Letteren, Kunst en Wetenschap.
Koloniën.
Reclitzaken.
V i s s c h e r ij.
K e r k n i e u w s.
Marktberichten.
Post en Telegraphie.
n heer Vermeulen drong er op aan, dat
gesubsidieerde bijzondere scholen spoedig
zekerheid zouden erlangen ten aanzien van
],et verplicht aantal onderwijzers en dat de
verplichte gymnastiekoefeningen geschrapt
jouden worden.
De heer De Beaufort (Wijk-bij-Duurstede)
bepleitte staatssteun voor het onderwijzers-
pensioenfonds en noemde feiten, waaruit blijkt
4 er onder de onderwijzers eene minderheid
jjje het staatsgezag bespot en omverwer
ping der maatschappelijke toestanden predikt,
waartegen hij maatregelen vraagt.
De heer Tydeman meent dat bet lager
onderwijs r.iet versterkt wordt door de in
voering van de slüjd en verdedigt den alge
meen goeden geest der onderwijzers.
De heer Smeenge beval verhooging der
onderwijzerswedden aan.
De heer Rutgers van Rozenburg bestreed
het onderwijsstelsel des heeren De Savornin
Lohman, dat de pacificatie verbreekt en strijdt
met de beginselen van den voorstander van
het openbaar onderwijs welk openbaar on
derwijs eenvoudig verdwijnt en opgaat in
het bijzondere en de gemeenten maakt tot
staatswinkeliers in onderwijs.
De minister, beamende dat 's heeren De
Savornin Lohman's schoolwetprograrn den
schoolstrijd hei opent, ziet in het stelsel de
toepassing van staatsgezindheidsscholen, wat
wegens de verschillende richtingen der be
volking zeer bezwaarlijk is. De onderwijzers-
traktementen en de pensionneeringen be
treffen ir.eer de gemeentelijke zorg. De
termijnverlenging voor liet aantal onderwij
zers is bij den Raad van State aanhangig.
Aan algemeene klachten over onderwijzers is
weinig te doende geest der onderwijzers
is vaak die van den gemeenteraad.
Op de vraag van den heer Staalman of de
minister een socialistisch onderwijzer zou ont
slaan, antwoordde hij dat de gemeenteraden de
onderwijzers ontslaan. Hij maakt onderscheid
tussehen de beginselen der onderwijzers en
hunne deelneming aan verboden vereenigingen.
Het amendement-Harte en Vermeulen om
den post opneming van het slojd-ondervvijs
aan de rijkskweekscholen te schrappen, werd,
na bestrijding door de commissie van ;c?p-
porteurs en den minister, verworpen met 42
tegen 21 stemmen.
Morgen te 10 uur voortzetting.
Bij het afdeeiir.gsonderzoek der Kamer van
de begrooting voor Suriname, dienst 1895,
betreurden sommige leden het, dat nog altijd
een subsidie noodig is; vele anderen wilden
daarin berusten, indien op die wijze de kolo
nie tot meerderen bloei kon wordeu gebracht.
Maar dan moet er ook met kracht gestreefd
worden naar zuinigheid.
Men wilde den toestand in de kolonie ver
beteren door aanmoediging van de vestiging
van Nederlanders, in 't bijzonder van rechter
lijke en andere ambtenaren, die als nieuwe
werkkrachten zouden kunnen werkzaam zijn
terwijl met het oog op de toenemende fae-
teekenis van de goudindustrie degewenscht-
heid werd betoogd van de aanstelling van
een bekwaam mijnbouwkundige.
Aan liet Centrum wordt uit Westwoud ge
schreven, dat het katholieke Nederland zich bij
da begrafenis van den geschiedschrijver dr.
ioyens onbetuigd heeft gelaten.
•Geen enkele katholiek van naam Treurig
an voor de katholieken zeer pijnlijk was die
begrafenis te Westwoud, vooral als men nagaat,
we er hadden kunnen en in ogen zijn,
gevraagd of ongevraagd.
•Ais curiosum mag nog vermeld worden, dat
een der »groole" mannen in zijn condoleanlie
deed opmerken, dat zijn naam op de invitatie
de adressen waren welwillend door een vriend
der familie geschreven niet just gespeld was
en dat die behoorde gespeld te worden, zooals
hij die thans opgaf.
