BinncTilandsclie Berichten.
eene spoorwegbrug verr.ield hebben om aan
de bondstroepen den weg af te snijden.
AFRIKA.
Aan de Times wordt uit Pieter Maritzburg
van 12 dezer gemeld, dat de ontwerp-overeen-
komst betreffende den militairen dienst, aan
president Kruger door sir Henry Loch onder
worpen, aan de Eogelsohe onderdanen de be
handeling der meest begunstigde natie toe
staat en hen vrijstelt van den militairen dienst.
C II I N A.
"Volgens bericht uit Shanghai hebben de
onderscheiden landingen der Japanners op de
Chineesche kust eenvoudig ten doel hunne
beweging naar Wei Ilai Wei te maskeeren,
waar dientengevolge de paniek hand over
hand toeneemt. De Chineesche soldaten zou
den bij hoopen te gelijk aan het deserteeren
zijn, zoodat het den Japanners gemakkelijk
zou vallen Wei Ilai Wei te bemachtigen.
Volgens bericht aan de mew-York Herald
heeft Li Hung Chang na den val van Port
Arthur een geheim rapport aan den keizer
naar Peking gezonden, waarin hij de neder
lagen der Chineezen aan het gemis van
spoorwegen toeschrijft on de overtuiging uit
spreekt, dat verdere tegenstand nutteloos
zou zijn.
De Times verneemt uit Kobé, dat de twee
Japansche iegerkoipsen uit Mantsjoerije te
Newchwang samen zullen komen om vandaar
naar Peking op te rukken. Belangrijke ver
ste, kingen vertrekken uit Hiroshima.
JAPAN.
Uit Jokohama wordt van 12 dezer gemeld
Eene afdeeling van het 2e legerkorps be
zette, zonder tegenstand te or. tmoeten,Fuehow,
ten noorden van Port Arthur.
Volgens bericht uit Hiroshima namen de
Japanners den oden dezer zonder slag of stoot
Fuchow. De vijfduizend Chineesche verdedi
gers ontruimden de stad zonder strijd en trok
ken naar Newchwang terug, waarheen gene
raal Nod/ji's brigade oprukt. De Japanners
zouden Kuiping, twintig mijlen ten zuiden
van die stad reeds bezet hebben.
AUSl'RAIilE.
De heer Ward, de koloniale thesaurier van
Nieuvv-Zeeiand, heeft eene redevoering ge
houden, waarin de politiek der regeering
voor de volgende zitting wordt uiteengezet.
Hij zeide dat het tarief zou worden herzien.
Maatregelen zouden worden genomen tot het
uitkeeren van pensioen aan oude werklieden
en tot het. regelen van den verkoop van ster
ken drank.
In Nieuw-Zeeland is gedurende de laatste
zitting van het parlement eene wet aange
nomen die de regeering machtigt tot voor
schotten te geven aan personen die zich willen
vestigen, waarvoor dan hunne bezittingen
verbonden blijven. Thans zijn er reeds meer
dan vijfhonderd verzoeken om ondersteuning
ingekomen, en men verwacht dat de geheele
som van 1 millioen pond sterling, voor dit
doel beschikbaar gesteld, binnen zes maan
den zal zijn aangevraagd.
TWEEDE KAMER DERSTATEN-GENERAAL.
Zitting van 13 December.
De behandeling der staatsbegrooting werd
voortgezet over het hoofdstuk binnenlandsche
zaken.
Bij de veearfsenijkundige politie waar
schuwde de heer Zijp tegen opneming der
parelziekte onder de besmettelijke veeziekten,
waaruit echter de varkensziekte moest ver
dwijnen; vroeg de heer Seret publiekmaking
van kennisgevingen omtrent veeziekten in
meer gelezen dagbladen dan in plaatselijke
courantensignaleerde de heer De Beaufort
(Amsterdam) de moeilijkheden voor de grens
bewoners bij het weiden van vee.
