II A". 1895.
Zondag
13 en Maandag 14 October.
INK 8896.
Eerste Blad.
Negenenveertigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
Binnenlandsche Berichten.
UITGEVER: J. ODÉ.
in
in
se
P
s-
Je
Abonnementsprijs, per kwartaal
franco per post, door|het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
ft.85.
- 2.50.
- 0.10.
IdRBAD: BOTH i'i TK1A -1' 70.
Advertentieprijs van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courantƒ1.10'
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
Schiedam, 12 October 1895.
Wanneer het verhaal waar is, dat een Arme
niër geeft van de mishandelingen, die hij van
de Turken heeft ondergaan, omdat ze hem
een bekentenis wilden ontlokken, die hij niet
geven kon, dan is het meer dan hoog tijd,
dat de groote mogendheden handelend op
treden, en wel krachtig handelend ook. Zal
dit echter gebeuren? Gisteren zou men, de
berichten lezende, gezegd hebben: nu zullen
de Turksehe regeering de duimschroeven
worden aangezet. Toen konden we het
volgende vernemen: »De mogendheden be
ginnen bij de Porte ernstig aan te dringen
op invoering der voorgestelde hervormingen
in Armenië de eenige oplossing der crisis,
naar zij meenen. De uitingen van Mohamme-
'"Vlesn -£■ 1 Acpcwcki Dvcbsx. .loer: -sren, -Rtu*—
welke gevaren de Christenen onder het tegen-
wooidig regime straffeloos zijn blootgesteld.
Het is daarom hoog noodig, dat veranderin
gen worden aangebracht." Daarop volgt dan
nog een mededeelïng, dat de collectieve nota
der gezanten den eisch steltindien de voor
gestelde hervormingen in Armenië niet binnen
vier en twintig uren worden aangenomen, zul
len de mogendheden te overwegen hebben,
welke stappen gedaan moeten worden om
Turkije te dwingen. Alle mogendheden zqn
overtuigd, dat het programma van Rusland,
Frankrijk en Engeland moet worden aanvaard.
Niet waar, het zal nu ernst worden, en
spoedig ookwant slechts vier en twintig uren
bedenktijd worden toegestaan, en dat nog
wel om hervormingen aan te nemenEn
vier en twintig uren later lezen we in het
Handelsblad liet volgende»De Standard
ontvangt van haar correspondent te Kon-
stantinopel een zonderling bericht. Rusland
zou aan de Porte hebben medegedeeld, dat,
hoewel het voor den vorm zich heeft aange
sloten bij de overige mogendheden, het niet
voornemens is tot uiterste maatregelen over
is gaan.
Dit bsrjcht is een verklaring van het aar
zelend en terughoudend optreden der Porte.
De bedreigingen der mogendheden laten de
Turksehe regeering koud want zij weet, dat
die bedreigingen toch onuitgevoerd zuilen
.blijven. Van de zes groote mogendheden waren
er jslechts drie, die openlijk ten voordeele
4er Armenische Christenen optraden, en van
«die drie is Rusland lauw geworden, weet
•Frankrijk niet, welken koers het volgen zal, en
is alleen Engeland besloten, voet bjj stuk te
houden. De oneenigheid der mogendheden is
steeds voor Turkije de uitweg geweest. Het
beloofde iets maar met het vaste voor
nemen niets te volbrengen. En als het op
ernstige wijze werd aangemaand de gegeven
beloften te houden, vertrouwde het er vast
op, dat die aanmaning niet door hande
lend optreden zou worden gevolgd. Daar
aan moet nu een einde komen, meent de
Tossisehe Zeitung. De onlusten in Armenië,
in Macedonië en op Creta toonen, hoe groot
de ontevredenheid is met den tegenwoordigen
toestand. En in het belang van het Turksehe
rijk moet de reden van die ontevredenheid
worden weggenomen.
En dan volgt verder deze opmerking: s Dit
is vooral gezegd voor het Drievoudig Verbond.
Totnogtoe hebbenDuitschland, Oostenrijken
Italië een te zwakke houding aangenomen.
