Letteren, Kunst en Wetenschap.
Greinengde Berichten.
Koloniën.
Post en Telegraphie.
Land- en Tuinbouw.
O n d e r w ij s.
V i s s c h e r ij,
Kerknieuws.
Ned.-Herv. Kerk.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Sprang ds. A. Middelkoop,
te Nijkerk o/d. Veluwe te Middelharnis ds.
A. Vogel, te Dinteloord te Holwerd en te
I
1 T
Tn Den Haag (en misschien ook elders)
schijnt tegenwoordig bij de jeugd een nieuw
en zeer gevaarlijk spelletje te bestaan, om
een fijn straaltje petroleum door een bran
denden lucifer te blazen, waardoor dan een
vuurstraal ontstaat. Op den Rijswijkschenweg
aldaar heeft dat spelletje een ongeluk ver
oorzaakt, dat betrekkelijk nog goed is afge-
loopen. Eene juffrouw werd, hetzij met moed
wil of bij ongeluk, door zulk een vuurstraal
getroffen, waardoor haar haren eu wenk
brauwen in brand geraakten. Gelukkig was
een jongen nog verstandig genoeg om ter
stond zijn boezeroen uit te trekken en dat
de julïrouw over het hoofd te werpen, waar
door grootere onheilen werden voorkomen.
Den rijks-veldwachter jachtopziener Vink,
gestationneerd te Oestgeest, is gisteravond
nabij het station Sassenheim door de stoom
tram een been afgereden.
Het ongeval was aan eigen schuld te wijten
daar de conducteur van de tiam den veld
wachter nog waarschuwde daar ter plaatse
niet op de in gang zijnde tram te springen.
De gekwetste is naar het ziekenhuis te
Leiden overgebracht.
Als een bewijs hoe verregaand somtijds de
spot wordt gedreven met alle vermaningen
en wenken op geneeskundig gebied, diene het
volgende:
Een rijks-veearts hield in de provincie
Noord-Holland een inspectie over het vee,
lijdend aan mond- en klauwzeer.
Hij waarschuwde op eene hofstede de boerin
voorzichtig te zijn met het gebruik van de
melk en die als voorzorgsmaatregel in ieder
geval te koken.
De boerin keek hem lachend aan en zei,
dat zij wel wijzer zou zijn. Zij geloofde niets
van al die kunsten, want dan zou haar zoontje
zeker reeds lang ziek zijn. En wat bleek nu
De kleine deed vaak zijn maal met brokken
roggebrood, die uit den bek vielen der lijdende
dieren en meestal met slijm waren overdekt.
ïOch, hij houdt er zoo van," zeide de waar
dige moeder, »en, ziet ge wel, hij groeit als
'n kool." (JV. v. d. D.)
Te Buinerveen is door eenige industrieelen
een onderzoek ingesteld naar de aanwezig
heid van oer of ijzererts indut bodem. Daar
dit onderzoek gewenschte resultaten heeft
opgeleverd, zijn twee perceelen lauds aldaar
aangekocht met het doel daaruit die oer te
laten delven.
Den 28n October a.s. zal te Utrecht een
groote nationale vergadering gehouden worden
van anti-sociaal-democratische werklieden.
Te Amsterdam zijn sedert de laatste 24
uren weder 3 nieuwe cholera-gevallen gecon
stateerd.
In het gezin te Idskenhuizen, gem. Donia-
werstal, waarvan de vier kinderen lijdende
zijn aan Aziatische cholera, is thans ook de
moeder door die ziekte aangetast.
Te De Meern komen twee nieuwe gevallen
van cholera voor. Er worden maatregelen
genomen om te voorkomen, dat het water
Twee in aanbouw zijnde perceelen van de
Tweede Parkstraat te Amsterdam zyn gister
avond ingestort met steigerwerk en al. Er
waren werklieden op de half voltooide tweede
verdieping aan den arbeid, toen het ongeluk
plaats greep. Een hunner kwam met den
schrik vrijde ander echter bekwam door
zijn val kneuzingen, en moest naar het Binnen
gasthuis worden vervoerd.
De beide perceelen werden met muren van
slechts een halven steen dik opgetrokken.
Door de politie te Edam is een valsche gul
den in beslag genomen met de beeltenis van
Z. M. kouing Willem III en het jaartal
1865, welke bij den gemeente-o nti anger in
betaling was gegeven.
uit den Rjjn tot drinkwater of tot andere
doeleinden wordt gebruikt.
Beneden De Meern wordt door de Heijcop
en bij Harmeien door de Bijlevelt water uit
den Rijn afgevoerd en het zou dus kunnen
zijn dat ook het water uit die rivieren was
besmet.
