PeITImELÊgIiA AF.
Letteren, Kunst en Wetenschap.
Gemengde Berichten.
Post en Teiegraphïe,
Koloniën.
Batavia, 16 October.
Lombok.
O ii e r tv Ij s.
Armenzorg.
V i s s c h e r ij.
Rechtzaken.
K o r k n i e u w s.
Ned.-Herv. Kerk.
S f c <1 e 1 ij k FTe 11 n s.
Marktberichten.
buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister van België, is Woensdagavond in de
residentie aangekomen, teneinde bij ons hof
in zijne nieuwe betrekking geaccrediteerd te
worden.
De gezant van Japan is uit Berlijn alhier
teruggekeerd.
Gisteren is alhier aangekomen graaf Oko-
locsanyi, nieuwbenoemd gezant en gevol
machtigd minister van Oostenrijk-Hongarije
bij ons hof, vroeger gezantschapsraad alhier.
De Leidsclie universiteitsbibliotheek is dezer
dagen verrijkt met eene verzameling boeken en
fcandscliritten, alle vermaakt door den op 17 Aug.
LI. te Boeleleng (Bali) overleden taalkenner dr.
H. Neubionner van der Tuuk. Daartoe belmoren
zoowel bandschriften van hem zeil als die hij van
anderen had ontvangen, sommige op lontarbladen
geschreven geschiilten en afschriften.
Voor de beoefening van do Indische talen en
haar studie bevat deze nalatenschap een groote
waarde.
De regeering van den Onafhankelijken Kon-
gostaat te Brussel, heeft een blijk gegeven van
hare viiend'-chappelijke gezindheid ten opzichte
van Nederland, door aan 's rijks Ethnographisch
museum ten geschenke te geven al de door haar
te Antwerpen tentoongestelde ethnographische
voorwei pen, die konden geacht worden de ver
zameling hier te lande aan Ie vullen. De alzoo
verkregen voorwerpen vormen eene vrij uitge
breide collectie, en daaronder bevinden zich een
aantal uit tot dusver weinig bekende streken.
De in 1891 te Londen opgelichte ajapan
Society'' heeft prof. dr. G. Schlegei Ie Leiden
tot eerelid benoemd.
De Pruisische tegeering heeft de districts-
en gemeentebesturen een aanschrijving gezonden
tot het koopen van Bebring's croupmiddel voor
kostelooze behandeling van aiaie patiënten in
de gasthuizen en de particuliere praktijk der
dokters.
In den mailtrein Berlijn"Vliasingen (Londen)
waren Woensdagavond drie waggons waarin
27,000 KG goud uit Rusland werd vervoerd,
bestemd voor China. De schat werd door 6
gewapende Russen bewaakt.
De Duitsche professor Leyden, dte voor zijn
geneeskundige hulp, aan den czaar verleend,
een honorarium van 1000 roebel per dag ge
noot, beeft thans bovendien een belooning van
100,000 roebel ontvangen.
De hoogleeraar noemde dus onlangs wel
terecht zijn reis naar Livadia zeen zeer gewich
tig tijdperk van zijn leven
Door den heer Ilodgett, leeraar aan de ko-
ninkl. marineschool te Berlijn, is een nieuw soort
van schip uitgevonden met 3 kielen, een onder
den bodem en een rechts en links er van. De
snelheid wordt daardoor roet 10 proc. vermeer
derd en de diepgang met 10 proc. verminderd,
waardoor grooter laadvermogen ontstaat. Het
schip moet bovendien vaster op het water liggen,
weinig slingeren en onmiddellijk naar 't roer
Inisteren.
Een Fransch practicus vei klaart de samen
stelling gevonden te hebben van een volkomen
tegen roest beschermende verf. Men verwarmt
daartoe een hoeveelheid lijnolie of hars met 10 pCt.
van een drogend vetzuur, bijvoorbeeld lijnolie-
zuur en met zooveel koperoxyde ais in de
vloeistof kan opgelost worden. Deze olie opeen
ijzeren oppervlakte gebracht, doet een zeer duur
zaam beschermend koperen huidje ontstaan,
waaronder geen roest kan gevormd worden.
Een vreemd ongeval heeft zich Zaterdag te
Londen nabij het Cannonstreetstation voorgedaan.
Men veronderstelt, dat de electrische stroom die
langs de draden loopt, onder de straat zoo sterk
is geworden, dat hij door het plaveisel zijne
werking ging uitoefenen op de wielbanden van
een rijtuig en de hoefijzers van een paard,
althans dit laatste sloeg plotseling dood neer,
de koetsier kreeg een hevigen schok en de heer,
die in het rijtuig zat, weid ernstig gewond.
