A0. 1892;
Maandag 26 December.
N°. 8173,
Eerste Blad.
Nieuwjaarswenschen
e t n v r t i g- s t Jaargang.
S
Verschijnt agelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: J ODE.
PttEA Pt BOTBRÜBAAT, E 2 7.
Tan A6 regels
worden in het nummer dezer Courant
dat in den vroegen morgen van den
Nieuwjaarsdag zal verschijnen, ge
plaatst voor VIJFTIG CENTS.
Schiedam 24 December 1892.
Rust't moet den politieken mannen, zoo
hier als elders, een heerlijke herinnering zijn,
als ze tegen Kerstmis dit woord hooren. Ver
bazend, wat is er in de Decembermaand, die
ten einde spoedt, gesproken! Gesproken in
Frankrijk, waar men in het einde van spre
ken tot handelen is gekomen, en dat is maar
goed ook. Elke dag, die aanbrak, zag in de
Fransche Kamer van afgevaardigden en in
den Senaat een of meer politieke grootbeden
verbleeken; veibleeken, omdat hun geweten
niet zuiver was en ze ook al van den verbo
den boom, die Panama-maatschappij heet,
hadden gegeten. Thans zijn eenige afgevaar
digden en senatoren, waaronder oud-ministers
der republiek, in staat van beschuldiging ge
steld; ook do rechterzijde der Kamer, dus
de tegenstanders der republiek, telt haar ver
tegenwoordigers onder de beschuldigden. De
beschuldigden hebben zich deze zaak zoo maar
-niet laten aanleunen, allen hebben hun on
schuld gepleit; deze had slechts gelden aan
genomen, omdat hij in zijn blad advertentiën
voor de Panama-maatschappij plaatste; gene,
omdat hij reclame voor haar maakte. De
merkwaardigste verklaring was wel die van
den gewezen minister Rouvier.
Toen het voorstel der regeering in behan
deling kwam, om de onschendbaarheid der
afgevaardigden op te heffen, ten einde hen
op aanvrage van den procureur-generaal te
Kunnen gevangennemen, toen nam ook de
heer Rouvier het woord. Hij was bleek en
beefde vau aandoening, schrijft een corres
pondent, nu, die kwaal was in de laatste
dagen algemeen. Hij, Rouvier, zou zich niet
verzetten tegen het regeeringsvoorstel, vooral
omdat hij zelf er door werd getroffen. Was
-dit niet het geval, dan zou hij het zonder
linge van den eisch doen uitkomen, daar de
opheffing van de onschendbaarheid den afge
vaardigden werd gevraagd niet op grond van
feiten, maar op grond van verdenking; men
had ons eenvoudig als getuigen voor den
rechter kunnen doen optreden. En wat ik
•den rechter zou zeggen, dat wil ik, om den
smaad, dien men mij aandoet, thans hierin
het midden der afgevaardigden mededeelen.
En nu, zich richtende tot do tafel der
ministers, vervolgde de heer Rouvier: sNog
voor eenige dagen zat ik op de bank der
ministers, en bij mijn aftreden constateerde
de minister Ribot, dat ik aan mjjn vaderland
diensten bad bewezen, en thans doet hij mij den
smaad aan, te eischen, dat men mij in staat
van beschuldiging stelle. Welnu, ik heb mijn
land gediend, zonder dat mijn vermogen ook
maar in minst is aangegroeid. Wat ik onder
gewone omstandigheden zou verzwijgen
omdat het eigenlijk staatsgeheimen betreft,
zal ik thans mededeelen. Ik heb onder
moeilijke omstandigheden aan 't hoofd der
regeering gestaan. Ik vond in de Schatkist
geen geld voor eskere uitgavenmijn voor
gangers hadden de geheime fondsen uitgeput,
k moest dus wel andere wegen zoeken, om
oor lie uitgaven aan geld te komen. Ik
vond bij de bankiers, tot wie ik mij wendde,
een goed onthaal. Meent gij, mijnheeien
v'an 'echterzijde, dat uw mïnisteis anders
ebben gehandeld dan ik Ook zij hebben
zich gelden verschaft, om daarmede zekere
politieke doeleinden te bevoideren. Ik heb
uit handen van twee geldmannen zekere
fondsen ontvangen. Ik verklaar dit hier,
omdat ik mijn kinderen een onbevlekten
naam wil nalaten. Wat ik in 1887 deed,
hebben alle politieke mannen gedaan. Als
ZÜ> er ontstond namelijk gedruisch, toen
de heer Ribot deze woorden sprak als zij,
die mij thans in de rede vallen, toen niet
door mij verdedigd waren, zouden zij thans
bier niet zitten. Dit heb ik u willen zeggen.,^
Ik heb geld genomen om de republiek te
verdedigen, maar nooit voor mij zelf en nooit
van Panama".
