Biimenhmtlsche Berichten.
sera met ras Mangascia een overeenkomst
gesloten heeft over het ontruimen van Adigrat.
Onder welke voorwaarden die overeenkomst
gesloten is kan het Fransche blad echter
nog niet mededeeten.
Kardinaal Galimberti is gisteren te Rome
overleden.
Luigi Galimberti werd in *1838 te Rome
geboren. Hij studeerde in de godgeleerdheid,
rechten en wijsbegeerte, en werd al spoedig
als professor aangesteld, eerst aan het colle
gium de propaganda fide en daarna aan de
universiteit. Later werd hij domheer van de
Pieterskerk, nuntius en in 1893 kardinaal.
Galimberti was een zeer bekwaam en zeer
vredelievend man, die herhaaldelijk als opvol
ger van Leo XIII is genoemd.
S F A N J E.
Maandag wordt de zitting der nieuwe
Cortes door de regentes in persoon geopend.
Voortdurend komen er nieuwe berichten
uit Cuba. bijna altijd overwinningen der
Spanjaarden en van brandschattingen de>*
opstandelingen, die nu onlangs weer een spoor-
wegtrein hebben vernietigd.
PORTUGAL.
De zitting der Cortes wordt morgen geslo
ten en dan gaat liet parlement tot Januari
4897 uiteen. Het ontwerp tot conversie van
de schuld komt niet in behandeling. Hintze
Ribeiro, de premier, wil eerst de meening
der houders van Portugeesche schuld ver
nemen alvorens maatregelen voor te stellen.
F E R Z 1 E.
Onmiddellijk na zijn troonsbestijging heeft
de shah aan den keizer van Rusland ge
seind, dat hij als zijn eersten plicht beschouw
de, de vriendschappelijke betrekkingen die
zijn betreurde vader aan de Russische keizer-
familie verhonden, te onderhouden en te
versterken. De keizer drukte in zijn sympathie
uit met den nieuwen heerscher.
AFRIKA.
De Parijsche Temps laat zich door de ver
klaringen van lord Loeh in het Engelsche
Xcogerhuis, als zou hij niet medeplichtig zijn
'*an het te Johannesburg gebeurde, niet uit het
veld slaan. Het blad ontvangt namelijk van
zijnen correspondent te Pretoria het volgende
nader bericht
»De brief van Lionel Phillips aan den ban
kier Wiener te Londen, betreffende lord Loch,
is gedagteekend van 1 Juli 1894. De brief is
geheel geschreven door Phillips en werd ge
vonden op bladz. 404 van zijn copieboek, waar
hij staat tusschen een brief van 25 Juni aan
my dear de Crans, en een van 4 Juli aan my
dear Beit.
sliet gedeelte dat betrekking heeft op lord
Loch draagt als opschrift de woorden Govern
ment and Voice en luidt aldus
»Sir Henry Loch (met wien ik twee lang
durige gesprekken heb gehad zonder getuigen)
heeft mij eenige scherp gestelde vragen ge
daan hij vroeg bijvoorbeeld welke wapenen
wjj badden in Johannesburg, of de bevolking
de plaats zou kunnen verdedigen gedurende
negen dagen totdat hulp kon komen, enz.enz.,
en hij verklaarde mij ronduit dat als er 3000
geweren en ammunitie daarvoor aanwezig
waren, hij zeker zou gekomen zijn. Hij deelde
mij verder op veelbeteekenende wijze mede,
dat zij de overeenkomst betreffende Swaziland
voor zes maanden verlengd hadden, en zeide
dat naar hij veronderstelde, aan het einde van
dien tijd Johannesburg wel beter voorbereid
zou zijn als wilde hij zeggen: als de zaken
dan veiliger zijn, zullen wij actief tusschen
beiden treden."
Sir Hercules Robinsons voorganger zal zich
dus nader dienen te verklaren.
Ook, de Times zal moeite hebben zijne
feitelijke medeplichtigheid aan het verraad te
blijven ontkennen. De Saturdy Review is het
thans die met de bewijzen voor de schuld van
het Citybiad komt aandragen. aDe reden
waarom bet komplot zoo deeflijk misluk*, is,
zegt de S. B., is dat Cecil Rhodes op het
laatste oogenblik een boodschapper zond aan
zijn broeder te Johannesburg met last het
oproer te laten plaats hebben, niet onder
Transvaalsche, maar onder Engelsche vlag.