Terzetfdertijd hoorde men een geluid als van
eene geduchte ontploffing en werden iets verder
de straatsteenen uit den grond geslingerd. Twee
voorbijgangers, aari het gelaat getroffen, moesten
naar een gasthuis gebracht worden.
Te Iseriohn zijn in de laatste tien jaren door
verzakkingen in den grond meer dan 80 huizen
en is onlangs ook de roomsche kerk moeten
afgebroken worden. Ook dezer dagen moest een
oude toren, die vroeger aan de kerk had gestaan,
door middel van dynamiet worden opgeruimd.
De verzakkingen zijn beperkt tot het noord
oostelijk gedeelte der stad.
De gemeente Ostende zal eerlang opnieuw de
speelzalen van het badhuis aldaar verpachten
voor den tijd van 9 jaar; van 1893 tot 1903.
De laatste pachter betaalde 000.000 francs huur,
en voorts nog 50,000 fr. aan de gemeentelijke
ziekenhuizen, 50,000 fr. aan het armbestuur en
50,000 fr. aan de gemeentekas. Verder kwamen
alle onkosten, verlichting enz. voor zijne teke
ning, en hij moest ook aan een aanzienlijk
aandeel in de belasting van het badhuis betalen.
Met die cijfers voor oogen kan men eenigszins
nagaan hoeveel daar met het spel verdiend moet
worden.
Een hevige bi and heeft te St. Louis in Mis
souri 200 gedeeltelijk beladen spoorvveg-goederen-
waggons vernield, waardoor eene schade van 2}£
millioen gulden werd veroorzaakt.
's-GRAVEXIIA«E, 16 November.
Het bij de Tweede Kamer door den heer
De Savornin Lohtnan ingediende wetsvoor
stel strekt om aan de kroon blijvende be
voegdheid te geven om, bij onmacht van het
bijzonder schoolbestuur, ondanks de aanbie
ding eener behoorlijke jaarwedde, binnen den
wettelijken termijn in bestaande vacatures
te voorzien vrijstelling te verleenen van de
verplichting dat in de school het wettig aan
tal onderwijzers aanwezig zij.
Tweede Kamer. Ingekomen is een voorstel
van den heer De Savornin Lohman, houdende
wijziging der schoolwet tot vrijstelling der
aanstelling van het verplicht aantal onder
wijzers bij gebleken onmogelijkheid.
Het debat over de Indische begrooting is
aangevangen. De heeren Farncombe Sanders
en Van Vlijmen stelden hun oordeel over
Lombok uit tot de behandeling van het hoofd
stuk koloniënde heer Pijnacker Hordijk
achtte de expeditie met onvoldoende kennis
voorbereid. De minister verklaarde omtrent
de decentralisatie dat de regeling der iloancieele
verhouding verschillend is beoordeeld. Al
gemeen werd toegejuicht dat de minister
de tariefverhooging heeft losgemaakt van
deze begrooting. Dinsdag voortzetting.
De gelegenheid tot verzending der correspon
dentie naar New-York (via Amsterdam) bestaat
door middel van het stoomschip Edam. De
laatste buslichting aan het postkantoor te Rot
terdam is bepaald op 17 dezer, des voormiddags
ten 4.35 ure.
De wijze van verzending behoort duidelijk op
het adres vermeld te worden.
Aan een den ton van generaal Vetter ont
vangen telegram wordt door de Jav. Ct. het
volgende ontleend
Den 14n werd des morgens een punt bezet
in den zuidoostelijken rand van Mataram aan
den rand der sawnh ter hoogte van Karang-
Bedil, met het doel daar eene batterij aan te
leggen. De werkzaamheden waren in den na
middag voldoende gevorderd om er veilig een
compagnie infanterie met een sectie bergge-
schut achter te laten, terwijl het voornemen
bestond om den volgenden dag twee kanons van
12 cM A. derwaarts over te brengen.
Te 5 uur in den middag van den 14n kwam
echter plotseling een zware bandjir in Soengei
Djangkok, waardoor de over die rivier gelegde
brug wegsloeg, zoodat de gemeenschap tusschen
de beide oevers verbroken was.
Kort daarop keerden van de werkzaamheden
in Mataram terug een bataljon, een sectie veld
artillerie, een bergstuk, genietroepen en 800
dwangarbeiders, doch hoewel geen middelen
onbeproefd werden gelaten om de troepen en
koeli's naar den i echteroever over te brengen,
mocht dit niet gelukken en moesten zij aan do
overzijde bivakkeeren.
