1894.
Zondag 7 en Maandag 8 October.
N°. 8634.
Eerste Blad.
Achtenveertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
ditgev~er7".t. odé.
Binnenlandse he Berichten.
QURANl,
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door het geheels Rijk
Afzonderlijke oommers
t 1.85.
2.50.
0.10.
«rïlKAB: BOTER«TRAiT 7 O.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels me
inbegrip van aene Courantf 1.10.
Iedere gewone regel meer. - 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Dit nummer beslaat uit drie
Maden.
Schiedam, 6 October 4894.
In de algemeene vergadering van 1893 der
^Maatschappij tot Nut van 't Algemeen" werd
aan het hoofdbestuur opgedragen om
a. uit te lokken, aan te moedigen en te
steunen bemoeiingen van departementen en
anderen in de onderscheidene deelen des lands,
ter bestrijding van de werkloosheid en haar
nadeelen-,
b. daarvoor, zoo noodig, ook de geldelijke
medewerking van anderen in te roepen.
In de toelichting tot het daartoe strekkend
voorstel werd omtrent zoodanigen arbeid van
wege de maatschappij gezegd
3)De tijdelijke werkloosheid in vele bedrijven
is ook in menige streek en menige plaats van
■ons land een he; haaldelijk terugkeerende
sociale ïamp, waarvan, al is zij een onbekende
kwaal, de ellende steeds diepen indruk maakt.
Dit is het harde, dat personen, die tot wer
ken bekwaam en gezind zijn, bij hun beperkt
weerstandsvermogen, door gemis aan verdien
sten gebrek lijden en dat, door gemis aan
weik, zooveel arbeidskracht ongebruikt blijft,
-die, goed aangewend, aan de arbeiders - n
aan de gemeenschap ten zegen kon zijn.
De voorzitter der algemeene vergadering van
4893, professor mr. (4. A. van Hamel, sprak in
zijn openingsrede met de grootste opgewekt
heid over den nieuwen werkkring, die zich voor
de maatschappij opende. O. a. zeide hij»Even
wanhopig als zelfs de grootste utopist altijd zal
staan tegenover liet pauperisme, even hoopvol
wil ik staan tegenover het kwaad der werk
loosheid. Tegenover dat kwaad zij het gemoed
sneedoogend, het verstand gescherpt, de geest
kracht gestaald, de wil bereid; hier moet
het einde den arbeid kronen". Het voorstel
•werd aangenomen; aan de departementen
•werd een lijst van vragen ter beantwoording
gezonden en in September kon reeds een
overzicht van den toestand worden gegeven,
voor zooverre het hoofdbestuur daartoe door
de departementen werd in staat gesteld.
Thans is in het jaaiboekje der maatschappij
reeds een verslag uitgebracht, omtrent het
geen in 4893/94 is verricht, tot uitvoering van
het besluit in zake werkloosheid.
Aangezien dit jaarboekje nu juist niet alge
meen verspreid is, kan het zijn nut hebben
in wijderen kring kennis te verspreiden om
trent hetgeen op dit zoo hoogst belangrijk
terrein voorvalt.
Vroeger gaven we reeds een overzicht van
hetgeen het departement Schiedam in zijn
kring heelt verricht. Verscheidene andere
departementen hebben in denzelfden zin ge
arbeid, natuurlek met het oog op plaatselijke
toestanden. Zoo b.v. wordt uit Steen wijk ge
meld
Het getal werkloozen te Steenwijk is ge
middeld, gedurende een drietal wintermaan
den per jaar, honderd en vijftig. Dit cyfer
ziet alleen op hoofden van gezinnen. Deze
450 personen zijn bijna uitsluitend losse
arbeiders. Zij die een bepaald beroep hebben
vinden hier gewoonlijk hun kost.
Zoodra de grond in voldoenden staat is en
er in de veenderijen kan gewerkt worden,
vindt ieder zijn werk.
Gemiddeld bedraagt het loon hier 90 cents
per dag gedurende de zomermaandenin de
veenderijen wordt echter meer verdiend.
