A0. 1893.
Zondag 2 en Maandag 3
Juli.
N°. 8306
Eerste Blad.
Z evenenveertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Binnenlandsclie Berichten.
C
UITGEVER: J. ODÉ.
Abonnementsprijs, pei kwartaal
Franco par post, door het gelieele Rijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
RORSAIt: «OTBKSTBAAT, E 3 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer. - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam 4 Juii 4893.
Bü zooveel partijen, als waarin Duitschland
verdeeld is, kan moeilijk worden uitgemaakt,
of de regeering voor haar voorstellen een
gunstiger onthaal te wachten heeft in den
Rijksdag die weldra bijeei.ivomt, dan in den
vorigen. Er zijn bladen, die juist weten te
berekenen met hoeveel stemmen de militaire
■ontwerpen zullen worden aangenomen; doch
dat zijn bladen, die de regeering steunen,
en die gaarne zouden zien gebeuren, wat ze
thans als hoogstwaarschijnlijk beschouwen.
Hoe dit zij, de Buitsche regeering treft geen
gelukkigen tijd, noch voor het indienen van
legerwetten, die de lasten verhoogen, noch
stemmingen voor het parlement. Het Duitsche
volk is uit den aard reeds een ernstig volk,
en die stemming heerscht thans in hooge
mate. De langdurige droogte berokkent velen
groote schade; menigeen ziet met bezorgd
heid de toekomst te gemoet; de landbouwende
T^tand verkeert in nood. Dan ziet de handels
stand met vreezen en heven naar Rusland
op, dat door zijn handelspolitiek het verkeer
met Duitschland nog meer dreigt te belem-
mei en dan thans reeds het geval is. Dit een
en ander moest noodzakelijk op de stemming
invloed oefenen, en zoo kon het dan ook ge
beuren dot, de partij der socialisten gezamen
lijk het grootste stemmental verwierf, en dat
zij acht zetels in den Rijksdag meer zullen
teilen dan in den vorigen.
In Nederland heerscht bij velen vrees voor
de sociaal-democraten. Het hooren of lezen
van dien naam verschrikt hen. Waarschijn
lijk komt dit, omdat hetgeen de meeste dezer
heeren hier te lande doen hooren, de palen
der betamelijkheid verre te .buiten gaat. In
Duitschland is dit andersdaar is de socia
listische party in den loop des tijds vrij wat
gematigd geworden, en zeer zeker zouden de
socialistische afgevaardigden in den Duitschen
Rjjksdag met verontwaardiging de uitnoodi-
ging van de hand wijzen, te onderschrijven
wat hier te lande door sociaal-democraten
wordt verkondigd. In Duitschland nu ziet
menigeen, bezorgd over den toenemenden
•druk, die op den burger wordt gelegd, op
naar de socialisten, die redding zullen bren
gen, zooals zij meenenvooral is dit bet geval
in- de groote stedendaar waren hun over
winningen dus ook het grootst. Zoo heeftin
de hoofdstad de beroemde Virchow, het sie
raad der nationaal-liberalen, de bekende
tegenstander van Bismarck, het moeten af
leggen tegen een volkomen onbekend sociaal
democraat, Etigen Richter kon het slechts bij
herstemming halen. De agrarische of land-
bouwpartij, die van verhoogde beschermende
rechten slechts heil wacht, heeft ook gewon
nen, en de antisemiet Ahlwardt heeft te
kiezen tusschen twee districten, die hem het
grootste aantal stemmen schonken. Dit tee
kent. Een man, die zich totaal onmogelijk
heeft gemaakt, wordt tweemaal gekozen.
Virchow wordt uitgeworpen, on zoo kan men
een aantal mannen van naam noemen, die
óf door totaal onbekenden of door bekende
onbeduidendheden zijn vervangen. Tot eer
van de Duitsche regeering moet worden ge
zegd, dat zij anders heelt gehandeld dan in
de dagen van Bismarck, en op de verkiezin
gen geen onbetamelijken invloed heeft ge
oefend.
