A". 1894.
Zondag 1 en Maandag 2
April
N°. 6500
Eerste Blad.
Verschijnt dagelijks, uityezonderd Dinsdag,
U IT ft EVER -T ODÉ.
Binnenlandscfie Berichten.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
t 1.85.
2.50.
- 0.10.
K V HB A z BOTKRSTflAAT, E 2 7.
Advertentieprijs: vaa 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant. 1
Iedere gewone regel meer. -0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
SCHIEDAM, 31 Maart 1894.
Vergadering van deu raad der gemeente
Schiedam, Dinsdag den 3n April 1894,
des namiddags ten kwartier voor 2 ure.
1. Ingekomen stukken.
Benoemen van:
2. Een lid der commissie voor het B.
armbestuur.
3. Negen leden der commissie van voor
lichting. bedoeld in art 19 der verordening
op de "heffing van de plaatselijke directe be
lasting naar het inkomen, voor het belasting
jaar 1894/5.
Beraadslagen over:
4. Ontwerp-besluit tot verhooging derge-
meentebegrooüng voor 1893.
5. Adres van S. Boele om gedeeltelijke
ontheffing van zijnen aanslag in de pi. dir.
belasting over 1893.
G. Adres van de wed. A. I. Schuurmans
om gedeeltelijke onthellmg van den aanslag
van wijlen haren echtgenoot in de pi. dir.
bel. naar het inkomen, dienst 1893/4
7. Verzoek van de commissie voor het B.
armbestuur om eene buitengewone subsidie
over 1893 ad f700, alsmede tot het ver-
■leenen van goedkeuring op hare besluiten tot
verhooging van de begrooting dier instelling
voor dat jaar en tot het doen van af- en over
schrijvingen op de begrooting van het stads
ziekenhuis voor 1893.
8. Adres van A. van der /Burg c. s., allen
huurders of gebruikers van weiland, hetwelk
eene gemeenschappelijke waterloozing heeft
door het sluisje van Kortland in de Nieuvve-
haven, om gezegd sluisje op afdoende wijze
te doen herstellen.
9. Vooitzetting der behandeling van de ge
wijzigde ontwerp-strafverordening op het ge-
-brüik der havens en wateren (havenreglement).
•10. Ontwerp-strafverordening op het bou-
•wen enz.
En verdere voorstellen en mededeelingen.
Acht en veertig leden van de kiesvereni
ging «Schiedam" waren gisteravond in het
■lokaal «Paulus" bijeengekomen tot het op-
•maken van een drietal candidaten voor het
lidmaatschap van de Tweede Kamer in het
kiesdistrict Schiedam. In alphabetische orde
werden vier candidaten besproken, e
heer E. B. Kielstra was namelijk nog op de
candidatenlijst gebracht en zoo kwan
eerst ter sprake de candidatuur van mr. E.
Fokker, thans lid van de Eerste Kamer. De
.bespreking van dezen candidaat werd ingeleid
door den heer Troelstra. Deze begon met de
vraag te stellenwelke beginselen bij deze
verkiezing op den voorgrond treden, en dan
komt hij natuurlijk tot de conclusieuit
breiding van liet kiesi echt is voor alles nood
zakelijk. De heer Fokker is een erkend voor
stander daarvanhij is lid van het bestuur
der «Liberale Unie" bovendien hij is een man
van ervaring op parlementair gebied, en dit
is vari gewichtook leden van de volksver
tegenwoordiging hebben hun leerjaren welnu,
de heer Fokker heeft die achter den rug. Van
zijn bekwaamheid moge het feit getuigen,
dat hij, griffier zijnde der Provinciale Staten
van Zeeland, door dit college tot lid der
Eerste Kamer is gekozen; hij is een eerlijk,
vertrouwbaar politiek man, die met zijn kennis
van de toestanden te Vlissingen en Middelburg,
plaatsen, die evenals Schiedam gebukt gaan
onder den druk van Rotterdam, zeker even
zeer ons district zal kunnen vertegenwoor
digen ais een candidaat uit ons midden, die
toch altijd met persoonlijke antipathieën te
Kampen heeft.
