Mm ei toimiii tepi pita
A°. 1894.
Zondag 18 en Maandag 19 Maart.
INI0. d491.
Eerste Blad.
Kennisgeving.
Achtenveertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Inenting tegen pokhen.
Biiinenlandsclie Berichten.
UIT Cr E VËrTj. ODÉ.
COURANT.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke norainers
t 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
Cf «IK AC: BOtEBSTRAlT,® 27.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Couiant. f 1.10.
Iedere gewone regel meer. - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
«■jl Ti ■«iiibmi rcMfcawarsrzvJ't t
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
gezier, de mededeeling van de afdeeling
Schiedam en omstreken van de maatschappij
tot bevordering der geneeskunstdat zij
met, het oog op het vooi komen der POK-
2ZEN in enkele gemeenten van ons land,
voorloopig wekelijks gelegenheid zal geven
tot inenting met animale vaccine,
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat tot nader aankondiging, in den Doelen
alhier, iederen Woensdagmiddag van 2 tot
21/» uur tegen betalingen van 2'/s tot 3 uur
kosteloos gelegenheid zal bestaan tot
rnet animale vaccine.
Schiedam, den 17n Maart 1S94
Burgemeester en wethouders van Schiedam,
VAN DDK VAN MATENESSE.
Be secretaris
VERNÈDE.
Schiedam, 17 Maart 1894.
De keizer van Duitschland kan tevreden
zijn. Het handelstraetaat met Rusland is bij
derde lezing, dus definitief aangenomen.
Bij de beraadslagingen heeft het aan
scherpe uitvallen niet ontbroken; men kan
zeggen, dat die scherpte steeds is toege
nomen en haar toppunt heeft bereikt
op den laatsten dag der beraadslagingen.
Trouwens, het was niet te doen om de
voorstanders van het tractaat nog door ar-
gumeuten te overtuigen, de aanneming er
van was zeker; men scheen van de zijde der
tegenstanders slechts behoefte te hebben om
aan zijn grieven tegenover het gehate trac
taat nog eens duchtig lucht te geven. Door
.een der ministers was het tractaat genoemd
een historische mijlpaal; welnu, een der hef
tigste conservatieven maakte van dit beeld
gebruik, en noemde dit monument een graf
steen, op welks voorzijde men deze woorden
kan beitelen »hier ligt de Duitsehe land
bouw begraven", en op welks achterzijde
men binnen korten tijd zal kunnen plaatsen
»de Duitsehe nijverheid volgt hem na". En
een andere afgevaardigde zegt»dit tractaat
is een nieuw JenaJena, dat beteekent
Pruisens grootste vernedering door Napoleon,
dit beteekent de verdrijving van de koninklijke
familie uit Berlijn naar Koningsbergen.
Wij zouden zulke uitingen gepeperd noe
men; doch ze waren te verwachten, den
tegenstand in aanmerking genomen, dien het
tr.ictaat, reeds toen de Russische afgevaar
digden met de Duitsehe er over begonnen
te onderhandelen, heeft opgewekt.
Tusschen den rijkskanselier en graaf Her-
bert van Bismarck werd ook nog een woor
denstrijd gevoerd, die vrij vinnig was, en ten
slotte volgde de stemming, die door het nijvere
Duitschland met de grootste ingenomenheid
wordt begroet, door de groote grondbezitters
innig wordt verfoeid. Hoe meer tractaten van
dezen aard tusschen de verschillende be
schaafde staten, hoe meer tevredenheid er
zal zijn. Getuige de ontzaglijke nadeeien, die
in Duitschland geleden zijn gedurende den
rampzaligen tarievenoorlog. De keizer van
Duitschland, die zich deze week zelf bij den
minister van financiën Miquel te gast had
genoodigd, heeft bij die gelegenheid zijn innige
tevredenheid uitgedrukt over den loop der
zaken, en bij een militairen maaltijd een
dronk gewijd aan zijn goeden vriend, den
czaar. Een gunstig voorteeken voor het behoud
van den vrede.
De nieuwe Engelsche minister, lordRose-
berry, heeft in een der zittingen van het
Engelsche Lagerhuis reeds een kleine neder
laag geleden. Wat was de zaak Na de
opening van het Parlement, met de gebrui
kelijke troonrede namens de koningin, zou
het Iluis met een adres antwoorden.