We weten dan nu, dat tot het instandhou
den der republiek zoo nu en dan de aan
wending van geheime fondsen wordt ver-
eischt, en dat die fondsen gemakkelijk te ver
kregen waren. Een eeuw geleden viel dat
b.v. in Rusland ook gemakkelijk. Dezelfde
sommen, die in onzen tijd voor politieke doel
einden worden aangewend, werden toen met
kwistige hand geschonken aan hen, die het
voorrecht hadden, keizerin Catharina H te
behagen. Vergelijken we de doeleinden der
18de met die der 19de eeuw, dan is er eenige
vooruitgang te beschouwen, al levert die voor
uitgang slechts een schi alen troost op. Leefde
vader Canpauijzen in deze dagen, hij reci
teerde zeker het laatste couplet van zijn
»Meische Morgenstond":
Och, waren alle menschen wjjs
En wilden daarbij wél,
Deez' aarde waar' een Paradijs.
Nu is zij meest een hel.
Omstreeks middernacht eindigde onze
Tweede Kamer hare talrjjke en vermoeiende
zittingen. Ze heeft alle ontwerpen der be
grooting aangenomen, zelfs de begrooting van
oorlog, ofschoon de minister van dit departe
ment de door hem verlangde uitgaven hier en
daar opmerkelijk zag besnoeien, en hij de
overtuiging moet hebben verkregen, dat het
ederlandsche parlement zeer gesteld is op
het handhaven van haar budgetrecht, en niet
toestaat, dat er ook maar de geringste uit
gave door de regeering wordt gedaan, zonder
dat zij. de volksvertegenwoordiging, die uit
gave heeft gevoteerd.
Behalve de beraadslagingen over de be-
gi ooting, verraste de afgevaardigde uit het
woelige Winschoten, de heer Tijdens, de
Kamer met een interpellatie over de werk
loosheid. Is daartegen niets te doen? vraagt
die geachte afgevaardigde aan de regeering
Hij wil, in afwachting dat de regeering
daarop een afdoend antwoord geeft, alvast
wel eenige middelen aanwijzen, om in den
nood te vooizien. Er zijn, zeide de heer
Tijdens, in ons land nog wel 600,000 hek-
taren grond, geschikt om in cultuur te wor
den gebracht. Waarom begint men daar niet
aan Vooral de ontveende polders in Friesland
komen daai voor in aanmerking. Wij hebben
tal van heidegronden, voor ontginning be
schikbaar. Waarom doet de heidemaatschappij
d'üar niets aan Wij he'sben ónze" tijdelijk
oveistioomde gronden, die met zooveel vrucht
kouden worden drooggelegd, omdat ze zooveel
stikstof bevatten. Wij hebben onze zand
gronden, die slechts door een kanalennet
behoeven te worden doorsneden, om produc
tief te worden gemaakt. Wij hebben den
Dollard, die binnen tien jaar in vruchtbaar
land kan worden omgezet. We hebben
de Zuiderzee
Verder vraagt de heer Tijdens, of de minis
ter van binnenlandschc zaken bereid is, zoo
spoedig mogelijk een krediet aan te vragen
voor gemeenten, die in de bestaande werk
loosheid willen voorzien.
Den minister van waterstaat vraagt hij,
of deze de werken, die voor rijksrekening
moeten worden ondernomen, zoo spoedip
mogelijk wil doen uitvoeren, b.v. de droog
making der Zuiderzee.
Aan den minister van justitie wordt de
vraag voorgelegd, of deze bereid is een wets
ontwerp in te dienen, regelende de onteigening
van gronden, die niet of niet voldoende in
cultuur worden gebracht.
