1896.
Zaterdag 4 Januari,
N°. 8952.
8
U a a
Negenenveertig-ét© Jaargang
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
U T T G EVE J. ODÉ.
Buitenlandseïie Berichten
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheela Kijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BSBEADi BOTESfcTBA AT ÏO.
AnvERTENTiEPRiJsvan 110 gewone regels met
inbegrip van eene CourantHo.
Iedere gewone regel meer- 0,10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
EDGEIiSD.
Chamberlain heeft Woensdag in den na
middag een ambtelijk, bericht van het mini
sterie van buitenlandsche zaken bekendge
maakt, waarin hij verklaart sinds Dinsdag
onafgebroken bezig te zijn geweest de ge
volgen van Jameson's buitensporige daad af
•ie wenden.
Sir Hercules Robinson, gouverneur van de
Kaapkolonie en hooge commissaris van Zuid-
Afrika, heeft bij proclamatie de daad van
Jameson gewraakt en de Engelsche onder
danen uitgerioodigd aan de wet te gehoor
zamen en rustig te blijven.
Jameson en zijne mannen hebben bevel
gekregen dadelijk terug te keeren, en men
hoopt eene botsing te voorkomen, maar Jame
son heeft de telegraaf doorgesneden.
Chambeilain heeft de Britsch-Zuidafrikaan-
ache maatschappij uitgerioodigd de handelingen
van Jameson te veroordèelen. De maatschappij
heeft verklaard, dat zij van die handelingen
niet afwist. Cecil Rhodes heeft eveneens ver
klaard, dat Jameson zonder zijne kennis ge
handeld heeft.
Reuters agentschap heeft mededeeling ont
vangen dat bij het ministerie van koloniën
gisteren berichten uit Kaapstad zijn ingeko
men, welke bevestigen dat nog geen tijding
is ontvangen van een gevecht tusschen de
strijdmacht van dr. Jameson en de Boeren.
Het ministerie van koloniën weet nog altijd
niet of zijne bevelen om op het gebied der
Uliatteied Company terug te trekken, dr.
Jameson, wiens juiste verblijfplaats trouwens
niet bekend is, hebben bereikt.
De minister Chamberlain had gisteren in
den loop van den namiddag een onderhoud
met de directeuren der Chartered Company.
Na een onderhoud met commissarissen
der Chartered Company heeft Chamberlain
medegedeeld dat sir Hercules Robinson gis-
ternamiddag van Kaapstad naar Pietoiia zou
veitiekken met het oog op de bevordering
van een vreedzame oplossing der zaak. Het
onderhoud met de genoemde commissarissen
was alleszins beviedigend.
Na een onderhoud met Chamberlain heb
ben commissarissen der Chartered Company
aan hun zaakgelastigde te Kaapstad geseind,
aan Jameson te doen weten dat de compagnie
zijn handelingen afkeurt over diens doen en
hem gelast onmiddellijk naar het grondgebied
der compagnie terug te keeren.
Te Londen liep gisteravond een vaag ge-
rucht dat Jameson zou zijn gevangengenomen.
Het bericht dat Jameson een nederlaag en
groote verliezen, ook van menschenlevens, zou
hebben geleden, wordt door het ministerie
tan koloniën bevestigd. Jameson heeft zich
vergegeven. Chamberlain seinde naar Preto-
ria om voor de gevangenen en de gewonden
een genadige behandeling te vragen.
Chamberlain heeft op het vernemen van
het gebeurde voor Johannesburg onmiddellijk
de voornaamste koloniale ambtenaren aan het
ministerie bijeengeroepen.
Het ministerie van koloniën maakte gis
teren telegrammen openbaar, meldende dat
de boden van sir Hercules Robinson Jameson
tien mijlen aan gene zijde vau de Elands
rivier inhaalden. Jameson echter sloeg de
orders om terug te keeren in den wind en
vervolgde zjjn weg naar het oosten. Het eer
ste treffen had Woensdagnamiddag plaats.
Jameson werd uit verscheidene positiën ver
dreven. De Boeren hebben 23 gewonde ge
vangenen gemaakt, waaronder 3 officieren.