ïDat was tenminste een bewijs van belang
stelling
nhoud Tan Mo, 5 (11e jaargang) van
het 3T-*and.hlaA tegen de Fep-
*salschingen, onder redactie
van dr. P. F, van llamcl
Roos, te Amsterdam.
Misbruik van den naam van officieele inrich
tingen. Onderzoekingen van levensmiddelen
en handelsartikelen gedaan aan het bureau voor
chemisch en microscopisch onderzoek, Keizers
gracht 291, Amsterdam; Directeuren: dr. van
Hamel Roos en Harmens. Controle-onderzoekin
gen-. (Brood en meel. Havermeel. Boter.
Californische wijnen en cognac. Italiaan-
sche wijn. Cognac. Thee. Geconser
veerde levensmiddelen. Azijn. Vogelvoe
der. Email. Zeep. Katoengaas.)
Onderzoekingen van wege den gemeentelijken
gezondheidsdienst in Amsterdam (slot). Ver-
valsching van overmangaanzure potasch.
Kunst-koffie. ll'elenschappeli\!:c Berichten.
(Onderzoek van teei kleurstoffen in rooden
wijn.) Hygiëne en Industrie. Loodvergif-
tiging door molensteenen, Inwerking van
onzuiver water op schepen. Een nieuwe
kolflebrander. Vervaardiging van lijm uit
zetmeel. Een middel oro staal, gesmeed- en
gietijzer van elkander te onderscheiden.
Kunstlicht voor photographic en tooneel.
Photographeeren in kleuren. Plantenboter.
Saccharine-fabrikatie. Eieren-productie.
Hard hout. Het verwijderen van inktvlekken
uit tapijten en wollen stoffen. Wereldten
toonstelling voor liotel en reiswezen. Korte
Berichten. Yracujbord. (Tegen het beslaan
der ruiten. Ceresine. Feuilleton, flets
over eucatyptushonig en zijne geneeskiachtige
eigenschappen. Ongezonde beroepen. De
sterfte van het tnenschelijk geslacht. Is de
dood pijnlijk? Begraven in kerken.)
Batavia, 13 November.
Naar de J.-B. uit goede bron verneemt, heeft
generaal Vetter het 5e en 11e bat. infanterie
niet uitsluitend als ver&teiking aangevraagd om
met meer kracht tegen Tjakranegara te kunnen
aceeren. maar ook omdat door de marine een
I tweede prauw van Ivarangaseru is aangehaald,
die een lontarbrief van Goestï DjiUntiek aan
I den vorst van Lombok aan boord had, waarin
de eeiste zijn ieenheer aankondigde dat hij hem
welhaast met zijn benden weder te hulp zou
l komen.
In verband met deze berichten zijn ook te
Maiang drie mobiele colonnes, ieder ter sterkte
I van eene compagnie, opgericht, onder gezamenlijk
commando van den majoor Soeters, om op het
eerste bericht op Bali voorioopig te kunnen
optreden totdat men te Lombok de handen vrijer
zal hebben. Daarna, uiteiiijk in den loop van
Januari, a.s. komt Karangasem aan de beurt;
de opperbevelhebber der expeditie heeft in dien
geest bevelen van de tegeenng ontvangen.
Verder schijnt ook het gedeeltelijk reeds
verlaten bivouak van Ampenan, meer in het
bijzonder het even daarbuiten gelegen etablis
sement van den aannemer, met een overval
bedreigd te zijn. In den avond van den 7n dezer
althans werd de heer Stok plotseling verrast
door een bezoek van de chef6 van den generalen
staf en der intendance, die hem kwamen waar
schuwen op zijne hoede te zijn. Den volgenden
dag werd gewapend gefourageerd en moest het
personeel der leverancie insgelijks den ganschen
dag met revolvers gewapend zijn. Onder leiding
'van den luitenant-kolonel der ai tiilerie werd het
geheele etablissement met den meesten spoed
binnen de versterking overgebracht en een daar
omheen zwervende Baliér in bewaring genomen.
De vijand scheen door den nood gedreven een
aanslag op de belangrijke voorraden van den
aannemer in den zin gehad te hebben, die
evenwel door den thans beter werkenden spion-
nendienst tijdig voorkomen is.