De heer Gladstone begint de debatten
over de Iersche aangelegenheden wel wat
lang te vinden. Daarom vroeg en verkreeg
hij met 301 tegen 271 stemmen van het
Huis der Gemeenten schorsing van het
middernachtsreglement, dat wil zeggen, men
kon nu na twaalven nog blijven beraadsla
gen. De minister maakte hiervan gebruik
om aan te dringen op bekorting van het
debat over de Iersche ontwerpen. Het Huis
der Gemeenten mag volgens den heer Glad
stone niet uiteengaan, voor het de begroo
ting van uitgaven en het ontwerp betref
lende home rule heeft afgedaan. Ongaarne
zou hij invloed willen oefenen op de vrijheid
van discussie, maar het kon niet anders.
veel gewichtige zaken wachten nog op
afdoening in dit jaar, en daarom moet er
met den tijd gewoekerd worden. Dat zal
Gladstones tegenpartij ook wel, maar ze
wil het ia tegengestelden zinze wil
door lange redevoeringendoor tal van
amendementen den arbeid zoo afmattend ma
ken, dat Gladstones partij eindelijk uiteen
spat. Dat de groote tegenstander van Home
Rule, de heer Balfour, Gladstones voorstel
ernstig bestreed is duidelijk, maar dat de
positie van den eersten minister toch niet
zoo heel steik is, bewijst het feit, dat de
motie van het parlementslid Russell om
Gladstones voorstel af te wijzen, met een
minderheid van slechts zeven en twintig
stemmen werd verworpen.
Politiek of niet politiek. Was dit de rede
voering, j.l. Zaterdag door rar. W. H. de
Beaufort in een vergadering van onderwijzers
gehouden Men noeme die rede, zooals men
wil, in ieder geval is zij een hoogst belang
rijk stuk, vooral dat gedeelte, 't welk handelt
over het gebeurde in Friesland, n.l. de cir
culaire der schoolopzieners te Leeuwarden.
Omtrent dit punt zeide de heer De Beaufort
Hat actief optreden der onderwijzers in de
staatkunde, met name als woordvoerders der
socialistische partij, waarop de bekende Leeu
warder circulaire vooral de aandacht gevestigd
heeft, en met wier hoofdgedachte spreker homo
geen is de onderwijzer moet steeds met groote
voorzichtigheid aan de staatkunde deelnemen.
Geenszins wil spreker iets te kort doen aan 't
recht van vrij optreden van ieder burger, maar
zoodra do burger staatsambtenaar wordt, doet
hij in meet of min beperkten zin afstand van de
uitoefening van dut recht, en dit geldt zoowel
voor den onderwijzer als voor den hoogsten
staatsambtenaar. In de ambtelijke wereld moet
er zijn eene geregelde hieraschie, eene nood
zakelijke ondergeschiktheid, 't Hoofd eener school
b.v. kan niet toestaan, dat een onderwijzer open
lijk en tegenover de leerlingen zijne methode
van onderwijs afkeurt, en gelijke verhouding be
staat ook in het overige der ambtenaarsweield.
En meer nog. In deze quaestio staat de onder
wijzer ook gelijk met een lechterhjk ambtenaar.
Een rechter moet door zijne uitingen of handel
wijze buiten zijn ambt, buiten de rechtszaal,
nimmer het denkbeeld doen rijzen, als kon hij
zich wel eens door hartstocht laten tneasleepen.
Hij moet persoonlijk vertrouwen genieten, opdat
zijne uitspraak algemeen geeeibiedigd worde. En
evenzoo moet het zijn met den onderwijzer; ook
hij moet vertrouwen hebben bij de ouders der
kinderen, en eerbied wekken zoo in als buiten
de school.
Hierna meer bijzonder de sociaal-democra
tische beginselen besprekende, kwam spreker
tot de stelling, dat wie zich aansluit bij eene
partij, welke in haar piogram ongehoorzaamheid
tegen de wet uitspreekt, niet als openbaar ambte
naar, dus ook niet als onderwijzer geduld mag wor
den. Hij mag zijne critiek over wetten en instellin
gen uitspreken, maar hij mag der wet geen gehoor
zaamheid opzeggen. Zoo is ook de meening van den
heer Tijdens, uitgesproken m eene onderwijzers-
vergadering in Groningen in deze stelling
lensand, die zich openlijk verklaart, middelen te
zullen gebruiken, die onwettig zijn, moet zonder
genade worden afgezet".
Geklaagd is, dat socialistische onderwijzers
voorbij zijn gegaan bij benoemingen, geklaagd
ook dat zij hunne theoueen openlijk vei kondig
den. Aangenomen dat hun de vnjheid tot dat
verkondigen moet gelaten worden, dat zij mogen
aansporen om overal socialistische gemeenteraden
te kiezen, omdat het hun belang is, moet dan
ook den gemeenteraden, zoolang zij nog niet
socialistisch zijn, met evenzeer de vrijheid ge
laten warden, op te komen tegen de benoeming
van sociaal-democraten als onderwijzers?