Te Scheveningen is een gehuwde vrouw,
moeder van vier kinderen, vermoedelijk aan
cholera overleden. De man en vier kinderen
zijn naar de barak gebracht en de noodïge
ontsmettingsmaatregelen genomen.
's-Gravenliage. De minister van binnen-
landsche zaken, mr. Van Houten, begaf zich
hedenochtend voor eenige dagen naar Parijs.
Bij de firma C. L. van Langenhuyzen te
Amsterdam is verschenen »De II. Thomas van
Aquino als wijsgeer", openingsrede bij de aan
vaarding van het kerkelijk hoogleeraarsambt in
de wijsbegeerte van den H. Thomas van Aquino,
aan de universiteit van Amsterdam, door p. J. V.
de Groot, Ord. Praeri. S. Theol. Magister. De
brochure is voorzien van het kerkelijk imprimatur.
Te Dordrecht is op 34-jarigen leoftijd over
leden de kunstschilder C. E. v. d. Sande Lacoste,
die in den vorigen winter de ziel was van de com
missie voor de tentoonstelling in «Musis Sacrum''
aldaar.
Te Marseille zijn twee Nederlanders, op reis
naar Java, gevangengenomen als Duiische
spionnen. Zij werden echter weder vrijgelaten,
toen het bleek wie zij waren.
In Minnesota zijn opnieuw boschbranden uit
gebroken, In Crow Wiling Country zijn veel
gebouwen verbrand en de oogst heeft aanzien
lijke schade geleden.
Drijvende wrakken in den Atlantischen Oceaan
zijn thans zoo talrijk, dat het hydrographisch
kantoor in de Yereenigde Staten dagelijks kaarten
aanplakt, waarop de plaatsen aangeteekend zijn,
waar de wrakken het laatst gezien werden.
Een derde gedeelte dezer wrakken zijn van
Britsclien oorsprong, en in het geheel zijn er 104.
Aanvaringen met zulke wrakken zijn opgegeven
als oorzauk van het totaal verlies van 10 en
groote schade aan 23 andere schepen.
De regeering der Vereenigde Staten heeft sedert
1887 reeds 73 zulke wrakken doen vernielen,
en in 1893 heeft zij er 26 naar verschillende
havens laten sleepen.
Ook de Britsche regeering geeft zich veel
moeite om dit groote gevaar voor de scheepvaart
zooveel mogelijk te weren.
Batavia, 31 Augustus.
Mr. R. H. Kleijn uit Soekaboemi schrijft in
de Java-Bode4.
Hadden wij niet beter gedaan om dadelijk de
Baliërs van Lombok te verwijderen dan om dit
verraderlijk element te handhaven tegen den wil
der bevolking in 1 Is dit het loon voor de den
Baliërs betoonde hulp en genegenheid Zullen
wij het thans gebeurde weer met den mantel der
liefde bedekken en de Baliërs nog verder op
Lombok blijven handhaven Dit mag en kan
niet van onze regeering verwacht worden. Men
kan het gebeurde niet vergoelijken en zeggen,
dat het slechts enkele kwaadwillige Baliërs waren,
die den verraderlijken overval (deze was ver
raderlijk daar de pacificatie was tot stand
gekomen, althans de onderhandelingen daartoe
loopende waren) deden, want dat dit onjuist zoude
zijn, blijkt uit de algemeenheid en den omvang
van den aanval, welke ons op zoo'n groot verlies
is komen te staan.
Dit toont aan, dat alle Baliërs, dus ook het
vorstenbestuur, in dezen in gemeen overleg hebben
gehandeld, wat niet kan bevreemden, wanneer
ik hier nogmaals herhaal hetgeen reeds meer
malen door mij gezegd werd, dat de Baliërs per
se ons vijandig gezind zijn, omdat wij ons
gemoeid hebben in hun oorlog tegen de Sasaks
en voor de laatsten partij hebben gekozen. Van
den aanvang af zullen zij er op uit zijn geweest
(herhaaldelijk reeds trachtten zijhoewel op
geringer schaal, onze manschappen te overrom-
rompelen) om ons een kool te stoven, waartoe
zij thans het geschikte oogenbiik gekomen achtten.
Zóo zullen Baüneesche hoofden er over gedacht
hebben, zóo de mindere Baliërs, die zich evenals
de Indische volken door hun hoofden laten leiden.
Men sla slechts de geschiedenis van deze ge
westen op om zich van de juistheid hiervan te
overtuigen.
