N°. 9091.
Eerste Blad.
De aMmteiepg in ScMai.
A0. 1896
Zondag 19 en Maandag 20 Juli.
"Vijftigste a a r g a n g.
uitgëverTZ odé.
Binnenlaiidsche Berichten.
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag.
BUKÜAO: BOTBSlTHA AT SO.
Advertentieprijs van 110 gewone regels ene
inbegrip van eene Courant1.10.
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
Onze stad heeft veel leelijks. Een derlee-
lijkste vlekken was wel de schrille wanver
houding, waarin de diensten van den arbeid
en die van het kapitaal werden beloond aan
de grootste onzer fabrieken, een der grootste
tevens van Nederland. Een wanverhouding,
aan sommigen sedert lang bekend, aan de
meesten eerst verleden week geopenbaard;
een wanverhouding waaronder de laatste jaren
eenige honderde onzer medeburgers ernstig
hebben geleden.
Het scherpste van dit lijden is wegge
nomen de leelijke vlek is nog wel niet mooi
geworden zij hindert en ergert en smart
niet meer als voorheen.
Bedenk eens wat een loonsverhooging van
25 vertegenwoordigt voor hen, die het
allernoodigste ten deele, het noodige geheel
moeten derven. En dat voor honderde ge
zinnen, voor meer dan duizend menschen.
En een vermeerderde koopkracht bij zoo-
velen beteekent een verhoogden omzet in
den kleinhandel, een vergrooting van zijne
winsten.
En die stoffelijke vooruitgang zal gepaard
gaan met een zedelijken, omdat van het ont
staan eener ontzenuwende weelde hier geen
sprake is. Wat een onrecht-voelen, wat een
bitterheid zal verdwenen zijn.
Inderdaad een gelukkige week ligt achter
ons.
»Maar wat de arbeiders meer ontvangen,
krijgen de directeuren en aandeelhouders
toch minder", zal men zeggen. Dat is o. i.
nog lang zoo zeker niet; een goed gevoed
paard presteert meer arbeid dan een slecht
gevoedeen tevreden mensch werkt meer en
heter dan een, door overmatige zorg en bit
terheid gekweld. En laten de directeuren en
•aandeelhouders wat minder ontvangen voor
hen vertegenwoordigt dit de niel-bevrediging
van weinig dringende, wellicht schadelijke
behoeften.
En uit Schiedamseh oogpunt bezienslechts
een klein deel van de winst der fabriek komt
aan Schiedammers ten goede.
Die groote verbetering is verkregen door
middel van een werkstaking van 4 dagen,
nadat verschillende minnelijke pogingen tot
lotsverbetering hadden gefaald. Een vijftigtal
werklieden hebben de ellende en de gevaren
«ener staking getrotseerd, ter wille van
zich zelf en hun gezinnen, doch tevens ten
voordeelc hunner mede-arbeiders Zij hebben
zich ordelijk en gematigd betoond. Wij bren
gen hun gaarne openlijk onze hulde.
De Rotterdamsche bootwerkers hebben in
d«ze zaak door hun initiatief en hun leiding
een belangrijke rol gespeeld. Zeer velen zijn
daarmee weinig ingenomen en vragen wat
zy met ons Schiedammers te maken hebben.
Naar onze meening ligt er schuld bij ons,
niet bi de bootwerkers. Laat ons erkennen,
dat wg door slaperigheid en angstvalligheid
reeds veel te lang ergerlijke toestanden heb
ben geduld en dat de bootwerkers-afgevaar
digden hebben meegewerkt om ons de oogen
wijd te openen en moed en kracht te geven
tot handelen.
Men verwijt den bootwerkers hun ruwheid.
