Zaterdag 5 September,
A0. 1896
N". 9125
KENNISGEVING.
ijftig-ste aargan g*.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag
UITGEVER: J. ODÉ.
Schiedam, 4 September 1896.
Wij Nederlanders herdenken heden den
•dag, waarop voor drie eeuwen een man ge
boren werd, wiens naam onafscheidelijk aan
het tijdvak verbonden is, dat men met het
volste recht als het gouden tijdperk onzer
republiek pleegt te betitelenwe bedoelen,
Constantijn Huygens »den geestigen dichter,
den wijzen hoveling, den echten Hollander
uit de schoonste dagen der republiek."
Uit een aanzienlijke familie geboren, ge
noot hij een akademische opleiding, aan het
-einde waarvan hg den staatsdienst tot zijn
maatschappelijke loopbaan koos. Op twee en
twintigjarigen leeftijd volgde hij den Engel-
schen gezant Carleton, naar Londen, ver
keerde er aan het hof van koning Jakob I
en besteedde al zijn beschikbaren tijd om
met het Engelsche volk en Engelsclie toe
standen bekend te worden. Hij vertoefde als
secretaris in het gevolg van den gezant
Aerssen van Sommelsdijk te Venetië, aan
welk verblijf hij vooral zijn kennis van de
Italiaansche taal dankte, keerde in het vader
land terug, en zag een zijner vurigste wen-
•schén vervuld, toen de stadhouder Frederik
Hendrik hem tot zijn geheimschrijver be
noemde, een ambt, dat hij eveneens bij de
belde volgende stadhouders, Willem II en
Willem III vervulde.
Over zijn verhouding tot Frederik Hendrik
en diens gemalin Amalia van Solms lezen
wij het volgende Huygens verzelde Fre-
-derik Hendrik op al zgn veldtochten. Hij
volgde den geliefden vorst te paard op het
oorlogsveld, at aan zijn tafel, sliep in of riabij
zijn legertent, ging met hem scheep op de
talrijke vloot, waarmede 's prinsen leger op
onze rivieren en stroomen van het eene punt
naar het andere werd vervoerd.
Onder de menigte plichten, die hij, als
geheimschrijver en vertrouweling des prinsen,
zoolang deze te velde was, had te vervullen,
behoorde, dat hij 's vorsten gemalin, Amalia
van Solms, bestendig op de hoogte hield van
hetgeen er in en met het leger voorviel.
De taak was niet gemakkelijk. Met koorts-
■achtig ongeduld zag Amalia steeds naar tijding
uit. Bleef zij een paar dagen zonder brieven
van luygens, waren deze b.v. door den vijand
onderschept, dadelijk volgde eene dringende
aanmaning tot het opvatten der pen.
et ongeduld der vorstin het moet tot
haar eer gezegd worden, hing niet zelden
samen met bezorgdheid voor den aangebe-
den gemaal, wiens leven voortdurend bedreigd
werd en die geenszins onafgebroken een
goede gezondheid genoot. Maar zij gloeide
te zeer van eerzucht om niet tegelijkertijd
innig belang te stellen in den loop der krijgs
verrichtingen in het uitzicht op den val
eener belegerde vestingin de kansen op
nieuwe veroveringen, vooral op de verwezen
lijking van haar schoonsten droom het bezit
van Antwerpen. Huygens voldeed met den
ïem eigen ijver en trouw aan al wat zij ver-
angde. Was niets belangrijkers te melden,
lan trachtte hij Amalia's dorst naar nieuws
te lesschen door het opvangen en overbrieven
der geruchten, uit Frankrijk, Engeland of
van elders naar 's prinsen hoofdkwartier
overgewaaid. En zoo ontstond dan een ver
zameling brieven van den geheimschrijver
aan de vorstin, die over de jaren 1643—1645
eenige honderden beloopt.
