A0. 1894.
ondag 3(TSeptember en Maandag 1 October.
N°. 8629.
Eerste Blad
A. cb. ten veertigste Jaargang*.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Biuneiilaiidsche Berichten.
IJ IT G E YEÏXT ODÉ.
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per pose, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nornmers
t 1.85.
2.50.
- 0.10.
r S>3 A W BOTKBf TUAAT 7 O.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels me
inbegrip van eene Courant. f 1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Hit nummer bestaat uit drie
bladen.
Bij dit nummer worden aan onze
geabonneerden in de stad gratis ver
bonden Wlnterdfensten van het Post
kantoor, den liollandschcn IJzeren-
Spoorweg, den locaalspoorweg Schie
damlioek-van-lloiland en deütoom-
tram van liier op Rotterdam.
Schiedam, 29 September 1894.
Het is vreeselijke ernst in het oosten van
Azië. De Japanners zetten alle zeilen bij om
de Chiueezen, zoo verschrikkelijk en zoo snel
mogelijk tevens af te mr.tten en te verzwak
ken; tweemaal hebben zij een belangrijke
«overwinning behaald, eenmaal te land, later
ter zee. Beide malen is gebleken, dat de
Japanners veel hooger staan, wat het krijgs
wezen aangaat, dan hun tegenstanders. De
viaag rijst nu: wat zal er verder gebeuren
Dat Japan iets op zijn eischau zal laten af
dingen, is wel niet waarschijnlijk, en als men
ziet, hoe de invloed van de Japanners op den
koning van Korea werkt, om wiens onafhan
kelijkheid immers naar het heet de oorlog
■wordt gevoeid, dan kan men niet anders
zeggen, dan dat er krachtig en snel door de
alverwinnaars wordt gehandeld.
liet binnenlandsch bestuur van Korea mocht
nauwelijks den naam van bestuur dragen;
't was een chaos van ongerechtigheden daar
te lande. Japan bemoeit erzichmede; 'tbe
zet de hoofdstad van Korea, Seoel, en houdt
den koning zoogoed als gevangen.
En nu verschijnt daar eensklaps een procla
matie van dien half barbaarschen vorst, waarin
een reeks van hervormingen worden aange
kondigd, die van grooten vooruitgang getuigen,
en waarvan de slotbepaling luidt, dat de Japan
ners met de invoering dier hervormingen zijn
belast. Het Handelsblad meldt hieromtrent
het volgendeDe ambten zullen voortaan in
Korea niet weer erfelijk zijn; dat is een
punt van bijzonder grooten vooruitgang, waar
op er een volgt, dat niet minder diep ingrijpt.
Tot nog toe was in het koninkrijk Koiea niet
alleen een misdadiger verantwoordelijk voor
hetgeen hij had bedreven, maar ook zijn
familie, zijn vrienden zelfs; voortaan zal men
alleen met den misdadiger rekenen. Men zal
den rang van eenig persoon voortaan beoor-
deelen naar diens eigen positie, en niet meer
naar het aanzien, dat zijn familie geniet.
Vrouwen, wier huwelijk ontbonden is, zal
het voortaan vrijstaan, opnieuw een huwelijk
aan te gaan. Het tijdstip waarop voor het
eerst een huwelijk zal mogen worden aan
gegaan, is voor de mannen op 2U, voor de
vrouwen op 16 jaar bepaald. "Was he», tot
heden in Korea wet, dat een mindere, een
meerdere ontmoetende!, zich zoo voor dezen
had te buigen, dat zijn voorhoofd den grond
aamaakte, 'tzal in het vervolg voldoende zijn,
dat de mindere op zijde gaat. Ieder onder
daan zal voortaan het recht hebben klachten
of bezwaren schriftelijk ter kennis van den
vorst te brengen. Op het dijjven van handel
in slaven is de doodstraf gesteld, en aan dei-
eerste eischen in een beschaafd land zal wor
den voldaanEr zullen gouden, zilveren en
koperen munten worden geslagen. Eindelijk
wensclit de koning van Korea dat de vijandige
gezindheid tegen Japan ophoude, wijl Japan
slechts het geluk van Korea bedoelt.