Een exira bijvoegsel van de Jav. Cl. bevat
een uitvoerig rapport van den chef van den
geneeskundigen dienst naar aanleiding van een
hem gedane opdracht om te onderzoeken wat
nopens lepra bekend is, inzonderheid met betrek
king tot de vragen of zij eene infectie-ziekteen
of zij contagieus is.
Nog bevat de Java Cl. het volgende telegram
van den resident van Ternate, d°. 30 October
»Op politiek gebied twee en twintig October
«nieuw contract door sultan Tidore en iands-
«grooten geteekend, overigens niets belangrijks,
«gezondheidstoestand gunstig".
Uit Medan is aan de Java-Bode getelegrafeerd,
dat radja Karang, de vader van den gevluchten
en afgezetten radja Silang, door den luitenant
Heidens is gevangengenomen.
Het blad teekent daarbij aan
Het bericht in het telegram uit Medan wijst
er op, dat hst in Tamiang nog altijd niet rustig
is. Uit Deli is de tijding gekomen, dat een vaartuig
van den aannemer, dat goedeien naar liet
garnizoen te Seioowaij moest brengen en inde
rivier vastraakte, zich door tal van vijandelijke
prauwen zag omringd, aan welke het alleen Uon
ontkomen dooreen deel der goederen over boord
te werpen teneinde vlot te raken, waarna het
veilig te Seroewaij aankwam.
De Deli-Ct. meldt:
De grenskwestie tussrhen Deli en Langkat
is opgelost. Door de commissie van arbiters,
bestaande uit drie heeren, waarvan éen door 'L. H.
den sultan van Deli en éen door Z. 11. den sultan
van Langkat werd benoemd, welke beiden zich
een derde assumeerden, is uitgemaakt, dat van
het grondgebied in kwestie het grootste gedeelte
aan Deii en het kleinste aan Langkat behoort
te worden toegewezen.
De Atjehsche briefschrijver van den J-B.
meldt uit Kota Radja van G November o. m.,
dat van vijandelijke operaties in den laatsten
tijd niet veel gemetkt wordt. Tjot Rang heeft
echter weer eens een flinke beurt gehad, liet
weid op alle mogelijke wijzen beschoten. Ofschoon
de kogels goed aansloegen en de schildwachten
zich ter dege moesten dekken, werden ons toch
gewonden bezorgd. Eenige dagen geleden evenwel
werd een Europeesch luselier op Tjot Rang
gewond.
Ook is eenige dagen geleden de Europeesche
sergeant Bal van de artillerie gewond op Sinelop.
Eene compagnie infanterie van het 14de batal
jon, onder commando van den kapitein Keuris,
welke een transport materialen naar Biioel
geleiden moest, werd onderweg beschoten, met
geen ander gevolg, dan dat den luitenant
Schanzleh de helmhoed van het hoofd werd
geschoten.
Tamiang.
De Javasche Ct. meldt
Blijkens een van den resident der oostkust van
Sumatra ontvangen telegrapische mededeeiing
is de in October 1893, wegens openlijk verzet
tegen het Nedeilandsch-Indisch gouvernement,
van het bestuur over het Tamiangsche landschap
Karan vervallen vei klaarde Iiedjoeroeang van dat
landsebap Toengkoe Bin Radja, door een bevol-
kingspalrouille gevangen genomen en den 12n
dezer te Medan aangebracht en aldaar aangehou
den, terwij! twee datoeq's. drie petoeahs en een
pangiima hunne onderwerping hebben aange
boden.
Lijst van brieven, geadresseerd aan onbe
kenden, over de 2e helft der maand No
vember, welke op schriftelijk verzoek aan het
postkantoor alhier kunnen worden gere
clameerd.
Brieven.
1. B. F. Roelands
2. A. L Stejjl
3. G. Wensink
Arnhem.
's-Gravenhage.
Oidenzaal.
Briefkaarten.
1. Ilarings Rotterdam.
2. J. Dirks Schiedam.
Buitenland (brief).
