BiimenlaMsche Berichten.
Hawaï. De democraten willen geene uitbrei
ding van gebied, maar zouden geneigd zqn
tot het vestigen van een militair station in
volle zee, met het oog op gebeurlijkheden.
EERSTE KAMER DER STATEN-GENERAAL,
Zitting van 2 8 Januari.
Staatsbegrooting. Binnenlandsche zaken.
De heer Van Lier bepleitte regeeringssteun
voor particuliere ambachtsscholen.
De heer Verheyen juichte den bouw van
een nieuw museum voor natuurlijks historie
toe in het belang der wetenschap.
De heer De Savornin Lohman bestreed het
stellen van voorwaarden voor kostelooze toe
lating op rijks hoogere burgerscholen, achtte
de eischen in de hoofdvakken aan de univer
siteiten onderwezen te hoog en wenschtehet
hooger onderwijs meer in te richten op weten-
schappelijken grondslag, dan als middel om
betrekkingen in de maatschappij tebekleeden.
De heer "Wertheim betoogde de urgentie
van verbetering der armenwet, niet echter
ter wille eener partg die daarvan een aardsch
paradijs verwacht, doch omdat de kerkelijke
bedeeling te kort schiet en de particuliere
liefdadigheid niet behoorlijk georganiseerd is,
omdat zij, die 't het meest noodig hebben en
daaraan geen uiting geven, niets of het minst
krijgen. De gemeenschap, d. i. de staat, moet
meer doen.
De heer Pgnappal wilde meer uitbreiding
van de werkzaamheid der particulieren dan
van den staat, wanneer de kerk onmachtig
is, maar de heer Alberda beaamde de noocb
zakelijkheid van meerder optreden der ge
meenschap bij armenzorg en vroeg betere
verzekering van het lot der onderwijzers, als
mede verbetering in de opleiding der onder
wijzeressen.
De heer Nebbens Sterling besprak mede
de staatsarmenzorg, waarvan ook hij geeu
voorstander is. Fiji achtte de resultaten van
kerkelijke en particuliere armenzorg nog zoo
onbevredigend niet en plicht en doel van die
lichamen en personen. De staat trede alleen
op bij volstrekte onmogelijkheid. Bij staats
armenzorg zou de particuliere weldadigheid
zich gaan onttrekken.
Ook hij vond nog geen aanleiding om cho
lera nostras onder de besmettelijke ziekten op
te nemen, omdat zulks de bevolkingjaarlgks
te veel aan angst zou blootstellen.
De minister van binnenlandsche zaken ver
klaarde dat onderzocht wordt de mogelijkheid
tot splitsing van het doctoraal examen, be
streed de opheffing der verplichting tot het
schuiven eener dissertatie en zeide zijn steun
aan net ambaehts-onderwijs in Drente toe.
De opleiding van onderwijzeressen zal hij
nader overwegen. De herziening der armen
wet is eerst te verwachten na afdoening van
de staatkundige onderwerpen.
Hoofdstuk V is aangenomen.
Bij de marine-begrooting protesteerde de
heer Muller tegen den dueldwang bij de mari
ne-officieren. Voorts ried hij aan, een betere
opleiding voor scheepsbouwkundige ingenieurs.
De heer Van Alphen was voor den aan
bouw van 3 schepen van type A en hield
een warm pleidooi ten gunste eener krachtige
verdediging hier en in Indië.
De heer Fokker bestreed den nieuwen aan
bouw zonder wettelijke vaststelling van de
taak des ministers.
De heer Fransen van de Putte verdedigde
de nieuwe schepen.
De minister van marine verzekerde dat er
van geen uitdaging bij den marine-officier
sprake is geweest, maar van een beleediging.
Met den heer Fransen van de Putte acht hij
wettelijke organisatie der marine onmogelijk.
Hoofdstuk ^marine is daarna aangenomen
met 27 tegen 3 stemmen.
Maandag voortzetting.
Zitting van 30 Januari.
Bij de behandeling van het hoofdstuk
financiën vroeg de heer Sassen of de be
staande regeling van den suiker-accijns ook
na 1 Januari 1894 zal worden vetlengd, en
200 niet, wat dan de plannen der regeeiing
Zijn.
De heer Van Lier drong aan op de opne
ming van leeraren aan de gymnasia, in ge
meenten niet verplicht tot het instandhouden
van die inrichtingen, in het pensioenfonds.
De heer Van Swinderen achtte het onrecht
vaardig, dat geen subsidie is verleend aan de
kerkelijke gemeente het Bildt, ter wij Li it door
den heer Lohman juist bestreden werd.