Niet ten onrechte; zij bezigen wel eens kracht-
uitdrukkingen, die onverdedigbaar zyn en hun
zaak meer schaden dan baten moeten. Maar
men mag niet vergeten, dat hun opvoeding en
hun arbeid nu juist niet geschikt zijn fijn be
schaafde, gehandschoende lieden van hen te
makendat zij spreken tot het volk en dus
terecht volkstaal bezigen en dat veel fabrikan
ten in deze dingen hardhoorend zijn. Boven
dien is in het gedrag der bootwerkers
zooveel toewijding, flinkheid en gezond ver
stand, in hun taal zooveel humor en gemoede-
lykheid en zooveel pakkends, dat wij hun onze
sympathie niet kuunen onthouden. Het is
toch niet billijk van hèn de volmaakt
heid te eischen.
En wat hun inmenging in onze zaken be-
trelt, voor hun optreden kunnen wg slechts
3 motieven vinden:
lo. Zij blijken in te zien, dat behoorlijke
loonen in Rotterdam op den duur niet houd
baar zgn, als de loonen in nabijiiggende
plaatsen veel lager zijn.
2o. Uitbreiding van hun ledental versterkt
hun vereeniging, die huns inziens natuurlijk
ten goede werkt.
3o. Liefde voor de zaak der arbeiders in
het algemeen; afkeer van de vele misstanden,
waaronder de werklieden Igden.
Ligt nu in een dier motieven iets afkeurens
waardigs? Integendeel.
Verheugen wij ons dus van barte in de
arbeidersbeweging in onze stad en in de
voorloopig verkregen verbetering, in een vol
gend artikel hopen wij te wijzen op het
vele dat nog gedaan moet worden en op de
gevaren aan iedere arbeidersbeweging, in
zonderheid in een verliesgevend bedrijf, ver
bonden.
SCHIEDAM, 18 Juli 1896.
Hedenvoormiddag te 11 uur had de plech
tige teraardebestelling plaats van het stofFelgk
overschot van onzen geachten stadgenoot den
- heer J. Dijkmans Gz., oud-lid van den ge
meenteraad. Op de algemeene begraafplaats
sloten zich bg den stoet aan deputaties uit
de corporatien, waarvan de overledene deel
had uitgemaakt, n.L: het college van kerk
meesters en kerkeraad der Ned. Herv. ge
meente, spaarbank, bewaarscholen van het
1 utsdepartement, protestantsche spijskokery
en protestantsche begrafenis vereeniging, be
nevens eenige vrienden en belangstellenden.
Nadat de lijkkist, met bloemkransen bedekt,
in de groeve was nedergelaten, bedankte de
eenige broeder van den overledene alle aan
wezigen voor de laatste eer zijn broeder
gebracht, daarbij tevens herinnerende aan
diens verdiensten aan vaderland, kerk en
gemeente bewezen.
De commissie der stedelijke gasfabriek
heeft de grieven der werklieden ingewilligd
voor zooveel betreft de loonen van de 4e sto
kers, welke zijn verhoogd tot die van de 3e
stokers, terwijl het ziekengeld is verhoogd
tot het halve weekgeld. In overweging zgn
nog de eischen van machinisten en anderen,
waarop echter spoedig eene beslissing zal ge
nomen worden.
Wat aangaat de Zondagsrust, daarmede
sal, naar wg vernemen, morgen een proef
genomen worden.
De directie der gemeentelijke drinkwater
leiding heeft uit eigen beweging in over
weging genomen do werklieden aan die in
richting loonsverhooging toe te kennen.
De directiën der stoomkorenmolens »De
Draak" en «De Cycloop", die voornemens
waren aan de molenaarsknechts loonsver
hooging te geven, moeten, naar men ons
mededeelt, daaraan geen gevolg hebben ge
geven, omdat de directie van de stoomkoren-
molen «Nederland" weigert het loon te ver-
hoogen. De molenaarsknechts moeten nu voor
nemens zijn Maandag a.s. het werk gezamen
lijk te staken.
