'A°. J893.
Woensdag 15 Maart
N°. 8229.
Eerste Blad.
Zevenenveert g- s t J aar gang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: J. ODÉ.
Buitenlaiidsche Bericlite 11.
o o n i
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
185.
2.50
- 0.10.
BCRKAC: BOTEJISTKAAT, E 2 7.
Advertentieprijs: van 440 gewone regels met
inbegrip van eene Courant4.40.
Iedere gewone regel meer. 0.10.
DRIEMAAL geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
F B A K K B IJ K.
Zaterdag heeft zich voor het hof van assises
te Paiijs in zake het Panama-omkoopings-
proces een sensatie verwekkend incident voor
gedaan.
Mevrouw Cottu, de eerste getuige a décharge
.die verhoord werd, verklaarde het volgende
nMijn echtgenoot weid den 21 n December
in hechtenis genomen. Eenige dagen later
vernam de secretaris van mijn man, dat de
regeering de zaak wenschte te sussen. Men
-zocht naar een tusschenpersoon en vroeg mij,
of ik deze zijn wilde. Op een avond kwam
-een zekere mijnheer Golliard mij opzoeken.
Hq kwam namens de regeering en bood mij
-de invrijheidstelling van mijn echtgenoot
aan, in ruil voor mijn absoluut stilzwijgen.
Ik antwoordde dat ik met de autoriteiten
zelve in betrekking wilde gesteld worden.
ïWenscht gij den minister Bouigeois te
spreken?" werd mij toen gevraagd. Ik ant
woordde bevestigend, en kocht een photogra-
phisch portret van den minister, teneinde
zeker te zijn, mg niet in den persoon te ver
gissen.
Nadat onze samenkomst in het huis van
«en derde geregeld was, zeide men dat ik
-eerst moest spreken met den heer Soinoury,
ambtenaar tij het ministerie van binnen-
landache zaken, alvorens den heer Bourgeois
te kunnen spreken.
Den 7n Januari werd ik in een rijtuig
afgehaald en naar een huis gebracht, waar
ik den heer Nicolle, een commissaris, ont-
.moette, die mij te half vier in tegen wooidig-
heid biacht van den heer Soinoury, directeur
-van den veiligheidsdienst,
»Men heeft mq' gezegd dat gij mij wildet
spreken," begon de heer Soinoury. »Neen,
mijnheer, antwoordde ik, gij hebt mij laten
roeperfals ik mij vergis, heb ik niets beters
te doen dan heen te gaan." »Welnu
mevrouw, blijfwat heeft men u gezegd Ik
antwoordde dat men mij een schikking aan
bood, op voorwaarde dat de administiateurs
<ler Panama-maatschappij zouden zwijgen.
De heer Soinoury hernam»Het is te laat
mevrouw, de heer De Lesseps heeft ge
sproken, en te veel gesproken zelfsmaar als
gij compromitteerende stukken hebt,geef ze mij
.dan, vooral indien er parlementsleden der rech
terzijde bij betrokken zijn gij begrijpt welk
een belang de regeering daarin zou stellen".
Ik gevoelde dat men mij de vrijheid van
■mijn inai aanbood, in ruil voor een naam
van de rechterzijde. Hij bood n een toegangs-
iüjet aan om te allen tijde met myn echt
genoot te spreken, en verzocht mij, den heer
De Lesseps goeden raad te geven. De heer
Soinoury vroeg mij nog of hy ons gesprek
aan den heer Loubet mocht oveibrengen.
Weldra geraakte hq' opgewonden, daar ik
hem op sommige punten niet ter wille
was Toen wij, na bijna 2 uren gesproken
te hebben, scheidden, zeide de heer Soinoury:
>Ik betieur deze vervolgingen, maar de re
geering heeft zulke stgfhoofdige ministers,
die nooit reden verstaan willen 1"
Den volgenden dag ontving ïkdtie toegangs
bewijzen m blanco, nik zond ze terug."
Na deze verklaringen van mevrouw Cottu
werd de heer Golliard verhoord. Deze trachtte
te ontkennen, maar zgn redenen waren niet
steekhoudend. De feiten die nu aan het licht
gekomen waren, maakten een d'epon indiuk.