De heer Alberda wilde ook de lagere onder
wijzers in het pensioenfonds zien opgenomen.
De heer Van der Breggen wees op de on
billijkheid dat inlandsch vleesch hooger belast
is dan buitenlandsch vleesch.
De minister van financiën kondigde aan
dat hij spoedig zal gereedkomen met een
ontwerp tot regeling van den suikeraccijns,
waarbij zal worden voorgesteld verhooging
van het cijfer van het rendement en het
totaal productiecijfer van 32 millioen, terwijl
verlaagd zal worden het cijfer van f6 per
100 kilogram.
Verder verklaarde de minister dat uitstel
der invoering van de belastingwetten tot
groote flnancieele en fiscale moeilijkheden
zou leiden. In zake de kerkelijke subsidiën
en de pensionneering van onderwijzers hand
haafde de minister zijn vroegere meening.
Hoofdstukken VII2J en XI zijn aangenomen.
Bij de behandeling van de oorlog- en ves
ting-begrootingen betoogde de heer Fokker
uitvoerig, dat de vesting Terneuzen onnoodig
was voor de defensie en onze neutraliteit, en
wij daarmede niet de neutraliteit van België
behoefden te verzekeren.
De heer Sahusen ontwikkelde bezwaren
tegen meerdere uitgaven voor het reduit
Amsterdam, omdat de partieele verbeterin
gen hem niet afdoende en te kostbaar voor-
tomen.
De heer J. Prins, had ook bezwaar tegen
's ministers plannen, al meende hij dat eene
goede verdediging van de laatste reduit onze
flnancieele krachten niet te boven gaat. Het
plan-Rutgers achtte hij verkieslik.
De heer Pijnappel drong aan op de indie
ning voor het volgend jaar van een geheim
rapport over den toestand der stelling Amster
dam, en de noodzakelijkheid der uitbreiding,
De heer De Savornin Lohman zal tegen
de begrooting stemmen, omdat hg geen mil-
lioenen meer wil toestaan, zonder eene op
lossing der quaestie van den dienstplicht,
die deze minister nalaat, omdat hg niet mag
en de minister Tak niet wil.
De heer Fransen van de Putte bestreed
den heer Lohman, maar wees op het gevaar
van ontevredenheid bg het leger.
De minister van oorlog beloofde het ge
heime rapport over de verdedigbaarheid der
stelling Amsterdamhg bestreed de wet
Bergansius als onuitvoerbaaruiteen financieel
en uit een militair oogpunt en verzekerde
dat de militiewet spoedig bg de Kamer in
gediend zal worden en de schutters wet spoe-
dig bij den Raad van State zal inkomen.
De minister Tak noemde het geheel be
zijden de waarheid, dat hg de oorzaak zou
zijn dat de legerwet is vertraagd.
De oorlogs- en vestingbegrootingen zgn
aangenomen met 34 tegen 4 stemmen.
SCHIEDAM, 31 Januari 1893.
De uitvoering, gisteravond door de hoogste
klasse van de zangschool der vereeniging
sPaulus" gegeven, getuigde van studie en
vooruitgang. De onderscheidene nummers van
het programma werden door de vrij talrijke
jeugdige zangers en zangeressen con amore
gezongenniet dat alles even zuiver klonk
en dat alle uitvoerenden even goed bij stem
waren, doch over het geheel kon de voor
dracht wel vol doen en gaven enkele leerlingen
blijk over meer dan gewone stemmiddelen
te beschikken. Mocht het geheele programma
goed gekozen heeten, in 't bijzonder vestigen
wij met ingenomenheid de aandacht op het
tweede koornummer: sCantate", een compo
sitie van onzen jeugdigen stadgenoot den heer
W. H. Feltzer, dien wg reeds als kundig
violist leerden kennen. Moge deze eerste
proeve van muzikaal talent spoedig door den
druk vermenigvuldigd wordenzg is dit ten
volle waard.
Voor 't overige werden door een drietal
leerlingen van den componist-violist Feltzer
eenige nummers op de viool ten beste ge
geven, zoowel afzonderlijk als gezamenlijk,
waarbij den leermeester alle eer werd aange
daan. Enkele dezer num mers werden begeleid
door een leerling der zangschool.
De directeur, de heer J. van RhgnGz., die
zich toch reeds, evenals de pianiste, mej. H.
C. Feltzer—"Werner, van een niet lichte taak
te kwijten had, gaf bovendien als letterkundi
ge bijdrage een schets uit denjongsten bundel
van Weruméus Buning, getiteld: »De reis
van bootsman Klabberdos en zijn vriend den
sergeant-schrgver om een erfenis te haled",
met welke voordracht hg luide toejuichingen
oogstte.