Voeding en ooilam werden met veel inspan
ning des avonds per prauw naar de overzijde
gebracht.
Den volgenden morgen vroeg was de water
stand een weinig lager, doch de gemeenschap
nog verbroken. Door middel van prauvvenvlot
ton zou getracht worden de communicatie te
herstel ien.
Het Socr. Ilbld. van 9 Oct. meldtGisteren
is de substituut-officier van justitie per Japara
van Boeleleng teiuggekeeid, waarheen hij eemge
dagen geleden zich begaf om de zaak van
Danielsen c. s., die ooi logsconti abande van 14
kisten geweren en S kisten ammunitie had
ingevoerd, te onderzoeken. Met dezelfde gelegen
heid is medegekomon de djaksa bij den landi aad
van Boeleleng, die doorgaat naar Singapoie,
waarheen bij opgeroepen is om als getuige in
bedoelde zaak, die aldaar berecht zou worden,
gehoord te vvoiden. De djaksa heeft n.l. de
oorlogscontral-inde achterhaaldde vervolging
te Singapore belieft liet uitvoeren van wapens
en ammunitie tonder licentie.
Van mindere militairen vernepmt de J.-D.
dat de overste Scheuer bij het 9e bataljon op
Lombok niet alleen zoo gezien is wegens zijn
heldhaftige houding in het vuur, maar ook omdat
hij, als Alexander de Gtoote, bijnr alle fuseliers
bij hun naam toespreekt en bijwijlen een schop
of pikhouweel in de hand neemt om een vei moeid
soldaat bij het slechtingsvverk of het opwerpen
van aarden werken den arbeid te verlichten.
Den 13n Oct. is de directeur van binnenlamLch
bestuur, de heer Scherer, van Lombok alhier
teruggekomen.
Van geachte zijde merkt n:en aan het Bat.
ybld. op, dat nan de vetmee«teiing van het
hoofdobject op Lombok Tjakranegara
in den eersten tijd wel niet gedacht behoeft te
worden. Wel zijn w/ij thans grootendeels mees
ter van Mataram en aan de raseeriiig vvoidt
met kracht gewerkt, doch dit alleen is niet vol
doende.
Vooreerst is Rembega, waartegen tot dusver
demonstraties werden gehouden, niet in ons bezit
en valt, al is de bevolking ons thans ook nog
zoo goed gezind, op die vriendschappelijke ver
houding niet te rekenen. Het bezit van deze plaats,
of minstens de zekerheid, dat eike vijandelijkheid
van deze zijde geweerd kan worden, is noodzake
lijk, evenzoo dal van I'agoetan er. Soekadana ten
Z. W., omdat anders de flanken van onze macht
niet gedekt zouden zijn en evenmin een omtrek
kende beweging des vijands bijtijds voorkomen
zou kunnen worden, waai door men zich zou
blootstellen aan een rugaanval.
Voor de akte handieekenen lager onderwijs
te 's-Graverihage is heden geslaagd de heer C.
de Mooij Jr.
Douairière De Haze Bomme, onlangs te Kloe-
tinge overleden, heeft aan de diaconie der
hervormde gemeente aldaar eene som van duizend
gulden, vrij van successieiechten, gelegateerd.
SCHIEDAM. Heden kwamen alhier van
de haringvisschenj binnen de loggers Schiedam,
schipper P. Stied, Paulina, schipper W. Seis.
en Harmonieschipper J. Groeneveld, respec
tievelijk aanbrengende IS, 5 en 10 last haring.
VLAARD1NGEN. Statistiek der haring-
visscherij tot en met 15 November:
Aar.gebr. door 967 loggers '275,244
825 bommen 192,549
4<"7,793 ton haring
Op dat tijdstip in 1893
door 940 loggers 203,110
s 858 bommen 192,992
456,102
1892 door jagerij 1,027
937 loggers 265,110
j 9ü2 bommen 205,264
471.401 i
1891 door jngeiij 2,020
72U loggers 169,Oil
752 bommen 144,230
313,900
KRALINGSCUE VEER. Gisterochtend
werden aan de markt alhier aangevoerd li
winterzalmen, die voor f 1.00 tot 2.40 per i/3
kilo werden verkocht.
Uitspraak doende in de zaak van Jan Andries
Boers, tegen vvien de officier van justitie bij den
rechtbank te Haarlem 12 jaar gevangenis eischie
wegens diefitnl met braak, bij nacht en roet
geweld gepleegd, veroordeelde de leclitbank
hem gisteren tot 12 jaar gevangenis.