1. Mrs, Blake Mansfield London.
In do Donderdag gehouden zitting der arrond.
rechtbank te Rotterdam werd veroordeeld
P. S. R., melkboer te Schiedam, wegens bet
door schuld veroorzaken van eens anders dood
(het overrijden van een 3-jarig meisje aan het
Piet-Heinsplein fe Rotterdam) tot 3 maanden
gevangenis.
Het hoog militair gerechtshof heeft uitspraak
gedaan iri de bekende zaak van den sergeant
II., die een dreigbrief aan luitenantM. heelt
geschreven. Wat de sergeant aanvoerde, dat de
luitenant de verhouding trachtte te verbreken
tussehen den onderofficier en diens beminde,
werd door het gerechtshof aangenomen en do
voorloopige verzekerde bewaring van den sergeant
van het begin van September tot 4 October
als voldoende straf voor zijne overtreding aan
gemerkt. De proceskosten te dragen door den
staat.
In een hofje aan den Rijswijkschen weg te
's-Gravenhage hadden onlangs eenige knapen de
baldadigheid petroleum in den mond te nemen
en tegen een brandenden lucifer uit te spuwen
en daardoor brandende petroleum naar voorbij
gangers te blazen. Eene vrouw die trachtte een
meisje, dat alleen niet voorbij de jongens duride
gaan, er voorbij te brengen, werd aangegrepen
en zoodanig met brandende petroleum bespoten,
dat hare hoofdharen gedeeltelijk verbrandden.
Deswege stond Donderdag een 1 G-jarige jongen
voor de rechtbank terecht, die bekende met
brandende petroleum geworpen te hebben, doch
beweerde niet de bedoeling te hebben gehad om
voorbijgangers te treffen.
Het Openbaar Ministerie vorderde wegens
«mishandeling met voorbedachten rade" eene
veroordeeling tot drie maanden gevangenis.
KRALINGSCHE VEER. Gisterochtend
werden ter markt alhier aangevoerd ISwintei-
zalmen, die voor f2.tot 2.35 per Vs kilo
werden verkocht.
-Ned.-Herv. Kerk.
Beroepen: te Grïjpskerk de heer A, 11.
Magendans, cand. te Siijk-Ewijk.
Aangenomen: naar 't Woud (bij Deift)
door den heer A. G. F. Smit, cand. te Zution.
Bedankt: voor Monster door ds. P. Bokina,
te Bruinisse voor Den Bildt door dr. J. de
Lind van Wijngaarden Cz., te Oud-Albias
voor Steenwijkerwold door ds. W.Voors, te Kuinro,
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Kateridrecht ds. E. Douma,
te Rotterdam.
Aangenomen: naar Haulerwijk door ds.
G. Groot Nibbeling, te Hijken.
De heer F. Lion Cachet, pred. te Rotterdam,
heeft zicli bij deputaten voor de gereformeerde
kerken beschikbaar gesteld om als zendeling
onder de heidenen te worden uitgezonden.
Roonisch-katholieke Kerk.
In de provincie Limburg zijn volgens den
erscbenen «Provincialen Almanak voos 1895",
99 kloosters, waarvan 30 door mannen en G9
door vrouwen bewoond zijn.
Schiedam, 45 December.
Rogge: Helena f 142/109 Ct.; Salonica
f103 Ct.; Dnieper f102 Ct.
BerstDonau per 1950 kilo f 98 6/vv.
MaïsTurksche f 124 Ct.Donau f 124/123
Ct,
noutw|)n
Noteering van den Brandersbond f 5'/so'/t,
der Makelaars - 51/?,
per heet. Ct. zonder fust en zonder belasting.
Spoeling: f 1.— per ketel.
Leides, 14 December.
De aanvoer en prijzen ter veemarkt van heden
waren als volgt: 10 stieren fG2 a 146, 110
vette ossen en koeien (114 a 256, of 54 a 68 c.
per kilo, 92 vare dito f96 a 194, 26 gras
kalveren f 13 a 45, 29 vette dito f42 a 91, ol
70 a 90 c. per kilo, 8 nuchtere dito f7.a
10.1538 vette schapen f 15.a 33.—, of
35 a 40 c, per kilo, 62 weide dito fll.a
16.lammeren fa 120
magere varkens f16 a 27, 194 biggen f3
a 12.veulens fa paarden f
a 119 kalf- en melkkoeien f110 a 252.