Dit verschrikte Leonard en eenige uitlanders,
die daarom uitstel van de* invtl van Jameson
eischten om eerst met Cecil Rhodes te kunnen
spreken. In Kaapstad wordt verzekerd dat
Cecil Rhodes de Engelsche vlag eischte voor
de boekaniers, opdat, ais zij slaagden, Johan-
nesburg zou kunnen ingelijfd worden bij het
grondgebied van de Chartered. En de bood
schapper, die den eiscli van Cecil Rhodes
omtrent de vlag overbracht, was niemand
anders dan kapitein Younghusband, decorres
pondent van de Times.
Als de Times weten wil wat er ge
schiedde", zegt de Saturday Review, wier
hoofdredacteur, de heer Harris, juist gedu-s
rende dien tijd in Zuid-Afrika was, »en op-
de hoogte wil komen van wat de telegram
men beteekenen, dan heeft het blad niets
anders te doen, dan zijn correspondent, kapi
tein Younghusband, om inlichtingen te ver
zoeken."
In liet Kaapsche parlement heeft men
weldra een debat te wachten tusschen voor-
en tegenstanders der Chartered Company.
Merriman heeft eene motie ingediend, waarin
verklaard wordt dat het uitoefenen van sou-
vereine rechten door een handelslichaam niet
is overeen te brengen met den vrede en
voorspoed van Zuid-Afrikadaarom wordt
voorgesteld, een adres aan de Koningin te
zenden, om bet charter der Britsche Zuidafri-
kaansche compagnie in te trekken ofte wijzigen.
In een motie van Sauer wordt verklaard,
dat de afwezigheid van den gouverneur sir
Hercules Robinson die door den minister
Chamberlain naar Londen is ontboden uit
Zuid-Afrika in de tegenwoordige omstandig
heden zeer nadeeüg zou zijn voor de beste
belangen van Zuid-Afrika.
JAPAN.
O ver Shanghai wordt gemeld, dat de toe-.v
stand in Korea thans erger is dan ooit. In
vier provincies heerscht volslagen anarchie,
men telt de opstandelingen bij duizenden. De
meeste hooge ambtenaren zijn vermoord,
slechts aan enkelen hunner is het gelukt te
ontkomen.
De Japansche troepen, die de oproerlingen
op 70 tot 80 KM afstand van de hoofdstad
aangrepen, werden teruggeworpen. Het heeft
er den schijn van of de rebellen zich ten taak
hebben gesteld eiken Japanner, dien zij ont
moeten te vermoordenin den loop van Febr.
hebben zij er niet minder dan 50 omgebracht.
In Maart overviel een bende van 300 rebellen,
in de nabijheid van Chemulpo, een twintigtal
visschers uit Nagasakizij vermoordden er 45.
De koning is nog steeds in het Russisch ge
zantschapsgebouw.
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Zitting van 7 if ei.
De interpellatie van den heer Van Gennep
over Atjeh werd aan de orde gesteld na af
loop van de aan de orde zijnde ontwerpen.
Het voorstel van den voorzitter om daarna,
doch niet vóór Dinsdag 42 Mei, met de be
handeling der kieswet aan te vangen, wordt
aangenomen met 51 tegen 15 stemmen,
waardoor het voorstel Farncombe Sanders,
om eerst op 49 Mei de kieswet aan de orde
te stellen, is vervallen.
Daarna werden goedgekeurd de ontwerpen
tot onteigening voor de verbetering van de
Berkel en lot ruiling en afstand van grond
te 's-Gtavenhage.
Vervolgeus is behandeld het ontwerp tot
wijziging der hinderwet, in verband met de
veiligheidswet.
Op aansporing der commissie van rappor
teurs brengt de regeei ing eenige verande
ring in ait. 4, waai door de overlegging van
gevelteekeningen niet meer noodig is. Het
amendement der commissie, om ook te doen
vervallen den eisch eener nauwkeurige be
schrijving, werd aangenomen met 40 tegen
24 stemmen.
De overige amendementen der comm. van
rapp. werden door de regeering overgenomen.
De eindstemming werd bepaald op Dins
dag na de pauze.
Hierna was aan de orde de interpellatie
van den heer Van Gennep omtrent Atjeh.