Gaf zijn ambt hem dus werk in overvloed,
de beoefening der dichtkunst leed er niet
onder, en tevens vond hg nog den tijd menig
een tot raadsman te dienen, die hem over
een of ander onderwerp uit het gebied van
wetenschap en kunst wenschte te raadplegen.
oen Johan Maurits van Nassau het plan
had opgevat te 's-Gravenhage de vorstelijke
woning te bouwen, die thans nog onder den
naam van het Mauritshuis bekend is, koos
hij Huygens tot zijn raadgever, en deze beval
hem den bekenden Jacob van Campen, den
lateren bouwmeester van het stadhuis te
Amsterdam, voor de uitvoering van het werk
aan.
Amalia van Solms raadpleegde hém bij den
bouw van het Huis in het Bosch bij den Haag.
Zijn eigen huis, op het Plein te 's-Graven
hage, voor eenige jaren afgebroken, om plaafs
te maken voor het tegenwoordige paleis van
justitie, was in 1637 voltooid. Hg had, wegens
zijn gestadige afwezigheid, de zorg voor dien
bouw grootendeels aan zgn echtgenoote
Susanna van Baerle moeten overlaten, die
echter voor de voltooiing van het werk over
leed. Zij mocht dan ook de volgende lofspraak
van haar echtgenoot niet meer hooren, haar
na het betrekken van het huis gebracht
sdoor de industrie mijner huisvr. Sar, te
■weghe gebracht synde, dat gedurende haer
leven noyt eenig capital daertoe gelicht ofte
geroert en is geweest."
Den Haag is gedurende zijn gansche leven
de stad geweest, die Huygens boven alles
beminde, die hij prees boven alle steden,
welke door hem waren bezocht. Haar ver
fraaiing was hem een lust, en zoo is ook zijn
naam verbonden aan de Zeestraat, den zoo
genoemden ouden Scheveningschen weg. Hij
is er de eigenlijke stichter van; hg heeft
voor het aanleggen daarvan met mond en
pen gestreden, een hardnekkigen strijd, ge-
k hij zelf verklaart, een strijd, dien hij
vergeleek met een anderen, door hem ge-
erd, namelijk dien voor de algemeene invoe-
Jg vari het orgel bij de openbare gods
dienstoefeningen.
De Calvinistische partij verzette zich name
lijk met alle macht daartegenmaar Huygens,
hoewel zelf Calvinist, gordde zich aan, voor
em stichtelijk en schoon voorkwam,
en won zijn pleit, evenals dat andere: hij
leeft de Zeestraat voltooid mogen zien.
Wordt vervolgd.)
uitenlandsdie Boriehten.
1 S C H I i J D.
De keizer is Woensdagavond te half 7 te
Dresden aangekomen, waar hij door den
oning van Saksen hartelijk werd verwel
komd. nder een hevigen slagregen reedde
eizer, na da eerewacht te hebben geïnspec
teerd, in een open rijtuig naar het paleis,
allerwege door de menigte toegejuicht.
De keizer logeert in het paleis van den
koning van Saksen.
De rijkskanselier is Woensdag van degoede-
ren zijner vrouw in Rusland te Berlgn terug
gekeerd, in verband met de daar verwachte
komst van den czaar.
De Köln. Zeitg. herinnert aan het feit dat
nu 25 jaren verloopen zijn, sedert de invoering
der rijksgrondwet, waarvan art. 45 bepaalt
dat het rijk ernaar zal streven dat zooveel
mogelp gelijkmatigheid en verlaging dei-
spoorwegtarieven bereikt wordt, in het bijzo n-
der dat bij groote afstanden voor het vervoer
van steenkolen, cokes, hout, erts, steenzout,
ruw ijzer, meststoffen en dergelijke artikelen
een met de behoeften van landbouw en nijver
heid in overeenstemming zijnd verlaagd tarief,
en wel zoodra mogelijk het éen pfennig-tarief
wordt ingevoerd, en dringt erop aan dat nu
eindelijk eens uitvoering worde gegeven aan
die bepaling opdat de binnenlandsche ng ver
heid niet langer, vooral door de hooge kosten
van het kolenvervoer, worde benadeeld ten
bate van het buitenland. De omstandigheid
dat de ontvangsten der spoorwegen over de
eerste vier maanden van het loopende dienst
jaar de raming reeds met 22 millioen heb
ben overschreden, wettigt, volgens het blad,
de meening dat wanneer nu niet tot eene
tarief-verlaging kan worden overgegaan, dat
wel nooit het geval zal worden.