En welk verschil er nog is tusschen Duitsche
en Nederlandsche socialisten, dat heeft Domela
Nieuwenhuis door zijne gemaakte parallel dui
delijk genoeg aangetoond. De Neiierlandsciie so
cialist heeft gebroken met kerk en godsdienst en
de vorsten zijn zijne vijanden. Daarom kan de
Nederlandsche socialist geen onderwijzer zijn
door hem kan nooit de geschiedenis onzes va
derlands, die zoo innig samenhangt met de
geschiedenis van het Huis van Oranje, onder
wezen wordenzijn onderwijs kan niet bevor
derlijk zijn aan de liefde voor dat stamhuis en
aan de liefde voor de grondwettige instellingen,
die toch de meesten wenschendat aan
de Nederlandsche jeugd worden ingeprent.
Om al die redenen kan spreker het begrijpen,
dat gemeentebestuien geen sociaal-democratische
onderwijzers benoemen. Men zegge niet, dat zij
op de beginselen der sollicitanten niet mogen
letten, want dan zou men alleen mogen letten
op kennis, en niemand toch zal willen beweren,
dat men naast kennis niet op algeheelc geschikt
heid zou mogen letten.
SCHIEDAM, 1 Juli 1893.
Vergadering van den raad der gemeente
Schiedam, Dinsdag den 4n Juli 4893, des
namiddags ten kwartier voor 2 ure.
Onderwerpen:
Ingekomen stukken.
Benoeming van een onderwijzer 3e klasse
aan de 3e openb. kostelooze school.
Vaststelling van het kohier no. 1 (bevat
tende de wijken A, B en C) der pi. dir. be
lasting naar het inkomen, dienstjaar 1893/4.
Beiaadslagen over:
lo. Rekening over 4892 en begiooting
voor 1894 der Hofjes van Belois.
2o. Vei zoeken van de wed. A. Legner en
de firma Wenneker Go. om restitutie van
pi. dir. belasting over 4893.
3o. Voorstel van burgem. en wethouders
tot aanstelling van twee onderwijzers 3e kl.
aan de 2e kostelooze school, boven het getal
by de verordening bepaald.
4o. Vei zoek van A. W. Schippers te Vlaar-
dingen om wijziging van de voorwaarde,
sub 3, waarop in erfpacht is uitgegeven de
grond waarop zich bevindt het aan hem in
eigendom toebehoorende pakhuis sJava",
staande aan de Hoofdstraat alhier; alsmede
om verlenging met 50 jaar van den termijn
dier eifpacht.
5o. Ontwerp-verordening voor de gezond
heids-commissie.
6o. Voorstel van burgemeester en wethou
ders tot benoeming eener commissie van
drie leden, als bedoeld bij art. 57 der ge
meentewet, tot het onderzoeken en den raad
dienen van advies, omtrent de door burgem.
en wethouders ontworpen regeling van den
grondslag voor de berekening van het pensioen
voor de gemeente-ambtenaren.
7o. Vooitzetting der behandeling van de
verordeningen op de openbare reinheid
En verdere voorstellen en mededeelingen.
De te Leiden tot arts bevorderde cand.-
arts IJ. C. Knappert is bestemd voor officier
van gezondheid 2e kl. bij het leger hier te lande.
Woensdagavond biedt de pachter van
nMusis Sacrum", de heer A Meijer, een soiree
aan, waarbij vrij' wat verscheidenheid wordt
beloofd. Menigeen heugen zeker nog de ge
zellige avonden, bij gelegenheden als deze,
in Musis doorgebracht. Muziek en zaDg komen
er toch zoo uitstekend tot hun recht, en daar
het gezelschap, welks optreden aangekondigd
wordt, van dien aard is, dat de verrichtin
gen op elk terrein door ieder kunnen gezien
en gehoord worden, zonder dat hij er aan
stoot aan kan nemen, bevelen wij de onder
neming van den heer Meyer, die tevens een
uitmuntend restaurateur is, met warmte bij
onze stadgenooten aan.
Een wetsontwerp houdende eene geheel
nieuwe regeling van de grondbelasting is
gisteren bij de Tweede Kamer der Staten-
Generaal ingekomen.
Het uit 's-Gravenhage afkomstige bericht,
als zoude de procureur-generaal te Leeuwar
den met eenige ministers eene conferentie
hebben gehouden ten opzichte van de toestan
den in de provincie Friesland, wordt door de
Zeeuw. Ct, ten eenenmale onjuist ge
noemd.
Ten vorigen jare is door de Staten van
Zuid-Holland een bydrage toegestaan van
14200 voor verandering der Tui fmarktsbrug
te Leiden, vormende een onderdeel van de
veibetering der vaartgemeenschap tusschen
Rijn en Schie.