't Is duidelijk, dat Japan hier den koning
van Korea dicteert, wat het goed en noodig
en noodzakelijk keurt, en er valt niets tegen
in te brengen swat in deze proclamatie
wordt afgekondigd, kan niet anders dan een
land ten goede komen". En de bepaling
«Japan wordt belast met de invoering dezer
hervormingen", is een waarborg, dat ze tot
Stand zullen komen, en bovendien, dat de
regeering van Japan besloten is, haren invloed,
haar gezag, zoo men wil, in Korea te blijven
behouden.
Het blijkt meer en meer, dat de strijd
tusschen Japan en China een hoog ernstige,
en dat vooral de strijd voor het I.'emelsche
rijk een levenskwestie is. Als 'net plan van
de Japanners gelukt, zich meester te maken
van Mukden, de heilige stad der Chineezen,
met de begraafplaatsen der keizers, of van
Peking, de hoofdstad, dan kon de regeerende
dynastie wel eens gevaar loopen. Sedert een
paar eeuwen worden de Chineezen eigenlijk
geregeerd door overheerschers, de Mansjoes,
en de echte Chinees vergeet dat niet. Onder
de talrijke opstanden ligt die van de zooge
naamde Rebellen nog versch in het geheugen.
Jaren heeft het geduurd, eer deze gedempt
was, maar de wrok is blijven bestaan. En
weiken weerstand kan een rijk, dat slecht
bestuurd wordt en met vermolmde gebrui
ken en tal van misbruiken bieden, als nieuwe
denkbeelden zich een dooltocht banen.
Opmerking verdient ten slotte, dat in den
grooten zeeslag tusschen de Japanners en de
Chineezen de groote pantserschepen der laat-
sten van weinig waarde zijn bevonden. De
beschrijving van dezen slag is allermerkwaar
digst. De snelvarende Japansche kruisers
draaiden, wendden, keerden, vuurden langs
de lange rij der Chineesche monster vaartui
gen en richtten overal de grootste verwoes
ting aan. De strijd der Engelschen en Neder
landers tegen de Spaansche Armada op negen-
tiende-eeuwsche wijze vertoond!
Allerwegen in ons vaderland vertoont zich
belangstelling en deelneming in het lot van
de strijders op Lombok en de slachtoffers van
het verraad, aldaar door de Bahérs gepleegd.
Elk bericht, van daar ontvangen, wordt gre
tig gelezen en besproken. Daarom heeft een
telegram, uit Batavia ontvangen, een zeer pijn
lijken indruk gemaakt. Volgens dat telegram
zouden er namelijk met de Bahérs op Lombok
onderhandelingen zijn aangeknoopt, omdat
de verovering vau Maiaram en Tjakranegara
bezwaarlijk gaat. Reeds wordt door de bladen
de inhoud van dit telegiam besproken, en
deze genoemd het treurigste van hetgeen
omtrent Lombok tot nog toe werd vernomen.
In het Dagblad schrijft «Maestro"«Slechts
éen wijze van onderhandeling zou ons kun
nen doen berusten in de onverwachte wen
ding, die de gang van zaken op Lombok ge
nomen heeft. Het zou het geval wezen, dat
de vijand onzen opperbevelhebber om genade
gesmeekt had en dientengevolge ons gouver
nement den verrader en zjjn geheele geslacht,
zij" volgelingen en vazallen, die in het ver
raad waren betrokken geweest, gevangen-
nam en verbande van het eiland, waar zij
nu reeds zoo lang de Nederlandsche vlag heb
ben gehoond en op dien hoon het grofste
verraad hebben doen volgen. Een voorbeeldige
straf van de hoofdaanleggers van het verraad
mag daarbij niet achterwege blijven.
Laat ons nog hopen, dat in dien zin de
laatste treurmare uit Lombok (droeviger nog
dan de eerste) kan worden verklaard".
Het Centrum wijst mede op het hoogst
bedenkelijke van den inhoud van dit telegram.