Dat was begrijpelijk. Voor het Drievoudig
Verbond is Turkije in geval van nood een te
goed bondgenoot, en om daarop te kunnen
rekenen, moest Turkije wat worden ontzien."
Dit is het oude lied, dat bijna deze geheele
eeuw door is aangeheven. Vóór Europa de ver
drukte Grieken te hulp kwam, waren de groot
ste ,gr#i"'.en door ,}p Trrjien legen/laf onder
drukte volk gepleegd. Telkens, als een der
groote mogendheden handelend tegenover
Turkije wilde optreden, vond die weldra een
ander op zijn weg, om dat optreden te belet
ten. De naijver der mogendheden met het
oog op het prachtige Balkan-schiereiland is
nog dezelfde als vroeger, en met de weten
schap daarvan kunnen in Turkije ongerech
tigheden voorvallen, die nergens anders ge
duld zouden worden.
Er is vreugde in Frankrijkde hoofdstad
van Madagascar is, nadat de Fransche troe
pen haar, na langdurige en vermoeiende
marsehen, hadden bereikt, veroverd. Dit moet
op den laatsten dag van September gebeurd
zijn, en tot gevolg hebben, dat de expeditie,
zooals Fransche bladen schrijven, als geëindigd
is te beschouwen. Zooveel schijnt zeker te
zijn, dat er van de invoering van reeht-
streeksch bestuur op Madagaskar geen sprake
zal zijn. De '"ningin zal gehandhaafd wor
den, en het zal dus nedei komen op een soort
van protectoraat, hetgeen zeker voor beide
partijen de verstandigste weg zal zijn. Het
volk behoudt dan tenminste den indruk,
door eigen vorsten geregeerd te worden. Dat
er aan de ontwikkeling der beschaving onder
de bevolking van Madagaskar nogal wat te
arbeiden valt, bewijst het volgende staaltje:
Voor vier jaren was door paters Jezuïeten te
Antananarivo, de hoofdstad van Madagaskar,
een sterrenwacht gebouwd. Toen nu de Fran
sche troepen begonnen te naderen, is het ge
peupel woedend geworden. Inlanders, wien
een blik in dit observatorium gegund was,
hadden daarvan zulke vreemde verhalen aan
hun landgenooten gedaan, dat de lieden meen
den, dit observatorium werd tot booze doel
einden gebezigd, en dat de sterrenkundigen
a'les -konden waarnemen, wat in de stad
Tamatave, op 200 mylen* afstands, voorviel.
Eindelijk is men tot dadelijkheden overge
gaan, met het bekende gevolg.
liet Fransche ministerie mag met dezen
uitslag dubbel tevreden zijn. Een expeditie,
die niet gunstig afloopt, of met tegenstand
'e worstelen heeft, is voor vijandig gestemde
Kamerleden een uitstekend punt van aanval.
Men heiïnnere zich het gebeurde na de ge
beurtenissen in Tonkin, met den minister
Jules Ferry. Overigens kan het Fransche
volk op dit oogenblik niet klagen over ver
onachtzaming van de zijde van buitenlandsche
mogendheden. Nauwelijks was de koning an
België vertrokken, of twee Russische groot
vorsten, de koning van Poi tugal en een Griek-
oche prins, verschenen er, om er in naam van
de republiek op de meest hoffelijke wijze
door president Faure ontvangen te wor
den. Vooral de aanwezigheid van twee Rus
sische grootvorsten werd op hoogen prijs
gesteld.
