A0. 1896.
Zondag 30 en Maandag 31 Augustus.
Eerste Blad,
KENNISGEVING.
Ka» fan KigtanM en Falrita.
N°. 9121.
Vij
f t igst©
Jaargang.
K
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
U IT G E V E E: 57 ODÉ.
Binnenlandsclie Berichten.
BOUIil:
Abonnementsprijs, per kwartaalƒ1.85.
Franco per post, door het geheele Rjjk- 2.50,
Afzonderlijke nommers i 0.10.
BUR Si A t B T K R 8 T K A A TT ÏO.
AnvERTENTlEPRiJS van 110 gewone regels me
inbegrip van eene CourantJ 1.10
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst woidt tegen tweemaal berekend.
Burgemeester en wethouders van
Schiedam;
Gezien art. 9 alin. 2 van bet koninklijk besluit
van den 4d-n Mei j.l. {staatsblad no. 70);
Brengen bij dezen ter kennis, dat de Kiezerslijst
voor leden der Kamer van Koophandel sn Fabrieken
alhier, den 27sten Augustus j.l. definitief opgemaakt,
met ingang van den lsten September a.s., gedurende
acht dagen voor ieder op de gemeente-secretarie ter
inzage is nedergelegd.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be
hoort, den 29sten Augustus 1896.
Burgemeester en ivethoiiders voornoemd
VERSTEEG
De secretaris,
V LUIK, Z.-S.
Schiedam, 29 Augustus 4896.
De slagen van het lot vallen wel zeer zwaar
■op liet arme Turkije. Terwijl de groote mo
gendheden het weder eens zijn geworden over
de wijze, waarop ze aan de Verheven Porte
zullen beduiden, dat de zaken op het eiland
Kreta anders moeten worden aangevat dan
tot nu toe, en de Porte dus weet, dat ze
krachtig moet optreden, gebeuren er in de
Turksche hoofdstad zaken, die van hoogst
bedenkelijken aard zijn. Er is een stoute aan
val op de Ottomannische bank gedaan, er
zijn bommen geworpen, er zijn natuurlijk
slachtoffers in menigte gevallen. De Turksche
regeering zegt er van: ndat hebben de Arme
niërs gedaan en ze kleedt haar berichten
aldus in: »Een Armenisch revolutionnair
comité heeft de beweging in de hoofdstad
voorbereid en doen uitvoeren. Op verschillende
punten der stad zijn de aanvallen der Arme
niërs ondernomen, die voor deze gelegenheid
vooral van dynamietbommen gebruik maak
ten, welke onder anderen in een Armeensche
kerk werden bewaard. Diefstal, zeggen som
migen, diefstal van de eigendommen der
bank, is de aanleiding tot deze gruwelen
geweestwraak en uiting van feilen haat der
Armeniërs tegen de Turken geven anderen
als de oorzaak op, terwijl nog anderen het ge
beurde toeschrijven aan de Koerden, die niet
minder fel verbitterd z\jn op de Turken als
de Armeniërs, en die deze list te baat zouden
hebben genomenzich in Armeensche
kleeding te stoppen.
De Armeensche patriarch schijnt er echter
anders over te denken, en wel degelijk van
meening te zijn, dat zijn geloofsgenooten de
werkelijke aanleggers van de onlusten en
daaruit voortgekomen gruwelen zijn geweest;
tenminste hij heeft den banvloek over hen
uitgesproken. De conclusie, die uit het ge
beurde valt te trekken, is dezede bevolking
van het grondgebied van hel Turksche rijk
in Europa van het Aziatisch gedeelte
spreken we niet eens is in kampen ver
deeld, die elkander haten met een volkomen
haat, en het uitzicht op beterschap is zeer
klein en ligt nog in een verre toekomst,
zoolang de mogendheden van Europa het
niet met elkander over het schootje Balkan-
gebied eens zijn. Wat in korten tijd kan ge
beuren, als een krachtige hand het werk der
beschaving onderneemt, leert Bosnië. Toen
Oostenrijk bij den vrede van 4878 over dit
gewest een soort van protectoraat ng
oefenen, en het derhalve bezette, was de
toestand er niet beter dan in andere aan
Turkije onderworpen streken; zestien jaren
zyn verloopen, en onpartijdige beoordeelaars,
die het land vroeger kenden en het ook in
zijn tegen woordigen staat konden gadeslaan,
verklaren eenstemmig, dat het oude Bosnië
niet meer te herkennen is in de thans wel
varende provincie van de Oosten rij ksche
monarchie. De Turksche regeering in Europa
moest al lang afgedaan hebbenze is een
smet op de hedendaagsche beschaving.
