Gemengde Berichten.
S P O R T.
Dan is er nog een belangrijk punt, -waarop
de heer Van Harwegen den Breems de aan
dacht vestigde, toen hij in antwoord op een
gezegde van den heer Loncq ze,'de: »het
spreekt toch wel vanzelf, dat onvermogen-
den zeer zeker niet in staat kunnen geacht
worden zich zeiven de noodige hoeken en
leermiddelen aan te schaffen". Zeker, dat is
een gt >t bezwaar, voor onvermogenden een
ono\< lelijk bezwaar, maar zou het zoo
onmogelijk zijn, dat, nu er van officieele zijde
a gezegd is, het particulier initiatief met b
antwoordt Het is op dit punt, dat wij voor-
loopig de aandacht willen vestigen.
Wanneer door bevoegden buitengewoon
talent en buitengewone ijver is geconstateerd,
-wanneer het toelatingsexamen op dit getui
genis ziju zegel heeft gezet, dan, dunkt ons,
zullen er mannen, die het volk liefhebben,
gevonden worden om voor onvermogenden
de studie mogelijk te maken. In dat geval,
denken wij, Jat ook de heer Hoogendam, die
meende dat het voorstel van burgemeester
en wethouders al zeer weinig practische
waarde zal hebben, zich met genoegen den
zomerdag van 1893 zal herinneren, toen hij
aan liet nemen van dit belangrijk besluit
medewerkte.
We vestigen de aandacht onzer lezers op
het belangrijke plan, dat door de plaatselijke
commissie van toezicht op het lager onderwijs
bij den gemeenteraad is ingediend. Het be
treft eeu op te richten cursus in moderne
talen, handelsrekenen en boekhouden, een
inrichting derhalve, voor onze gemeente van
zoo groote beteekenis, dat het verwondering
moet wekken, er niet reeds voor jaar en dag
tot haar oprichting is besloten. Welnu, beter
iaat dan nooit; jongelieden, die de lagere
school met vrucht hebben doorloopen, zullen
thans met geringe geldelijke opoffering de
noodige kenuis kunnen opdoen, om zich een
plaats in de maatschappij te verwerven. We
zouden ons zeer bedriegen als deze inrichting,
zoo de gemeenteraad, waaraan we niet twij
felen, aan liet plan zijn zegel hecht, niet zal
blijken in een werkelijk bestaande behoefte
te voorzien.
Schiedam, den Isten Sept. 1893.
Aan
den Gemeenteraad van Schiedam.
Ter voidoemng aan uw opdracht van 25 Juli
1.1. hebben wij de eer U het volgend plan voor
een cursus in moderne talen enz. aan te bieden.
De cursus za! in de school van den heer Tij!
worden gegeven, des avonds tusschen 7 en 9 ure,
en 3 jaar duren, liet schooljaar zal loopen van
den eersten Maandag van September tot en met
ultimo Juni.
De volgende tabel geeft de vakken aan en het
aantal uren voor elk vak in elke klasse
Klassen.
1.
II.
III.
Fransch
2
2
2
Duitsch
2
2
2
Engelsch
2
2
2
Handelsrekenen
1
1
Boekhouden.
1
7
7
7
De rooster zal door onze Commissie, gehoord
het hoofd der school, worden vastgesteld.
De leerstof zal zijn
Ie klasse. Talenkennis van woorden en een
voudige zinnen de regelen der spraak
kunst tot de onregelmatige werk
woorden.
Handelsrekenen: herhaling van het
metiieke stelsel, intrest- en disconto-
ïekening, handelstermen.
He Talen kleine vertalingen uit en in de
vreemde taalde omegelmatige werk
woorden.
Handelsrekenen vreemde munten en
maten koersrekemng.
Ille i Talen: eenvoudige correspondentie.
Boekhouden dubbel boekhouden.
Bij het onderwijs zullen steeds worden in het
oog gehouden de plaatselijke behoeften van han
del en nijveiheid.
Toegelaten zullen worden tot de Ie klasse allen,
die den leeftijd van 12 jaar hebben bereikt of in
het loopende kalenderjaar zullen bereiken en blij
ken bchooilijk te kunnen maken een opstel, een
dietée en rekenkundige vraagstukken, een en ander
binnen het bei eik van kinderen, die de lageie
school met vracht dooi loopen hebben.
0e else hen van het toeiatings-examen voor
de hoogeie kho-sen blijken voldoende utt boven
staande omschrijving der leetstof.
Aan den evengenoemden eisch voor de Ie klasse
zal ook door hen moeten worden voldaan, die tot
een hoogete klasse wenschen te worden toege
laten.