De heer Labouchère, een radicaal afge
vaardigde, maakte van deze gelegenheid ge
bruik om zijn afkeer tegen het Hoogerhuis
te luchten, en vond goed dien afkeer te be
lichamen in een amendement, waarbij aan
Hare Majesteit de Koningin eerbiedig zou
worden verzocht, dat aan genoemd huis het
recht zou worden ontnomen, om de wetten,
door het Lagerhuis aangenomen, te verwer
pen. Nu is de heer Labouchère een fel tegen
stander van het Hoogerhuis. Kon hij zijn zin
krijgen, het Huis der lords zou uit Engelands
staatsleven verdwijnen. De heer Labouchère
weet echter evengoed als ieder Engelschman,
dat bestaande gebruiken en instellingen een
taai leven hebben. Misschien heeft hij niet
eens gedacht aan de aanneming daarvan, is
het hem slechts te doen geweest zijn tegen
zin tegen de lords eens helder in liet licht
te plaatsen. Genoeg, hij heeft gewonnenmet
een meerderheid van twee stemmen is be
sloten genoemd voorstel in het adres van
antwoord op te nernen. Verbazing en meer
dan verbazing; ook verontwaardiging in de
vergadering! Was dan de ministerieele partij
in de vergadering zoo zwak, of was ze on
verschillig en telde ze afwezigen De zonde
bok was bij deze gelegenheid de heer Ellis, een
der afgevaardigden. Ook alweer naar Engelsch
gebruik is deze heer belast met het opzoeken,
opzweepeu, bij elkander halen, hoe zullen
we het noemen? van de leden van het Iluis,
als er belangrijke stemmingen aan de orde zijn.
Inderdaad, een interessant baantje. Maar
de lieer Ellis, aan wien het nog niet lang
geleden werd opgedragen, schijnt in de
praktijk, die de zaak eiseht, nog niet goed
te huis; ten minste men heeft hem traagheid
verweten, totdat men eindelijk, kalmer ge
worden, tot de overweging kwam, dat de
stemmen van tachtig lersehe leden, die het
ministerie van den ouden Gladstone steun
den, thans aan het voorstel-Labouchère ten
goede waren gekomen. En dat kon zoo heel
vreemd niet genoemd worden. Gladstone, de
man van Home Rule, van zelfregeering voor
Ierland, was heengegaan. Hoe zou Rosebery,
zijn opvolger, er over denken? Zoo werd bij
diens optreden belangstellend gevraagd, en de
heer Rosebery heeft de nieuwsgierigen spoe
dig gezegd, wat ze weten wilden, en de Ieren
teleurgesteld. Ja, bet bleek wel, dat hij zelf
regeering voor Ierland wilde, maar zeker niet
in den zin, welken Gladstone daaraan gaf.
Vooral werd de verontwaardiging der Ieren
opgewekt door de uitdrukking van Rosebery,
dat Home Rule dan eerst aan Ierland zou
kunnen worden toegestaan, als Engeland, het
voornaamste van de drie koninkrijken, welke
Groat-Brittannië vormen, van de billijkheid
van dien maatregel was overtuigd. Natuurlijk
was dit een koudwaterbad voor die Iersche
parlenmntsleden, die zich reeds zoo nabij hun
doel hadden gewaand. Ze wreekten zich dus,
door voor LaLouehères voorstel te stemmen.
Intusschen is de zaak in zooverre geschikt,
dat een nieuw adres van antwoord op de
troonrede is vastgesteld.
In de wetgeving op het onderwijs verschilt
Engeland zeer veel met die van andere
landen. De plaatselijke schoolraden, commis
sion van toezicht, zouden we zeggen, hebben
daar een geheel ander karakter. Ze kunnen
leerplicht voorschrijver en ze kunnen
nog meer. Dit bleek uit het verhandelde in
een zitting van dien raad, door de N. B- Ct.
in een telegram medegedeeld. Daar lezen wij
»De schoolraad van Londen heeft wederom
een lange zitting gehouden, waarin gehandeld
is over het godsdienstonderwijs op de open
bare lagere scholen. Ondanks het verzet van
de minderheid in den raad, besloot de meer
derheid een circulaire tot de onderwijzers
te richten, waarin zij er op gewezen worden,
dat het schoolbestuur geen ander godsdienstig
onderwijs verlangt dan een zoodanig als
noodig is tot het inprenten van de Christelijk!
geloofsbeginselen volgens de Anglicaansche
opvattingen. Het bijbelsch onderwijs moet
aan de kinderen leeren, dat de mensch een
verantwoordelijkheid heeft, bepaalde ver
plichtingen tegenover God en tegenover den
medemensch £h zich zeiven. Voorts belmoren
de onderwijzers de leer der Drieöenheid te
verkondigen, iets waarmede dus onvereenig-
baar is de leer, dat Jezus een gewoon mensch
zou zijn geweest.
