A°. 1896.
Zondag 10 en Maandag 11
Mei
N°. 9042.
Tweede Blad.
Feulleton.
DE „ROBIML
ijftig-st© Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
ÜITGEYEIl: X ODÉ.
BUKEAC: B0TERITR1 iT ?0.
Buil en la 11 (1 s ch e Doric h t e n.
ësgeuo.
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
Advertentieprijsvan 110 gewone regels met
inbegrip van eene CourantJ 1.10.
Iedere gewone legel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
In het Lagerhuis verklaarde Chamberlain
gisteren bij de behandeling van de begroo
ting van het ministerie van koloniën dat de
jongste gebeurtenissen de geheele Zuidafri-
kaansche kwestie weer geopend hebben. Indien
het eenig doel van de rede van sir "William
Harcourt was een openlijke veroordeeling uit
te lokken van de cijfertelegrammen en van
de door die telegrammen geopenbaarde po
litiek, dan zou aan een nadere discussie
daarover meer behoefte bestaan. Maar het
zou een groote dwaling zijn deze laatste
openbaringen als van overgroot belang te be-
schouweu en tegelijkertijd de hoofdbeginse
len van de staatkunde der tegenwoordige
regeering en al wat er vroeger door haar ge
daan is ten opzichte van Zuid-Afrika, uit het
oog te verliezen. Haar voornaamste doelein
den zijn de handhaving van het gezag en
den invloed van Engeland als overheerschend
en het tot stand brengen van een betere ver
standhouding tusschen de twee groote rassen
in Zuid-Afrika. De Hollanders en de Engel-
schen strijden op dit oogenblik gezamenlijk
tegen benden wilden. Ons schipbreuk lijden
in de Tiansvaal is het gevolg van aan beide
zijden begane foutenen totdat die fouten
erkend zijn is het onmogelijk betere gevoe
lens ingang te doen vinden. Ik heb vroeger
sir Evelyn Wood teruggehouden, toen de Boe
ren aan zijn genade overgeleverd waren, en
zij die van Perfide Albion spreken, moesten
zich afvragen, welke bevredigende erkenning
ik voor die edelmoedigheid heb ontvangen.
Eene vertelling van den ouden loods.
Uit het Fransch,
(Slot.)
Ripert antwoordde het eerst, dat het hem ook
slecht vooikwam; Jorre was van hetzelfde ge
voelen en Hercla vond ingelijks dat onze huid
weinig meer waard was.
Zij vonden dit klaarblijkelijk minder aange
naam, maar konden toch niet natalen een grap
te verkoopen over onzen toestand. Ronde kerels,
mijnheer, onze matrozen, ik sta er u met mijn
naam van Antoine Basbris borg voor! 't Mag
zijn zoo 't wil, zei ik op mijn beurtwij zijn
•nog niet aan 'teind van 'tspel; konden we op
de een of andere wijze een uur uitwinnen, dan
hadden we veel kans nog bijtijds Cherbourg
te bereiken,
nZonder twijfel", zei Jorre, «maar we zullen
een uur moeten uitwinnen."
Ik verwachtte geen dankbaarheid, maar ik kon
althans de loyale nakoming der vastgestelde
voorwaarden verwachten. "Van 1881 evenwel
tot heden zijn er aanhoudend invallen en be
dreigingen met invallen op Engelsch grond
gebied buiten de Transvaal gedaan en heeft
er voortdurend schending van geest en letter
der gesloten conventie plaats gehad.
Chamberlain gaat voort met te verklaren
dat hij zich niet tot tolk maakt van al de
klachten der uitlanders, maar dat hij de
juistheid erkent van de grieven, welke voort
vloeien uit de wetten, achtereenvolgens sedert
het sluiten der conventie aangenomen. Ten
einde de Hollanders en Engelsehen tot elkan
der te brengen zou hij gewenscht hebben dat
president Kruger overgekomen ware. De uit-
noodiging daartoe is niet afgezonden dan na
verzekering van twee vrienden van Kruger,
dat deze baar wenschte en zou aannemen.
Maar na haar ontvangen te hebben heeft hij
eischen gesteld over de vaststelling van grond
slagen van de te voeren discussie, welke on
aannemelijk waren, en daarop is de uitnoo-
diging op verzoek van Kruger ingetrokken.