Het volgen van enkele vakken is toegestaan.
Daarvoor moet worden voldaan aan den eisch
voor dele klasse in 't algemeen en voor de hoogero
klassen bovendien aan genoemden bijzonderen
eisch, voof zoover de daarin te volgen vakken
betreft.
De leerlingen betalen per jaar f3.voor iedere
taal, f 1.50 voor handelsrekenen en fl.50 voor
boekhouden. Die een geheele klasse volgt, betaalt
dus per jaar ff0.50.
Leerlingen worden kosteloos geplaatst, indien
a. de ouders of voogden van den candidaat
inwoners zijn van de gemeente, en
b. de candidaat en zoo dezen in leven zijn
ook zijn oudei's onvermogend zijn tot betaling
van het schoolgeld.
Indien er meei candidaten dan beschikbare
plaatsen zijn, worden zij geplaatst, die bij het
examen de meeste punten hebben behaald, onver
schillig of ze schoolgeld betalen of niet. Bij ge
lijk aantal punten woidt door voortgezet examen
U'tgemaakt, aan welken candidaat de vacante
plaats moet worden toegewezen.
De aanvrage tot kostelooze plaatsing moet
worden ingediend bij B. en YV., die daaitoe
jaarlijks een oproeping doen en voor het toela
tings-examen beslissen of de candidaat aan de
eischen a en b voldoet.
Van da onderwijzeis moet geèischt worden
voor talen het bezit der akte lager onderwijs,
voor handeisrekenen en boekhouden het bezit der
akte middelbaar onderwijs.
Kosten.
i8 uren per week taalonderwijs a f 40.per jaar
per wek. lesuurf 720.
3 uren per week handeisrek. en boekh.
a f50.per jaar per wek. lesuur - 150.
bezoldiging van het hoofd der school
als zoodanig, per jaar - 100.
Leermiddelen- 50.
Diploma's 5.
Vuur en licht- 25.
f 1050.—
Waartegen de opbrengst van het school
geld, bij schatting- 200.
f 850.—
De cursus bij wijze van proef voor éen jaar
op te richten.
Bovenstaand plan is door onze commissie met
algemeene (8) stemmen vastgesteld, terwijl de
heer Tijl, die ons zijn gewaardeerde medewer
king heeft verleend, er geheel mede instemt.
De Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwijs
J. YV. J. van Harwegen den Breems,
Voorz.
A. VAN BttVSEN,
Loco- Seer.
Wij lezen in De Nederlander van heden:
De Schiedamsclte wethouders.
De drie oude wethouders te Schiedam zijn
vervangen. Dit feit is op zichzelf niets bij
zonders. Oude menschen sterven af, jongere
komen opde oude denkbeelden worden
verdrongen door de nieuwere, dat is zoo
's werelds loop: voortdurend stofverwisseling,
voortdurend verandering van denkbeelden.
Indien zich dus in den raad een partij heeft
gevormd, die meende dat het gemeenteschip
de conservatieve wateren moest verlaten om
in een meer vooruitstrevende richting koers
te zetten en daarom de wethouders van de
oude kleur moesten verdwijnen, niemand,
die het meer zou toejuichen dan wij.
Het kan ook zijn, dat er van verschil in
richting niet zoozeer sprake is, maar dat
toch de meerderheid van den raad meent, dat
het gemeentebelang verandering van wethou
ders vordert.
Ook d;\t zouden wij billijken. Het is een
pijnlijker verschil, doch persoonlijke over
wegingen mogen bij het algemeen belang
niet geldend worden gemaakt.
Maar de wijze, waarop de oude wethouders
naar huis werden gezonden, komt ons vreemd
voor.
Het mag worden aangenomen, dat de oppo
sitie evenals dit ook elders geschiedt
van te voren bijeengekomen is, om van
gedachte le wisselen, en dat in die bijeen
komst uitvoerig de redenen zijn ontvouwd,
waarom men de oude wethouders zou ver
vangen door de thans gekozenen.
Natuurlijk heeft men dit gedaan. De oude
wethouders zijn mannen, die hun ambt jaren
achtereen, met loffeiijken ijver, naar hun beste
weten hebben vervuld, dat zich ook buiten
hunne betrekking van wethouder voor Schie
dam verdienstelijk hebben gemaakt, die te
Schiedam algemeen worden hooggeacht, en
zulke mannen onthoudt men zijn stem niet,
zonder dat men ernstige grieven tegen hun
beleid kan inbrengen, zonder dat men die
grieven van te voren ernstig overwogen heeft.
