Het Iraiïersvak in üe laatste 25 jaar.
A0. 1895.
Donderdag 25 April.
N°. 8774
egenenveertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Bui te ill a ii dsclie Berichten.
UITGEVER: J. ODÉ.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per pose, door iiet gehecle Rijk
Afzonderlijke nommers
Vervolg en slot.
In 1879 opende Maercker een nieuw veld
van onderzoekde beroemde proeven te Trotha
verdreven de legende dat zwaar beslag een
mindere opbrengst van de grondstof geelt
dan licht. Grenzen voor de zwaarte bestonden
niet meer mits de begin-temperatuur behoor
lijk laag gehouden kan worden.
Daarop volgde nu in 1880 de uitvin
ding van de afkoeling der beslagbakken, het
gevolg van een gezellig winteravord-debat
tusschen mij en mijn vriend Schulze te Schul-
zendorf op zijn landgoed bij Arriswalde, welke
uitvinding met behulp van Heinzelman te
Biesdorf voor het eerst door mij werd toege
past. Maercker toonde spoedig daarop aan, dat
deze afkoeling, afgezien van de mogelijkheid
de begin-temperatuur willekeurig hoog te
maken, een aanzienlijk grootere opbrengst ten
gevolge heeft.
Daarnaast werd eene andere, niet minder
belangrijke, ontwikkeling voltooidMaercker
en Reale verklaarden in 1879 de moeilijke
gisting van vele melassesoorten door de aan
wezigheid van voor de gist vergiftige zuren
in 1881 gelukte het mij vast te stellen dat
beslag- en verzurings-teraperatuur van het
gistbeslag beslissend was voor de ontwikkeling
der splijtzwammen en zoo ontwikkelde zich de
zuivere verzuring door melkzuur bij 50° C.
en het door Francke bekend geworden mecha
nische gist afkoelingssysteem.
Terzelfder tijd deed Hayduck afdoende
mededeelingen omtrent de voeding van gist
met asparagine, een stof die tot een zeer hoog
piocent in aardappelen voorkomt. Het nauw
verband van de gistkracht der gist met haar
gehalte aan stikstof werd ingezien; het mes
ten" van de gist werd uitgevonden.
Het tellen van de gist gaf zekerheid omtrent
hare ontwikkeling in het beslagmet den
alcohol, die het groeien belemmert, moet
rekening gehouden worden; het begin der
gisting moet zoo geregeld worden, dat de gist
voldoende groeien kan, want na vorming van
5 alcohol houdt de groei op en hoofd
en neven-gistingsprocessen worden voltooid zon-
sr dat er meer gist gevormd tvordt.
Het einde dezer eerste periode is een prijs
vraag over de beste methode van gistfabri-
katie. De beantwoording in 1884 stelde de
deugdelijkheid der boven aangegeven weten
schappelijke grondbeginselen in 't licht.
Aan het bedrijf werden intusschen voort-
rrend hoogere eischen gesteldde achter*
uitgang op oeconomisch gebied begon sedert
donkere schaduwen te werpen. Men be
gon proeven te nemen om, door verzwaring
van het beslag zonder verspilling van grond-
- op de belasting te sparen. De leer
Eene der Duitsche belastingen, de Maischraum-
JUer, wordt naar den inhoud der bakken bei ekend.
Red. S. C.
t i.85.
2.50.
- 0.10.
BVKBAVs 80TEi;iTKAAT ?0.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer. 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
van de indifferente stoffen" en haar invloed
op de gisting werd in 1886 door mij ge
vonden. Een zekere hoeveelheid daarvan is
voor normale gisting noodig; te veel brengt
stoornis in het proces, te weinig werkt
schadelijk.
Het teveel kan goedgemaakt worden door
pellen (Muller te Bromberg vervaardigde in
87 het eerste toestel) of ook overwonnen
worden door beweging. Door beweging wordt
tevens het door mjj en Foth voor de gist
giftig bevonden koolzuur uit het beslag
verwijderd. Hierbij is zulk een sterke af
koeling vereischtedat bij de gisting de nu
vastgestelde maximum-temperatuur vau 27.5°
C. niet overschreden wordt.
Bij de methode van Hesse, met bewegende
verwarmings- en afkoelingsbuizen, welke het
koolzuur verwijderen, kon men voortaan ge
rust spreken van een opbrengst van 11
van de beslagruimte12 werd soms be
reikt in België sprak men zelfs van hoogere
cijfers.
