mm
A". 1895.
Zondag 11 en Maandag 12 Augustus.
8851.
Eerste Blad.
i I egenenveertigst© Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
Binnenlaiidsclie Berichten.
UIT G EVER: T OpKÉ.
3
$-
F*
te
S*
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
B11REAV: BDTËRSÏBAAÏ 7 O.
^Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 10 Augustus 1895.
Als dezer dageu in een of andere residen
tiestad de vertegenwoordigers van verschil
lende mogendheden elkander ontmoeten, moet
een gesprek, dat lusschen hen gevoerd wordt,
wel zeer gedwongen wezen. Immers, een
Engelschman in het gezelschap zal opstaan
ea gewagen van de vreeseüjke tooneelan,
waarvan China getuige is geweest. Niet in
een afgelegen deel, onder half verwilderden,
maar schier onder den rook van de belang
rijke koopstad Canton, heeft men zendelingen,
zoo mannen als vrouwen, op de afschuwe
lijkste wijze vermoord, en veischeidene zoo
Britsche als Amerikaansche zendingsstations
rijn door het gepeupel vernield. En als de
Britsche gezant dan daarvan ophaalt, zal hij
den Rus, den franschman en den Duitscher
veelbeteekenend aanzien, en dezen misschien
toevoegen>>En dat ras hebt gij beschermd
tegenover den zege vlei ouden Japanner, en gij
hebt dat ras aan geld geholpen een wer
kelijk goed beloonde politiek!"
Daartegen valt dan zeker zeer weinig in
te brengen. Wat men in het laatste jaar van
China heeft leeren kennen, getuigt van diep
bederf, van totale afwezigheid eener ernstige
regeering.
Als nu de oogen nog niet opengaan, en
door de groote mogendheden, met name Enge
land en Amerika, aan de Chineezen niet een
les wordt gegeven, zooals ze er nog nimmer
een ontvingen, dan bekennen ze hun onver
mogen, en zullen Rusland en Frankrijk van
'hun verkregen rechten in het zoogenoemde
Hemelsche Rijk slechts wrange vruchten
plukken. Dan zullen de spoorwegen, door
Franschen in China aan te leggen, steeds
kostbaar menscbenbloed kosten, en Rusland
zal alles zelf moeten opvatten, waarin het de
Japanners heeft verhinderd.
In meer dan een blad is de opmerking ge
maakt, dat de vermoorde zendelingen eigen
lijk hun lot aan zich zelf te danken hebben.
Wat deden ze ook in China, en wat bemoei
den ze zich ook met de Chineezen? 't Is een
vraag, die reeds gedurende meer dan twee
eeuwen omtrent zendelingen is kunnen ge
daan worden. Moordtooneelen staan schier op
iedere bladzijde van de geschiedenis der
zending opgeteekend. Dit alles heeft echter
niet verhinderd, dat na eiken nieuwen moord,
mannen en vrouwen vol toewijding zijn op
gestaan om de plaats der gevallenen in te
nemen. Maanden geleden schreef een der
vermoorde zendelingen, de heer Stewart, aan
zijn genootschap, dat er onheil dreigdemaar
dat heeft deze menschen niet verhinderd op
hun post te blijven.
Bovendien, het is niet alleen tegen de
zendelingen, het is tegen alle vreemdelingen
gericht, wat thans in China voorvaltzen
deling of ingenieur of koopman't is alles
hetzelfde, en als het gele ras niet een krach
tige tuchtiging ondergaat, doet de vreemde
ling best, er vandaan te blijven. Het nieuw-
opgetreden Engelsche ministerie zi.zich al
aanstonds voor de oplossing van -an hoogst
belangrijk vraagstuk geplaatst.
Voor Duitschland breken de gedenkdagen
aan; vóór vijfentwintig jaren vocht men op
de hoogten bij Spicheren, bij Wörth't
was de aanvang van een reeks glorierijke
herinneringenzij, die toen ais jongelingen
ten strijde togen en nu nog in het land der
levenden verkeeren, zijn thans mannen ge
worden, maar mannen met een schat van
herinneringengeen wonder, dat er met
opgewektheid feest wordt gevierd.