F K 1 N K S IJ I.
Bij besluit van de regeering wordt het
bestuur van het eiland Madagascar, zoowel
bet civiele als het militaire, geheel onder
geschikt gemaakt aan het ministerie van
koloniën te Pargs,
Te Narbonne heeft de minister van open
bare werken gesproken over de buiteniandsche
politiek, bij een feestmaal van 4000 couverts,
hem door den gemeenteraad aangeboden. Hij
zeide dat de staatkundige gezichteinder on
bewolkt was, aan den vooravond van het
bezoek van den czaar aan Frankrijk en dat
liet een groote eer was voor de republiek,
Frankrijk weer onder de andere Europeesche
machten een zoo hooge plaats gegeven te
lebben, dat dit bezoek mogelijk wasdeze
stap van den czaar zal de entente tusschen
de beide groote landen bezegelen.
Het verbod van kardinaal Richard, aarts
bisschop van Parijs, aan de geestelijken van
zijn kerspel, om zich van fietsen te bedienen,
heeft in de geestelijke wereld heel wat op
schudding veroorzaakt. De heeren meenen,
dat vooral op het land het rijwiel groote
diensten kan bewijzen, zonder dat de waardig-
eid er onder lijdt. De andere bisschoppen
ebben tot hiertoe een dergelijk verbod niet
afgekondigd,
Engeland.
Te Scarborough, een badplaats op de kust
van orksbire, hebben Zaterdagavond weer
ernstige vechtpartijen plaats gehad tussciien
visschers uit het graafschap Cornwallis, die
V1Ü willen zijn om ook des Zondags hun
bedrij uit te oefenen, en uit Lowestoft, die
vurige voorstanders zijn van Zondagsheiliging.
De politie moest met geweld tusschenbeiden
komen en arresteerde een der belhamels.
Veiligheidshalve waren twee oorlogsschepen
naar Scarborough gezonden, maar deze be
hoefden geen hulp te verleenen. De Lowestof-
ters zeilden Zondag uit.
De Manchester Guardian zegt over de
Engelsch-Coogoleesche espeditie tegen de
Mahdisten, dat in militaire kringen thans
geen twijfel meer heerscht of het samentrek
ken der strijdkrachten van den Congostaat
aan de noordoostelijke grenzen geschied is
in overleg met het Britsche ministerie van
buiteniandsche zaken. Tusschen Londen en
Brussel zyn gedurende verscheidene weken
correspondentiën gewisseld over de Dongola-
expeditie.
RUSLAND.
De gouverneur-generaal van Warschau
Schuwalolï werd Woensdag door een beroerte
getroffen, tengevolge waarvan de linkerhelft
van het lichaam verlamd is. Zijn toestand
moet ernstig, maar niet hopeloos zijn.
Ato Josif, een der secretarissen vau Menelik
van Abessymë, is te Petersburg aangekomen
om den czaar allerlei geschenken van den
Negus te brengen, waaronder het schilden
zwaard, dat Menelik zelf in den veldslag van
Adoua droeg.
OOSTENRIJ K-H O N G A R IJE.
De Britsche gezant, sir Philip Currie, had
Woensdag te V eenen een onderhoud met
GOUflANl.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BDRRACi HOTEItSf BAAT 7©.
WETHOUDERS VAN
Burgemeester en
Schiedam,
gelet op art. 203 der wet van den 29sien Juni
1851 staatsblad no. 85), regelende de samenstelling,
inrichting en bevoegdheid der gemeentebestuien,
Doen te weten dat de begiooting van de inkom
sten en uitgaven dier gemeente, voor het dienstjaar
1897, op 31 Augustus den Raad aangeboden, op de
secretarie der gemeente voor een ieder ter lezing
is nedergelegd en. tegen betaling der kosten, in
afschrift aldaar verkrijgbaar is gesteld.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het be-
•iioort, den Aden September 1896.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
VERSTEEG.
Be secretaris,
VERNÈDE.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels me
inbegrip van eene Courantf
Iedere gewone regel meerq
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
