenië zijn opgeheven. Alle
goederen komende uit Nederland zullen daar
te lande wederom worden toegelaten, mits
zij bij vervoer over den landweg rechtstreeks
n worden aangebracht, en wel, hetzij in ge
plombeerde wagens, hetzij verpakt in kisten,
vaten, balen of eenig ander hermetisch
^gesloten omhulsel. Bij verzending over zee
,{;'mogen de schepen, waarmede de goederen
vervoerd worden, geene tusschenhaven aan
doen, welke besmet is. (St.-Ct.
Sinds Zondag 1.1. is de stoomtram Gouds—
Bodegraven veranderd in een paardentram.
De wagens zien er zeer goed uit. Ook bestaat
het voornemen het tarief, dat nu nogal hoog
is, te verlagen.
Op de Heerengracht bjj de Heisteeg te
Amsterdam, ten huize van den heer A. de V.,
had gisterochtend omstreeks elf uur een
droevig voorval plaats.
De dienstbode Jannetje Nop was sedert
eenigen tijd door den weduwnaar harer zuster,
Elbert van der Toorn, met huwelijksaanzoe
ken achtervolgd, zonder dat zij geneigd was
aan die herhaalde aanzoeken gehoor te ver-
leenen. Dit verdroot den afgewezen minnaar
zeer, die daarom besloot zich te wreken.
Daartoe begaf hij zich gisterochtend naar de
Heerengracht en wachtte tot het meisje naar
buiten kwam. Toen dit omstreeks elf uur
het geval was, trad hij op haar toe, en loste
na eene korte woordenwisseling drie revolver
schoten op de ongelukkige, die terstond neer
zonk. Het bleek dat twee der kogels haaf
hadden getroffen, een in de zijde, de andere
in de dij
ïan der Toorn was terstond na het plegen
der daad door de Heisteeg weggeloopen en
sprong op den Singel voor de Beulingsluis
in het water. Eenige omstanders brachten
den man op het droge en stelden hem, daar
het onderwijl bekend was geworden waaraan
hij zich schuldig had gemaakt, in handen der
politie, die hem in wezenloozen toestand naar
een politiebureau bracht.
Het meisje was onderwijl per raderbaar
naar het gasthuis vervoerd. (Hbl)
Zekere Le P. en zijn vriend D., die zich
Vrijdag uit de voeten maakten met f1500
van den ontvanger in de Sweelinckstraat te
Amsterdam, zijn Maandagmiddag te Ant
werpen gearresteerd.
Zij hadden zich per rijtuig naar Haarlem
begeven en deden verder de reis per spoor.
Er z\jn natuurlijk dadelijk maatregelen geno
men om hunne uitlevering te bewerkstelligen.
Het is nog niet bekend óf en hoeveel van
het gestolen geld nog in hun bezit is ge
vonden. (Echo)
De landbouwer H. B. te Ureterp, Dinsdag
morgen uitgegaan zijnde om elders zaken te
verrichten, is op zyne tei ugreis in den avond
van dien dag onder Duurswoude te water
geraakt en verdronken.
Te Wierum, prov. Friesland, heerscht
groote armoede door het mislukken der vis-
scherij. Er heeft zich eene commissie ge
vormd om te beproeven hulp te verschaffen.
Te Rede is een driejarig jongetje al spe
lende, met eene griffel in de hand, gevallen,
met het ongelukkig gevolg dat de griffel door
het oog in de hersenen drong en de dood
onmiddellijk volgde.
De heer J. D. Jr., te Breda, bezat geruimen
tqd een ekster, die zeer aan de huisgenooten
gehecht was en vrij rondliep en rondvloog,
totdat hij in Augustus 1891 op zekeren dag
zoek was en zoek bleef. Eenige dagen geleden
echter, na ruim veertien maanden, zat op een
goeden morgen de ekster weer op zijn gewoon
plaatsje, op de vensterbank der tuinkamer,
waar hij altijd zijn ontbijt kreeg. Sedert is
hij weder de oude, trouwe vriend des huizes,
met al zijn vroegeie gewoonten.
