A0. 1893.
Zondag 13 en Maandag 14 Augustus.
N°. 8336
Eerste Blad.
POLITIE.
Zevenenveertigste Jaargang-.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Binneniandsche Berichten.
UITGEVER: J. ODÉ.
BUREAU: B «"FiËiTsT R A A E 2 7.
Aan het commissariaat zijn als op
straat gevonden aangebracht of aangegeven:
1 groote sleutel, 1 gouden oorknopje, 1
fantaisie broche, 1 gouden oorbel.
Schiedam 12 Augustus 1893.
De man, die in het Engelsche parlement
den ouden heer Gladstone met den sinds
eeuwen gerainacliten naam van Judas bestem
pelde, heeft daarmede een soort van zaad uit-
gestiooid, dat welig schijnt op te schieten.
Bij gelegenheid van de uitreiking der prijzen
op eeu tentoonstelling, dat door den heer
Gladstone in persoon geschiedde, klonk het
van een der gaanderijen m het gebouw op
nieuw sJudas". Waar dat Judasachtige in
's mans karakter toch schuilen mag
De heer Gladstone heeft zich nu eenmaal
op een leeftijd, als verreweg de meesten,
die met hem in jaren gelijkstaan, bun gemak
nemen, ten doel gesteld, aan het arme Ier
land recht te verschaffen!
Zijn daartoe strekkend wetsontwerp is reeds
tweemaal in het Engelsche parlement aan
genomen; behandeling big de derde lezing,
de laatste, is aanstaande. Het volgende geeft
een overzicht van hetgeen ten opzichte van
Ierland is bepaald. Men kan daarna oordeelen
over de gepastheid van den naam ven ader,
den grijzen staatsman nu reeds meermalen
naai het hoofd geslingerd.
Ierland krijgt een afzonderlijk parlement
tot regeling van alles, wat betrekking heeft
op vrede, orde en inwendig bestuur; maar
met de noodige beperkingen. Aanstonds zal
de bevoegdheid van het Iersch parlement
ondergeschikt zijn aan een onderkoning, met
zesjaiig mandaat door de koningin te be
noemen, met ontbindings- en veto-recht in
naam der koningin. Deze onderkoning of
lord-lieutenant mag door H. M. gekozen
worden uit al hare onderdanen zonder onder
scheid van nationaliteit of godsdienst: hg
mag dus een Ier en katholiek wezen. Hij wordt
ter zijde gestaan door een uitvoei enden raad,
welks leden insgelijks door de koniDgin alleen
gekozen worden. Het Iersch wetgevend lichaam
zal geenerlei bevoegdheid hebben in de
algemeene of rijks-aangelegenheden, die met
name ^gereserveerd" zijn, als: de troonsop
volging, het instellen van een regentschap,
de beslissing over vrede of oorlog, tractaten
met buitenlandsche staten, de buitenland-
sche handel, landverraad. Het mag geen
eeredienst subsidieeren, en ook niet de kin
deren der openbare school tot het bijwonen
wan den catechismus verplichten. Deze bepa
ling strekt blijkbaar ter geruststelling der
protestanten van Ulster. De wetgevende
macht zal bestaan uit twee Kamers: een
wetgevende raad van 48 leden met8-ja-
rig mandaat en bezoldiging van 20 pond ster
ling 'sjaars, onder periodieke aftreding van
de helft der leden om de vier jaar en een
wetgevende vergadering van 103 leden, bij
algemeen stemrecht voor den tijd van vijfjaar
gekozen. De artikelen, die betrekking hebben
op de financiën, gaven vooral tol langdurige
debatten aanleiding. Gedurende de eerstvol
gende zes jaren na het in werking treden
der wet, worden de tegenwoordige belastin
gen nog geheven en door het rijksparlement
geregeld. Daarna zal Ierland algemeene in
komsten vaststellen, om bij te dragen in de
uitgaven van het veieenigde koninkrijk, en
bijzondere inkomsten voor Ierland alleen. De
regeling dier algemeene en bijzondere inkom
sten is aan Ierland zelf voorbehouden, maar
onverminderd zekere verplichtingen jegens de
koninklijke schatkist. De koninklijke regee
ring zal in het lersche hooggerechtshof twee
der rechters benoemen; gedurende zes jaar
zal zij ook voorzien in de posterijen. Alle
rechters en burgerlijke ambtenaren worden
gedurende dien tijd door het rijksdepartement
benoemd eri kunnen er ook door worden af
gezet of gepensionneerd, onder dezelfde voor
waarde als thans gebruikelijk. Naarmate de
nieuwe lersche politie zal worden aangewor
ven, zal de tegenwoordige Royal Irish Con
stabulary en de stedelijke politie van Dublin
verdwijnen. Niets zal kunnen veranderd wor
den aan de wetten op het huwelijk en de
echtscheiding, en binnen drie jaren mogen
ook geen landeiijen verkocht of veranderin
gen gebracht woiden in de verhouding tus-
schen landheeren en pachters.
