De aanstaanie Kamerverlmi.
A". 1894.
Donderdag 29
Maart
N°. 8497,
Eerste Blad.
-A.eliten veerti g- s t e Jaargang1.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: J~ ODÉ.
Biliten 1 andsche Berichten.
MB i
Abonnementsprijs, psr kwartaal
Franco per post, door het geheels Rijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0,10.
BVKEA U BOTERS7KAAT, B 3 7.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant. f 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
In een vorig nomraer hebben we getracht
aan te toonen, dat de aanstaande Kamer
verkiezing wordt belieerscht door de vraag
vo'oSftegen eenzoo uitgebreid
^kiesrecht als het laatste regee-
ringsontwerp (zonder amende
menten dus) geven wil. Het blijkt
meer en meer, dat het vraagpunt zoo bijna
algemeen wordt gesteld.
Wat moeten de liberalen op die vraag
antwoorden
Onzes inziens beilistvoor.
Of we daarom van meening zijn, dat vóór
een zoo uitgebreid kiesrecht alles te zeggen
is en er tégen niets
Geenszins. Bij welke goede zaak is dit het
geval Wij kennen er geen.
We gelooven eenvoudig dat de lichtzijden
de schaduwzijden verre overtreffen.
We zullen beproeven zonder hartstocht,
zonder partijdigheid het voor en tegen in 't
licht te stellen.
Dat uitbreiding van het kiesrecht ligt in
de lijn der vrijzinnige beginselen wordt door
niemand ontkend. De liberale partij heeft
boven aan haar program steeds geschreven
vrijheid, zelfstandigheid van den individu. En
om die vrijheid en zelfstandigheid te bevor
deren ontwikkeling van den individu ver
standelijk en zedelijk.
Dat ze in die richting bij heel wat tekort
komingen heel wat heeft uitgericht, zal
niemand kunnen betwisten.
En zou ze nu terugschrikken voor de nood
zakelijke gevolgen van hare leer en van de
uit die leer gesproten daden De vrijzinnige
partij heeft ontwikkeling, vrijheid en zelf
standigheid voor de menschen bevorderd
die menschen zijn meer ontwikkeld, vrijer
en zelfstandiger gewordenzij vragen nu
van voogdij ontheven te worden, de rechten
van een zelfstandig wezen te mogen uitoefe
nen, en de partij zou dit verzoek afwijzen
Onmogelijkhet ware een onvergeeflijke
inconsequentie, een nare kortzichtigheid en
enghartigheid.
Toegegeven, zal men zeggen, maar de
liberalen hebben ook altijd voor geleidelijke
hervorming gestreden. Waarom in eens zoo'n
groote sprong van 300.000 op 800.000 kiezers?
Om de eenvoudige reden, dat, gaat men
belangrijk minder ver dan de regeering, bjjv.
zoover als De Meljier of Van der Feltz. dat
dan een zeer groot aantal van hen, die het
kiesrecht vragen, zullen blijven uitgesloten.
De drang naar kiesrechtuitbreiding zetelt
hoofdzakelijk bij den stand der handwerks
lieden en deze verheugen zich helaas in de
-.grootere steden en vele plattelandsstreken
dikwijls niet in het gebruik van meer dan
éen vertrek.
Bij aanneming van een der genoemde amen
dementen zou een zeer groot aantal van onaf
hankelijke, zelfbewuste werklieden van het
kiesrecht verstoken blijven. De brandende
kwestie zou slechts ten deele en in de ver
schillende landstreken zeer ongelijkmatig zijn
opgelost. Het kiesrecht zou gekoppeld blijven
aan een kenteeken, dat verband houdt met
zekere weelde of gegoedheid en zoo het recht
vaardigheidsgevoel al heel slecht bevredigen.
De agitatie voor verdere uitbreiding zou haren
grond behouden en zoo een ernstige belem
mering blijven voor vruchtbaren wetgevenden
arbeid, waarnaar allen toch reikhalzend uit
zien.
