A0. 1893.
iondag 29 en Maandag 30 October.
N°. 8391.
Eerste Blad.
KENNISGEVING.
©venen veertigste Jaargang.
Versch nt dagel ks, uitgezonderd Dinsdag,
Binne andsclie Berichten.
UITGEVER: J. ODÉ.
ODURA
ABONNEMENTSPRIJS, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
Collecte ten behoeve van het onder
steuningsfonds voor behoeftige
oud-stryders.
De burgemeester var Schiedam
gezien een bij hem ingekomen schrijven d.d.
9 dezer van het hoofdbestuur der vereeniging
sTrouw aan Koning en Vaderland", waarin
het mededeelt, dat bij k.k. besluit toestem
ming is verkregen tot het houden van een
algemeenc collecte,
Brengt ter openbare kennis dat die collecte
binnen deze gemeente zal plaats hebben op
Dinsdag den 31n dezer.
Moge ieder, waar het geldt een plicht der
dankbaarheid te vervullen tegenover zoovelen
dier dapperen, die in hun jeugd hun leven
voor Koning en Vaderland veil hadden en
thans, aan den avond huns levens gekomen,
in kommer en ellende verkeeren, zich weder
beijveren te geven naar de mate zijner krach
ten, opdat die meer dan SO-Jarlgen, waar
van de meesten ten grave neigmde weinige
dagen levens die hun nog geschonken zullen
zjjn, zoo dragelijk mogelijk zullen kunnen
gemaakt wc-den.
Schiedam, den 28sten October 1893.
De burgemeester voornoemd,
VAN DIJK VAN MATENESSE.
Schiedam, 28 October 1893.
Er komen stemmen uit Spanje, die noorlog",
en nogmaals soorlog" roepen. Spanje heeft
het te kwaad met de Mooren van Marokko, de
streek aan de overzijde van de Middellandsche
zee. Dat is meer gebeurd, en enkele Spaan-
sche generaals hebben in Afrika gelegenheid
gehad hun talenten te toonen. De beweging,
die voor eenigen tijd ontstaan is, had haar
oorsprong in Christenhaat, die door de dweep
zieke geestelijkheid onophoudelijk wordt aan
gevuurd; nu kan dweepzucht overal tot gevaar
lijke uitersten leidenals ze bij den Mahome-
daan wordt opgewekt, mag men wel tien
dubbel op zijn hoede zjjn. 't Is niet de schuld
van den sultan van Marokkodeze hoogwaar-
digheidsbekleeder is vrij wel machteloos; er
is van zijnentwege met de Spanjaarden onder
handeld; maar zijn getrouwe onderdanen
geven om die onderhandelingen niets; zjj
willen den heiligen strijd" tegen de Chris
tenen, en men kan niet anders zeggen, of
de Spanjaarden hebben den handschoen wak
ker opgenomen. Er worden groote toebereid
selen gemaaktgeweren worden bij duizenden
aangekochtgeschut vervoerd, de manschap
ijverig geoefend, en wat een bijzonderheid
mag heeten, er bieden zich tal van lieden
aan om de legermacht te versterken en de
expeditie mede te maken. Zelfs zijn er ge
vangenen, die om de gunst hebben gevraagd
de Mooren te helpen bevechten, en men heeft
het verzoek van velen toegestaan, die bis
een strafbataljon te Melilla zijn geplaatst.
£1.85.
- 2.50.
- 0.10.
B IJ KB A BOTH BST KA AT, ES 2 7.
Advertentieprijs: van 110 ]gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
/elk een opwinding in het anders zoo
kalme Spanje! Nu beweert men, dat de re
geering niet wel anders durft, dan den stroom
in oorlogzuchtige bedding te leiden, doch dat
zrj overigens met de expeditie niet zoo bijster
veel opheeft.
Ja, als ze zoo gelukkig kon zijn, bij het
welslagen der expeditie Marokko bij Spanje
te annexeeren, dan zou het wat anders zijn;
zelfs zou ze tevreden wezen, als ze tegenover
Marokko een positie kon innemen als Frank
rijk tegenover Tunis, n.l. de rol van bescherm
heer te vervullenmaar zij weet zeer goed,
dat de mogendheden, die met de landen aan
de Middellandsche zee in betrekking staan,
haar dit niet niet zouden toestaan.
Marokko is ook al een van die landen, wier
onafhankelijk bestaan door de jaloerschheid
van anderen wordt gewaarborgd. De Spaan-
sche regeering is met alle omstandigheden
volkomen bekend. Een overwinning op de
Mooren, die zich zeer zeker niet zonder slag
of stoot zullen overgeven, moge dus wat
wapenroem opleveren: definitievevoordeelen
zij a er voor Spanje niet uit te behalen.
Doch de Spaansche troon behoort niet onder
die, welke het hechtst staan, en de regeering
weet dat als zij niet voorging aan de opge
wondenheid, die thans in Spanje heerscht,
voldoening te geven, het bestaan van den
tegenwoordigen regeeringsvorm ernstig be
dreigd zou kunnen worden.
Onze lezers hebben voorzeker kennis ge
nomen van de proeven, die te Parijs genomen
zjjn met de physieke krachten van de Rus
sische officieren, 't Is thans weder uit. De
Russen zijn zoo, rechtstreeks uit de opera,
naar het station vertrokken. Te Toulon wordt
aan boord van het admiraalsschiphetlaatste
glas gewisseld en dan kiest het eskader weder
zee, met een bemanning, welke, vooral wat
de hoogere rangen betreft, zich zeker gelukkig
zal voelen, als ze de frissche zeelucht weer om
het hoofd voelt waaien. Waren deFransche
bladen gedurende de feestdagen gevuld en over-
vuld met verslagen over de Russen en het ont
haal, dat men dezen bereidde: toen deDuitsche
keizer de nagedachtenis van den dapperen
Mac-Mahon huldigde door een lijkkrans op
de baar te laten neerleggen, toen werd de
hooggestemde toon der bladen gewjjzigd.
Met de wellevendheid, aan de Franschen eigen,
gevoelden ze, dat hier een nobele daad werd
verricht; maar aan den anderen kant wekte
diezelfde daad wrevel op't waren ook zulke
zonderlinge dagen, die men doorleefde. Rus
sische vriendschap te verheerlijken, hetgeen
in weerwil van alle vredeshetuigingen toch
eigenlijk als een waarschuwing aanDuitsch-
lands adres moest gelden, en tegelijkertijd
den keizer van Duitschland te prijzen, dat
was hard voor het vleesch. De Temps was het
meest beleefd, en prees 's keizers daad als een
akte van hooge wellevendheid. Maar het blad
De negentiende Eeuw dacht er anders over. Dit
blad betreurde het, dat de keizer dezen stap ge
daan had. Tusschen onze buren aan gene zijde
van de Vogeezen en ons, aldus oreert het blad,
bestaat geene gemeenschap van gevoelens, noch
in droefheid, noch in vreugde. Alleen be
leefdheden op grond van kanselarij-proto
collen komen te pas en de regeeringen kun
nen zich niet vleien, dat een buitengewone
handeling, hoe goed ook de bedoeling daar
van zij, de verhouding tusschen de twee vol
ken hartelijker kan maken. Het zenden van
den krans was door niets gemotiveerd, noch
door de herinnering aan 4870, noch door
het presidentschap van Mac-Mahon, gedurende
hetwelk de verhouding tusschen Frankrijk
en Duitschland erg gespannen was en een
tweede oorlog op het punt was uit te breken.
De Fransche regeering had de beleefdheid
niet kunnen afwijzen, maar de Franschen,
die in de laatste dagen zulke groote bewijzen
van wijsheid hebben gegeven, zullen ook tegen
over dezen krans hun correcte houding niet
verloochenen.
Gelukkig, de tijd doet wonderen. Het
Duitsche Rrjksland, waarvan het verlies nog
altijd den Franschen een doorn in het oog
is, dat land schijnt meer en meer te ver-
duitschen. Het getal Duitscbers neemt gaande
weg toe, dat der Franschen af; de tijd is
niet zoo heel ver meer af, dat het treurende
Elzas-Lotharingen tot het gebied der legende
zal gaan behooren.
Een standbeeld voor Jan de Witt! Zoowaar,
liet was deze week te lezen, en een stand
beeld op een zoo onzijdige en tevens zoo
verheven plaats, dat de meest vinnige tegen
stander van het beleid van dezen grooten
«taatsman er geen aanstoot aan kan nemen.
