De aanstaanie Kamerverlmi. A". 1894. Donderdag 29 Maart N°. 8497, Eerste Blad. -A.eliten veerti g- s t e Jaargang1. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag, UITGEVER: J~ ODÉ. Biliten 1 andsche Berichten. MB i Abonnementsprijs, psr kwartaal Franco per post, door het geheels Rijk Afzonderlijke nommers f 1.85. - 2.50. - 0,10. BVKEA U BOTERS7KAAT, B 3 7. Advertentieprijs: van 110 gewone regels met inbegrip van eene Courant. f 1.10. Iedere gewone regel meer- 0.10. Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend. In een vorig nomraer hebben we getracht aan te toonen, dat de aanstaande Kamer verkiezing wordt belieerscht door de vraag vo'oSftegen eenzoo uitgebreid ^kiesrecht als het laatste regee- ringsontwerp (zonder amende menten dus) geven wil. Het blijkt meer en meer, dat het vraagpunt zoo bijna algemeen wordt gesteld. Wat moeten de liberalen op die vraag antwoorden Onzes inziens beilistvoor. Of we daarom van meening zijn, dat vóór een zoo uitgebreid kiesrecht alles te zeggen is en er tégen niets Geenszins. Bij welke goede zaak is dit het geval Wij kennen er geen. We gelooven eenvoudig dat de lichtzijden de schaduwzijden verre overtreffen. We zullen beproeven zonder hartstocht, zonder partijdigheid het voor en tegen in 't licht te stellen. Dat uitbreiding van het kiesrecht ligt in de lijn der vrijzinnige beginselen wordt door niemand ontkend. De liberale partij heeft boven aan haar program steeds geschreven vrijheid, zelfstandigheid van den individu. En om die vrijheid en zelfstandigheid te bevor deren ontwikkeling van den individu ver standelijk en zedelijk. Dat ze in die richting bij heel wat tekort komingen heel wat heeft uitgericht, zal niemand kunnen betwisten. En zou ze nu terugschrikken voor de nood zakelijke gevolgen van hare leer en van de uit die leer gesproten daden De vrijzinnige partij heeft ontwikkeling, vrijheid en zelf standigheid voor de menschen bevorderd die menschen zijn meer ontwikkeld, vrijer en zelfstandiger gewordenzij vragen nu van voogdij ontheven te worden, de rechten van een zelfstandig wezen te mogen uitoefe nen, en de partij zou dit verzoek afwijzen Onmogelijkhet ware een onvergeeflijke inconsequentie, een nare kortzichtigheid en enghartigheid. Toegegeven, zal men zeggen, maar de liberalen hebben ook altijd voor geleidelijke hervorming gestreden. Waarom in eens zoo'n groote sprong van 300.000 op 800.000 kiezers? Om de eenvoudige reden, dat, gaat men belangrijk minder ver dan de regeering, bjjv. zoover als De Meljier of Van der Feltz. dat dan een zeer groot aantal van hen, die het kiesrecht vragen, zullen blijven uitgesloten. De drang naar kiesrechtuitbreiding zetelt hoofdzakelijk bij den stand der handwerks lieden en deze verheugen zich helaas in de -.grootere steden en vele plattelandsstreken dikwijls niet in het gebruik van meer dan éen vertrek. Bij aanneming van een der genoemde amen dementen zou een zeer groot aantal van onaf hankelijke, zelfbewuste werklieden van het kiesrecht verstoken blijven. De brandende kwestie zou slechts ten deele en in de ver schillende landstreken zeer ongelijkmatig zijn opgelost. Het kiesrecht zou gekoppeld blijven aan een kenteeken, dat verband houdt met zekere weelde of gegoedheid en zoo het recht vaardigheidsgevoel al heel slecht bevredigen. De agitatie voor verdere uitbreiding zou haren grond behouden en zoo een ernstige belem mering blijven voor vruchtbaren wetgevenden arbeid, waarnaar allen toch reikhalzend uit zien. Of we ons dan de illusie maken, dat die 500,000 nieuwe kiezers allen