Beroepen: te Halle de heer F. G. M<-.m
ton, cand. te Haarlem; te Giijpskeike (Zee
land) de heer A. G. F. Simt. cam!, te Zntfeit
te Huizum ds. II. W. F. E. van deiiBetgii.
van Eysïnga te Stiens te Maxtenhmek (toez.)
ds. Gei ritsen te Lopiktp Boven-SinilB (tocz.j
I ds. II. A. van Oostrom Snede, te Kolham
te Lemele en Arnhem de heer II. Visser, rand.
te IJlst.
Bedankt: voor Leiden door ds. P. J. van
Melle, te Nijkerk op de VehnvevoorOn-t-
vvedde door ds. P. Kuijhnan, te Bunnik en
Vechten.
Itoomsch-kalliolieke Kerk.
Benoemd: tot deken van het dekenaat
Cuijk, F. Bijvoet, pastoor te Cu ijk tot pas-
toor te Boxmeer, II. ter Haai tot rector van
het instituut der broeders van liefde te Stratum,
II. van Hus-en tot id. van het liefdege
sticht te Ooien, A. Ev'cken tot kapelaan
van de St.-Pieter te 's-Hertogenho-cii, A. Mut-
saers tot vice-prefect aan het seminarie te
St.-Michiels-Gestel. J. van leisel en lot Kapelaan
te Evvijk. A. van Gervven (do twee laatiten
priesters van het seminarie).
Te Rozendaal (X.-Br.) is door den a3rlsbh-
i schop van Westminster en den bisschop v m
Breda de nieuwe kerk der paters missionarissen
plechtig ingewijd. Verscheidene hooggeplaatst!
geestelijken, ook uit liet missiehuis te Mili-Hiii
(Engeland), vvnien daarbij tegenwoordig.
BURG F. III, IJ K E S T A N 1).
Geboren 14 Nov. Maria, dochter van
A. van den Hamer en A. van Poperirig, Kamp.
Hermanus, zoon van P. Driel en A. Groene-
vveg, Nieuw sticht.
Overleden '14 Nov. Cornelia van Steen
bergen, oud 81 jaar en 9 maanden, Lange
Achterleeg.
Ondertrouwd 15 Nov. W. A. van
Loenen, 25 jaar, en H. A. Schaap, 22 jaar.
A. Molenaar, 24 jaar, en J. E. Ilansler, 21
jaar. W. Dries, 29 jaar, en M. M. Ilout,
2S jaar.
Schiedam 16 November.
Rogges Helena f114Ct,Moid ischef 105
Ct.Salonica f 105 Ct.
GerstDonau per 1950 kilo f 100 Ct.
MaïsMixed f144 Ct.; Donau f132 Ct.
Moutwijn
Noteering van den Brandersbond f 4%5.
der Makelaars - 51/;.
per heet. Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoeling: f '1.30 per ketel.
Delft, 15 November.
Onze graanmarkt had heden tot onderstaande
prijzen een sul verloop. Alleen Mixed mats is
zeer vast.
Westlandsche tarwe f5.25 a 6.73. Zeeuvvsche
f5.50 a 7.50. West!, logge f3.73 a 4.
Zeeuvvsche f3.75 a 4.50. Chevalier-get st
'4.75 a 5.25, Westl. zomer- f3.25 a 4.—
Korte haver f3.50 a 4.lange f'2.50 a 3.23,
Duivenboonen f 0.a 0 50, P.ianlen
boonen f5.25 a 8.Bi nine liomien t S.
a 14.Gioene erwten f8.50 a 10.23
Witte erwten 15,50 a 5.73, Knolzaad zake-
loos. Mixed maïs per 73 KG 1 5.50.
Aan de stadswaag gewogen van 9 tot 15
November: 380 achtsten en 79 zestienden vaten
boter, wegende te zamen 8510 k'tlogtam. Pry»
f40 a 68 het vierde, fl.- a 1.70 het KG.
Vette koeien Jeqnal.van f194 tot 225.2e qua!,
van f136 tot 172 kalfkoeien 1 e qual. f 100 t.a
220, 2e qual. f 145 tot f 70: vaaikoeien lequnl.
van f150 tot 100, 2e qual. van f86 tot 1*20. vette
kalveren Ie qual. f 65 tot 75. 2e qual. van (43 tot
56; vette schapen Ie qua!, van f§ tot 22. 2o
qual. ftot lamschapen lequal. van f
tot 2e qual. van i— tot vette lamme
ren van f 12.-tot 18, weilammeren van f
tot magete vatkens van 1 17 tot 25, biggen
