P T E.
Binnen landsehe Berichten.
zich -vanzelf de vraag op, wat dat verbond
verder ten doel heeft. "Vóór alles wenscht
de Magvaarsche natie echter te weten of het
bezoek van den czaar niet de uitbreiding van
eenige groote mogendheid in de richting van
den Balkan zal ten gevolge hebben daartegen
moesten de Magyaren beslist hunne stem
verheffen, wijl de vrijheid der Balkan-volkeren
een Magyaarsch belang is. Daarom wil hij
weten of de omhelzing der machtigen niet
eene verdrukking der zwakken beteekent.
Op de interpellatie van den afgevaardigde
Szederkenvi, wanneer de regeering tot de ont
binding van het Parlement denkt over te
gaan, antwoordde de minister-president Banff/,
dat de regeering die vraag nog altijd niet in
overweging heeft genomen.
SPANJE.
Men vreest in Spanje nieuwe bewegingen
van de Carlisten, die in den laatsten tijd veel
in aantal en kracht zijn toegenomen. De regee
ring neemt strenge maatregelen ten hunnen
opzichte.
Te Madrid wordt een bataljon mariniers
gevormd om de troepen te Manilla te gaan
aflossen.
"Volgens een officieel telegram uit Manilla,
heeft een Spaansche legerafdeeling, die van
Manilla vertrokken was in de richting van
de voorposten der opstandelingen op den weg
tusschen Manilla en Coirte, wegens de grootere
sterkte der opstandelingen, van den aanval
moeten afzien totdat versterkingen uit Min
danao zijn aangekomen. Een andere legeraf
deeling, die gezonden werd tegen de opstan
delingen in de provincie Nueva-Ecija, slaagde
er in de overheidspersonen en het garnizoen
van San ïndio te bevrijden.
De gouverneur der Philippijnen zegt dat
de aanvoerders van den opstand voor het
grootste gedeelte leden van plaatselijke bestu
ren en welgestelde personen zijn. Met het
oog op de flinke houding der inlandsclie troe
pen meent de gouverneur geen versterkingen
noodig te hebben.
De Raad van State zal vermoedelijk de
regeering een onbeperkt crediet verleenen
voor de krijgsbedrijven op de Philippijnen.
Bij Bacoor, op de Philippynen, hebben,
volgens de regeeringstelegrammen, 500 op
standelingen een nederlaag geleden 14 wer
den gedood en 18 gevangengenomen.
Er is te Manilla op de Philippijnen een
nieuwe samenzwering ontdekttallooze per
sonen zijn gearresteerd. Voigens een telegram
uit Honkong zijn de opstandelingen San Isidro
binnengedrongen en hebben den gouverneur,
zijn secretaris, een ingenieur en den pastoor
gevangengenomen.
De minister-president Canovas heeft, in
overleg met de ministers van marine en oor
log. besloten, dadelijk 2 bataljons infanterie
en 2 bataljons zee-soldaten naar de Philip
pijnen te zenden.
Het brandpunt van den opstand is de pro
vincie Cavite de stad San Isidro, waarvan
in een der telegrammen gesproken wordt,
is de hoofdplaats van de naburige provincie
Nueva-Ecija.
T TJ R K IJ E.
Nu heet het weer dat eon ministerieele
crisis is uitgebroken en dat de sultan den
onder-voorzitter van den Raad van State Me-
hemed Saïd heeft uitgenoodigd een nieuw
ministerie samen te stellen, maar dat deze
geweigerd heeft.
De Porte heeft op de collectieve nota van
de gezanten der zes groote mogendheden ge
antwoord dat zij alle verantwoordelijkheid
voor de moorden op de Armeniërs van zich
werpt, terwijl zij alle misdaden van deze
laatsten opsomt. De gezanten hebben de ont
vangst van dit antwoord eenvoudig bericht,
maar geweigerd daarover in discussie te
treden.