Mochten de onderwijzers deze dingen niet
met volle oprechtheid aan hun leerlingen
kunnen inprenten, dan zal het schoolbestuur,
zonder hen te ontslaan, aan andere onder-
V
wijzers het godsdienstig onderwijs opdragen.
De liberale minderheid in den schoolraad
besloot terstond de wederintrekking dezer
circulaire voor te stellen. Of dit besluit
bij de veelheid der meeningen op godsdienstig
gebied, die ook in Engeland aangetroffen, bjj
tal van ouders een gunstig onthaal zal vinden,
is aan redelijken twijfel onderhevig.
SCHIEDAM, 17 Maart 1894.
Met belangstelling brachten we gisteravond
een bezoek aan de jaarlijksche tentoonstelling
van teekeningen van de leerlingen der bur
geravondschool hier ter stede en we kunnen
gerust zegnen dat die belangstelling alle recht
van bestaan had. In goede orde was het werk,
bestaande uit bouwkundige en vrije-hand-
teekeningen aan den wand opgehangen, ter
wijl ook een deel op de tafels was uitge
spreid, Het ontging onze aandacht niet dat
er veel zorg, zoo wei aan het schetsen als aa«
het opwerken is besteed, terwijl de opvolging
in het werk der verschillende klassen ons
den indruk gaf dat op een geleidelijke ver
grooting der moeilijkheden liet oog gehouden
werd.
De bouwkundige teekeningen maakten op
ons een beteren indruk dan die van verleden
jaar. Er was over het algemeen meer zorg
besteed aan de wijze \an uitvoering. Door
sommige der meer gevorderden waren eenige
constructie-deden, nadat zij ze eerst in tee-
kening hadden gebracht, daarna in hout uit
gevoerd, hetgeen natuurlijk het juiste begrip
van samenvoeging der samenstellende deelen
in de hand werkt. Op die wijze zal dit onder
wijs zeker een niet gering aandeel hebbea
bij de vorming van een goed teekenaar ea
een kuqdig werkman.
Ook bij de afdeeling handteekenen bleek
welke goede uitkomsten een geleidelijke op
volging der moeilijkheden ten gevolge heeft.
Van de eenvoudige en daarna meer samen
gestelde vlakke figuren overgaande op d«
draadmodellen (lichamen) komt men lang
zamerhand tot de eerste eenvoudige blok-
modellen, die zich in eene volgende klasse
tot groepen vereenigen en daardoor aanlei
ding geven tot het ontstaan van licht- ea
schaduwpartijen, die het relief aanmerkelijk
verhoogen.
Eindelijk de 4e klasse vinden we de teeke
ningen die, met kleur opgewerkt, behalve
dat zij juisten vorm en dus vaste hand van
den leerling vereischen, ook nog de moeilijk
heid van het kleurmengen met zich brengen.
En bij de hier aanwezige teekeningen zijn
de genoemde factoren aanwezig. Vooral een
bloemenvaas van gebakken aarde en versierd
met motieven uit het plantenrijk, alsmede
een drinkhoorn met metalen beslag waren
in strenge lijnen en harmoniserende kleuren
op het papier gebracht. Ook eenige be
hangselpatronen, in teere kleuren opgemerkt,
verdienen de aandacht. Deze teekeningen in
kleur, behoorende tot het gebied tier kunst
industrie, geven ons den indruk dat de leeiaar
belast met het geven van het onderwijs in
handteekenen, streeft naar een doel dat
dunkt ons voor onzen toekomstigen werk
man het, doel'" moet zijn waarop al zijn aan
dacht zal moeten gevestigd woi den. De kunst
toegepast op zijn nijvui heid zal hem vroeg of
laat in staat stellen zijn werk zicli te noen
onderscheiden van het alles ovemtroomende,