De heer W. F. Tak verdedigt de candi
datuur van den heer Kielstra, een man met
Indische toestanden ten volle bekend, een
mar. van rijpe ervaring, ijverig medewerker
aan de laatste grondwetsherziening; ware
zijn voorstel om artikel 80 der grondwet
zoodanig te redigeeren, dat de regeling van
het kiesrecht bij gewone wet zou worden
bepaald, aangenomen, veel moeilijkheden zou
den thans zijn voorkomen. De heer Kielstra
heeft grondwettige bezwaren tegen het wets
ontwerp van den minister Takhij is wel
voorstander van groote uitbreiding van het
kiesrecht, maar tevens van de meening, dat
grondwetsherziening aan een ontwerp als dat
van den. minister had moeten voorafgaan.
De candidatuur van den heer H. A. Maas
wordt besproken door den heer M. C. M. de
Groot. Deze wijst er op, dat de heer Maas is
voorstander van kiesrechtuitbreiding volgens
het ontwerp-Tak, dat hij is voorstander van
belastinghervorming, die den minvermogende
ten goede komt, hetgeen hij bewezen heeft
door zijn krachtige medewerking aan het tot
stand brengen der inkomstenbelasting hier
ter stede.
Verder is de heer Maas een krachtige
persoonlijkheid, een man van het woord, van
buitengewonen ijver, nauwgezet iu het waar
nemen van hetgeen hij op zich heeft geno
men, een man, door en door bekend met Schie
dams belangen, waarover waarlijk in de Ka
mer wel eens een flink woord mag gehoord
worden.
Is het zeer zeker niet onverschillig, welke
kansen van slagen een candidaat heeft, dan
is voorzeker de candidatuur van den heer
Maas verreweg het verkieslijkst. En eindelijk
tegenover de bewering, dat pailementaire
ervarenheid een zaak van gewicht is bij het
overwegen van de geschiktheid van een
candidaat, staat deze: seen nieuw inan, ftisch
in zijn denkbeelden, een man van handelen
nijverheid als Schiedam thans aandekiezeis
kan aanbevelen, is in s lands vergadering
eveneens van groote beteekenis.
De candidatuur-Pijnacker Hordijk wordt
met een kort woord door den lieer Van
"Westendorp toegelicht. Deze candidaat is
een beslist voorstander van kiesreehtuitbrei-
ding in den geest van het ontwerp-Tak. Hij
is op de hoogte van Indische toestanden en
var den landbouw, en heeft een open oog
voo" de nooden des volks, blijkbaar uit zijn
bemoeiingen met kindervoeding en kleeding.
De heer W. F. Tak voegt hieraan toe,
dat de heer Pijnacker Hordijk zijn candidatuui
zal intrekken, wanneer er verdeeldheid onder
de liberale partij mocht ontstaan.
De candidatuur van den heer M C. M. de
Groot wordt niet besproken, daar deze uit
drukkelijk verklaart, deze in geen geval te
zulten aannemen.
Lrti heer T.I vraagt of het waar is, dat de
heer Maas zich voor niet langer dan ëen jaar
zou willen verbinden zitting te nemen. De
heer De Groot antwoordt, dat hij meent, dat dit
bezwaar door nadere bespreking met den heer
Maas wel uit den weg zal zijn geruimd.
üe heer Tak verklaart nog, zich geheel
met de candidatuur van den heer Maas te ver
eenigen, spoort aan tot diens eenparige keuze
en tot eea kiachtig optreden om het wel
slagen van deze candidatuur te verzekeren.
De heer Troelstra, hoewel de candidatuur
van den heer Fokker aannemelijker vindende,
dan die van den heer Maas, verklaart in
geval de laatste mocht worden gesteld, deze
candidatuur te zulleu steunen.
Thans wordt tot stemming overgegaan.
De uitslag is, dat de heer Maas 4 van de
48 uitgebrachte stemmen verkreeg; de heer
Fokker 19, de heer Pijnacker Hordijk 15,
de heer Kielstra 2, zoodat de drie eerstge-
noemden de voorloopige candidaten zijn er
kiesvereniging «Schiedam".