De minister beloofde den heer Zijp, met
de deskundigen te rade te zullen gaanvolgt
bij het adverteeren der bekendmakingen de
traditiën van zijn departement en zal de
moeilijkheden bij de grensbeweiding zooveel
mogelijk verlichten.
De heer Zijp ondersteunde verder krachtig
het denkbeeld van het landbouwcomitë in het
belang der bevordering van de rijksveefokkerij
en vroeg daarvoor nog dit jaar geldelijken steun.
De minister achtte de provinciën daartoe
veeleer geroepen, maar is niet ongenegen de
pogingen van anderen door het rijk te doen
steunen.
Door den heer Pijttersen werd een ver
mindering met f 30,000 voorgesteld, teneinde
te breken met beperking van de mond- en
klauwzeerziekte onder het vee en het door
zieken van het vee niet tegen te houden.
Hoewel de heer Zijp het doorzieken be
schouwt als middel tot beëindiging van
het mond- en klauwzeer, wilde hij toch de
regeering het geld voor krachtige bestlijding
van het kwaad niet onthouden.
De heer Harte wees op het mecningsver-
sciul onder de deskundigen over de hand
having van het afzonderingsstelsel.
De commissie van rapporteurs beschouwde
het amendement meer als een motie en de
heer Ferf deelde het bezwaar van den heer
Zijp, met wiens hulde aan de krachtige maat
regelen der regeering tegen het mond- en
klauwzeer hij instemde, vooral wegens het
belang tot herkrijging van den veeinvoer
buitenslands.
De heer Seret had de overtuiging dat de
maatregelen tot belemmering van het mond
en klauwzeer doelloos zijn en nadeelig voor
den landbouwenden stand, maar gaf ook de
voorkeur aan een motie tot bereiking van
het doel.
Daarentegen meende de heer Rutgers van
Rozenburg dat de handhaving der belemme
rende bepalingen ten voordeele was van de
vreemde protectionisten. Bij den hopeloozen
strijd tegen het mond- en klauwzeer late
men de ziekte den natuurlijken loop.
De minister van binnenlandsche zaken ver
zekerde dat de regeering denkt aan opheffing
der beperkende maatregelen, die de beste
resultaten hebben opgeleverd in verschillende
streken. Een bepaalde uitspraak der Kamer
heeft hij niet noodig. Zijn stelsel, waarvoor
wetswijziging noodig is, is, bij sporadische
gevallen het kwaad onmiddellijk te onder
drukken en bij uitbreiding liet doorzieken
niet te belemmeren.
De minister handelt reeds in de richting
van het amendement, maar bestrijdt dit als
kunnende belemmerend werken bij het ont
staan van behoeften.
Na 's ministers verklaringen trok de heer
Pijttersen zijn amendement in, zich voorbe
houdende ,:oo noodig later een motie in te
dienen.
Bij hoofdstuk hooger onderwijs wees de
heer Everts op het toenemen van het mate
rialisme en het ongeloof tengevolge van neu
traal onderwijs en hoopte eenmaal op de
oprichting van protestantsche en katholieke
kerkelijke hoogescholen met jus promovendi
en subsidie van den staat. Voorts wenschte
hij verbod om eind-examen te doen aan
jongelui van de 5e klasse van het gymnasium
en meer opneming van leeraars aan de bijzon
dere gymnasia in staats-examen-commissies.
De heer Heemskerk sluit zich geheel hierbij
aan, wijst op de behoudende begrippen van
dezen minister ten aanzien van het hooger on
derwijs, waarschijnlijk omdat deze daardoor en
door het kiesrecht de toekomst der liberale
partij wil waarborgen. Spreker kenschetst onze
universiteiten, met het oog op de theologische
faculteiten, als rationalistisch of pantheïstisch.
Hij verdedigde de toekenning van het jus pro
movendi aan de bijzondere universiteiten, wat
indertijd de heer Kappeyne van de Coppelio
voorstelde voor de Amsterdamsche universiteit
en toen door den heer Van Houten werd goed
gekeurd, en subsidieering van bijzondere
gymnasia.