Meer dan in langen tijd trekt Spanje de
aandacht. Alsof liet niet genoeg was dat Cuba,
de pare! der Antillen, in vollen opstand blijft,
komt er nog bij, dat de republikeinen in het
land van gevaarlijke plannen zwanger gin
gen; tenminste de regeering heeft in de
provincie Catalonië een aantal personen doen
arresteeren, en daaronder personen van rang,
o. a. den burgemeester van de voorstad Gracia
en den gewezen minister van oorlog Estébanez.
En te midden van dat alles komen er tijdin
gen van een ander gedeelte der Spaansche
bezittingen, van de Philippijnsclie eilanden,
het kostelijkste wat de Spanjaarden inOost-
Indië bezitten. Deze tijdingen komen hierop
neder, dat er een uitgebreide samenzwering
tegen Spanje op touw is gezet, die hetzelfde
bedoelt als de opstandelingen op Cuba; zelf-
regeering, dat is zoowat hetzelfde als onaf
hankelijkheid van Spanje.
Een Belgisch blad van beteekenis, deze
zaak besprekende, '.'"51»Het is ons onbe
kend of de Spaansche regeering eenig bewijs
beeft van het bestaan van een geheimzinnige
partij, die zich tot taak heeft gesteld alle
koloniën, die Spanje nog bezit, van het moe
derland af te scheiden. Men zou zich echter
over het bestaan van zoodanige partij niet
behoeven te verbazen. Begrijpelijk zou het
zijn, dat er werkelijk een min of meer
rechtstreekse!) verband bestond tussehen de
Cubaansche beweging en de neigingen tot
opstand, die zich in de andere Spaansche be
zittingen openbaren. "Van alle koloniale mo
gendheden is Spanje, met Portugal, degene,
die het minst heeft gedaan om de inlandsche
bevolking van haar bezittingen aan zich te
binden. Spanje heeft zijn stelsel van bestuur
over de koloniën sinds twee eeuwen nagenoeg
niet veranderd, en de vijandschap is zoo groot
tussehen de inboorlingen en de blanke over-
heersehers, die hen exploiteeren, dat de eerst-
genoemden gemakkelijk het oor leenen aan
ieder, die hen tot opstand aanzet en hun de
mogelijkheid Iaat doorschemeren, dat zij kun
nen bevrijd worden van de onderdrukking.
Krachtiger brevet van onbekwaamheid om
koloniën te besturen kan wel niet uitgereikt
worden.
Intusschen is er een besef in Spanje wak
ker geworden, zoo door het gebeurde in
est: als door de slechte tjjdingen uit Oost-
Indié, dat sedert langen tijd scheen te slui
meren het besef namelijk, dat met het oog
op den ernstigeu toestand van het konink
rijk, de partijschappen dienen te zwijgen,
en dat eendracht een hoofdvoorwaarde is om de
gevaren, die dagelijks grooter worden, te
boven te komen. In de beide takken der
volksvertegenwoordiging, in den Senaat
zoowel als in de Kamer heeft de oppositie de
regeering haar steun toegezegd. De legeering
namelijk heeft twee voordrachten ingediend,
die beide moesten strekken om haar middelen
te verschaffen, den oorlog op Cuba voort te
zetten; deze wetsvoordrachten handelen over
de overeenkomsten met de spoorwegen en over
de pacht van de tabak. Sterk was de oppo
sitie tegen deze zeerimpopulaire voordrachten;
onderwerpt zij zich echter aan de ijzeren wet
der noodzakelijkheid en gaat ze met de regee
ring mede, dan kan deze een leening sluiten
van 500 millioen peseta's of tweehonderd
vijftig millioen gulden. En deze leening dient
spoedig te worden gesloten ookwant er is
zulk een groote behoefte aan geld, dat de
regeering voorloopig wel 400 millioen peseta's
zal moeten opnemen, om in de meest drin
gende behoeften te voorzien. De achtenzeven-
tigjarige minister Canovas del Castilla staat
dus voor de vervulling eener taak, waarvoor
jeugdiger krachten zouden terugdeinzen.