Nadat acht en dertig leden onzer Tweede
Kamer hun oordeel over de kieswet-ontwer
pen van den minister Tak hadden doen hoo-
ren, was Woensdag het woord aan den mi
nister van binnenlandsche zaken, den heer Tak
van Poortvliet.
Een aandachtige 'Kamer, en aandachtige
tribunes, die beide overvol warentrouwens,
dat ziju ze spoedig I
In een rede, die ongeveer twee uren duurde,
besprak de minister kalm maar ernstig het
belangrijke onderwerp, dat zooveel denkende
hoofden vervult. De minister beschouwt het
ontwerp als noodzakelijk, als in het belang
van den staat.
De amendementen, die er mochten inge
diend worden, zal hij met nauwgezetheid
overwegen; kunnen ze strekken tot verbete
ring van het ontwerp, dan zal hg ze gaarne
aannemen. Maar afwgzen zal de minister elk
amendement, dat de strekking mocht hebben,
de beginselen van het ontwerp aan te tasten.
De Kamer weet nu, wat zij van den minister
te wachten heeft.
De replieken op deze rede zijn reeds ge
leverd de minister heeft ze beantwoorden
daaimede zijn de algemeene beraadslagingen
afgeloopen. Thans de artikelen 1
Uit de gehouden discussiën valt veel te
leerenin de eerste plaats, dat voor den Ne-
derlandschen staatsburger goed is, het verhan
delde in de Sta ten-Gene raai met aandacht te
lezen. Terecht deed de heer Mees in een van zijn
bondige vertoogen uitkomen, dat in vergade
ringen, hetzij van kiesvereenigïngen, hetzij
van andere corporation, dikwijls het onder
wijzend element ontbreekt. Al zouden we
ongaarne dergelijke bijeenkomsten zien ver
dwijnen, de waarde er van mag niet over
schat wot den.
Geeft het Kamerdebat den leek een beter
inzicht in de voorgestelde ontwei pen, het
leert ook, dat men de pikante uitdrukkingen
van sommige sprekers, niet altijd zoo ernstig
moet opnemen. De minister Heemskerk heeft
eens gezegd: »Als men een boekje geschre
ven heeft, heeft men daar later altijd last
van". Zoo hoorden we meermalen geachte
afgevaardigden herinneren aan hetgeen ze
vroeger geschreven of gesproken hadden,
terwijl ze thans een geheel anderen toon
over hetzelfde onderwerp voeren. Dezen ble
ven dan het antwoord niet schuldig, en her
innerden hun tegenstanders aan de gelijkenis
van splinter en balk.
In de rede van dan minister niets van dit
alles. Zaakrijk van het begin tot het einde.
De pers was dan ook eenstemmig in den lof
voor den minister.
Het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Qra-
venhage gaat voor in het steken van de lof
trompet. De minister is een man uit éen stuk,
is een karakter. Hij sta pal, hij wgke niet!