Mevi ouw Cottu werd bij het verlaten van het
geiechtsgebouw met veel sympathie begroet.
De heer Bourgeois heel t verzocht, als getuige
gehoord te worden door het hof van assises.
Het Panama-schandaal schijnt een nieuwe
crisis te -voorschijn te zullen roepen. De mi
nister van justitie, Bourgeois, heeft den heer
Carnot zijn ontslag aangeboden, wegens de
wyze waai op hij bq het getuigenveihoor in
de Panama-zaak betrokken is geworden.
Niet dat men den heer Bourgeois verdenkt
van omkoopbaarheidliy heeft zich niet di
rect in de quaestie gemengd,,maar men ver
wijt hem, de zaak in den doofpot te hebben
willen smoren.
De bladen beoordeelen deze nieuwe phase
der Panama-zaak met groote gestrengheid.
Een zeer tahijke menigte woonde gisteren
de gerechtszitting te Paiijs bij. Een advocaat
vei langde dat Bouigeois gehoord zou woiden
{opschudding). Hierop gelastte de voorzitter
het verschijnen van Bourgeois.
De afgevaardigden Mégé en Caffaielli be
vestigden dejuistheid der verldaimg van Yves
Guyot, dat Constant aan Carnot een lijstder
gecomprmnitteeide afgevaardigden heeft me
degedeeld De advocaat Lagasse verlangde het
verschijnen van Constant. Yves Guyot deed
weten dat hij niet kon komen vei klaringen af
leggen omtrent feiten betreffende den minis-
teiraad. De voorzitter gelastte het vei schijnen
van Yves Guyot. De advocaat-generaal meende
dat men het hooien van getuigen moet be
perken.
Golianl, die mevrouw Cottu bij den chef
van den veiligheidsdienst biacht, zegt dat
hij uit eigen beweging gehandeld heeft, en
op niemands bevel.
Bourgeois verklaarde, dat toen men zqn
naam in Panama-zaak mengde, men het heeft
doen vooi komen alsof hij, als minister van
justitie, bereid was, zekere diensten te ba-
wijzen ot zekere gerechtelijke uitspraken te
waarborgen. Hij heeft nooit iemand vergund,
zulk een stap te doen uit zijn naamhq
protesteert daartegen met verontwaardiging.
Het eenige waartoe hq vei lof gaf was, dat
mevrouw Cottu zich gemakkelijker met haar
man zou kunnen onderhouden.
In de couloirs der Kamer verklaarde de
oppositie gisteren te gelooven aan den val van
het ministerie. Ter linkerzijde meent men
het tegendeel, want mets bewijst dat de voor
zitter van den ministerraad iets geweten heeft
van de handelingen van Soinoury. Als het
Kabinet valt, is eene ontbinding te vieezen.
De toeloop naar de Kamer was overgroot.
De minister-president Ribot gaf het verlangen
te kennen, daar de heer Bourgeois als getuige
voor het hof van assises geroepen was. zijne
terugkomst in de Kamer af te wachten (rumoer),
Na eene korte discussie besloot de Kamer
met groote meerderheid tot 4 uur te wachten.
De zitting weid hierop geschorst.
Terwijl de Kamerzitting geschorst was,
werd de heer Ribot plotseling ongesteld en
moest hq zich even verwijderen. In eene
inmiddels gehouden bijeenkomst besloot de
rechterzijde dat zg aan het debat zal deelnemen.
In den Senaat vroeg Monis gisteren verlof
om te mogen interpelleeren over de schande-
lijde feiten, m de Panama-zaak bekend ge
worden.
Ribot liet weten, dat hij eerst heden
de zitting zou kunnen bijwonen. De inter
pellatie werd dus tot heden uitgesteld.
jjUlTSCHtANl).
Te Dresden is Zaterdagmiddag het inter
nationale gezondheidscongres in het ministerie
van buitenlandsche zaken geopend. De staats
minister Metsch stelde in zijne openingsrede
de beteekenis der bijeenkomst in het licht.