Ik voor mij ben er van overtuigd, dat, ai moge
hij misschien niet openlijk daaraan deelgenomen
hebben, ook Goesti Djilantik in het geheim aan
den overva! schuldig is. Waarom hem en zijn
1200 volgelingen niet, zooals toch besloten was,
dadelijk van Lombok naar Bali overgevoerd
Door ze op eerstgenoemd eiland te laten, gaf
men den Baliërs een krachtigen steun in hun
plan tot verzet tegen ons, maar waarlijk hadden
wij niet van noode om onzen vijand sterker te
maken. Wel wordt niet uitdrukkelijk gemeld,
dat het vorstenbestuur en Djilantik de hand in
den verraderlijken overval gehad hebbenmaar
men mag met reden aannemen, dat de Baüérs
niet tot den overval zouden zijn overgegaan,
indien zij zich niet overtuigd hielden van daar
mede een hun vorstenbestuur en Djilantik
welgevallig werk te verrichten. Waartoe toch
dat getalm van Djilantik met het overgaan naar
Bali en zijn edele vriendschapsbetuigingen jegens
ons, als 't niet geweest is, om tijd te winnen
en ons te bespieden en om den tuin te leiden,
om dan eindelijk zijn slag te slaan
Het is mogelijk, dat ik mij in dit ongunstig
oordeel bedrieg, maar ik geloof, dat ik mijn
pappenheimers op de juiste waarde heb geschat.
Men heeft ons in slaap gewiegd door da bonne
mine a mauv.iis jeu der Baliërs wij waren te
ingenomen met de z.g. pacificatie, die slechts,
zooals ik te voren reeds waarschuwde, in schijn
bestond, maar niet daadwerkelijk onze waak
zaamheid verflauwde begrijpelijkerwijs, ofschoon
ten onrechte, en de gevolgen daarvan zijn niet
Uitgebleven. De overval is ook een waarschuwing
voor ons, dat wij, zooals ik voormaals betoogde,
er niet aan mogen denker, om, ingeval wij de
Baliërs op Lnnibok handhaven, een handjevol
soldaten ter bescherming onzer belangen op het
eiland achter te laten: een zeer sterke bezetting
zal noodzakelijk zijn, willen wij niet blootstaan
aan een herhaling van liet gebeurde.
Was het vreemd, dat de Sasaks zoo pertinent
weigerden om zich weder aan de verraderlijke
Bailors te onderwerpen Men vergete toch in
Indië niet dat inlaridsche vijanden elkaar
onderling beter naar waaide weten te schatten
dan wij hen dit kunnen doen. en daarom was
het minder juist van uns, do Sasaks toch te
dwingen zich weder te buigen onder de Baliërs.
Op het gebeurde wijzende zullen de Sasaks, en
niet geheel ten om echte, het hoold schudden en
ons toevoegen: tu l'as vouhi, George Datldin.
Maar het is dan ook thans gebiedend noodig
om nu eens vooral met de Baliërs op Lombok
af te rekenen ert hen voorgoed van dat eiland
te verwijderen.
De controleur Liefrink, die juist op den dag
dat de ramp van Lombok to Batavia bekend
werd, belast werd met de batrekking van assis
tent-resident voor de politieke aanrakingen met
het inlandsch zelfbestuur op dat eiland, bevond
zich op het oogenbiik van het gebeurde te
Boeleleng, waarheen bij wegens ziekte vertrokken
was. De resident van Bali en Lombok zou volgens
particuliere berichten licht gewond zijn, doch de
regeeringstelegraturnen maken daat van geene
melding.
Aan het Bat. llbld. is uit Soerabaja geseind
dat het vaandel van het 7de bataljon in handen
van den vijand is gevallen. Dit vaandel is ge
decoreerd. De regeeringsberichten zwijgen hier
omtrent.
Te lekenen van 4 October a.s. worden de brie
ven en andere stukken naar Noord-Amerika langs
den weg van Southampton per Duitsclie paket-
boot verzonden des Dinsdags en Zaterdags, en
bovendien den 1Sn en 25n October, den 13n De
cember en den 10a Januati a.s.
De brieven en andere stukken, bestemd voor
Noord-Amerika, welke van eene daartoe strek
kende aanwijzing zijn vooizien, zullen bij voort
during met de eerstvolgende gelegenheid via
Queenstown per Britsche paketboot verzonden
worden.
De longziekte blijft in België onder het rund
vee voortdurend heerschen. In 1884 was het aan
tal gevallen tot 544 gedaald, maar sinds dien
tijd nam de ziekte gaandeweg weer toe, tot in
het jaar 1890 963 gevallen en in 1891 1193
gevallen werden geconstateerd. In 1892 daalde
het aantal gevallen weer tot 940 en in 1893
tot 730.
Sinds 1852 wordt de preventieve inenting
tegen de longziekte toegepast.
In de maand September werden uit Nederland
langs het grensstation Rozendaal naar het bui
tenland verzonden 2270 stuks vee, tegen 9700
in Sept. 1803. Berekend tegen 140 gulden per
stuk vee, bedraagt dit in de afgeloopen maand
een minderen uitvoer ter waarde van f 1,048,600.