De lof is zoo uitbundig, dat men ia de ver
zoeking komt den schrijver te verdenken van
een geheim verlangen, ook de lijkrede op het
mmisterieele overlijden van den heer Tak te
schrijven, overleden aan overgroote beginsel
vastheid' Doch, zoover is het nog niet;
worden er volgens personen, die het weten
kunnen, slechts dertig leden gevonden, die
aan de ontwerpen, zooals ze daar liggeu, hun
stem zouden kunnen geven, de teekenen zijn
er, dat vele anderen zich met eeu of meer
wijzigingen zullen tevredenstellen, en er zich
voor zullen verklaren.
Regeering en vertegenwoordiging weten
heiden, dat in Nederland sedert jaren geen
vraagstuk, zoo veelbeteekenend als dat van
het kiesrecht aan de orde is geweest.
SCHIEDAM, 12 Augustus 1893.
Naar wg vernemen, heeft het bestuur van
de afd. Schiedam van het »Alg. Nederl.
■Werkliedenverbond" den bakkersgezel F.
Mol, te Workum (Friesland), uitgenoodigd
hier ter stede een spreekbeurt te vervullen
en moet hij zich beieid hebben verklaard
hieraan te voldoen, veimoedclyk in het laatst
van September of begin October a.s.
Zooals bekend is, heeft deze spreker op de
laatst gehouden kiesrechtmeetingte 's-Graven-
liage algemeen de aandacht getrokken, door
zijn rede daar gehouden.
Jacobus Groenendaal is reeds hedenmorgen
te vijf uur aan de gistei namiddag bekomen
brandwonden overleden.
Wederom wordt men er aan herinnerd (zie
adv.) dat de Nederl. Stenogr.-Vereen. ïStolze-
Wery" (corresp. C. J. Blomtnendal) niet stil
zit, maar vooitduiend pogingen in het werk
stelt om de stenographic meer en meer ingang
te doen vinden.
Gaarne steunen wij die pogingen. De steno
graphic woidt een eisch des tijds. Troffen wij
vóór een paar jaar nog maar weinige personen
aan, die met de stenographie bekend waren,
de energische en tactvolle wijze, waarop de
heer Wéiy zich voor deze wetenschap in de
bres heeft gesteld, heeft het schitterendst
succes behaald, waarop eenige nieuwigheid
hier te lande zich kan beioemen.
Met goedkeuring van 2. E. den minister van
oorlog heeft de heer Wéi y cursussen gehou
den voor hh. stafofficieren en officieren aan
de hoogere krijgsschool; voorts hield hg cur
sussen voor politie-ambtenaren te 's-Graven-
hage en te Rotterdam, waarvoor hem door
de desbetreffende chefs de vleiendste dankbe
tuigingen werden toegezonden.
Dat ook de stenographie voor dames een
toekomst heeft, blijkt uit liet volgende bericht,
voorkomende m no. 14 van de Q-eoleugelde Hen:
»Het Phonetic Journal heeft zich volgens
de Schto. St. de moeite getroost de salarissen
te sommeeien, welke in de Vereen. Staten van
Noord-Amerika betaald worden aan vrouwen,
welke alleen met de stenographie in haar onder
houd voorzien, en men is tot de conclusie ge
komen, dat aan deze dames-stenografen jaar
lijks meer dan 60,000,000 dollars wordt
uitbetaald, dat is 151.200,000 gulden.
Als blijk van belangstelling in het Inter
nationaal congres ter bestrijding yan het
misbruik van alcoholhoudende dranken, heeft
de Koningin-Regentes aan dr. Van Tienhoven,
lijfarts der Koningin, opgedragen bij de ope
ning van het congres, te 's-Gravenhage,
tegenwoordig te zijn.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal Dinsdag 15 dezer niet plaats
hebben.
Blijkens mededeeling in de Staatscourant
no. 188 is erkend volgens de wet van 22
April 1855 Staatsblad no. 32) de vereeni-
ging «Christelijke Jongelingsvereeniging",
te Ketel en Spaland.
Abonnementspkijs, per kwartaal 1.85.
Franco per post, door het geheele Rijk2.50.
Afzonderlijke nommers - 0.10.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1,10.
Iedere gewone regel meer. 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