Deze strekte tot liet doen van deze vragen:
Is de regeering iri staat en bereid eenige
nadere inlichtingen te doen omtrent den af
val van Toekoe Djolian, zoo wat betreft de
bewezen of vermoedelijke redenen, die hem
tot zijn voornemen hebben geleid, de al of
niet verraderlijke plannen, waarmede dat voor
nemen vergezeld is gegaan; de al of niet
toevallige wijze waarop het vootnemen ter
kennisse van het bestuur is gebracht.
De heer Van Gennep liet daaraan vooraf
gaan de verzekering dat hij volstrekt geen
critiek wilde oefenendat hij noch den
minister noch den gouverneur-generaal ver
dacht van zucht tot uitbreiding van gebied,
en dat eerst als dit incident zal zijn afgc-
loopen over de zaak kan worden geoordeeld.
Hij brengt hulde aan het leger en de energie
van bet bestuur, en meent dat de afval in
zijne gevolgen eer gelukkig dan nadeelig is
te achten.
De minister dankte voor het vertrouwen en
de aan het leger gebrachte hulde. Hij kon
geen nadere mededeelingen van belang doen.
Wel schijnt het verraad niet kalm overdacht
te zijn dour Toekoe Djohan, die zeer wispel-
tuiig en ijdel is. Overigens constateert de
minister dat in 4893 niet zoo erg is afgeweken
van het sedert 1884 gevolgde stelsel.
Tijdelijke posten waren langzamerhand
noodig om de goedgezinde bevolking tegen
de kwaadwilligen te beschermen. De minister
verklaart voorts pertinent, dat bij nooit zal
medewerken om de geconcentreerde stelling
te verlatenhij zou er echter niet voor zyu
om zich meer buiten de geconcentreerde linie
te begeven.
De interpellatie was hiermede afgeloopen.
Dinsdag a.s. is de kieswet aan de orde.
Vrije en orde-oefeningen enz.
Blijkens het afdeelingsonderzoek deelde men
vrij algemeen het gevoelen der regeering, dat
met het oog op de bezwaren tegen de ver
lichte invoering van het onderwijs in de vrije
en orde-oefeningen der gymnastiek de wette
lijke regeling van dat vak wijziging vereischt.
Hadden sommigen hierbij bepaaldelijk het oog
op het bijzonder onderwijs, anderen wezen
er op, dat ook vele openbare scholen de voor
uitvoering der oefeningen vereischte localiteit
missen en de uitgaven ter voorziening ook
voor menige gemeente zeer drukkend zouden
z(jn.
Er waren ook leden die meenden, dat bij
gemis aan localiteit, het onderwijs in de open
lucht gegeven kon worden. Eenige leden had
den bedenking tegen wetsverandering en
wenschten niet zijdelings terug te komen op
de in 4889 door de Kamer genomen beslis
sing. Ook werd opgemerkt dat vrijstelling
van sommige gemeenten onbillijk is tegenover
andere, die met veel inspanning aan de wet
voldaan hebben. Ook meende men dat de
regeering er mede schuld aan heeft dat thans,
op uitgebreide schaal, gebrek aan gymnastiek
lokalen bij de scholen bestaat.
Tusschen de voorstanders van wetswijziging
bestond omtrent de door de regeering voor
gestelde regeling verschil van gevoelen. Som
mige leden wenschten het vak geheel te doen
vervallen voor het openbaar onderwijs. Ande
ren gingen niet zoo ver, maar wilden de be
slissing aan het gemeentebestuur overlaten;
onnoodig achtten die leden het gymnastiek
onderwijs ten platten lande en zij wilden
worden de vrije en orde-oefeningen gehand
haafd dat die voor het platteland in elk
geval facultatief worden gesteld. Door ver
schillende leden werd voorts nog gewezen op
de onbillijkheid om openbaar en bijzonder
onderwijs met betrekking tot het hier be
doelde leervak op ongelijken voet te behan
delen en door sommige leden werd bepaalde
lijk op dien grond aangedrongen op facultatief-
stelling. Weer anderen wilden een extra toe
lage uit 's rijks kas bij onderwijs in vak j
(vrije en orde-oefeningen). Anderen achtten
het onderwijs, hier besproken, wel noodig, en
zij meenden dat met eenvoudige lokalen kan
volstaan worden. In de tweede plaats wensch
ten zij een cursus, om in de behoeften aan
onderwijskrachten te voorzien.