Of we ons dan de illusie maken, dat die
500,000 nieuwe kiezers allen het kiesrecht
verlangen O neen, zeker niet. Nog de helft
niet, nog geen vierde misschien. Maar tien
duizenden verlangen het wèl, voelen 't als
een grievend onrecht dat 't hun onthouden
wordt. En dit is onzes inziens een voldoende
reden het dezen te geven. Practisch onmo
gelijk is het, ze te scheiden van de meer
onverschilligen, waarvoor zeer veel te zeggen
zou zijn. De eisch van een schriftelijke aan
vrage (door de regeering voorgesteld) kan in
dit opzicht echter goeden dienst bewijzen
de geheel onverschilligen worden er door
geweerd.
En geef den min of meer onverschilligen
het kiesrecht en hun onverschilligheid zal
gaandeweg verminderen. Ook in dit opzicht
i geldtvertrouwen wekt vertrouwen. Boven-
I dien zal elke partij gedwongen woiden de
onverschilligen uit hun slaap op te wekken,
ze wat kennis van de algemeene zaak bij te
brengen, den analphabeten de alleronontbeer-
lijkste der vaardigheden, lezen en schrijven,
te leeren. Zoo zal het kiesrecht middellijk
leven, belangstelling wekken, kennis kweeken.
Nog altijd zijn er velen, die het koppelen
van 't kiesrecht aan bezit verdedigen. De
bezittenden, de gegoeden hebben belang bij
den gang van zakenzij brengen de gelden
der gemeenschap op, zij belmoren er de be
schikking over te hebben. Die voorstelling
schijnt ons te eenenmale valsch door hare
eenzijdigheid. Hebben zij, die door handen
arbeid geheel in het onderhoud van zich
en de hunnen voorzien, dan geen belang bij
den gang van zaken Bedreigt storing in de
staatsmachinein den maatschappelijken
arbeid hen niet met vermindering of verlies
van verdiensten En dit staat hij hen, veel
meer nog dan bij de oeconomiscli sterkeren,
die een appeltje voor den dorst hebben, gelijk
met kommer en ellende voor zich en vrouw
en kinderen. En betalen zij in de accijnzen
geen betrekkelijk zeer aanzienlijk deel inde
gemeenschappelijke lasten? Moeten zij niet
gehoorzamen aan de wetten, bij wier vast
stelling ze niets te zeggen hebben Moeten
zij hun bloed niet geven voor het vaderland
Een bezwaar tegen de uitbreiding is zeker
hierin gelegen, dat het meerendeel der nieuwe
kiezers van de staatsinrichting en van de
maatschappelijke wetten zoo weinig weten.
Maar is dit met de tegenwoordige kiezers
zooveel beter? Iets ja, want onder dezenbe-
hooren bijna alle gediplomeerden enz., die
het percentage van bekwamen eenigszins op
voeren. Maar is het billijk en verstandig, vol
ledige bekendheid met de staatsinrichting en
de staathuishoudkunde te eischen van den
kiezer? Dan zou het kiesrecht tot eenige dui
zenden moeten ingekrompen worden, en ieder
voelt, dat dit niet gaat. Het is voor een kiezer
voldoende, dat hij gezond verstand genoeg
bezitte te kiezen, d. w. z. een persoon aan te
wijzen, die zijn vertrouwen geniet Dat zal
bij een zeer uitgebreid kiesrecht weinig anders
dan hjj een minder uitgebreid en weinig
anders dan thans. Wat veranderen zal is
ditalle kringen, alle lagen der bevolking
(met uitzondering dan van bedeelden, zwer
vers, analphabeten enz.) zullen invloed oefe
nen op de samenstelling der volksvertegen
woordiging de toestand, de behoeften, de
wenschen van allen zullen daar beter bekend
worden en gelijkmatiger behartiging vinden
de vertegenwoordiging zal in werkelijkheid
wortelen in het gansche volk en daardoor
meer vertrouwen genieten en verdienen.