Nadat de voorzitter, de heer J. de Goederen,
dank had betuigd aan den directeur voor zgne
bemoeiingen en den heer Feltzer had geluk-
gewenscht met zijn succes, ging de vergade
ring in opgewekte stemming uiteen.
Naar wg vernemen, heeft de staatscom
missie, belast met het bewerken van wets
voorstellen ter voldoening aan de grondwet
telijke bepalingen betreffende den waterstaat,
twee wetsontwerpen gereed: een op de ver
veningen en een op de keuren der water
schappen. Eerstdaags worden die wetsontwer
pen aan de regeering aangeboden.
De minister van financiën maakt bekend
dat het saldo van 's rijks schatkist op 28
Januari bedroeg:
bg de Nederlandsche Bank 4,253,012.91Va
en bg de betaalmeesters- 1,429,409.65V»
Te zamen 5,682,422.57
De Haagsche correspondent van de N. Gr.
Ot. schrijft:
In de regeeringskrïngen heeft msti reeds de
hoop laten varon op het tot stand brengen van de
bedrijfsbelasting vóór 1 Mei. De Tweede Kamer
zal vermoedelijk tegen Dinsdag 21 Februari, maar
misschien zelfs pas tegen 28 Februari worden
bijeengeroepen en dan niet langer dan 24 Maart
blijven werken. Aangezien nu een nieuw onderzoek
van de bedrijfsbelasting in de afdeehngen zoogoed
als zeker is, zal daarmede wel een goed deal van
den zittingtijd beengaan en met de afdoening
van eenige kleinere zaken misschien ook de
faillietenwet, doch zelfs dat is twijfelachtigde
rest. In geen geval zal de bedrijfsbelasting in 't
openbaar aan de orde komen in de najaarsbijeen
komst. Het ontwerp blijft dus tot na Pascben,
April of Mei liggen en de eenige strijdvraag,
die we misschien daardoor in de eerstvolgende
bijeenkomst zullen hooren uitvechten, zal zijn
die der afzonderlijke invoering of van uitstel der
vermogensbelasting.
Wat het kiesrecht aangaat het zal daarmee
precies gaan zooals ik heb gezegdmet al den
spoed, dien de regeering er achter zet, zal het
niet gelukken vóór het Paasch-reces de memorie
van antwoord op het straks verschijnende verslag
met een gewijzigd wetsontwerp in te dienen. Dan
volgt dezen zomer vermoedelijk ook eerst een nader
sectie-onderzoek en eerst in bet najaar zal het
eindverslag gereedkomen.
Maar dan zal er voor de afdoening geen tijd
meer zijnuitstel tot begin 1894 ligt voor de
hand en eerst in den loop van dat jaar zal de
wetwordt zij aangenomenkunnen worden
afgekondigd, om wellicht nog in dat jaar, mis
schien zelfs pas 1895 te worden ingevoerd. Er is
dus alle kans dat de Kamer, n o 1 e n s volens,
haar vollen levensduur van vier jaar zal kunnen
genieten.
De verschillende spoorweg-maatschappijen
zullen 13 Februari a.s. te Berlijn bijeen
komen, ter behandeling van aangelegenheden
op technisch gebied. Daaraan zal ook door
de Nederlandsche spoorwegen worden deel
genomen.
Met het oog op de bestaande werkloosheid
is door den directeur-generaal der maat
schappij tot exploitatie van staatsspoorwegen
aan de regeering voorgesteld om het bouwen
van een nieuwe draaibrug over de rivier de
Dieze hg 's -Bosch met voorbggang van den
minsten inschrijver, te gunnen aan de firma
Enthoven te 's-Hage.
Op de lijnen van den staatsspoorweg zal
de dienstkleeding der weg wachteressen, welke
tot dusver bestond uit hoed en mantel,
worden afgeschaft. Zij zullen dan alleen
voorzien worden van een onderscheidings-
teeken, namelijk eene koperen borstplaat
met het wachtpostnummer.