De heer Heemskerk besloot met de verzeke
ring dat de antirevolutionnaire partij nu ge
weer bij voet heeft, maar als ze weer eenmaal
zal gaan vuren, de muren van het openbaar
hooger onderwijs evenmin veilig voor omval
len zullen zijn als de muren van Jericho.
De heer C. van Bylandt dringt aan op
oprichting van een leerstoel voor de archaeo-
logie te Leiden.
Door den heer Beelaerts van Blokland wordt
aangedrongen op het onderzoeken van den lan
gen duur der vacantiën en ruimere toelating
van vreemden aan onze universiteiten.
Minister Van Houten verzekert, dat hij niet
zijne persoonlijke overtuiging wil stellen tegen
over die van den heer Everts, maar meent dat
nergens het bijzonder hooger onderwijs zoo
vrij is als hier en kerkelijke universiteiten
groote verdeeldheden zouden geven. Geloo-
vige of ongeloovige wetenschap bestaat niet,
wel de wetenschap die de waarheid zoekt.
Bij de replieken kwam de heer Heemskerk
tegen de hooghartigheid in liet antwoord van
den minister op; hij en de heer Eveits hiel
den vol dat het rationalisme het openbaar
onderwijs beheerscht.
De minister hield vol de noodzakelijkheid
van de neutraliteit van den staat, naar den
wenscli van de groote meerderheid der natie,
zelfs van geloovigen hetzij uit beginsel, hetzij
uit vrees voor het geval de tegenpartij aan
het bewind mocht komen.
Het amendement-Tydeman, om f 25,000 te
schrappen voor hel nieuw phannaceutisch labo
ratorium te Leiden, werd ingetrokken, na de
belofte des ministers, om den vorm en den
inhoud van het pian nader te zullen overwegen.
Heden avondzitting.
Arondzitiing van 13 December.
Het debat over hoofdstuk V wordt voort
gezet.
Op advies van den heer Mees wordt de
verhooging der jaarwedde van dr. Von Eisels-
berg goedgekeurd.
Bij art. 91 (gebouwen der universiteit te
Utrecht) stelt heer Kerdijk een amendement
voor, strekkende tot vermindering van dezen
post met f 15,000, aangezien de voorgenomen
verbouwing der Statenkamer niet noodzake
lijk is.
De heer Yan Karnebeek zal bij de volgende
begrooting voorstellen doen in zake eene
clinische inrichting voor het onderwijs in de
psychiatrie aan genoemde universiteit.
De minister alsmede de heeren Mees en Van
Karnebeek bestrijden het amendement-Ker-
dijk, terwijl eerstgenoemde verklaart door
den heer Van Karnebeek goed te zijn be
grepen. Na repliek van den heer Kerdijk
wordt het amendement verworpen met 04
tegen '17 stemmen.
Bij art. 94 stelt de heer Kerdijk een amen
dement voor tot vermindering met f 10.000 voor
uitbreiding van de bibliotheek te Groningen,
hetwelk evenwel na verzekering van den
minister dat hij naar bezuiniging zal streven,
ingetrokken wordt.
Een heftig debat ontspint zich bij de be
handeling van art. 105 (subsidiën aan ge
meentelijke gymnasia) naar aanleiding van
eene opmerking des heeren Pijnappel, die de
beperking in de heffing van minerval niet
gerechtvaardigd acht in verhouding tot de
veelal drukkende lasten der gemeenten. Ter
wijl de heer Kerdijk de houding des ministers
ten opzichte van de toelating van meisjes
afkeurt, bestrijden hij en de heer Gerritsen
het gevoelen van den heer Everts dat ge
mengd hooger onderwijs, vooral bij de natuur
wetenschap, verderfelijk werkt op de zedelijk
heid.
De minister antwoordt dat de grieven van
den heer Pijnappel van te localen aard zijn
om een wetswijziging in 't leve?i te roepen
en dat hij als minister ten opzichte van dé
toelating van meisjes nog hetzelfde gevoelen
is toegedaan als vroeger als Kamerlid.