Op het tooneel verscheen reeds weder een
nieuwe held Hansen, van Kopenhagen, had
een volkomen omwenteling gebracht in het
brouwvak door de invoering van volgens
eigen methode uit eene enkele cel gekweekte,
reine, met zorg gekozen gistsoorten. Het
proefstation van de vereeniging van spiritus-
fabrikanten, dat in nauwe betrekking stond
met de vakschool tevens proefstation voor
het brouwersbedrijf in Berlijn, nam de zaak
ter handde directeur van de afüeeling
reinkultuur, dr. Lindner, constateerde bij
onderzoek dat in het brandersbedrijf talrijke
ontaarde gistsoorten gebruikt worden, welke
slechts ten deele er voor geschikt zijn: som
mige vermenigvuldigen sterk en zijn daarom
zeer geschikt voor de fabricage van persgist
andere, die sterke gistkracht en groot weer-
standsvermogen tegen alcoiiol bezitten, zijn
geschikt voor zwaar beslag. Het kwam
er dus maar op aan die in te voeren en in
het bedrijf rein te houden. Het parool werd:
reine gistsoorten, vrij van splijtzwammen, als
zetgist; terzijdestelling van neven-gistings
processen door de zuiverende kracht vau de
beslagtemperatuur n.L door opkoken.
Na vele mislukte proeven gelukte het in
gistsoort II geschikt zaad te vindende
vereeniging van spiritusfabrikanten beant
woordde de pogingen met het stichten eener
gistkweekinriehting voor de grootindustrie.
Sinds 2 jaar in werking, levert zij nu voor
meer dan de helft der groote branderijen de
zetgist. Er was echter ook een schaduwkant:
gistsoort II bezat te sterke gistings
kracht, veroorzaakte ïschuimgisting" en moest
beteugeld worden. De oplossing werd gevon
den door een prijsvraageen bovenmatig
doorgezette gisting bracht soort II in den
gewenschten tragen toestand. Verdere gun
stige gevolgen bracht de uitvinding van Hesse,
v aarbij de kracht der gisting beperkt werd
door onvolledige versuikering in den beslag-
bak, het toevoegen van meer mout na de
a'koeüng en na het toevoegen der gist.
Met de reingist wedijvert ook de door
Effront uitgevonden, door Maercker en Clusz
helder in hare beteekenis voor Duitschland
uiteengezette desinfecteering van het beslag
duor fluorwaterstofzuur, dat op het organismus
vi.n de gist een invloed schijnt te oefenen,
die het verlies door te grooten groei ver
mindert.
Wanneer men de resultaten der laatste
jaien beschouwt: de aankweeking van aard
appelsoorten met krachtig weerstandsvermo
gen, de versterking van het mout door een
goede keuze van graansoorten en door lang
zaam groeien, het winnen van spiritus recht
streeks uit het beslag (de spiritus-automaat
van Ilges, de methode van Traube), dan is
de gevolgtrekking gerechtvaardigd, dat het
einde der ontwikkeling nog lang niet bereikt
is. Mogen wij behalve van den technisch-
wetenschappe 1 ijken vooruitgang nog eenmaal
getuigen worden van gunstiger toestanden op
oeconomisch gebied.
Heeft de Schiedamsche branderijnijverheid,
zoo vraagt men zich onwillekeurig na liet lezen
van bovenstaand artikel af, een even eervolle
kwarteeuw achter den rug De practische
kennis onzer branders en meesterknechts of
juister van enkele hunner heeft zeker wel eens
een verbetering, soms zelfs een zeer belangrijke
verbetering het aanzijn gegeven. Maar Schie
dam kan uiet bogen op een voortdurend
zoeken, gesteund door grondige kennis en
begrip van het vak, noch op wetenschappe
lijke mannen en hulpmiddelen om dat zoeken
methode en leiding te geven.