Het is een levensverzekering-maatschappij,
die door de plaatsing van een meer dan
levensgroot beeld in den gevel van haar pand
te Amsterdam, den vader der levensverzeke
ring wil huldigen. Maar meer dan een groot
wiskunstenaar was deze Nederlandsche bur
gerzoon. Als '„enmaa! het bewuste beeld de
eereplaats zal hebben ingenomen, welke men
er voor heeft bestemd, dan moge de Neder
lander dezer dagen zich herinneren, dat daar
staat de beeltenis van den man, die de
grootste minister van buitenlandsche zaken is
geweest, welke Nederland ooit heeft bezeten
die Europa wist te doen luisteren naar de stem
van de Zeven Provinciën en die het zwaarte
punt der Europeesche quaestiën verplaatste,
werwaarts en wanneer hij wildede beel
tenis van een man, die als minister van marine
zijn weerga niet had; die zelf het dieplood
in handen nam en 's lands vloot in zee bracht,
als ervaren zeelieden meenden, dat de heer-
schende wind het uitloopen ten eenenmale
zou beletten; de beeltenis van een man, die
een ongeëvenaard minister van financiën bleek
te zijn, en die een conversie der staatsschuld
tot stand wibt te brengen, welke da las
ten aanmerkelijk verminderdedie den stouten
droom koesterde en met cijfers aantoonde,
dat deze droom werkelijkheid kon worden, dat
Nederland van zijn schuldenlast kon bevrijd
worden; de beeltenis van den man ein
delijk, die, als minister van binnenlandsche
zaken, met een ongekende energie en een ver
bazende werkzaamheid 's lands aangelegen
heden gedurende negentien jaar leidde en
bestuurde.
j>Gaafc het u niet als m\j, gaat u het hart
niet open, verwarmt u niet een gloed van
fierheid weer de borst, omdat gij Nederlan
der geboren zijt, als gij terugblikt op dat tijd
perk, op die prachtige zeventiende eeuw, die
onder Maurits begint, met Willem III eindigt,
en die Frederik Hendrik in haar middenvak
ziet?" Aldus mevrouw Bosboom-Toussaintin
haar sHuis Honsela&rsdijk". Wel noemt ze
in deze ontboezeming den naam van Jan de
Witt niet, maar dat ze aan hem dacht, wordt
zekerheid, als ze eenige regelen verder spreekt
van »het tweelinggesternte der De Witten,
hetwelk blinkt ais een prachtig luchtver
schijnsel, dat alles overschittert 1"
Welk een gelukkige gedachte heeft die
levensverzekering-maatschappij te Amsterdam
gehad
SCHIEDAM28 October 1893.
Met machtiging van de Koningin-Regentes,
Beschermvrouw van de vereeniging Trouw
aan Koning en Vaderland", wordt dezer dagen
in geheel Nederland eene collecte gehouden
voor het fonds dat die vereeniging wil vormen
ter ondersteuning van behoeftigen, gerechtigd
tot het dragen van het Metalen Kruis of de
Citadel-medaille.
Dinsdag 31 dezer zal deze collecte alhier
gehouden worden.
Wij bevelen die collecte met warmte bjj
onze lezers aan. De mannen, wien het
geldt, hebben in 1830 en 1831, op de roepstem
des Konings, hun leven beschikbaar gesteld
voor het vaderland. Bjj alle gelegenheden, die
zich daartoe leenden, werden als brave helden
toegejuicht, maar inmiddels liet men de armen
onder hen gebrek lijden. Eindelijk hebben
eenige wakkere mannen begrepen, dat dit
niet langer mocht voortduren en zjj sloegen
de handen aan het werk, om dien armen
een draaglijk lot te bereiden in het laatst
hunner dagen. Hun roepstem vond weerklank
bij H. M. de Koningin-Regentes, bij de regee
ring, bij de Staten-Generaal, bij de natie;
vele bijdragen werden ontvangen, maar nog
altijd te weinig om meer te doen dan den
armsten onder de armen eene kleine onder-
Daarom komt het bestuur der vereeniging
tot allen in den lande, wier hart warm klopt
voor Vaderland en Koning, en van medelijden