zoo sjelnkkig nis Frankrijk is Spanje
m zijn operatiën op Cuba. De Spaansche
regeering, wier schatkist ook reeds zonder
buitengewone omstandigheden in een zeer
ongunstigen toestand verkeert, moet, om in
de belangrijke uitgaven ten behoeve van Cuba
te voorzien, leenen en nog eens leenen; thans
weder 75 miliioen francs bij de »Banque de
Paris et des Pays-Bas". De toestand verbetert
op het eiland in het geheel niet. De haat dei-
Cubanen tegen de Spanjaarden neemt toe, en
men hoort treurige bijzonderheden over de Cu-
baansche toestanden. Daar is o. a. de provincie
Santa Clara. Het aantal opstandelingen is daar
niet gering, en om nu aan geld te komen,
ontvangen de bezitters van suiker- en andere
plantages brieven met de bedreigingsstijving
van de krijgskas der opstandelingen, of anders
vernieling van den oogst op de plantages I"
Hoeveel welvaart er op zoodanige wijze in
korten tijd verloren gaat, wie zal dit be
rekenen. De rol, die de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika bij dezen opstand spelen,
wekt steeds de verontwaardiging der Span
jaarden. Expedities, met het doel aan de op
standelingen hulp te verleenen, worden door
de Amerikaansche regeering veeleer begun
stigd dan verhinderd. Cuba voor de Ameri
kanen, is de wel niet luid uitgesproken, maar
toch sterk gekoesterde wensch.
SCHIEDAM, 12 October 1895.
Vergadering van den raad der gemeente
Schiedam, Dinsdag 15 October 1895, des
nam. ten 13A ure.
Agenda
1. Vaststelling der notulen van de laatst
gehouden vergadering.
2. Mededeeling van de ingekomen stukken.
3. Benoeming van
a. een tijdelijk leeraar in de Nederlandsche
taal en letterkunde aan het gymnasium.
5. een tijdelijk leeraar in de Nederlandsche
taal en letterkunde aan de II. burgerschool.
c. een tijdelijk leeraar in de Nederlandsche
taal aan de burger-avondschool.
d. een onderwijzer 3e klasse aan de 2e
openbare tusschenschool.
4. De rekening over 189-4 en de begroo
ting voor I89ö der dd. schutterij.
5. Adies van het bestuur der symphonie-
vereeniging om continuatie van huur van de
groote benedenzaal in den St.-Jcris-Doelen.
6. Voorste! van burgemeester en wethou
ders tot aankoop van grond van H. Gabel e. a.,
gelegen tusschen den Singel en de Villastrnat,
en om dien grond te bestraten, rioleeren enz.
En verdere voorstellen en mededeelingen.
In de gisteravond gehouden huishoudelijke
vergadering van Schiedams mannenkoor
s Orpheus" bleek uit do rekening en verant
woording van den penningmeester dat gedu
rende het afgeloopen jaar een voorbeeldig
zuinig beheer was gcoerd, zcodat de schul
denlast met een aanmerkelijk bedrag ver
minderd is. Ook bet verslag van den secretaris
ademde een bemoedigenden geest en consta
teerde een groote schrede voorwaarts in
ledental.
Het bestuur werd met nagenoeg algemeene
stemmen herkozen en de heer Frans Nieberg
eenparig tot lid van verdienste benoemd.
Wegens de buitengewone uitvoeringen in
het afgeloopen jaar werd besloten het eerste
winterconcert te verdagen tot Januari 1896.
Blijkens achterstaande advertentie zal de
heer C. W. Frickenschmidt, zendeling op
Poelo Tello, vanwege het Luthersch genoot
schap voor in- en uitwendige zending, a.s.
Maandagavond een rede houden over de zen
ding.
De roep, welke over dezen zendeling uit
gaat naar aanleiding van zijn optreden in
andere steden van ons vaderland, waar hij
optrad voor talrijke hoorders van verschillende
geloofsovertuiging, wettigt de verwachting
dat ook hier ter stede velen zich onderzijn
gehoor zullen scharen.
Ter opluistering zal het kinderkoor eenige
liederen ten beste geven.
We ontvingen de eerste aflevering van
een nieuw periodiek geschrift op het gebied
van sport in den ruimsten zin van het woord,
'tls een te Brussel verschijnend veertien-
daagsch tijdschrift onder den titel van »Le
Sport Universel Illustré", waarvan aan de
heeren gebroeders Beliofanfe te 's-Graven-
hage het agentschap voor Nederland is opge
dragen, en dat aan inteekenaren tegen den
prijs van f 11 wordt geleverd, 't Is een pracli-