Uit Konstantinopel wordt aan de Daily
JSTews gemeld, dat de Russische onderdanen
aldaar van hunne regeering opdracht hebben
ontvangen, vergoeding te eischen van alle
schade, welke hun tijdens de jongste troebe
len veroorzaakt is, hoe gering die ook moge
zijn. Reeds hebben een aantal Engelsche
onderdanen eischen tot schadevergoeding
ingediend, waarvan enkele tot een vrij aan-
1 zienlijk bedrag.
De Armeniërs, die aan de overrompeling
der Ottomaansehe bank hebben deelgenomen,
i zijn behouden te Marseille aangekomen. De
regeering heeft hunne uitlevering verzocht,
j maar men betwijfelt of de Fransche regeering
1 daaraan gevolg zal geven. Vermoedelijk zullen
de vluchtelingen echter niet in Frankrijk
blijven, maar naar Amerika worden gezonden.
Zondag moeten te Sitia, in de provincie
Candia, weer ernstige onlusten plaatsgehad
hebben, waarbij de Mohammedanen de Chris
tenen aanvielen. Men vreest dat eene her
haling dezer gebeurtenissen de regeling der
Xretasche kwestie in gevaar zal brengen.
Uit Kanea wordt van Zondag aan Daily
JSews geseind, dat de Landdag van Kreta een
krediet van '100,000 p, st. heeft toegestaan
om de landbouwende bevolking te helpen
hunne woningen te herstellen. Eene politie-
macht, gevormd uit vreemdelingen, zal met
j de handhaving der orde belast worden.
Een bericht uit Athene meldt dat Berowitch
pacha eene leenmg van 60,000 p. st. tracht
te sluiten om de slachtoffers, die sedert het
begin der onlusten het eiland hebben moeten
verlaten, in de gelegenheid te stellen terug
te keeren.
Uit Knïro wordt gemeld, dat de katoen-
oogst in Egypte dit jaar grooter is dan ooit
te voren.
AFRIKA.
Uit Rhodesia zijn weer ongunstige berichten
ontvangen. Een graankonvooi van 5 blanken
en 70 bevriende inboorlingen is te Red Bank
door de Matabelen aangevallende vijand
nam de inboorlingen en ook hunne vrouwen
en kinderen gevangen. Naar de Matoppo-
heuvels is een patrouille gezonden om da
Matabelen te Sjilo aan te valien. Men zegt
dat 2000 Matabelen zich op 10 mijlen ten
noordwesten van Buluwayo verzamelenka
pitein Drury zal een verkenning doen in die
richting. In dd buurt van Gwelo heeft een
gevecht plaats gehad, naar het schijnt met
een voor de Engelsclien ongunstigen uitslag,
JAPAN.
De minister-president van Korea, die eeni-
gen tijd geleden zyn voorganger en diens
ambtgenoot van landbouw en koophandel liet
ter dood brengen, is thans afgezet en.heeft
uit vrees voor de wraak zijner vijanden, met
zijn gezin de wijk genomen naar Amerika.
De minister van justitie Hankice is tot minis
ter-president benoemd.
Officie. ?e berichten.
Bij kon. besluit is met 1 Oct. benoemd
tot directeur van het telegraafkantoor te
's-Gravenhage, J. H. Mooren, thans in ge
lijke betrekking te Schiedam.
SCHIEDAM, 8 September 1806.
Bdiartlglngswaardlge woorden.
In een hoofdartikelHerhalingsonderwijs"
schrijft de N. Bott. Courant op gezag van de
regeeringsverslagen en van den onderwijzer
C. Otter te Amsterdam
Behoudens enkele gunstige uitzonderingen,
wordt geklaagd, dat er nog weinig belang
stelling is zoowel bij gemeentebesturen, als
bij het onderwijzend personeel en bij hen,
voor wie het onderwijs bestemd is. De gun
stige uitzonderingen betreffen scholen, waar
het herhalingsonderwijs in meer practische
richting werd gegeven, meer gericht was op
de eischen van het maatschappelijk leven.
"Veelal is het onderwijs te dor en te onprac-
tisch werd hierin verandering gebracht, dan
zoude het waarschijnlijk meer gewaardeerd
worden. (Schoolverslag 18911892.)