Een leerstoel in de bacteriologie zullen we
dit jaar nog rijk worden, helaas niet in Schie
dam, maar dan toch in de nabijheid. Men
make zich echter vooral de iliusie niet, dat die
leerstoel speciaal de branderijnijverheid die
nen zal.
De algemeene kennis van de scheikunde
en de gistingswetenschap zal men zich tot
den hoogsten graad kunnen eigen maken
aan de hoogere burgerschool plus de Deut
sche polytechnische schooi. Maar het zal nog
altijd geen ral-onderwijs zijn, dat de bran
ders daar ontvangen kunnenhet zal eens
deels veel te breed zijn, anderdeels veel te
weinig rekening houden met de practische
eischen van het bedrijfhet zai bovendien
door omvang en kosten slechts voor een zeer
enkele bereikbaar wezen. Is er dan geen reden
om in dit gemis aan vakonderwijs te voor
zien voor een gemeente, die zulk een over
wegend belang heeft bij de branderijnijver
heid? Antwoordt men hierop ja, is het dan
niet de plicht van onze nij veren bij het ge
meentebestuur aan te dringen op het voor
zien in deze leemte
'ij hopen, dat de Kamer van koop ndel
en fabrieken en de Brandersbond deze zaak
zuilen ter harte nemen, onderzoeken en even
tueel met doortastendheid zullen brengen
waar zij kan en naar wij vertrouwen ook zai
worden ter hand genomen, zoodra de belang
hebbenden zeiven de waarde er van blijken
te beseffen.
DÜITSCHLiSD.
De keizer beeft bepaald dat er in het jaar
1896, bij het 200-jarig jubilé der Beiiijnsche
kunstacademie, een groote internationale
kunsttentoonstelling moet worden aangericht,
terzelfder tijd met een omvangrijke nij verheids-
tentoonstelling, waarvoor het plan bestaat.
Bij de opening van het Noord-Oostzee
kanaal wenscht de regeering, op verlangen
van den keizer, de binneiilandsclie en de
buitenlandsche pers zoo vriendelijk en hulp
vaardig mogelijk te bejegenen. Met hei oog
op deze aangelegenheid werd hier reeds een
voorbereidend pers-comité gevormd.
urkije zal met een kruiser bij de opening
van liet Noord-Oostzeekanaal vertegenwoor
digd zijn.
De aangekondigde actie van de Duitsche
politiek tegen Japan vindt in de Duitsche pers
gaandeweg nog meer verzet. Evenals de
Vossische Zeitung, laten zich de Münchener
Allgemeine en de Frankfurter Zeitung be
denkelijk daartegen uit, dat Duitschland,
hetwelk slechts commercieele belangen in
Oost-Azië heeft, voor Rusland en Frankrijk,
die aldaar overwegend territoriale en politieke
belangen najagen, er mede den vinger in
steken en zich den haat van Japan op den
hals halen zou. De Gevmania, het bekende
centrumsblad, uit zich opmerkelijkerwijze
eveneens zeer ongunstig er over, dat de
Duitsche politiek hindernissen zou in den weg
leggen aan eene Oost-Aziatische mogendheid,
welke geheel alleen nog in staat is den kolos
Rusland in Azië eenigen weerstand te bieden
hetzelfde Rusland, dat aan onze grenzen zijne
regimenten dreigend heeft opgesteld. De
National Zeitung gaat daarentegen voort met
te betoogen dat Duitschland's belangen in
China grooter zijn dan in Japan, en Enge-
lands kortzichtigheid te betreuren, omdat het
zich niet bij de anderen aansluit.
Aan de Kreuzzeitg. wordt thans eerst ge
schreven dat de afwezigheid van den eersten
onder-voorzitter van den Rijksdag Schmidt, bij
de ontvangst van het bureau van dat lichaam
zoowel als bij het feestmaal ten hove op 1
dezer, niet aan politieke redenen is toe te
schrijven, maar dat die heer zich toen reeds
onder geneeskundige behandeling bevond en
hem een verblijf te Palianza was voorgeschre
ven, terwijl hij r.og eene nakuur moet onder-