De definitieve keuze is bepaald op Woens
dag a.s.
Door het bestuur der kiesvereeniging
«Schiedam" daartoe uitgenoodigd, hebben de
voorloopig gestelde candidaten voor de Tweede
Kamer, de heeren S. A. Maas, mr.E. Fokker
en J. M. Pijnacker Hordijk verklaringen ge
geven betreffende de kiesrecht-uitbreii 'ig
Zij deden het schriftelijk, omdat zij verhinderd
waren aan de uitnoodiging het persoonlijk in
de gisteren gehouden veigadenng van e
kiesvereeniging te doen, gevolg te geven.
De heer Maas gaf de volgende verklaring:
Ik geloof, dat het in 's lands belang noodig
is het kiesrecht tot de bij de grondwet be
paalde grenzen uit te breiden, dat het laatste
kieswetontwei pTak daarmede in o vei een
stemming is en dat het dus gewenscht is
het kiesrecht dienovereenkomstig, in geen
geval minder uitgebreid, tot stand te brengen.
De heer Fokker schreef:
Mij houdende aan de ook door mij aan
vaarde leuze dat het thans alleen om kies-
reehthervorming gaat, zal ik mij onthouden
van eene ontvouwing mijner staatkundige
meening in 't algemeen en mij bepalen tot
het brandende vraagstuk.
Sterk is bij mij de overtuiging, dat met
uitbreiding van de kiesbevoegdheid niet meer
mag gedraald worden. Men ga aanstonds zoo
ver als de grondwet toelaat, en dat wel
naar de opvatting van de tegenwoordige
regeering.
Giondwettelijke bezwaren bestaan of be
stonden bij mij noch tegen het eerste ontwerp,
noch tegen de beide gewijzigde ontwerpen.
Voor zooveel noodig voeg ik hierbij dat ik niet
wensch kiesbevoegdheid te onthouden aan hen
die kostelooze geneeskundige hulp ontvangen
van eene instelling van weldadigheid of van
een gemeentebestuur.
Er rest mij nog éen verklaring af te leggen.
Het liefste behoud ik de zoogenaamde
schrijfpioef, der. 23-jarigen leeftijd en de uit
sluiting van hen die hun aanslag n de dir.
belastingen niet hebben voldaan. Doch ik
zou mij met kunnen verbinden om te stem
men (bij eindstemming) tegen een wetsvoor
stel waarin de schrijfproef mocht ontbreken
of waarin de uitsluiting niet meer mocht
voorkomen van hen die hun aanslag in de
dir. belasting niet hebben voldaan. Ook zou
ik mij niet kunnen verbinden om in elk
geval te stemmen tegen een amendement
dat den leeftijd op 24 of 25 jaar brengt.
Mocht blijken bij de veranderde samenstelling
der Tweede Kamer dat het ontwerp niet
te redden en in veilge haven te brengen is
zonder dat in 24- of 25-jarigen leeftijd
werd toegestemd, zoo zou ik geen overwegend
bezwaar hebben om zoodanig amendement
aan te nemen; doch ook alleen in zoodanig
geval zou het voor mij aannemelijk, zijn.
De heer Pijnacker Hordijk verklaarde:
Aan het lid van uw bestuur den heer 3.
H. van Westendorp, schreef k reeds, dat ik
voorstander ben van finale kiesrechtuitbrei
ding op denzelfden breeden grondslag als
waarop het ingetrokken kieswet-ontwerp van
de regeering berustte.
Het bestuur der kiesvereeniging «Schie
dam" verzoekt ons het navolgende ter kennis
der leden te brengen:
De vergadering der leden, waarin over den
definitieven candidaat zal worden gestemd, zal
gehouden worden Woensdagavond a.s., iu de
groote zaal van «Musis Sacrum". De ver
gadering wordt geopend ten zeven ure pi ecies.
Alsdan bestaat er van af dat uur tot hall-