De Grensbode, een kaïholiek blad, dat twee
maal 's weeks te Maastricht het licht ziet,
zal met 1 Januari ophouden te verschenen.
Maassluis. Bij hei stemming is tot lid
van den gemeenteraad gekozen de heer Nico
M. Dirkzwager.
's-Gravenhage. Regenten van het ge
neeskundig gesticht voor krankzinnigen alhier
hebben, naar aanleiding van de ingevoerde
reorganisatie van den dienst, besloten ook
des nachts op alle uren patiënten in het ge
sticht op te nemen.
Gemengde Berichten.
Het bankiershuis Rothschild heeft, gelijk het
ieder jaar om dezen tijd doet, aan de maires
der twintig arrondissementen van Parijs geza
menlijk eene som van 100.000 fr. doen toekomen,
om die te verdeelen onder de behoeftigen, wrlke
ten achter gebleven zijn in het betalen der huis
huur, en hen mitsdien in staat te stellen bet
achterstallige aan te zuiveren.
Bij een hevigen brand te Unna (Westfalen)
zijn acht menschen gedood door het onverwachts
instorten van het brandende huis. Een ander man
werd zoozeer gewond, dat hij den volgenden
mórgen overleed.
De Foudroyant, Nelson's vlaggeschip, eerst aan
eene Duitsche firma voor afbraak verkocht, schijnt
nu toch nog voor Engeland behouden te zullen
blijven. Het schip of wat er nog van over is
wordt eerstdaags van Swinemnnde teruggehaald
en naar de Thames gesleept om aan de natie ten
geschenke gegeven te worden en op een rustig
piekje invalulendienst te doen als maritiem
museum.
ONDERZOEK omtrent de maatschappe
lijke toestanden der arbeiders, omtrent
de verhoudingen tusschen werkgevers
en arbeiders in de verschillende bedrij
ven en omtrent den toestand van fa
brieken en werkplaatsen met het oog
op de veiligheid en de gezondheid der
werklieden, ingesteld door de Staats
commissie, benoemd krachtens de wet
van '19 Januari 1890 (Staatsblad n° 1).
Vergadering van 'Woensdag 31 Augustus 1S92,
Tegenwoordig de heeren: Kolkman, voorzitter;
G. Einants J. C. Tb. Heyligers, secretaris der Staats-
tommissie; S. M. van Wijck, lid der Eerste Af-
deeling.
Verhoor van Theodoras Petras Jansen, oud 58
jaar, brander enz., te Schiedam.
pe Voorzitter: Gij werkt met dag- en nacht
ploegen
_A Ja, dat stelsel heb ik toegepast in 't belang
van het volk. Het bleek noodig, dat de menschen
eem onafgebroken rust van 12 uien hadden, en daar
om de werktijd gesteld van 6 tot 6 uur, over dag
en Is nachts, om de week. Er komen dan voor ieder
in die 12 werkuren een 30 uren rust per week bij.
T\ Hoe gaat het op Zaterdag?
A. Het laatste beslag gist gaat er uit om 10,
12 uur. Het vak brengt mede, dat de bakkers in
Amsterdam om 10, 11 uur de gist moeten hebben.
Nn zijn er enkelen, die over dag nog geforceerd
moeten bakken, anderen daarentegen hebben de
gist.niet noodig vóór 's avonds, maar voor het gemak
van het volk wordt alles zoo ingericht, dat alles zoo
snel mogelijk ailoopt. De gist, die 's Zaterdags wordt
gemaakt, wordt 's Zondagsnachls gedroogd en gaat om
4 uur uit de pakkerij om tegen 6 uur met den
spoorweg te worden verzonden.
V. Dus het vol' "-ehoeft bij u 's Zondags niet te
blijven tot 10, 11 uur?
A. Neen
V. Hoe laat komt 's Zondags de nachtploeg voor
de volgende week op?
A. Om 11, IIV4 uur, dat hangt af van de tempera
tuur,
F. Iloe sterk zijn de ploegen
AL 6 man en een voorman, dat is dus voor 2
ploegen 14 man, en dan is er nog een baas, die
alles regelt.
F. Werken de menschen geregeld 12 uren door?
A. Neen, vooral 's nachts hebben ze nogal eens
gelegenheid om een dutje te pakkenover dag
komt dat trouwens ook wel eens voor.
V. Mogen ze dan de fabriek wel verlaten?
A Over dag niet, want dan kan er elk oogenblik
iets voorkomen 's Nachts zouden ze wel eens weg
kunnen, maar dan gaan ze liever een dutje doen.
V. Hebt gij nog andere werklieden in uw dienst 7
A Jar, een stoker en een machinist.
V, Hoe is hun werktijd?
A, Ik heb maar 16 uren stoom noodig, dien tijd
verdeelen zij onder elkander.
V, Wat verdienen de menschen
A De baas heeft f 18 a f 19, de voormannen f 14
en de andere f 10 a f 14 in de week.
F. Is dat meer dan gemiddeld verdiend wordt
in branderijen zonder stoom
A. Ja, ik heb zooveel volk minder noodig, dat ik
goed kan betalen om jong volk te krijgen. Er komen
trouwens nog meer faveurs bij. De buren 0. a.
komen heet water halen, daarvoor krijgen ze wat
met Kermis en Nieuwjaar, en de gistpankerij levert
ook nog wel wat extra's op. Het gebeurt wel eens,
dat er weken voorkomen, waarin het volk nog f20
extra veidient aan het gist droogmaken.
F.r Is dat een Snort van premie
A, Ja, dat kiijgen zij, als bijv. de gist op een
bepaalden tijd droog is.
V. Hebt gij een fatsoenlijk slag van menschen
in uw dienst 7
A. Ik heb er niets geen klagen over.
F, Zijn zij reeds lang bij u?
AL De meesten al een jaar of 10. Van de 14 zijn
er zeker 8 al dien tijd bij mij werkzaam.
F. Gij hebt dus met zooveel last van het wegioo-
pen van het volk als op de kleine fabrieken
A Dat lijkt er met naar.
F. Zijn er nooit onaangenaamheden tusschen u
en het volk?
A. Nooit.
V. Ook niet tusschen den baas en het volk?
A. Nooit
F. Bemoeit gij u veel met het volk?
A. Ik ben dagelijks 5 uien in de branderij.
V. Wendt het volk zich bij een geschil met den
baas tot u
A. Neen wordt echter eene enkele maal gevraagd
om een onderzoek naar iets in te stellen, dan doe
ik dat ook.
V. Heeft de baas het recht om de menschen te
ontslaan
A. Ja.
V. Zonder uwe voorkennis?
A. Ja. Dat is ook hoog noodig. Ais ik niet op
de fabriek ben en er wordt bijv. 's nachts of
's morgens drank of gist weggenomen, dan moet de
baas het ïecht hebben te zeggen: onmiddellijk de
deur uit. Anders was er geen orde ta houden.
F. Hebt gij nooit klachten gehad over willekeur
van den baas?
A. Nooit.
F. Zijn de menschen veel ziek?
A. Neen, in liet voorjaar hebben een paar aan
influenza geleden.
F. Is toen hun I0011 doorgegaan
A Ja
F. Is dat zoo de gewoonte
A. In den regel wel Ik heb bijv. een machinist
met een weekloon van f 16. Die heeft een beroerte
gehad, eu nu reeds 3 af 4 maanden achtereen
wekelijks f 10 gekregen.
F. Zijn de menschen in geen ziekenfonds?
A. Sommigen wel, maar daaruit trekkeu zij
slechts 3 maanden 111 net jaar. Als hoofddirectem
van een stoom-korenmolen ben ik in staat u de
volgende mededeehnge» te doende menschen
hebben een onderling fonds opgerichtzij betalen
daarvoor 10 cents 111 de week en ontvangen, mits
zij 5 jaar lid zijn, op CO-, 05-jarigen leeftijd f 1,50,
f2, eu by ziekte eene weketyhsche toelage. Wij
hebben daaiop, om de lieden aan te moedigen,
gezegdwij zullen aan ieder, die tot het tunds
toetreedt, bij ongevallen evenveel geven, als hij
uit het fond trekt. Ais het volk ongeneigd is voor
i zich zelf iets te doen, din hebben wij ons daarvan
i ook mets aan te trekken. Zijn zij daaienti-gen
genegen zelf wat te doen, dan kunnen zij ook by
mij, voor zoover bet m mijn vermogen is, Indei'-
I steuning vinden.
F. Gij zeidet ook, dat in het ondeiiinge fonds
een sooit van pensioenfonds op CO- of 65-jangen
j leeftijd begrepen is. Meent gij, dat aldus genoeg
voor de werklieden gezorgd is, of komt d fiuria
hun ook nog te gemoet?
A. Zij krijgen piecies hetzelfde van den molen,
wat zij van het foi ds krijgen. De firma stort
evenveel als de verzekeide, administreert dat geld
kosteloos, waarmede by gewone pensioenfondsen
minstens 25 percent aan de maat enden strijkstok
blijven hangen, en zet het in de s; aarbauk op
intrest.
Wij hadden een baas, die 50 jaar aan den
windmolen is geweest en f6 pensioen van ons
j heeft, teiwijl een arbeider, die de tering gekiegen
i heeft, nog een rijksdaalder 111 de week trekt Dit
is echter geheel buiten eemg fonds om.
F. Hebt gij ook veel misbruik van steiken drank
aan de fabriek?
A. Ik heb er zelden last van; het goed, dat ik
fabriceer, lusten zij in den lege! met. Het is
namelijk ruwe spiritus.
F. Hoeveel borrels krijgen zij in uwe gewone
branderij
A. Twaalf borrels.
F. Daar werken drie man. Hoe lang werken
die?
A. Zij beginnen 's morgens omstreeks vier uur en
kunnen "s middags om vier uur klaar zijn, maar
zij zitten er nog wel om 7 of 8 uur. Vooral it, den
winter. Zij blijven dan kaartspelen en hebben dan
een. vrijen borrel, terwijl zy van mijn lichtgebruik
maken. Waarom zouden zij dan naar de kroeg gaan?
De heer Eraants Waarom laat gij dit toe
A. Ik heb maar een lichaam, «n kan dus met
overal te gelijk zijn. Bovendien, gij begrijpt wel
zij gaan niet voor de deur zitten, en, als men hen
dan nog snapt, hebben rij altijd het'een eu ander
in de branderij te doen.
De 'corzitter Moeten zij in de Weenermst-
makerij langer blijven uit den aaid van het werk?
A Ja, en vroeger komen ook.
F. Dus gij acht bet niet onmogelijk, dat in die
zoogenaamde Fransche branderijen 'an 2i/s uur
's morgens tot 8 uur 's avonds gewerkt wordt 7
A Dat gebeurt ook, zoodra het werk overdreven
wordt. In eene gewone branderij wordt iedere ketel
2 malen opgeladen; doet men het 3 keeren, dan
kom; er 41/j uur bij om af te stoken, en zoo wordt
het 8 a 8V9 uur. Dat is geen werk voor menschen
en niet uit te houden. Ik zou er niet aan durven
"denken, maar als het noodig was, zou ik twee
ploegen nemen.
De heer Van "Wijck Er wordt beweerd, dat dit
de industrie met zou kunnen volhouden?
A. Ik zou zeggenals men dan in plaats van 3
4 malen oplaadde, dat er dan eene dubbele plorc
zou kunnen werken. Een voorbeeld daarvan is
trouwens in Sc' iedam. Men moet dus niet zeccen
dat het niet kan.