Die ernstige overwegingen hebben tot de
overtuiging gevoerd, dat bet hélamg van
Schiedam vorderde, dat de heeren Loopuyt,
Elzevier Dom en Loncq vervangen werden
door de heeren Maas, Den Breems en Visser.
Tot zoover begrijpen wij alles goed. Doch
dat voor den aanvang der stemming niet
een van de leden der oppositie is opgestaan
om ook namens zijne vrienden ruiterlijk te
verklaren en uitvoerig toe te lichten, waarom
men de oude wethouders niet wenschte te
herkiezen, dat begrijpen wij niet.
Dat de oude wethouders zijn heengezonden,
zonder dat hun van de zijde der oppositie
een woord xan waardeering is toegesproken
voor hetgeen zij in het kader van hun tijd
goeds hebben verricht, dat de nieuwe wet
houders hunne zetels hebben ingenomen
zonder dat de noodzakelijkheid van hun op
treden duidelijk en uitvoerig is gemotiveerd,
dat heeft zelfs op de vrienden van het nieuwe
triumviraat een pijnlijken indruk gemaakt.
Naar wij vernemen, zal 't station Schiedam,
wegens bet drukke vervoer, van de tweede
in de eerste klasse worden gebracht.
j
H. M. de Koningin-Regentes zat bij de
begrafenis van de gravin van Stolberg-Stol
berg, geboren prinses van YValdeck-Pyrmont,
Hdr. tante, op Woensdag a.s. worden ver
tegenwoordigd door baron Van Pallandtvan
Oud-Beierland, opperjagermeester van H. M.
de Koningin.
De gewone audiëntie van den minister
van justitie zal Dinsdag 12 dezer niet plaats
hebben.
Naar het Vad. verneemt, is de nieuwe
octrooiwet door het departement van water
staat in ontwerp gereed en door den minister
aan verschillende industrieele lichamen toe
gezonden om advies.
Op het eiland Malta is eene quarantaine
van 21 dagen voor schepen uit Nederland
voorgeschreven.
Pensioen voor werklieden en verzekering
tegen ongelukken!
In de thans te Enschede gehouden wor
dende algemeene vergadering der nVereeni-
gïng tot Bevordering van Fabrieks- en Hand-
werksnijverheid" stelde prof. Molengraaff de
volgende motie voor:
ïDe vergadering, overwegende dat het
particulier initiatief onvoldoende is gebleken,
spreekt de wenschelijkheid uit tot het tot
stand komen eener wet op de pensionneering
van werklieden, enz. van staatswege, met
dien verstande:
»lo, dat geen vrijheid gelaten worde zich
aan de pensionneering te onttrekken.
»2o. dat de kosten ten deele uit de alge
meene staatsinkomsten worden gevonden."
Het eerste gedeelte dezer motie (staats-
dwang) werd aangenomen met 25 tegen 12
stemmen, het 2e gedeelte (kosten ten deele
uit staatsinkomsten) werd verworpen met 23
tegen 14 stemmen.
De heer F. W. Westerouen van Meeteren
leidde volgend vraagpunt in:
Rust op de overheid de plicht er voor te
zorgen, dat de werklieden verzekerd worden
tegen de gevolgen van ongelukken bij werken
die van overheidswege worden aanbesteed
Zoo ja, welke is de beste wijze waarop dit
kan geschieden
Het resultaat der bespreking daarvan is
dat .de volgende motie werd aangenomen:
»De vergadering, de verzekering tegen on
gelukken wenschelijk achtende, is van mee
ning dat, waar de staat oplegt verzekering
tegen ongelukken, de staat behoort te zorgen
voor een gelegenheid, waar die verzekering
mogelijk is".
Gisteravond is door de politie in Den Haag
op de straat gearresteerd en ter beschikking
van de justitie gesteld de predikant der
Ned.-herv. gemeente T., verdacht van het
plegen van het misdrijf, strafbaar volgens
art. 249, eerste lid, van het strafwetboek.
(N. 22. Ct.)
Gisterochtend waren te Aardenburg twee
jeugdige kinderen door de ouders in de woning
alleen gelaten. Om paard te kunnen spelen,
sloeg het oudste eene lus om den hals van
het jongste kindde lus van het dunne
touwtje schoof dicht en het kind werd ge
worgd. Bij de tehuiskomst der ouders was
het kind overleden.
Het initiatief is genomen om in Augustus
van het volgende jaar te Amsterdam in het
»Paleis van Volksvlijt" eene internationale
tentoonstelling voor maalderij, bakkerij en
aanverwante vakken te houden.