het kiesrecht verlangen O neen, zeker niet. Nog de helft niet, nog geen vierde misschien. Maar tien duizenden verlangen het wèl, voelen 't als een grievend onrecht dat 't hun onthouden wordt. En dit is onzes inziens een voldoende reden het dezen te geven. Practisch onmo gelijk is het, ze te scheiden van de meer onverschilligen, waarvoor zeer veel te zeggen zou zijn. De eisch van een schriftelijke aan vrage (door de regeering voorgesteld) kan in dit opzicht echter goeden dienst bewijzen de geheel onverschilligen worden er door geweerd. En geef den min of meer onverschilligen het kiesrecht en hun onverschilligheid zal gaandeweg verminderen. Ook in dit opzicht i geldtvertrouwen wekt vertrouwen. Boven- I dien zal elke partij gedwongen woiden de onverschilligen uit hun slaap op te wekken, ze wat kennis van de algemeene zaak bij te brengen, den analphabeten de alleronontbeer- lijkste der vaardigheden, lezen en schrijven, te leeren. Zoo zal het kiesrecht middellijk leven, belangstelling wekken, kennis kweeken. Nog altijd zijn er velen, die het koppelen van 't kiesrecht aan bezit verdedigen. De bezittenden, de gegoeden hebben belang bij den gang van zakenzij brengen de gelden der gemeenschap op, zij belmoren er de be schikking over te hebben. Die voorstelling schijnt ons te eenenmale valsch door hare eenzijdigheid. Hebben zij, die door handen arbeid geheel in het onderhoud van zich en de hunnen voorzien, dan geen belang bij den gang van zaken Bedreigt storing in de staatsmachinein den maatschappelijken arbeid hen niet met vermindering of verlies van verdiensten En dit staat hij hen, veel meer nog dan bij de oeconomiscli sterkeren, die een appeltje voor den dorst hebben, gelijk met kommer en ellende voor zich en vrouw en kinderen. En betalen zij in de accijnzen geen betrekkelijk zeer aanzienlijk deel inde gemeenschappelijke lasten? Moeten zij niet gehoorzamen aan de wetten, bij wier vast stelling ze niets te zeggen hebben Moeten zij hun bloed niet geven voor het vaderland Een bezwaar tegen de uitbreiding is zeker hierin gelegen, dat het meerendeel der nieuwe kiezers van de staatsinrichting en van de maatschappelijke wetten zoo weinig weten. Maar is dit met de tegenwoordige kiezers zooveel beter? Iets ja, want onder dezenbe- hooren bijna alle gediplomeerden enz., die het percentage van bekwamen eenigszins op voeren. Maar is het billijk en verstandig, vol ledige bekendheid met de staatsinrichting en de staathuishoudkunde te eischen van den kiezer? Dan zou het kiesrecht tot eenige dui zenden moeten ingekrompen worden, en ieder voelt, dat dit niet gaat. Het is voor een kiezer voldoende, dat hij gezond verstand genoeg bezitte te kiezen, d. w. z. een persoon aan te wijzen, die zijn vertrouwen geniet Dat zal bij een zeer uitgebreid kiesrecht weinig anders dan hjj een minder uitgebreid en weinig anders dan thans. Wat veranderen zal is ditalle kringen, alle lagen der bevolking (met uitzondering dan van bedeelden, zwer vers, analphabeten enz.) zullen invloed oefe nen op de samenstelling der volksvertegen woordiging de toestand, de behoeften, de wenschen van allen zullen daar beter bekend worden en gelijkmatiger behartiging vinden de vertegenwoordiging zal in werkelijkheid wortelen in het gansche volk en daardoor meer vertrouwen genieten en verdienen. De invloed der leiders zal bij uitbreiding nog zooveel grooter worden, nkalot, bef en borrel" zullen ons regeeien Is dit nu op de keper beschouwd wel meer dan een boeman Zullen deze invloeden bij de nieuwe kiezers zooveel sterker zijn dan bij de