De gemeente laat gedurende de winter
maanden, zooveel maar immer kan, werk
geven natuurlijk is een strenge vorst hierin
het bizonder een onwelkome gast, want alleen
productief werk wordt door de gemeente
verschaft.
Dezen winter is dagelijks aan een 40-
tal arbeiders werk gageren door het bagge
ren der stadsgrachten, liet graven van slooten,
het vervoeren van mest naar de stadsweiden,
het omspitten van boschgrond, eigendom der
gemeente, enz.
Drie dagen achtereen wordt werk gege
ven aan dezelfde personen, zoodat een 80-tal
arbeiders drie dagen per week werk hadden.
Het loon bedraagt 60 a 70 cents per dag.
Door de sVereeniging tot werkverschaf
fing, en keering van bedelarwerd bij
ingezetenen door inteekening een bedrag
van f 1487.50 verkregen.
Den 48n December 1893 begonnen onze
werkzaamheden met het pluizen van touw.
Drie it vijf personen hadden hierbij geregeld
werk om touw te hakken, te koken, uit te
geven, in ontvangst te nemen en het werk ver
volgens op droogzolders geheel te drogen en
in pakjes te binten. Aan ieder huisgezin
werd zooveel gekookt touw gegeven als het
verlangde, bij 6 of 12 kilo te gelijk.
Het pluisloon was 6 cents per kilo, gedu
rende de vorstdagen 40 cents per kilo.
Gemiddeld werd door 34 huisgezinnen
gedurende de vorstdagen touw gehaald, gedu
rende de overige dagen gemiddeld door 19
huisgezinnen.
Tegen 10 cents per kilo kon door een huis
gezin van man, vrouw en twee kinderen 50
cents per dag worden verdiend.
In de eerste week van Januari begonnen
wij met een 10-tal personen werk te geven
met het zagen van kachelhoutdit geschiedde
in een daartoe bestemde schuur.
De leverancier van het hout (eikenboom
takken) ontving voor ieder 1000 kachelhout
jes f 1.50, terwijl de vereenigingvoor werkver
schaffing het hout verkocht tegen f4 per 1000.
Aan een viertal arbeiders werd werk ver
schaft door hen keien te lalen kloppen bij
een hier ter plaatse bestaande keienklopperij.
De vereeniging gaf op iederen arbeider 22</a
cent per dag toe.
In de eerste week van Januari ontvingen
eerst een 10-tal en later een 30-tal nibeiders
werk door het omgraven van een slecht ge
legen stuk weideland, stadseigendomde
slechte grond werd uitgegraven en deze met
de te voorschijn komende veldkeien verkocht.
Gedurende de vorstdagen werden een 40-
tr.i arbeiders geplaatst als baanvegers.
Het verzoek werd daarbij aan het publiek
gedaan niet te geven aan de baanvegers, naar
uitsluitend in de daarvoor bestemde bussen.
De inhoud de, bussen kwam ouze vereeni
ging ten goede.
In het laatst van December werd door om
een zestal huisgezinnen aan het matten gezet,
eene industrie die hier zeer inheemsch is en
vooral vroeger goede resultaten gaf.
Voor zoover een daghuur wordt gegeven,
ontvangt ieder 7'/s ceut per uur; er wordt
gewerkt van 812 en van 1—4 uur.
.lij het landwerk, houtzagen en touwplui
zen werd afzonderlijk een werkend opzich
ter geplaatst, die 10 cent per uur geniet.
Daar onze werkverschaffing niet anders
dan niet gvoote finaucieele offers in hel leven
kan gehouden worden, bevelen w(j ons aan
voor een subsidie, dcor hat intermediair van
het departement, voor het geval de ingestelde
enquête er toe mocht leiden, dat de algemeene
vergadering te eeniger tijdeen bedrag daar
voor op de begrooting der maatschappij brengt.
Het departement Steenwijk heeft blijk van
goeden wil gegeven door aan het comité voor
werkverschaffing een bedrag van f300 over
1893 uit te keeren, maar zal moeilijk tot
vele zulke offers in staat zijn.