«Mocht het waarheid blijken, dat er onder
handelingen met de Baliërs zijn aangeknoopt,
welke zal de houding zijn der Sassaks, die
van de Balische overheerschiug niets willen
weten, en te wier bescherming immers de
expeditie is uitgezonden 1"
Wel mag het Centrum spreken van «Be
denkelijke tijdingen". Doch hoe latere tijdin
gen ook mogen luiden, laat het Nederland
sche volk door daden toonen, dat het de
strijders daarginder niet vergeet, en hen bij
hun moeilijk werk wil te gemoet komen en
helpen.
Zou het tot stand komen van een Lombok
comité hier ter stede een vrome wensch
blijven
SCHIEDAM, 29 September 1804.
Onze geachte stadgenoot de heer A. H. E.
Tijl, hoofd der openbare school voor lager
onderwijs met uitgebreid leerplan voor jon
gens, herdenkt Maandag 1 October a.s. den
dag waarop hij deze betrekking gedurende
25 jaren vervult.
Maandag 1 October a.s. zal de winterdienst
langs den Hollandschen spoorweg aanvangen
de treinen vertrekken alsdan uit Schiedam:
Naar Amsterdam5.30, 7.11 (le en 2e
kh, stopt alleen te 's-Hage), 7.46,10.45, 2.32,
3 44, 4 31, 6.45, 8.02 en 8.39..
Naar 's-IIage 8.13, 11.32 en 12.27, staan
in verbinding met de treinen die te 9.04 en
1.07 uit 's-Hage naar Amsterdam vertrekken.
Naar Leiden8.13, 9.28, staan in verbinding
met dea trein, le en 2e klasse, die te 10.34
uit Leiden naar Amsterdam vertrekt, 1.35,
5.49, 10.11 en 11.20.
Naar Rotterdam 5.58 (deze trein is tus-
scbentijds aan verandering onderhevig), 6.33,
7, 8 08, 8.18, 9.09, 9.23, 9.46,10.56,11.24,
12.24, 12.42, 1.44, 2.15, 2.59, 3.45, 4.05,
4.43, 5 47, 0.43, 8, 8.30, 9.06, 9.34, 9.50
(le en 2e klasse) 10.15, 10.31 en 11.39.
Naar Helder7.46, 10.45, 3.44, G.45 en
8.02.
Naar Ylaardingen, Maassluis en Iloek-van-
Holiand: 5.32', 7.37*, 8.20, 9 31, 10.14,
10.55, 11.29', 1.46*, 3.16, 4.49', 6 50', 8.06,
9 06', 9.53 (le en 2e klasse), 10.17 en
1!.40§.
De met een geteekende treinen loepen naar den
Iluek-vai,-Holland. Alleen des Zondags.
De tijd van vertrek der tremen is aangegeven in
den tijd van Greenwich, dat is: 12 uur Greenwich*
tijd 12 uur 20 minuten Amsterdarasche of ge
wone tijd.
De Koningin-Regentes heeft aan den gou
verneur der Kon. Militaire Academie te Breda
het portret der Koningin in lijst geschonken
als souvenir, en aan het cadettencorps een
vergroot portret der jonge Koningin toege
zegd. Ook de Cadettenschool en het korps
cadetten te Alkmaar zullen dergelijke portret
ten ontvangen.
liet in enkele bladen medegedeelde bericht
dat de Koninginnen in het begin van October
den hoofdcursus te Kampen zouden bezoeken,
mist allen grond. Tot dusver is daarvan geen
sprake geweest.
Staatsblad n°. 152 bevat een kon. besluit
van den Ion September, tot vaststelling van
buitengewone maatregelen tot afwending der
Aziatische choleia en tot wering harer uit
breiding en gevolgen.
Lombok.
Aangezien door den gouverneur-generaal
van Ned.-Iudie lelegraphiscli aan den minister
van koloniën gevraagd is om spoedige uitzen
ding van geniesoldaten, is door den minister be
paald, dat bij het detachement, dat heden
van het koloniaal werfdepot verlrekt, alle bij
dat depot beschikbare militairen van dit wa
pen moeten worden ingelijfd.
De N. JR. Ct. ontving van haren correspon
dent heden het volgende telegramHet gou-