De invloed der leiders zal bij uitbreiding
nog zooveel grooter worden, nkalot, bef en
borrel" zullen ons regeeien Is dit nu op de
keper beschouwd wel meer dan een boeman
Zullen deze invloeden bij de nieuwe kiezers
zooveel sterker zijn dan bij de tegenwoordige
Is de onafhankelijkheid van karakter, de
matigheid dan bij dezen zooveel grooter dan
bij genen En al meent men daarop ook
ja te moeten antwoorden, is dan nog wat
bewezen Mag men zich blind turen op die
minder gewenschte invloeden Dat ware een
groote eenzijdigheid: gelukkig zijn er ook
goede invloeden werkzaam onder de tegen
woordige kiezers, en zij krijgen immers bij
uitbreiding evenzeer een ruimer arbeidsveld
als de slechte.
Maar de invloeden die nu alleen in de
kringen der nieuwe kiezers werkzaam zijn,
zij ook zullen zich Voortaan doen gevoelen in
de samenstelling der vertegenwoordiging.
Zeer juist en zeer gelukkig, is ons antwoord.
Onder die invloeden zijn waarlijk ook goede
en slechte. Ten aanzien van de goede is
natuurlijk geen verschil van gevoelen. Maar
wat de slechte betreft, de revolutionnaire
propaganda, de hervormers door wettige en
onwettige middelen Welnu dezen kan men
niet beter in de hand werken dan door de
weigering, het kiesrecht te brengen in de
kringen waar zij haat en bitterheid trachten
te zaaien. Die ontevreden is en geen wettig
middel heeft om zich te uiten, is geïïeigd tot
onwettige de toevlucht te nemengeen krach
tiger bondgenoot voor de sociaal-democraten
dan de verstokte conservatief. Geen betere
veiligheiilsklep voor misnoegen en ontevreden
heid dan het stembiljet. Denk aan de gisting
van het jaar 1848, aan de kloeke, verstan
dige houding van koning Willem II, die aan
den volkswensch naar grooteren invloed ge
hoor gaf; aan de rust, de welvaart, de vrucht
bare wetgevende periode, die op zijn wijze
daad volgden, en ge denkt onwillekeurig aan
Koningin Emma, aan haar raadgevers en de
Kamerontbinding en ge weet wat ge te
doen hebt.
F| A3 E B IJ K.
De regeering zal, naar men verneemt, twin
tig burgemeesters ontslag geven, omdat zij
hebben deelgenomen aan feestmalen op den
48n Maart, den gedenkdag der Commune.
De minister van openbare werken heeft
zijn plan omtrent den stadsspoorweg te Parijs
gereed, of, gelijk het beter heet, het net
der stadsspoorwegen. Het plan is die onder
den grond te doen aanleggen, daar hij Parijs
niet verminken wil. Hij raamt de kosten op
100 millioen.
Men beweert dat van verschillende zijden
pogingen worden aangewend om het ver-
banningsbesluit tegen den hertog van Aumale
te doen herroepen, terwij! te gelijker tijd
getracht wordt, den graaf van Parijs over
te halen, zijn rol van pretendent die nu
toch nog slechts voor de leuze wordt vol
gehouden op te geven.
Te Marseille is Zondag met groote plech-
tigheid het feest geopend, ter eere der in
1870 gevallen soldaten uit het departement
Bouches-du-Rhóne. Een feestrede werd uit
gesproken door den bisschop.
Men seh'gnt nu overtuigd dat Pauwels
dezelfde persoon is als Rabardy. Behalve uit
de volkomen overeenkomst in het schrift der
brieven, door Pauwels geschreven, met dat
van het briefje waardoor Rabardy den commis
saris van politie Dresch in den va! poogde te
lokken, wordt de identiteit dezer twee perso
nen ook opgemaakt uit de omstandigheid dat
Pauwels en Rabardy denzelfden tand misten.
Daarentegen wordt door niets bewezen dat
Ortiz de hand gehad heeft in den aanslag der
Rue des Bons-Enfants. Het eenige resultaat
van de instructie tegen Ortiz zal dus geweest
zijn: het uitstellen van Henry's terechtstelling,
fl II I T S L A S D.
Keizer "Wilhelm is voornemens, wanneer
het weder gunstig blijft, een paar weken te
Abazzia te blijven en eerst in de helft dei-
volgende maand naar Berlijn terug te keeren.