Vijf man vielen en werden door de Boeren
weggedragen.
De regeeving te Pretoria had reeds bericht
ontvangen dat de Chartered Company krach
ten mobiliseerde met het oogmerk in Trans
vaal binnen te dringen en reeds was er dan
ook een commando gereed op de grens van
Be«joeanaland. De Oranje-Vrijstaat besloot
Transvaal te helpen en een commando van
ÏGOO burgers uit den Vrijstaat staat bij de
Vaalrivier. De spoorweg tusschc Krügers-
dorp en Johannesburg is opgebroken.
In een later bericht meldt de Engelsche
agent te Pretoria dat Jameson zich heeft
overgegeven. Maar al deze berichten zijn
eenigszins onduidelijk en verward.
DUITSCHLAND.
De Natl07ial Zeitg. verneemt dat de keizer
zich Woensdag bij de nieuwjaars-receptie
ernstig heeft beziggehouden met het vraag
stuk der vierde bataillons, welker volmaking
hem iu het bijzonder ter harte gaat. De kei
zer deelde verder mede, dat ook dit jaar de
keizer-manoeuvres op uitgebreider schaal zul
len gehouden worden.
Uit Berlijn wordt van den ln dezer gemeld
Uit bijzondere bion wordt van Pretoria
vernomen: Hedennacht zijn nog 300 gewa
pende mannen van de Chartered Company
de grenzen over gekomen. De regeering heeft
besloten de vrijbuiters met geweld van wape
nen te verdrijven. Een ti effen tusschen Boe
ren en de bende der Chartered Company
wordt moigen verwacht. Te Johannesburg
is de opstand uitgebroken.
Naar de Kulnische Zcitung uit Betlijn
verneemt, heeft de Duitsche regeering langs
ambtelijken weg aan de Engelsche regeering
gevraagd, welke stappen het dacht te doen
om, tegenover het binnendringen van ge
wapende benden uit een Engelsch bescher-
mingsjebied in Transvaal, den krachtens vol
kenrecht en internationale verdragen ge-
vestigden rechtstoestand weer te herstellen.
Uit Berlijn verneemt de TmesdatdeTrans-
vaalsche crisis de vriendschap tusschen Enge
land en Duitschland in gevaar brengt. Het
baat niets, zegt de correspondent, te bewe
ren dat Duitschland geen recht van tusschen-
komst bezitDuitschland maakt daar nan-
spiaak op, wanneer door verstoring van den
siaius quo afgescheiden van de bedreigde
handelsbelangen zijn staatsbelangen gevaar
loepen. De correspondent verzekert dat de
rijksregeering vast besloten is geen verstoring
van den status quo in Zuid-Afrika te dulden,
en de gezant van het Duitsche rijk alhier
moet aangeschreven zijn, dat ten stelligste
te verklaren.
Naar verscheidene bladen berichten, zou
de Engelsche regeering te Berlijn officieel
hebben doen verklaren, dat de manier van
doen van de mannen der Chartered Company
in Transvaal desavoueert, en dat aan de in
Transvaal binnengedrongen bende bevel is
gegeven teiug te trekken.
De Beriijnsche correspondent der j\7. li. Ct.
schrijft van gisteren
In de politieke wereld is men hier onthutst
oyer de gedrochtelijke rechtsbreuk tegen
Transvaal, en het wordt voor zeker gehouden,
dat de Duitsche regeering besloten is langs
diplomatischen weg tegen Engeland op grond
van volkenrechtelijke overwegingen op te tre
den, voor het geval de Engelsche regeering
niet klaar en duidelijk de Koninklijke Ge
charterde Compagnie officieel in het ongelijk
stelt en voor volle genoegdoening aan Trans
vaal zorgt.