De commissie voor werkverschaffing te
Duurs w old te Slochteren merkt
op, dat de werkloosheid in deze gemeente
den verloopen winter gelukkig met die uit
breiding heeft verkregen, welke in het najaar
en den vóorwinter van 1893 verwacht werd.
Toevallig had het dagelijksch bestuur der
gemeente het terrein om en bij de nieuw
gebouwde school en onderwijzerswoning te
Slochteren in orde te maken, door omwoe
ling en ophooging van den grond, dat be
trekkelijk veel werk vereischte en alzoo aan
20 arbeiders 6 weken werk gaf.
Dan heeft datzelfde bestuur langs den weg
van Siddeburen naar Schildwolde een aantal
van 500 boomen doen vellen en
rooien en toppen en jonge boo
men daarvoor in de plaats doen
planten, wat aan 35 arbeiders ge
durende 7 weken de verdienste gaf
van 50 ets. per dag. Daarenboven heeft,
wat evenmin vooruit verwacht wasd e
familie Tichelaar uit Lop j.vr-
s u m in haar. uitgestrekt hooiland, gelegen
onder Slochteren, een kanaaltje doen
graven, wat verscheiden weken
wel 24 gravers bezighield en hun een goed
dagloon schonk. Eindelijk, ook particulieren
hebben zich niet onbetuigd gelaten in het
verschaffen van werk, hetzjj binnen- hetzij
buitenshuis, tegen een loon van 40 a 50
ets. per dag.*) Uit dit alles volgde, dat
de taak der commissie veel vergemakkelijkt
werd. Van de 7 minder gegoede landbou
wers, die zich in de laatste helft van Nov.
'93 bereid hadden verklaard om tegen eene
vergoeding van een vierde der kosten lande
rijen te doen ontginnen, woelen, verbeteren,
hebben er slechts drie het werk uitgevoerd.
De overigen waren in gebreke gebleven,
omdat hun door de commissie geen defini
tieve toezegging der vergoeding kon worden
gedaan, daar zy eerst in de eerste helft van
Febr. '94 van het hoofdbestuur de zekerheid
kreeg, het subsidie van f 200 te zullen ont
vangen. En daar, wegens de bovengenoemde
min of meer toevallige werkverschaffing door
anderen, zulks der commissie niet noodzake
lijk scheen, heeft zij gemeend, de overige 4
landbouwers, tot de uitvoering van het be
doelde werk voor dezen winter niet meer
te moeten aanmoedigen.
Een volgende maal geven we een uittrek
sel uit het uitstekende verslag van het
departement Vlaardingen.
Hoe aangenaam voor commissie en Hoofd
bestuur beide, dat particulieren hen het werk uit
de handen namen. Zóo moet het gaan
SCHIEDAM, 6 October 1891-.
De gemeenteraad was tegen gisteravond
ten zeven ure saamgeroepen voor een spoed-
eischend geval, en wel ster bespreking van
een urgent gemeentebelang", zooais het op
roepingsbriefje vermeldde.
Tegenwoordig waren 16 leden, afwezig de
heeren Van Erpecum, Hoogendam, Knappert,
Roelants en Van der Schalk.
Daar de burgemeester voor een paar dagen
de gemeente had verlaten, werd deze ver
gadering gepresideerd door den oudsten wet
houder, den heer Visser.
De notulen der vorige vergadering konden,
met het oog op 't bepaalde in het reglement
van orde, niet worden vastgesteld; ook kwa
men geen stukken in.
De waarnemende voorzitter deelde mede
dat burgemeester en wethouders het noodig
oordeelden het onderwerp, waarvoor de
vergadering was bijeengeroepen, te bespieken
in eene besloten zitting; daarom zou hij gebruik
maken van art. 43 der gemeeutewet om de
deuren te doen sluiten. Alvorens dit te doen
stelde hij aan den laad voor te besluiten burge
meester en wethouders te machtigen af te