De heeren Pinto c, s., veehandelaren te Win
schoten, die niets onbeproefd laten om afvoer-
plaatsen voor vee te bekomen, hebben thans een
bezending vee naar Zweden verzonden, om die
aidaar aan den man te brengen.
In Zweden moet veel vraag zijn naar eerste
soort fokvee.
Niettegenstaande October is ingetreden, ziet
men in Friesland nog gras maaien en hat
bijna droge hooi op hoppers staan, om bij
droog weer binnengehaald te worden.
Het hoofdbestuur van liet Ned. Onderwijzers
genootschap heeft zich van de opdiacht dor alge-
meene vergadering te Deventer gekweten duor
het zenden van onderstaand adres aan den
minister van bimienlandsche zaken
Excellentie
Het kan de opmerkzaamheid van Uwe Excel
lentie niet ontgaan zijn, dat gedurende de laatste
jaren overal in het land stemmen opgaan uit de
onderwijzersweichl, die ernstig en krachtig aan
dringen op verbetering der onderwijzers-jaarweil-
den
dat de onderwijzers eener zelfde streelt of
provincie afzonderlijk vergaderingen beleggen,
om in tegenwoordigheid van daarbij uitgenoodigde
leden der Stilten-Generaal, niet hunne wenschen,
maar hunne beboetten te openbaren.
Wanneer de onderwijzers zich aldus uiten,
allen schroom, alle aarzeling overwinnend, dan
is voorzeker de nood hoog gestegen. En toch
aarzelde het hoofdbestuur van liet Neuerlanilsch
Onderwijzersgenootschap zich tot Uwe Excellentie
om verbetering der onderwijzers-jaarwedden te
wenden, omdat liet zich overtuigd hield, dat Uwe
Excellentie, in dezen het voetspoor der vmign
Regeering Tolgend, hare aandacht aan deze zaak
zou wijden.
Echter het hoofdbestuur mag niet zwijgen.
De vele stemmen, die op verschillende pltat-
sen in ons land weerklonken, hebben zich up de
jongste algemeene vergadering van het Neder -
landsch Onderwijzersgenootschap te Deventer
vereenigd tot éen noodkreet, en aan het hoofdbe
stuur werd opgedragen dien kreet te vertolken
voor de Regeering, door bij haar met glooien
ernst aan te dringen op eene betere regeling der
jaarwedden, ja zelfs Uwe Excellentie te vragen
hiervan te doen blijken bij de behandeling der
Staatsbegrooting van 1895.
Voor de meeste schoolhoofden ten plattelando
en vele klassenonderwijzers, hoofden van gezin
nen, is het wettelijk minimum ten eenenmale on
voldoende. Zeer vele onderwijzers zien reikhal
zend uit naar een inkomen in overeenstemming
met de verworven bevoegdheid en dc behoeften
van hunnen stand en leeftijd. De nood kweekt
klimmende ontevredenheid.
Moge de ernst van den toestand Uwe Excel
lentie bewegen, eene regeling voor te stellen,
waarbij de minima worden verhoogd en eene ge
regelde opklimming van jaarwedde worde ge
waarborgd.
Hetwelk doende enz.
Het Hoofdbestuur van het Nod. Ond.-Gen.
G. Kappenbürg Pz., voorzitter.
C. Abels, le secretaris.
Amsterdam, 25 September 1894.
Eerstdaags zal een deputatie uit het hoofdbe
stuur dit adres mondeling bij den minister toelich
ten en daarbij tevens opnieuw onder de aandacht
der regeering btengen liet verzoekschrift, waarin
indertijd aangedrongen werd op de opneming der
onderwijzers in het pensioenfonds voor weduwen
en weezen van burgerlijke ambtenaren.
KRALINGSCilE VEER. Gisterochtend
werden aan de markt alhier aangevoerd 31
zalmen, die voor fl.30 tot 2,per i/s kilo wer
den verkocht. Nug werden aangevoerd 2 wintei-
zalmen.
Beroepen: te Lutten (toez.) ds. G. B. Fijn-
vandraat, te Nieuwerkerk (Duiveland) te
Grootegast, te Oude en Nieuwe Wetering en te
Leeuwen de heer M. A. van Rhijn, cand. io
Katwijk te Rittem ds. J. J. van den Broek,
te Noordwijkerhout.
Bedankt: voor Boxmeer door ds. F. II.
Moorrees te Gennep voor Wolsum en West-
hem door den heer M. A. van Rhijn, cand. te
Katwijk voor Rossum door ds. v. Heiningen,
te Huizen (N.-IL).
Een lidmaat van de Ned.-herv. gemeente te
Thamen a/d. A. heeft voor eigen rekening het
kerkgebouw dier gemeente geheel doen restau-
F!
I