SCHIEDAM, 29 Augustus 1896.
De agenda voor de Dinsdag 4 September a.s.
te houden gemeenteraadsvergadering bevat,
behalve het reeds medegedeelde in ons num
mer van Woensdag j.l.:
4. Vaststelling der notulen van de laatst
gehouden zitting.
2. Mededeeling der ingekomen stukken.
3. Benoeming van een wethouder wegens
periodieke aftreding.
4. Benoeming tan vaat* raadseommissiën
wegens aftreding ingevolge art. 33 van het
reglement van orde.
5. Samenstelling van de afdeelingen tot
het onderzoeken van de gemeentebegrooting
voor 1897.
6. Benoeming van:
a. een leeraar in de Engelsche taal aan
het gymnasium,
5. een tijdelijk leeraar in de natuurkunde
en cosmographie aan liet gymnasium,
c. een leeraar in de Nederlandsche taal
aan de burgeravondschool.
ii. een onderwijzeres 3e klasse aan de open
bare schooi voor meisjes met uitgebreid
leerplan.
Beiuadslaging over:
7. De gemeenterekening over 1895.
8. Rekening over 1895 en begrooting voor
1897 van liet St.-Jacobs-Gasthuis.
9. Rekening over 4895 van de commissie
tot aankoop en bewaring van heel- en verlosk.
instrumenten.
40. Rekening over 1895 van liet algemeen
Handels-Entrepót, met de op deze rekeningen
en begrooting uitgebrachte rapporten der
financieels commissie.
En verdere voorstellen en mededeelingen.
Aan het verslag van den toestand der ge
meente Schiedam over het jaar 1895, waar
van eenige bijzonderheden reeds vroeger door
ons zijn medegedeeld, ontleenen we nog het
volgende
De gemeente-schulden bedroegen op 1
Januari 4895 te zamen Een millioen een
honderdeenen'.ijftig duizend gulden.
De verhuurde ongebouwde eigendommen
der gemeente brachten op 6567.92 gulden.
De gezamenlijke kosten van aanleg en on
derhoud der straten, pleinen, plantsoenen,
riolen, walerloopen. wegen en voetpaden
hebben bedragen de som van 32868.30 gulden.
De gezamenlijke kosten van onderhoud
der waterkeeringen, kanalen, havens, sluizen,
bruggen enz. hebben bedragen de som van
35957.75 gulden.
Bij den aanvang van 1895 bedroeg het ge
tal aansluitingen aan de drinkwaterleiding
2353; bij het einde des jaars 2398, waardoor
behalve scholen, gestichten, fabrieken enz.,
op 31 December 5688 woningen van ge
zuiverd water waren voorzien.
Aan vergunningsrecht werd ontvangen
2093.75 gulden.
De kosten der politie hebben beloopen
27600.815 gulden die voor de nachtwacht
4104.425 gulden voor de brandweer 4200.18s
gulden voor de straatverlichting 14978.21s
gulden.
De koslen van het lager onderwijs hebben
in 1895 bedragen 6370Ü.593 gulden aan
schoolgelden werd ontvangen 8654.49guhien
de vergoeding van het rijk, krachtens art,
45 der wet op het lager onderwijs, bedroeg
13500 gulden.
De kosten van het middelbaar onderwijs
bedroegen 24842.88 gulden van het rijk
werd ten behoeve van de hoogere burgerschool
een jaarlijksch subsidie genoteu vasi 7000
gulden, terwijl aan schoolgelden werd ont
vangen op de burger-avondschool 41 gulden,
op de hoogere burgerschool 4585.75 gulden!
De uitgaven voor het gymnasium bedroe
gen 20130.39 gulden het rijk verleende een
subsidie van 8322 guldenhet schoolgeld
beliep 3015.83' gulden.
In de spaarbank, werd gebracht een som
van 203,929 guldenopgevraagd werd een
som van 222,272,06 gulden. Het reserve
fonds bedraagt 86,194,78' gulden.
In 1895 is opgepompt 959,414 M' drink
water, zijnde 8295 M' meer dan in 1894.
Er werden 845,495 stères gas verbruikt,
het gasvevlies bedroeg 7,36
Blijkens bij het departement van koloniën
ontvangen telegraphisch bericht is bij eene
der jongste operation in Atjeh gesneuveld de