De voorloopige onderhandelingen met de
paleis-directie zijn reeds aangevangen.
Naar de gevangenis is overgebracht zekere
S., die verdacht wordt Zaterdagavond in zijn
woning te Amsterdam moedwillig brand te
hebben gesticht.
Bij onderzoek is gebleken, dat al de meu
belen met petroleum waren begoten.
Zelfs het wiegje van een der kinderen
was met petroleum besmeerd.
De vrouw van S. was met 2 kinderen op
reishij was met 2 andere kinderen te huis.
Deze zijn nu in het bestedelingenhüs voor-
loopig onder dak gebracht.
Een geheimzinnige zaah. Eene EDgel-
sche dame, die in Juni j.l. te Londen met een
zich noemenden dr. De Jong was gehuwd,
is op hare huwelijksreis door Nederland
spoorloos verdwenen. Dezelfde De Jong
heeft begin Augustus eene Amsterdamsche
dame naar Londen gevoerd om aldaar te
huwen. Sedert is hij zonder haar naar Am
sterdam teruggekeerd. Het sujet is heden
in een hotel aldaar aangehouden; hij bleek
een oud bekende der justitie en van beroep
schilder te zijn. Justitie en politie, ook die
te Londen, onderzoeken ijverig wat er van
de beide vrouwen is gewordeu.
Een vaartuig met kermisreizigers, komende
van Zaandam en bestemd voor Schoonhoven,
is op het Noordzeekanaal gezonkenDiet
zonder moeite werden de opvarenden gered.
Een agent van politie te Tiel is dooreen
dronken inan, dien htj opbracht, ernstig ver
wond. De agent kreeg twee diepe sneden
over gezicht en hals.
Een driejarig meisje te Goes, dat, door met
lucifers te spelen, in brand geraakte, is in
het gasthuis na hevige pijnen overleden.
Te Rotterdam is in de verioopen 24 uren
1 lijder aan cholera asiatica aangegeven.
Sterfgevallen kwamen niet voor. In het ge
heel hebben zich nu 24 gevallen aldaar voor
gedaan, waarvan 15 met doodelijken afloop,
terwijl 1 lijder hersteld is en 8 lijders ia
behandeling blijven.
Gisteren heeft zich te IJselmonde een ge
val van cholera asiatica voorgedaan met
doodelijken afloop.
Sedert Donderdagmiddag zijn te Leerdam
geen gevallen van Aziatische cholera aange
geven, 2 personen zijn in dien tijd gestorven.
In het geheel zijn 33 gevallen van Aziati
sche cholera aangegeven; 18 lijders zijn over
leden.
Op een van Eindhoven komend vaartuig
is te Vreeswijk een geval van Aziatische cho
lera geconstateerd.
's-Gravenhage. De heer M. H. Jansen,
lid van den Raad van State, is hedenochtend
alhier in den ouderdom van 76 jaar overleden.
Apeldoorn. HH. MM. de Koninginnen
vertrekken in het laatst der volgende week
naar 's-Gravenhage. Da Koningin-Regentes
zal Dinsdag den 19en dezer de vergadering
der Kamers openen. Daarna keeren de Ko
ninginnen weder naar het paleis het Loo terug.
In den 1.1. Maandag in het paviljoen van het
Vondelpark, le Amsterdam, gehouden personeelen
wedstrijd van den lAlgemeenen Nederlandschen
Kegelbond", behaalde de heer L. Oittenboogaard,
van de kegelclab -aFeijenoord", te Rotterdam,
den eereprijs, uitgeloofd doorH.M. de Koningin,
en verwierf zich daardoor den kampioenstitel
van Nederland. De strijd was heet en de over
winning werd behaald'met 56 hout in 8 worpen.
Het van Rotterdam gisteren te Hamburg
aangekomen Engelsche stoomschip Gatlma had
zes door eene verdachte ziekte aangetasten aan
boordeen daarvan is gebleken cholera te zijn.
Nabij Rosiliac is een poging gedaan om den
sneltrein van Parijs naar Marseille te doen ver
ongelukken. Op een plaats waar de lijn een
steike bocht maakt en over een hoogen dijk
loopt, wuten de rails losgemaakt, zoodat de
trem bijna zeker in de diepte moest storten.
Toevallig reed de eerstkomende trein zeer
langzaam en kon de machinist nog bijtijds
stoppen, zoodat alles zonder ongelukken afliep.
De aanslag wordt aan anatchisten toegeschreven.
Aan de Times wordt uit Varna gemeld dat
te Konstantinopel de cholera heerscht Er waren
reeds 32 gevallen, van welke 18 doodehjk.