Natuurlijk blijft ook keizer Wilhelm niet
achteraan boord van het oorlogsschip
Worth, behoorende tot het eskader waar
mede hij zich naar Engeland begaf, om een
bezoek aan zijn grootmoeder, de koningin van
Engeland, te brengen, heeft hij een echt
vaderlandsche toespraak gehouden, en zie,
dat heeft het ongenoegen opgewekt van
eenige Engelsche bladen. 'Ze verwijten den
keizer, dat hij, zoo handelende, eigenlijk een
zeer ongepaste daad heeft verricht. In de
Britsche wateren, dus op Britsch grondge
bied, is de keizer niet onzijdig geweest, doch
heeft hij dingen gezegd, die voor de Fran
schen niet aangenaam zijn om te hooren.
De zaak zou in gewone gevallen niet veelte
beteekenen hebben, doch thans blijkt eruit,
dat de sympathie tusschen Duitschland en
Engeland wederkeerig niet groot isde
Duitsche pers toch laat zich ook niet onbe
tuigd,en brengt de Engelschen de eigenlijk
armzalige houding onder de aandacht, door
de regeering, die tijdens den oorlog van '70
aan het bewind was, aangenomen.
Te Chester is in de afgeloopen week een
groote meeting gehouden, die een der aan
zienlijkste mannen uit Engeland tot voor
zitter had, en waarop door niemand minder
het woord werd gevoerd dan door den
ouden staatsman Gladstone. Zijn groote
plannen mogen schipbreuk hebben ge
leden, zijn rol als staatsman zijn afgespeeld,
toch oefent zijn optreden nog altijd een
buitengewone bekoring op de Engelschen,
en ook nu waren ze in grooten getale
opgekomen om den gevierden redenaar te
hooren. Zijn onderwerp was: de Arme
nische kwestie. Dat Gladstone's Turkenhaat
nog niet bekoeld was, bleek reeds in den
aanvang zijner rede, toen hij de regeering
van den Grooten Heer te Konstantinopel
de slechtste op de geheele wereld noemde.
Plundering, roof, moord, marteling, in deze
woorden is de behandeling van de Armeniërs
door de Turken beschreven, en daarvan
draagt de Turksche regeering de schuld. Doch
over deze zaak met die regeering onder
handelingen aan te knoopen, is een totaal
nutteloos werk. Immers, zegt de heer Glad
stone, de beloften dier regeering zijn niet
te vertrouwen, ze zijn even waardeloos als
de liandteekening van een fiauduleus ban
kroetier. Een staaltjeEenige maanden
geleden beloofden de Turksche pacha's, dat
de Koerden dat zijn de lieden, van wie
de Armeniéis het meest te lijden hebben
zouden ontwapend worden. Welnu, men ont
nam werkelijk de wapenen aan die Koerden,
welke aan de geweldenarijen tegen de Arme
niërs niet genoeg hadden deelgenomen, om ze
te geven aan andere, aan veel grooter schelmen.
Daarom, zoo zeide de heer Gladstone, moest
men niet bevreesd zijn het woord ïgevveld"
te bezigen. Dit is een woord, dat men te Ivom
stantinopel uitstekend verstaat, en het eenige
argument, waarom men iets geeft.
De door den ouden spreker voorgestelde
- motie werd natuurlijk aangenomen. Ze be
helst dat de EngeKche regeering den harle-
lijksten steun zou hebben van de natie, zonder
onderscheid van partij, in alle maatregelen,
die genomen zouden worden om den Arme
niërs een vvaarboig te vei zekeren voor de vei
ligheid van leven, eer, godsdienst en eigen
dom, en ze eindigt met de verzekering, dat
geen hervormingen van nut kunnen zijn, die
niet geplaatst worden onder de voortdurende
controle van de groote mogendheden,
Is dit de laatste politieke daad van den heer
Gladstone geweest, dan heeft hij zijn lange
loopbaan krachtig besloten. Turkije heeft hij
nimmer kunnen uitstaan, en zoodegansche
Turksche huishouding naar Azië verhuisde,
'tzou den ouden man nog een heerlijken dag
bezorgen, als hij 't beleefde.
Doch de dag, waarop dit zal gebeuren, is
misschien nog verre. Dat er op het Balkan
schiereiland zooveel ongerechtigheid geduld
wordt, 'tis de naijver der groote mogend
heden, en wie vermag dien te vernietigen?
SCHIEDAM, 10 Augustus 1895.