Natuurlijk kon de heer Tijdens op al deze
vragen geen afdoend antwoord ontvangen.
Zat hij zelf op de ministerieele banken, hij
zou zoodanig antwoord evenmin kunnen geven.
Doch er is een soort van lieden, die met
interpeliatiën als van den heer Tijdens ge
diend zjjn!
En thans gaat onze Kamer, en met haar tal
van andere Kamers, op reces. Ze heeft de
aanstaande rust wel verdiend. Hoogst belang
rijke onderwerpen zijn besproken, de nooden
des volks werden in een helder licht gesteld, en
we twijfelen er niet aau,.of de aanstaande
Kerstdagen, die beloven ouderwetsch te zullen
zijn, zullen door velen, die daartoe in staat
zÜn, gebruikt worden, om in die nooden met
onbekrompen hand te voorzien. 'tJaar, dat
haast vooiby is, heeft ons geleerd, dat het
nog verre is van Vrede op narde Mochten
er dan ten minste een paar dagen aanbre
ken, op welke er landvrede bestaat tusschen
de kinderen der menschen I
Bin lie it Ian d s eh e fieri c h t e 11.
SCHIEDAM, 21 December 1892.
Een groote aantrekkelijkheid in de Kerst
dagen heeft de »Schiedamsche Kunstvereeni-
ging' haren sladgenooten weder bezorgd met
de tentoonstelling van schilderijen en sfudies
van den heer P. J. Mak en een verzameling
antiquiteiten, op onze stad betrekking heb
bende.
Is het wonder, dat wij allereerst een waar-
deerend woord willen brengen aan onzen land
schapschilder, die door zijn jaienlange wei k-
zaamheid bijna een geheele expositie-zaal alleen
met zijn werken kan vullen? Mogen zijn
schildeiy'en, waaronder voornamelijk »Onder
Berkel'S sAchter De Bilt bij Utrecht", »Duin-
gezicht bij Rokkanje", uBij Steenwijkerwold",
f Waterpartij aan de Berkel", Achter het
boerenerf", Landschap bij Beugelsdijk'' en
»In den Biefhoek" door waarheid van toon
en kleur uitmunten, dan ook spoedig een olaats
vinden bij liefhebbers der kunst.
Behalve de schilderijen van genoemden
schilder, is er ook een collectie van zijn stu
dies. Interessant is het altijd, de studies van
een ai tist te bezien, dikwijls belangrijker nog
dan de schilderijen, daar in een studie zoo
onmiddellijk, de totaal-indruk is neeigelegd,
die de natuur op den kunstenaar gemaakt heeft.
Vele zyn er onder, eompleet als een schilderij,
en met een frischheid geschilderd, die juist
de studies zoo aantrekkelijk maakt.
an den beeldhouwer Odé is een statuette
van een ouden Scheveningschen visscher
geëxposeerd, een exemplaar van een serie
staluetten van Hollandsche volkstypen, die
door hem zullen worden gemodelleerd en
waarvan reproducties in den handel worden
gebracht
In de IV. S. Ot. van 20 October j.I. wordt
a. het volgende gezegd betreffende het
blijspel Gevaarlijke Middelen" van Francis
Stahl, dat Woensdag a.s. door de sVeree-
nigde Rottend, ooneelisfcen' in den schouw
burg der Officieren-Vereeniging za! worden
opgevoerd
«Blijspel van Francis Stahl, schrijver van
«Tilly" deze woordenvermeld bij de aan
kondiging van «Gevaarlijke Middelen,waien
bijna zoogoed ais eene voorioopige inhoudsop.
gaaf, en eene soort van aanbeveling tevens.
Men kon zoo nagaan wat men ie zien zou krijgen
een familiestukdood-onschuldig, hoogst waar
schijnlijk iets vermakelijks, misschien wat karak-
terteekening. Men is ook niet bedrogen uitgekomen,
en wie met vrouw en kinderen eenen avond bui-
iBD.nrimnnrii;;;, par kwartaal
franco per post, door het geheek Rijk
Afzonderlijke nominees
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
AD7ERTENT||PRI)b: ?id 1—-10 gewone regels Jüet
inbegrip »«n eene Courant.10
Iedere gewone regel meer-010
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