Naar wij vernemen eischen ook de werk
lieden niet de glasblazers van de glas
blazerij van de firma Van Deventer Co.
loonsvei hooging. Een loonlijst werd door hen
aan de patroons gezonden.
We vestigen de aandacht onzer lezers op
de in dit nummer voorkomende advertentie
van de «Standard Oil Company van Galicie".
Deze betreft het uitschrijven eener leening,
groot een millioen pond sterling of twaalf
millioen guldens, bestemd voor den aankoop
van twee ondernemingen, waarvan de op
brengst geconstateerd door deskundigen
van zoodanigen aard is dat 16 winst
in uitzicht wordt gesteld; de aandeelen zijn
tien pond sterling of honderd twintig gulden
groot, zoodat ze onder het bereik van velen
zyn, en, met het oog op de uitkomsten van
andere ondernemingen, zeker wel aan te be
velen zijn.
Hedenmorgen is bij de politie alhier door
een inspecteur van politie te Rotterdam ken
nisgegeven dat uit de Kalverstraat aldaar door
een man is medegenomen een 9-jarige jon
gen, die gekleed is in een blauw, met wit
gestreepte kiel, zwarte broek en kousen en
klompen. De man is 30 a 35 jaar, heeft
een weinig baard, draagt zwart roode pan
toffels, rood en geel lintje in het knoopsgat en
een zwarte pet met klep, zoogenoemde suoep-
tafel.
Bij kon. besluit is tot gedelegeerde der
Nederlandsche regeering bij het dit jaar te
Parijs te houden scheikundig congres, buiten
bezwaar van 's rijks schatkist, benoemd dr. H.
Wefers Bettink, hoogleeraar te Utrecht.
H. M. de Koningin-Regentes, vergezeld
van freule Van Ittersum, bracht Donderdag
middag 3 uur een bezoek aan de Anna-Pou-
lowna-bewaarschool te Amersfoort.
Op uitdrukkeiyk verlangen van H. M. werd
bij dit bezoek, dat in hoofdzaak mej. Schermer,
de gverige directrice, gold, de meest mogelijke
eenvoud betracht. Vandaar, dat H. M. slechts
ontvangen werd door mej. Schermer, den
burgemeester van Amersfoort, mr. F. D. giaaf
Schimmelpenninck, en den president der com
missie van de school.
De Koningin-Regentes vertoefde ruim een
half uur bij de kleinen, die der Vorstin namens
de directrice twee fraaie bouquetten aanboden,
waarvan een bestemd was voor de Koningin.
De kinderen zongen opgewekt eenige liederen.
Bij Haar vertrek schonk H. M. een bedrag
in geld om de schooljeugd te onthalen.
De menigte in de straten juichte de
Koningin-Regentes hartelgk toe.
De Koningin-Regentes heeft afwijzend be
schikt op het verzoek van den «Bond van
klerken bij de rechterlgke macht", om tot
rrjks-ambtenaren te worden aangesteld.
Volgens het TJtr. JDgbl. zal de Koningin
in het begin van September te 's-Graven-
hage haar belijdenis doen en als lidmaat
der Ned. Herv. Kerk worden bevestigd. Die
plechtigheid zal geschieden in een zaal in
het paleis aldaar en na afloop keeren de
Vorstinnen naar Soestdijk terug.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal Dinsdag 21 dezer niet plaats
hebben.
De N. B. Ct. ontving heden van haren
correspondent te Batavia het volgende tele
gram
«Majoor Okhuijzen is aan wondkoortsen
overleden."
Wg lezen het volgende in de N. JR. Ct.
van heden:
Omtrent de feesten te Neuwied vernemen
wg nader dat zi: Woensdagavond reeds zgn
geopend met een schitterende soirée in het
Slot. 't Was een «café dansant", die reeds
vroegtijdig begon om den volgenden morgen
te halfvijf te eindigen. Een fraai vuurwerk
slaagde uitstekend. Onder de vierhonderd
SC IS
GOUflllT
OM—M——O—