Een ultimatum zou stellig verworpen zijn en
zou een langdurigen oorlog tengevolge ge
had hebben, in zijn asch het smeulend vuur
van eeuwige twisten achter zich latend. Wij
hebben nooit aanspraak gemaakt op het recht
ons te mengen in de zaken van de Trans
vaal, maar wij verlangen het recht ons te
laten vertegenwoordigen en vriendschappelijke
raadgevingen te verstrekken aan Kruger.
Er bestaat geen enkel ernstig verschil tus
schen sir Hercules Robinson en hem, zoo
gaat Chamberlain voort, en de bedoeling be
staat dan ook volstrekt niet den hoogen com
missaris terug te roepen. De staatkunde in
En dat lijkt ma niet gemakkelijk toe," bernam
Ripert.
Hercla zei niets, maar 't kwatn mij voor, dat
hij des te meer dacht. Dat dnivelsche jacht
achter ons verblindde hem zijn pruimpje smaak-
to hem er slecht om.
sJongens, riep ik. de vinnen van die bruine
visch zijn lang, maar hij heeft ons nog niet.
Vlug, baal den Engelschman, die beneden ligt,
en je zult zieri, hoe netjes wij dien voor zijne
voeten werpen."
Oogenblikkelijk werd mijn bevel uitgevoerd
toen hij voor mij stond, lei ik hem 't geval uit,
zonder de pi! te vergulden.
«Kameraad," zei ik tot hem, »'t spijt mij
waarachtig, maar je kunt nagaan wat ons
boven 't hoofd hangt, als ik niet slaag in mijne
plannenop mijn woord van matroos, ik weet
geen ander middel, dan u buiten boord te wer
pen!"
U zal begrijpen, dat de schavuit liever had
gezien, dat :k hem op een lekkere flesch brande
wijn trakteerde, maar 't was een bachje, 'tliet
hem alles vrij koud, Ihj keek mij aan met een
de toekomst te volgen, eischt geduld. Indien
er tijd gegeven wordt orn de geslagen won
den zich te doen sluiten, dan zal de open
bare meening baar steun verieenen aan een
schikking, welke het geheele land in staat
stelt van zijn ruime hulpbronnen in vrede
en vooi.spoed partij te trekken.
Wat sir Jacobus de Wet aangaat, deze is
reeds op leeftijd en heeft den wensch te ken
nen gegeven zich terug te trekken; hij ver
dient zijn rust ten volle.
Er bestaat geen enkele reden, vervolgt de
minister, om te twijfelen aan de echtheid
van de cijfertelegrammen. WTelke misslagen
ook door Rhodes begaan zijn, men moet zich
de groote diensten, vroeger door hem be
wezen, herinneren. Zonder mannen als Rhodes
zou de Engelsche geschiedenis heel wat armer
geweest zijn en het Engelsche gebied heel
wat kleiner. Rhodes is de stichter der Char
tered Company, wslke, ook al werd zij van
haar tegenwoordige macht beroofd, toch altijd
grooten invloed zou hebben geoefend.
Zij is terecht beroofd van de macht, waar
mede zij onrecht zou kunnen doen geen man
kan thans op het geheele grondgebied der
Company worden vervoerd zonder machtiging
van het Engelsche gouvernement. Wij zijn
bereid aan Kruger billijke waarborgen te
verieenen tegen handelingen, waarover hij zich
terecht kan beklagen. De vraag of Rhodes zijn
ambtsbetrekking moet behouden, moet beslist
worden doe de directie der Chartered en in
dien h't laatste telegram van Rhodes niet
vïus ge1 imen, dan zou zijn ontslag zeker aan
genomen zijn. Nu is het gepast tijd telaten voor
een nauwkeurig onderzoek naar de positie van
Rhodes als directeur of aandeelhouder.
In Zuid-AIrika kan hij zijn gedrag van thans
onbevreesd gelaat en antwoordde, zonder de
minste beving in zijne stemsVery wel!