De Piuisische gezant, graaf Doenhoff, is tot
vooizitter gekozen. De zittingen zouden
heden worden geopend.
Eugen Richter schrijft in de Frekinnige
Zeitung, dat in parlementaire kringen het
handelstractaat met Rusland als mislukt
wordt beschouwd, omdat het Pruisische mi
nisterie eene zeer geprononceerde agrarisch-
protectionistische houding aannam en eene
ellenlange lijst van aan Rusland te stellen
eischen bij den rijkskanselier wist door te
di yven.
Voor weken reeds werden overigens door
diplomatieke personen de kansen op het tot
standkomen van het tractaat uiterst gering
geacht, en deze meening bestond vóór de
jongste uitbarsting der agrarische beweging.
Trouwens, de tegenwoordige beweging in
landbouwkiingen zou voor de regeering hoogst
bedenkelijk zijn, indien de loop der discussien
over het militaire ontwerp aanleiding mocht
geven tot eene ontbinding van den Rijksdag
en nieuwe verkiezingen.
Langs bijzonderen weg wordt uit Dav-es-
salem d.d. 12 dezer geseind, dat, volgens
officieel bericht uitTabora, de luitenant Prince
van 10 tot 13 Januari de zeer versterkte
residentie van het opperhoofd Sikki belegerde
en daarna stormenderhand innam. Het verlies
aan Duitsche zjjde bedroeg aau dooden 1
inlandsch officier en 4 inlandsclie soldaten
aan gewonden 17 inlandsche soldaten. Het
opperhoofd Sikki is gesneuveld.
ENGELAND.
In het Lagerhuis heeft de regeering Zater
dag bq monde van Mundella verklaard, dat
zij aan het Huis overlaat, de verwerping
van het wetsvoorstel lot den aanleg van een
tunnel tusschen Eugeland en Frankrijk aan
te vragen.
Lord Grey verklaarde, dat de regeering
geene officieele mededeeling van de regee
ring der "Vereenigde Staten omtrent de in
lijving van Hawaï had ontvangen. Het schijnt
echter dat het voorstel, daartoe aan het
congres gedaan, teruggetrokken is.
Bannerman veiklaarde, dat nog geene af
doende beslissing genomen is, of al dan niet
een bataljon der gardes naar Egypte zal
gezonden worden,
Gladstone moest gisteren zijne kamer hou
den hq lijdt aan een begin van influenza.
In het Lageihuis zeide sir William Har-
court, hij afwezigheid van den minister-pre
sident Gladstoiip, dat de regeering met weer
zin de beraadslaging over 3e tweede lezing
der Home-rule-bill moet uitstellen tot na de
Paaschvacantie.
Door T. W. Russell werd voorgesteld, het
suppletoir krediet voor tijdelijke commissiën
met 2170 p. st. te verminderen, als protest
tegen het gemis van onpartijdigheid in het
samenstellen en in het rapport der enquête
commissie, in zake de in Ierland uitgezette
huurders. Deze motie, door de regeering be
streden, werd met 287 tegen 250 stemmen
verworpen.
In eerste lezing is de wet aangenomen,
uitvoenng gevende aan de internationale
overeenkomstomtrent den verkoop van sterken
drank op de Noordzee
O O S T E N E IJ K.
In de Hongaarsche Kamer weersprak Tisza
Zaterdag opnieuw en ten stelligste de bewe
ring van Asboth, dat hij door tusschenkomst
van Kalnoky den paus had verzocht bij de
verkiezingen zijnen invloed ten gunste der
regeering aan te wenden, en dat hij, Tisza, in
ruil voor dien steun, van het verplichte bur
gerlijke huwelijk zou afzien. Horvalh verzocht
van dit incident een rapport op te maken.
ITALIË.
Door vrienden ondervraagd, veiklaarde
Crispi, dat het oogenblik gekomen was om
het ministerie krachtig te bestrijden. Hij
voegde er bij, dat hij niet den wensrh koes
terde weer aan het bewind te komen.
S P A K J E.
Castelar heeft zijne vrienden aangespoord
om de liberalen te steunen.
De prefect van Madrid heeft het tijdstip
der inwijding eener nieuwe protestaotsche