tegenwoordige Is de onafhankelijkheid van karakter, de matigheid dan bij dezen zooveel grooter dan bij genen En al meent men daarop ook ja te moeten antwoorden, is dan nog wat bewezen Mag men zich blind turen op die minder gewenschte invloeden Dat ware een groote eenzijdigheid: gelukkig zijn er ook goede invloeden werkzaam onder de tegen woordige kiezers, en zij krijgen immers bij uitbreiding evenzeer een ruimer arbeidsveld als de slechte. Maar de invloeden die nu alleen in de kringen der nieuwe kiezers werkzaam zijn, zij ook zullen zich Voortaan doen gevoelen in de samenstelling der vertegenwoordiging. Zeer juist en zeer gelukkig, is ons antwoord. Onder die invloeden zijn waarlijk ook goede en slechte. Ten aanzien van de goede is natuurlijk geen verschil van gevoelen. Maar wat de slechte betreft, de revolutionnaire propaganda, de hervormers door wettige en onwettige middelen Welnu dezen kan men niet beter in de hand werken dan door de weigering, het kiesrecht te brengen in de kringen waar zij haat en bitterheid trachten te zaaien. Die ontevreden is en geen wettig middel heeft om zich te uiten, is geïïeigd tot onwettige de toevlucht te nemengeen krach tiger bondgenoot voor de sociaal-democraten dan de verstokte conservatief. Geen betere veiligheiilsklep voor misnoegen en ontevreden heid dan het stembiljet. Denk aan de gisting van het jaar 1848, aan de kloeke, verstan dige houding van koning Willem II, die aan den volkswensch naar grooteren invloed ge hoor gaf; aan de rust, de welvaart, de vrucht bare wetgevende periode, die op zijn wijze daad volgden, en ge denkt onwillekeurig aan Koningin Emma, aan haar raadgevers en de Kamerontbinding en ge weet wat ge te doen hebt. F| A3 E B IJ K. De regeering zal, naar men verneemt, twin tig burgemeesters ontslag geven, omdat zij hebben deelgenomen aan feestmalen op den 48n Maart, den gedenkdag der Commune. De minister van openbare werken heeft zijn plan omtrent den stadsspoorweg te Parijs gereed, of, gelijk het beter heet, het net der stadsspoorwegen. Het plan is die onder den grond te doen aanleggen, daar hij Parijs niet verminken wil. Hij raamt de kosten op 100 millioen. Men beweert dat van verschillende zijden pogingen worden aangewend om het ver- banningsbesluit tegen den hertog van Aumale te doen herroepen, terwij! te gelijker tijd getracht wordt, den graaf van Parijs over te halen, zijn rol van pretendent die nu toch nog slechts voor de leuze wordt vol gehouden op te geven. Te Marseille is Zondag met groote plech- tigheid het feest geopend, ter eere der in 1870 gevallen soldaten uit het departement Bouches-du-Rhóne. Een feestrede werd uit gesproken door den bisschop. Men seh'gnt nu overtuigd dat Pauwels dezelfde persoon is als Rabardy. Behalve uit de volkomen overeenkomst in het schrift der brieven, door Pauwels geschreven, met dat van het briefje waardoor Rabardy den commis saris van politie Dresch in den va! poogde te lokken, wordt de identiteit dezer twee perso nen ook opgemaakt uit de omstandigheid dat Pauwels en Rabardy denzelfden tand misten. Daarentegen wordt door niets bewezen dat Ortiz de hand gehad heeft in den aanslag der Rue des Bons-Enfants. Het eenige resultaat van de instructie tegen Ortiz zal dus geweest zijn: het uitstellen van Henry's terechtstelling, fl II I T S L A S D. Keizer "Wilhelm is voornemens, wanneer het weder gunstig blijft, een paar weken te Abazzia te blijven en eerst in de helft dei- volgende maand naar Berlijn terug te keeren.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1894 | | pagina 1