»Ik zie, dat je mij begrepen hebt," vervolgde
ik timaar ik verzeker je, dat je naar mijn ge
voelen niet veel gevaar zult loopen. Wij zullen
je een zwemgordel om 't lichaam binden en een
driekleurige vlag aan je rug bevestigen, zoodat
men je niet uit 't gezicht kan verliezen je ka-
meiaden zullen dan zonder twijfel hunne vaart
minderen om je op te snappen ik denk niet
dat ze zullen zeggen wacht maar zoolang, jon
gen als we teiugkomen, zullen we je wel
meenemen 1"
Hij lachte om die grap, hetgeen bewijst, dat
hij, zooals ik te voren reeds zei, een hachje was
en vergenoegde zich met een a very well 1" voor
de tweede maal.
Zooveel koelbloedigheid deed mij toch aan,
maar 't ging om ons behoud. En bovendien, zou
de leelijkerd wel iets voor ons hebben gedaan,
hoeveel moed wij mochten toonen
Hoe 't ook zij, ik liet hem toch een halve
flesch brandewijn geven.
«Houd dat nu stevig vast," zei ik, s't zal je
goedmaken door de ontwikkeling van liet
groote gebied, dat hij aan het BritscUe rijk
heeft toegevoegd.
Wat de Chartered Company aangaat, acht
de minister het best een vereenigde commissie
van onderzoek uit de beide Huizen te benoe
men, nadat de tegenwoordige procesgang
geheel zal zijn afgeloopen.
Een nieuw blauwboek bevat correspon
dentie over de Transvaalsclie kwestie van 23
Januari tot 27 April. Het behelst belangrijke
telegrammen, vooral die van Chamberlain aan
Robinson, d.d. 20 Maart, en het antwoord
van Kruger aan Robinson, d.d. 24 April.
De dagbladen geven uittreksels uit liet
verslag van hetgeen behandeld is in de jongste
vergaderingen van het bestuur der Chartered
Company. Den 4n dezer werd een schrijven
voorgelezen van Hawkesly, den advocaat der
maatschappij, behelzend dat Rhodes, voor zijn
vertrek, hem gemachtigd heeft eerie aanvraag
om ontslag voor hem in te dienen, zoo hij dit
noodzakelijk achtte. Hawkesly verklaart dat
de maatschappij volkomen vrij is van mede
plichtigheid aan den inval van Jameson en
dat dit door Jameson bevestigd wordt. Des
niettemin dient hij nu de aanvraag om ontslag
voor Rhodes en Beit in.
De directeuren hebben daarop geseind aan
Rhodes dat zij, lettend op den toestand ia
Rhodesia, aarzelden het verzoek om ontslag
aan te nemen.
Rhodes antwoordde den Sn dezer als volgt:
sLaat de aanvraag om ontslag nog liggen;
morgen zullen wij weder tegen de Matabelen
vechten". Dit deed de directeuren besluiten
de aanneming van de aanvragen van Rhodes
en Beit uit te stellen.
Er is bovendien een andere brief van Uaw-
verwarmen als de anderen wat lang sammelen
met je op te nemen."
Hij nam de flesch en ons werk begon. Wij
wierpen hem den gordel om *t lichaam en Ripert
bond de vlag aan een eind touw, om haar ver
volgens met behulp van enkele vademen dun
touw langs den ruggegraat van den ngoddem"
te binden. Daarna een, twee, drie, de zee in
Eenige oogenblikken bleef de man in 't kielzog
van de Robijn en wij zagen hoe hij zijn eerste,
geweldige teug uit de flesch brandewijn nam
mot een bewonderenswaardige koelbloedigheid
maar weldra verdween hij in de golven. Tus-
schenbeide zagen wij hem weer, dank zij het
vlaggedoek, dat lustig wapperde en dat zij, die
ons vervolgden, hoe langer hoe beter zouden
moeten zien.
Ik moet u bekennen, mijnheer, dat mijn ge
weten niet volmaakt rustig wasmaar vroolïjk
was 't vooruitzicht niet om opnieuw in de handen
van die «broeders" te vallen en ieder is toch
zich zeiven het naastWat hadden ze zich met
ons te bemoeien en dan nog wel een beroep op
onze edelmoedigheid te doen, op de edelmoedig-