Aanleiding voor een diplomatischen veld
tocht zou er al genoeg liggen in het te hulp
roepen van de Duitsche regeering door be
langhebbenden, hetgeen al gebeurd is. De
Duitsche con°ul te Pretoria heeft reeds kennis
gekregen, dat de Duitsche regeering de krach
tigste bescherming verleenen wil en met
volle sympathie aan de zijde der recht
matige en volkenrechtelijk erkende Trans-
vaalsche regeering staat. Men is hier alleen
bezorgd dat Kruger door de voor niet-Engel-
sclie politieke telegrammen vertraagde ge
meenschap met Transvaal den moed tegenover
de Britsche daad vau geweld vei hezen mocht.
De Duitsche regeering is in beginsel bereid
zich met de Fiansche regeering over de
Transvaalsche kwestie te vei staan.
F R A. N K K IJ K.
In antwoord op de gelukwenschen van het
corps diplomatique op de nieuwjaars-receptie
zeide president Fan re in hoofdzaak het vol
gende Frankrijk wijdt zich aan het werk
van eensgezindheid, vrijheid en vooruitgang.
Overal waar het, op zichzelf of in vereeniging
met anderen, tusschen beide kwam, was de
slotsom vari zijn pogen de bevordering der
beschaving, of de bevestiging van den vrede.
Frankrijk zal alles in het werk stellen, om
deze politiek steeds te doen zegevieren.
De Paiijsclie pers is eenstemmig in haar
veroordeeling van de vrijbuiterij van Jame
son en zijn bende tegenover Transvaal. De
Temps besluit haar scherp veroordeeiende be
schouwing over deze daad met de volgende
woorden: Engeland heett zijn eer te redden.
Het heeft een aanslag te beletten, een schen
ding van grondgebied te herstellen. Op dit
oogenblik aanspraak te maken op een wel
willende behandeling zal het niet kunnen. Er
zijn zelfs billijke concessies welke Transvaal
vrijwillig zou hebben kunnen toestaan, maar
welke onmogelijk geworden zijn tegenover
dezen gewapenderhandschen aanval, begaan
met de medeplichtigheid van een Britschen
ambtenaar".
In den gisteren gehouden ministerraad is
Transvaal ter sprake gebracht, met liet oog
op de daar gevestigde Fransche belangen.
BELGIË.
De minister van staat Frère Orban is gis
termorgen overleden.
Frèie Orban was afgevaardigde van Luik
gedurende 47 jaren (van 1847 tot 1884) en
minister gedurende 24 jaren (van 1847 tot
1852 en van 1857 tot 1S70 en van 1878
tot 1884).
De tijding van zijn dood werd onmiddellijk
aan den koning medegedeeld, die een be
tuiging van deelneming aan de familie deed
overbrengen door den opperhofmaarschalk.
Hoewel het sterven van Frère Oiban te voor
zien is geweest, veroorzaakt de dood van
dezen leider der liberale partij («edert 1868)
zeer groote deelneming en droefheid.
De minister-president De Burlet gaat ge
nezing zoeken te Cannes en Mentono.
De Indcpendance zegt dat de toepassing
van het pioportioneele stelsel de regeering
zoo goed bij de gemeenteraden bevallen is,
dat zij het nu ook bij de ptovinciale staten
wil gaan invoeien, zoodat 1896 nu wel eens
een nieuwe kieswet voor die lichamen en
hun ontbinding kon brengen.
ZWEDEN en NOORWEGEN.
Den ln dezer is in Noorwegen een wet
in werking getreden, welke ongetwijfeld van
grooten invloed zal zijn op den alcohol handel.
Daarbij wordt bepaald, dat de maatschappijen,
die in alle Noorsche steden, op drie uitzon
deringen na, het monopolie hebben van den
verkoop in het slijten van alconol, voortaan
de toestemming des volks zullen behoeven
voor de opening van slijterijen. Alle inwoners,
zoo mannen als vrouwen, ouder dan vijf en
twintig jaar, zullen in elke gemeente te be
slissen liebben, of er al dan niet reden is
om vergunning te verleenen tot het openen
van een slijterij.
RUSLAND.
Bij het Russisch gezantschap te Weenen
is van de ontvangst eener Armenische depu
tatie fcrj den minister van buitenlandsche
zaken, prins Lobanof, niets bekend. Het ge-
heele bericht beschouwt men als een En
gelsch verzinsel. In geen geval is Rusland,