Door verscheidene leden werd het stelsel der
regeering in de gegeven omstandigheden de
beste oplossing geacht. Anderen vreesden
weer dat de voorgedragen wetswijziging zal
leiden tot beperking van het onderwijs in de
vrije en orde-oefeningen; een vrees die door
anderen weer niet werd gedeeld Verschei
dene leden zagen er bezwaar in de beslissing
over de vrijstelling te doen berusten bij Gedep'
Staten. Verschillende leden brachten het
denkbeeld ter sprake om de vrije en orde
oefeningen te vervangen door exercitiën ter
voorbereiding van de vrijwillige oefeningen
in den wapenhandel.
SCHIEDAM, 8 Mei I89C.
Aan het slot van het bericht in ons vorig
nummer, betreffende de feestviering van ds.
De Wilde, zeiden wjj dat hem des avonds nog
eene verrassing bereid was. Thans kunnen
wij daaromtrent het volgende mededeelen.
Eene commissie, bestaande uit leden van den
kerkeraad, het kiescollege en verschillende
vereenigingen, had zich gevormd, om aan hun
geachten leeraar en vriend een huldeblijk aan
te bieden. Daarvoor had zij hem met zijn
gezin gisteravond te 8 uur genoodigd in het
Vereenigingslokaal aan de Broersvest, waar-
een schare van ongeveer 200 personen zich-
verzameld had, onder wie ook de predikan
ten Metz en Yan Nes uit Rotterdam, eerst
genoemde vroeger alhier, laatstgenoemde oud
leerling van ds. De Wilde.
Per rijtuig van zijne woning afgehaald,
werd den jubilaris bij het binnentreden va»
het lokaal door een zangkoor een lied toe
gezongen. Daarna stelde zich de heer A.
Bosman tot tolk der vergadering en der
commissie en hield tot hem een hartelijke
toespraakdaarbij herinnerende aan den
strijd vóór zijne komst, wees hij tevens op
den zegen die gerust heeft op zijn arbeid in
de gemeente. En dat deze nog gewaardeerd
wordt, daarvan strekt ten bewijze het hul
deblijk dat wij u bij deze gelegenheid aan
bieden. Hier volgde de aanbieding van
een prachtig salon-ameublement. Daarna
zijn toespraak vervolgende, eindigde de-
spreker met den hartelijken wenschdat
God u nog lang spare voor de Schiedamsche
gemeente en uw arbeid zegenen moge. Door
alle aanwezigen werd den jubilaris daarop
toegezongen gez. 96, eenigszins gewijzigd.
Door zooveel verrassende bewijzen va»
hartelijke toegenegenheid diep getroffen, gaf
Ds. De Wilde in welgekozen bewoordingen
weder wat er in zjjn hart omging, om ter»
slotte allen hartelijk dank te zeggen. Op zijn
verzoek werd door allen gezongen sWaar
liefde woont, gebiedt de Heer den zegen" enz.
Vervolgens sprak ds. Metz den jubilaris
toe als oud-collega en herinnerde aan hunne
goede verstandhouding en vriendelijken om
gang gedurende de 4 jaren, welke hij in deze
gemeente heeft doorgebracht.
Ten slotte sprak ook dr. Van Nes nog eet»
woord van waardeering, Ds. De Wilde was
voor hem ten zegen geweapt zoowel door zij»
lessen op de catechisatie als door zijn predi
king. Aan hem dankte hij naast God dat hij
thans als evangeliedienaar voor hem stond.
Met een herinnering aan een preek van de»
jubilaris sloot hij zijn toespraak.
Daarna werd het huldeblijk bezichtigd. Het
ameublement, ontworpen in den stijl Louis
XV, en vervaardigd in de werkplaats van mej.
de wed. C. W. Tengeler, werd door alle»
zeer geprezen wegens de smaakvolle uitvoe
ring. Een daarbij behoorend prachtalbuna
bevat de namen van allen die er aan hebben
bijgedragen.
Deze 7e Mei zal voorzeker bjj ds. De
Wilde onvergetelijke indrukken hebben ge
wekt.
Heden is alhier op ruim 70-jarigen leeftijd
overleden de heer C. de Mooij, godsdienst
onderwijzer en koster van de Groote Kerk
der Ned. Herv. gemeente. Heeft de overledene
zich door zijn onderwijs gedurende 44 jaar
met groote toewijding gegeven, vele leerlin
gen opgeleid tot leden der Herv, kerk en
zich daardoor veler achting verworven; niet
minder was zulks het geval met zijne betrek-