Het verhoogen van den Frankenlandschen
dijk, alsmede het maken van een haven met
bijkomende werken, waarvan de aanbesteding
gisteren door burg. en weth. alhier heeft
plaats gehad, is toegewezen aan den minsten
inschrijver, den lieer Adr. Lodder te Oud-
Beierland,
Het appartement op het raadhuis, dat
vroeger diende tot kantoor voor den ge
meente-ontvanger, is thans ingericht als
kamer voor den burgemeester, welke met
haar eenvoudig doch net ameublement een
aangenaam aanzien heeft verkregen.
Het Dinsdag in de Buitenhaven alhier ge
zonken ijzeren aakschip Susanna Cornelia
is heden gelicht. Het vaartuig is dicht ge
bleven en de lading behouden.
De Koninginnen vertrekken Dinsdag v.m.
omstreeks 10 uur per extra-trein naar Arolsen,
om tegenwoordig te zijn bij den intocht van
den regeerenden vorst en de vorstin van
Waldeck en Pyrmont.
Hare Majesteiten keeren 16 Augustus op
het Loo terug.
Het gevolg bestaat uitbaronesse Van Har-
denbroek van 's Heeraartsberg en Beigambacht,
grootmeesteres; jonkvr. Van de Poll, surin-
tenrlante baronesse VanIttersum,le hofdame;
jhr. De Ranitz, kamerheer en part. secretaris.
De directeur van het Kabinet, jhr. mr. Gevers
Deijnoot zal HH» MM. vergezellen.
Te Warburg zal de luit.-generaal graaf
Dumonceau, komende van Naehod, zich bij het
gevolg van HH. MM. voegen.
De heer F. Ortona, ingevolge koninklijke
machtiging benoemd tot vice-consul te Bir-
letta, is in die hoedanigheid door de Itali-
aamclie regeering erkend.
De Staatscourant no. 18 i bevat de ko
ninklijk goedgekeurde statuten der »Maat-
schappij de Eikenhoutbandel" te Sloten
(Noord-Holland) met een kapitaal van
f 50,000, in aandeelen van f 1000, alle ge
nomen, als door de heeren C. M. Vcrsteegli
te Amsteidarn. 2, W. de Wit te Utrecht 8,
S. A. Maas te Schiedam 3, J. Boot te Amster
dam 3, J, MeesMzn. te Rotterdam 14, de
naamlooze vennootschap stoomzngei ij »Da
Onrust" te Ouder-Amstel 20. Deze laatste
brengt irs de vennootschap den eigendom
van twee perceelen water aan en bij de
Keulscbe Vaart te Ouder-Amstel, en een
stuk gronds met woning, loods enz. aan da
Ivostveiloren Vaart bij deTolbrug. Benoemd
zijn tot directeur de heer M. de Wit, hout-
kooper te Utrechttot commissarissen de
heeren C. M. Versteegh, houtkooper, J. Boot,
id., W. de Wit, zonder beroep, alien te
Amsterdam J. Mees Mzn., scheepsbouwmees
ter te RotterdamS. A. Maas, distillateur
te Schiedam.
Het donkere Neerlosclt.
Toestanden en feiten in de weesinrichting
van den heer Joh. van 't Lindenhoul na de
geruchtmakende onthullingen, of: De beloofde
verbeteringen in de praktijk. Open brief van
W, J. Ruyter (oud-boekhandelaar) aan me
vrouw de baronesse Van Aylva van Pallandt,
kasteel Vanenburg te Pntten (Veluwe) naar
aanleiding van een verblijf gedurende negen
maanden van twee zijner kinderen in de
vveesinriebting Neerbosch.
Zoo luidt de titel van een geschriftje van
twaalf bladzijden twaalf bladzijden, die een
kolossale aanklacht tegen de genoemde in
richting vormen.
De schrijver richt zijn »Open brief' aan
mevrouw Van Pallandt, omdat zijn kinderen
op raad dezer dame naar Neerbosch zijn ge
zonden, waarbij hem de verzekering was ge
geven, dat de toestanden er beter waren
geworden. De open brief schetst iutegendeel
de treurigste tooneelen, die zeker nog treurig
zouden zijn, al waren ze overdreven voorge
steld. Hopen we, dat de waaiheid aan het
licht zal komen, en dat die gunstig voor de
inrichting zal blijken te zijn,
Kiesvechtbeweging.
Te Utrecht heeft het plaatselijk comité
voor kiesrechluitbreiding vergaderd met afge
vaardigden van een aantal vak- en werküeden-
■r,
j:
