^A°. 189ï
Zondag 22 en Maandag 23 December.
IN0. 8946.
Eerste Blad.
ISTegenenveertigste Jaargang.
Bïnneiilandsclie Berichten.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
UITGEVER: J. ODÉ.
IIIIIIill
iBOSNEMENTSPnus, per kwartaal
franco per post, door het geheele Kijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BCBB A I' BOTJSI19TRAAT SO.
Advertentieprijsvan 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10*
Iedere gewone regel meer- 0.10,
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Schiedam, 21 December 1895.
Juist met de nadering der heerlijke Kerst
dagen, wanneer gewoonlijk aan het schetteren
in de parlementen het zwijgen is opgelegd,
wanneer tenminste voor weinige dagen de
landvrede onder de kinderen der menschen
pleegt te heerschen, juist in deze dagen zijn
uit Nuotd-Amerika verontrustende berichten
gekomen, die niet meer of niet minder dan
een bedreiging van de Noordameiikaansche
republiek der Yereeuigde Staten tegen het
koninkrijk Gioot-Brittannië en Ierland in
houden.
We behoeven nu nog welnietdirectvooreen
oorlog te vreezen tusschen twee volken, die
sedeitden onafhankelijkheidskrijg in de vorige
eeuw steeds in vrede hebben geleefd, maar
president Cleveland heeft onveiwachts tegen
Engeland een toon aangenomen, die, met welke
«oren ook gehoord, ten slotte veel van een be
dreiging heeft. Een bedreiging trouwens, die
in Engeland nu juist de Kerstvreugde niet zal
bederven, de pudding er niet minder dan ge
woonlijk zal doen smaken. Moest het zijn, de
Engelsche zeemacht zou die der Vereenigde
Staten gerust onder de oogen durven en kun
nen zien. Maar 'tis te hopen, dat het zwaard
in de scheede zal blijven, en dat twee natiën,
door tal van banden vereenigd,om een kwestie,
voor zooverre we kunnen nagaan niet van
buitengewoon groote beteekenis, elkander niet
te lijf zullen gaan.
Wat is de zaak, die opeens zooveel be-
Toering heeft veroorzaakt, zooveel fondsen in
waarde heeft doen dalen, in weinige uren
dei halve zooveel verlies aan velen heeft be
rokkend? Ze is deze: Op de noordkust van
Zuid-Atnerika ligt de staat Venezuela, een
republiek, die onophoudelijk presidenten ver
jaagt en andere presidenten kiest, een lastige
buur voor omwonenden. Nu hebben Neder
land en Engeland in de onmiddellijke nabij
heid van die lastige republiek bezittingen.
Engeland kreeg zijn portie in 1814 van Ne
derland en gaf er den naam van Biitsch
Guyana aan. Nu was in dien tijd reeds de
grenslijn tusschen dat "landen Venezuela niet
juist afgebakend, en dat is ze nog niet, of
schoon Engeland er reeds lang een schijnt
gevonden te hebben, zóo een, binnen welks
omtrek goud gevonden wordt. Wel, zeiden
de Engelschen, toen de Hollanders bezitters
van dien grond waren, zijn ze reeds de rivier
de Essequebo overgestoken, de grens, die
Venezuela wil, wij deden hetzelfde, en
wij meenen die gevonden te hebben, daar en
daar.Maar neen, zeggen die van Vene
zuela, en ziedaar de oude twist tusschen de
graven van Holland en de bisschoppen van
Utrecht in de negentiende eeuw hernieuwd.
Hoe die kwestie uit te maken Er werd
een scheidsgerecht voorgesteld. Men herinnert
zich het geschil tusschen Nederland en Frank
rijk over een zelfde zaak, waarbij de keizer
van Rusland als scheidsrechter te onzen voor-
deele uitspraak deed.
Engeland bedankte voor zoo iets, en niet
zonder redende president van de republiek
Venezuela richtte zijn beklag tot de regeering
der Vereenigde Staten, en de president van
dit machtige lichaam verheft zijn stem en
spreekt als volgt: »Ik betreur het, dat Enge
land heeft geweigerd het geschil met Vene
zuela door een scheidsgerecht te doen uit
maken. Dit mag echter voor de Vereenigde
Staten geen reden zijn het hierbij te laten.
Het is voor ons een gebiedende plicht tot
oplossing van het geschil mede te werken,
door de ware grens van Venezuela en Britsch
Guyana te bepalen." Let wel, de Vereenigde
Staten willen dus ongevraagd als scheids
rechter in dit geschil optreden De president
stelt dus aan de wetgevende macht der
Vereenigde Staten voor een commissie te be
noemen. Die commissie zal geld kosten en
daarvoor vraagt de president een krediet.
Wanneer die commissie rapport zal hebbes
uitgebracht, moet dit rapport dienen tot uit
gangspunt voor de beslissing der Vereenigde
Staten. »lk duld niet, gaat president Cleve
land voort, dat Engeland zich landen toe
eigent, waarop het geen recht heeft, daar dat
van de zijde van het Britsche rijk opzettelijk
machtsoverschrijding zou wezen. Ik zie, zoo
eindigt president Cleveland, volkomen de ge
volgen in, die uit het optreden der Vereenigde
Staten kunnen voortvloeien.
En in Amerika juicht men den president
toe, niet het minst de daar gevestigde Ieren,
die het Britsche rijk haten met een volkomen
haat.
Dat is nu de kwestie: sWil broeder
John dat is Engeland geen scheids
rechter, dan zal broeder Jonathandat zijn
de Vereenigde Staten er een benoemen, en
wee, wie zich aan diens uitspraak niet onder
werpt!
Onwillekeurig denkt men hier aan een naam
en aan een stelsel, die in de Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika hoog in eere worden
gehouden. De naam is die van James Monroe,
het stelsel is diens leer. Van 1817 25 was
deze president van de Vereenigde Staten.
In zijn tijd had Europa het twijfelachtig
voorrecht, dat zijn vorsten de beginselen
van het zoogenoemd Heilig Verbondbe
ginselen van teruggang op e'k teriein, hoog
hielden. Den 2den December 1823 ver
scheen van hem de beroemde boodschap,
waarin hij vei kondigde, dat elke poging in
den geest van het Heilig Verbond aaDge-
wend, om in Amerikaansehe koloniën toege
past te worden, gevaarlijk voor den vrede
en de vrijheid van de Vereenigde Staten
moest geacht worden. Amerika moest zich
verder niet met de zaken van Europa inlaten,
maar evenmin moest Amerika inmenging van
Europa met Amerikaansehe aangelegenheden
dulden.
Geen stelsel is met meer instemming ont
vangen dan dit beroemde stelsel van Monroe,
waaraan, al is het reeds 72 jaar oud, en al
had het zeker geen betrekking op sommige
hedendaag^ehe toestanden, de echte Ameri
kaan met hand en tand blijft vasthouden.
Soms tijdelijk op den achtergrond gedrongen,
treedt het by voorkomende gelegenheden in
al zjjn kracht op.
Het wordt levendig, als men op Cuba,
ook Amerikaanschen grond de Spaansche
regeering moede wordt, en wie weet, wat
het daar nog zal uitwerkenhet verliest
Canada en andere Britsche bezittingen niet uit
het oog, al kan het daar weinig uitrichten,
omdat deze koloniën bijna volkomen zelfre
geling hebben; maar eene gelegenheid, als
thans in Venezuela, waar het Spaansche ele
ment sterk vertegenwoordigd is, is te welkom
om Monioe's beroemd sAmerika voor deAme-
rikanen"nietia hethelderste lichtte vooischyn
te doen treden. Daarom staat Engeland op
dit oogenblik voor een moeilijke kwestie.
Het argument, dat president Cleveland op
aftreden staat, en de gansche geschiedenis
dus een veikiezingsreclame is, zooals Engel
sche bladen trachten te betoogen, houdt geen
steek. Hier staat meer op het spel, dat mis
schien weldra zal beslist worden.
SCHIEDAM, 21 December 1895.
"Wie een bezoek brengt aan het Weeshuis
der Hervormden, zal aanstonds de belangrijke
vei beteringen bemerken, welke dat gesticht
in den laatsten tijd heeft ondergaan. Reeds
aan de stiaatzijde wordt de aandacht getiok-
ken door het in 't middengedeelte vervangen
der vroegere nissen door hooge en breede
vensters, welke dienen tot vei lichting der
woonvertiekken van den binneriregent en
regentes, wat het uitwendige een veel beter
aanzien geeft. Dit is echter zeer onbeduidend
bij de veranderingen, die inwendig hebben
plaats gehad, welke even zoovele verbeterin
gen kunnen genoemd worden en waardoor de
gebreken, die voornamelijk de bouworde van
het gesticht beti effen, zijn weggenomen. Tot
die gebreken behoorde in de eerste plaats het
groote ongerief, dat de localiteit, dienende
tot verblijf van vader en moeder, zich be
vond aan het uiteinde van den linker
zijvleugel, zoodat zij, om in de lokalen der
weezen te komen, de binnenplaats moesten
overgaan, omdat deze niet anders te bereiken
waren. Nu zijn door de verplaatsing van de
lokalen voor binnenregent en regentes naar
liet middengedeelte van het gebouw en
eenige andere wijzigingen in de bouworde
alle lokalen binnendoor bereikbaar, wat
ook zeer bevorderlijk is voor het gere
geld toezicht op de verpleegdenterwijl
de meeste lokalen voorzien zijn van elec-
trische schellen. Door de inrichting van
eene tot dusver ontbrekende linnen- en strijk-
kamer alsmede van een ruime provisiekamer
is aan een groote huishoudelijke behoefte
voldaan, terwijl de geheel nieuwe inrichting
der keuken, welke van stoomwerktuigen ge
leverd door de firma Ingelse Co. is voor
zien, eveneens een groote verbetering is te
noemen. Voor de veiligheid der verpleegden
is gezorgd door het aanbrengen van brand
ladders. Op het gebouw is weder een toientje
geplaatst, waarin een uurwerk zal worden aan
gebracht.
Het plan dezer veibouwing werd ontwor
pen door den bekwamen architect, den heer
W. A. Hoek, en onder diens leiding uitge
voerd door de heeren J. Pinster en M. Bok
horst alhier.
Aan regenten en regentessen mag een woord
van lof voor hunne goede zorgen in het
belang der weezenverpleging niet onthouden
worden.
Van de firma Wenk Sc Birkhoff ontvan
gen we een boekwerk, waarop we gaarne de
aandacht vestigen. Het is getiteldïTwee
Verbalen door Oom Willem". Wat de inhoud
van het eerste is, blijkt niet duidelijk; wei
hebben de afzonderlijke hoofdstukken titels.
Het tweede is getiteld: »De levensgeschiedenis
van Jan van Olm". Sterk gekruide spijs
wordt ons gelukkig in dit werkje niet voor
gezet maar onbevangen harten, onbedorven
zielen zullen er zich mede kannen bezighou
den en er zich in verlustigen. Als feestge
schenk voor jongelieden is het zeer aan te
bevelen.
De firma Wenk Birkhoff zorgde voor
een nette uitvoering.
Gisteravond te ongeveer halfnegen is ten
huize van den heer J. B. M, Coebergh, apothe
ker alhier, op een zoldertje boven de keuken
brand ontstaan, doordien het dienstmeisje uit
een kist eenig houtwol wilde halen dat
in aanraking kwam met de brandende kaars,
die zij bij zich had.
De kist met houtwol is geheel verbrand,
doch door spoedige hulp van de politie en
eenige burgeis, die met behulp der waterlei
ding den brand bluschten, is erger voor
komen.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
Vrijdag 27 December, des namiddags tel1/»
uur.
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch Indië van 20
dezer wordt de gouvernements-koffieoogst op
Java voor dit jaar thans geraamd op 322,800
pikols.(Stct.)
De driedaagsche retourkaarten in verkeer