De heer Everts betoogt de ondoelmatigheid
der lioogere burgerscholen, die hoofdzakelijk
dienen tot voorbereiding van de polytechnische-
school, maar niet voor algemeene ontwik
keling.
De heer Farncombe Sanders komt op tegen
de stiefmoederlijke behandeling van het mid
delbaar onderwijs, welke hij toeschrijft aan
verkeerde beschouwingen over het onderwijs.
De polytechnische school is slecht bedeeld,
daar deze een technische universiteit behoorde
te zijn.
De heer Vermeulen laakt de benoeming van
zeer vele officieren en ingenieurs en vreemde
lingen bij het middelbaar ouderwijs, die vol
komen onbevoegd zijn.
De minister deelt den heer Farncombe
Sanders mede, dat de polytechnische school
zal worden uitgebreid, allereerst voor het
onderwijs in de electrotechniek. In zake de
benoeming van leeraren bij het middelbaar
onderwijs wordt de wet behoorlijk toegepast.
Na repliek van den heer Vermeulen wordt,
de beraadslaging verdaagd tot morgenmiddag
halftwee.
Door den heer Plate is als amendement
voorgesteld om bij hoofdstuk marine den post
aanbouw, aankoop, uitrusting enz. te vermin
deren met f16,750, uitgetrokken voor aan
schaffing van een tweeden loodssciioener, en
zulks met het oog op het heerschende ver
schil omtrent liet gewenschte type en aantal
loodsvaartulgen.
SCHIEDAM, 14 December 1894.
Naar wij vernemen heeft de Schiedamscbe
wielrijdersvereniging »De Postduif" tot zaal-
rijden besloten. De oefeningen zullen den
IGn dezer in s Musis Sacrum" onder
leiding van den heer D. F. J. van Walsem, te
Rotterdam, lid der vereeniging, aanvangen.
De bijdrage van een onbekende, door den
voorzitter ontvangen, heeft zeer veel tot het
slagen van het plan medegewerkt.
De verwachting, dat aan het eind des jaars
de raming wat betreft de opbrengst van 's-
rijks middelen zou zijn bereikt, heeft zich niet
alleen bevestigd, maar overschrijdt het be
drag voor de verschenen elf maanden met
f 1,962,000. Tegenover de opbrengst in het
zelfde tijdsverloop van 4893 is het verschil nog
bijna oen millioen gunstiger of f2,918,000.
De totaalcijfers n.l. zijn voor de eerste elf
maanden dezes jaars f 108,054,414.21, tegen
f'105,106,537.62 in het vorig jaar en een
ramingcijfer van f 106,092,312.87.
De maand November op zich zelve is
f 1,742,000 hooger dan haar naamgenoot van
1893, waartoe in de eerste plaats hebben
bijgedragen de directe belastingen. Deze vloei
den ruimer: wat de grondbelasting betreft
f38,000, personeel f'19,000, vermogensbelas
ting f403,000 en beroeps- en bedrijfsbelas
ting f802,000. Deze laatste belasting bestond
verleden jaar niettoen gold nog de patent
belasting, waarvan de opbi'engst toen was
f394,000.
Aan rechten op den invoer werd meer ge-
ind f 9000. Van de accijnzen kwam alleen
meer binnen van de suiker f725,000, doch
de overige waren alle lager, als wijn f 2000;
gedistilleerd f30,000; zout f 10,000; bieren
en azijnen f12,000; geslacht f38,000. De
belasting der gouden en zilveren werken ver
toont een in langen tijd niet bereikte ver
betering van ruim f3000.
Van de indirecte belastingen was de uit
komst van een lager, en wel de registratie
rechten f22,000, waartegenover meer opbrach
ten de zegelrechten f 16,000, hypotheekrech
ten f5000 en het successierecht f76,000.
Al de overige posten, op het overzicht
voorkomende, wijzen eene stijgende beweging
aan, waarvan hier de specificatiedomeinen
f108,000, posterijen f39,000, loodsgelden
f 7500. De uitkomst van den rijkstelegraaf