Na over de optochten der zoogenaamde
werkloozen in Den Haag te hebben gespro
ken, laat de schrijver van de brieven uit de
hofstad in de Arnh. Ot. volgen:
Tegenover de ergernis, welke de vertooning
dier leegloopers opleverde, maakte een andere
optocht, gisteren hier gehouden, een geheel an
deren indruk, toen het gansche personeel van
de meubelfabriek »Hollandia" en in de uitgebreide
zaak van de firma Pander en Zoon werkzaam,
een "wezenlijk arbeidsleger van een honderd of
vier personen, optrok vóór den met een aantal
kransen en bloemtuilen versierden lijkwagen,
waarin de wakkere chef van die firma ten grave
werd gebracht. De overledene was een levend
bewijs van wat ondernemingsgeest en volhar
ding vermogen. Zijn vader wa» de eerste stichter
van de zaak in tapijten en meubelstoffen, voort
gekomen uit eene ouderwetsche mattenschuit,
eene zaak met twee filialen, te Amsterdam in
de Kal verstraat en te Haarlem, die in Den Haag
eene geduchte ruimte in de Wagenstraat, drie
groote ouderwetsche woonhuizen metappenden-
tiën, inneemt en, evenals een spoorweglijn eene
tramlijn van voeding aanlegt, door den pas ge
storven chef was uitgebreid met de genoemde
meubelfabriek in een ander deel der gemeente,
waar een driehonderd man gestadig werkzaam
zijn, om in de behoeften der uitgestrekte maga
zijnen in de drie steden te voorzien. En daarbij
was de heer Pander een man, die de kunst ver
stond een goeden geest onder dat talrijk perso
neel te brengen en te houden, een geest, die
duidelijk merkbaar was in hunne houding, zooals
za daar, winkelbedienden en winkeldochters,
teekenaars, meubelmakers, stoffeerders, loopers,
in breede gelederen aan het hoofd van den lijk
stoet gingen. Het was een indrukmakend, een
treffend gezicht, sterk contrast met de volgens
bet voorgeven van onruststokers en twistzoekers
onder de arbeidersbevolking algemeen heerschende
ontevredenheid. Doch om dezen weldadigen in
druk mag men niet nalaten de aanleiding te
betreuren, den dood op nog betrekkelijkjeugdigen
leeftijd van een zoo werkzaam, zoo energiek en
tevens zoo humaan man. Ook in onze groote
gemeente zijn zulke menschen schaars te vinden
jammer maar dat wij pas toonen hen te waar-
deeren op het oogenblik dat zij ons ontvallen.
Door de politie te 's-Hage is gisteren een
onderzoek ingesteld naar een persoon, die
onder den naam van nCharles" in het laatst
der vorige week in een der voornaamste
hotels der residentie verblijf heeft gehouden,
die laatstelijk zich ook een week te Namen
en te Bergen heeft opgehouden en wiens
gelaatstrekken volgens 'de Belgische bladen
overeenkwamen met het signalement van den
uit de Panama-zaak bekend geworden Arton.
Door het "verblijf aldaar wordt een bericht
in de In dJpendancebcvcsügd. volgens hetwelk
bedoelde persoon in den namiddag van Don
derdag uit Bergen was vertrokken, opgevende
naar 's-Gravenhage te gaan.
Reeds is de Fransche legatie in deze zaak
gekend(D.)
Uit Sliedrecht wordt van gisteren aan de
jV*. JR. Ct. gemeld:
Nadat het heden den geheelen namiddag
hier vrij rumoerig geweest was, trekt nu eene
groote menigte langs den dijk, op vele plaat
sen ruiten inwerpende.
Men verwacht eene afdeeling pontonniers
uit Dordrecht
Men meldt uit Houtrgk en Polanen
^Vrijdagavond is alhier een 16-jarig meisje,
alleen thuis zijnde, door twee als kramers
rondloopende bedelaars aangegrepen, een prop
in den mond gestopt en aan handen en vos
ten gebonden in de Haarlemmervaart gewor
pen, waarop de beide onverlaten, na de woning
te hebben doorzocht, onmiddellijk verdwenen.
Het meisje werd, dank zij het ijs dat nog
in het water lag, gelukkig gered, doch haar
toestand was des avonds zorgwekkend en ook
thans nog niet beter.
De beide sujetten zijn, zooals later bleek,
per trein naar Amsterdam vertrokkeneen
daarheen gezonden telegram kwam te laat,
terwijl ook een onmiddellijk aldaar ingesteld
onderzoek door de politie van hier met een
persoon, die meende ze te kunnen herkennen,
jammer genoeg tot geen gewenscht resultaat
leidde".
In de woning werd een kast opengebroken
en daaruit f2.25 ontvreemd, terwijl op de
tafel een met potlood geschreven briefje werd
gevonden, waarin werd verklaard, 3> dat men
alleen geld zou ontvreemden, wgl andere zaken
de politie op het spoor kon brengen en dat
de dochter in het water was geworpen".
Gisteren stelde de justitie uit Haarlem te
Houtrijk en Polanen te dezer zake'een nader
onderzoek en verhoor in.