»Bij het lager onderwijs is men te weinig
gaan letten op de nuttige kennis, die voor
het leven meegegeven kan worden, omdat
men al te veel tijd aan geestelijke gymnas
tiek heeft besteed.
Men gevoelt geen behoefte aan meer,
maar aan ander onderwijs.
Een goed denkbeeld was het van de zoo
genaamde gemengde commissie voor onder-
wijsbelangen van de Maatschappij tot nut
van 't algemeen en de vereeniging j> Volks
onderwijs", om eenige modelcursussen voor
herhalingsonderwijs te stichten. Maar het
spreekt vanzelf, dat dit getal slechts zeer
beperkt kan zijn en dat die cursussen slechts
als voorbeeld ter navolging moeten dienen.
De gemeentebesturen behooren de hand uit
de mouw te steken en het goede voorbeeld
op ruime schaal te volgen."
Deze woorden zouden wij allen onderwijzers
en autoriteiten op het hart willen binden.
In ons hoofdartikel van 17/18 Juni 1894
bepleitten wij dezelfde denkbeelden ten aan
zien onzer burgeravondschool, die weldra
definitief zal moeten worden gereorganiseerd.
Onlangs heeft de gemeenteraad een goede
gelegenheid laten ontsnappen om de her
halingsschool voor meisjes in denzelfden
geest uit te breiden hij verwierp tot ons leed
wezen en onze bevreemding een voorstel van
burg. en weth. tot het geven van kookonder-
wijs aan die school. Toch is waarlijk goed
en verstandig koken voor onze aanstaande
huismoeders niet minder noodig dan flink
naaien en stoppen. Hieraan wordt met ieders
volle instemming veel tijd en zorg besteed.
"Waarom dan niet aan kookondenvijs Wij
kunnen maar éen reden bedenken kookonder-
richt is iets nieuws 1
Wezen wij in ons vorig nummer op een
post voorkomende op de gemeentebegrooting
voor 1897, bij het doorbladeren viel ons oog
nog op een paar posten, waarover reeds veel
en lang gesproken is.
Bij de toelichting op volgnummer 94 komt
o. a. voor dempen en rioleeren van slooten
door den raad nader te bepalen f1000.
(Hiervan komen o. a. in aanmerking de sloo
ten aan de Groenelaan, Emmastraat, Lange
Singelstraat enz.)
Volgnummer 115 Onderhoud der lan
taarns en verdere kosten der verlichting
f12,000.De toelichting van dezen post
luidt
Op de begrooling der gasfabriek voor 1897
is voor dezen post eene som uitgetrokken
van f11046.vertegenwoordigende 526
lantaarns a f21.per jaar per lantaarn.
In verband met het voornemen tot uit
breiding der straatverlichting met pl.m. 45
lantaarns is de post tot het uitgetrokken
bedrag verhoogd.
Worden deze posten bij de behandeling
der begrooting aangenomen, dan kan aan
den slechten toestand van genoemde slooten
een einde worden gemaakt; terwijl dan tevens
de verlichtingskwestie van particuliere stra
ten tot oplossing kan worden gebracht.
De afdeeling Schiedam van hetaAJg. Ned.
"Werkliedenverbond" hield gisteravond in de
groote zaal der Officieren-Vereeniging een
openbare bijeenkomst, welke door eeu 400-
tal belangstellenden bezocht werd.
De heer D. de Klerk, lid van den Rotter-
damschen gemeenteraad, hield een uitvoerige
rede tot het maken van propaganda voor de
werkmansbelangen, in 't bijzonder voor die
van het A. N. W. V.
Wijzende op de groote arbeidzaamheid en
werkkracht van het Nederlandsche volk, dat
in de uitvindingen en ontdekkingen op aller
lei gebied een werkzaam aandeel heeft gehad,
stelde spreker in 't licht, dat bij de toepassing
dier producten van ontwikkeling en vooruit
gang geen rekening is gehouden met het
getal werklieden en een groote ongelijkheid
bestaat in het verdeelen van arbeid en loon,
getuige de stearine-kaarsenfabriek sApollo"
alhier. Den arbeider komt. bij zijn zwaren
arbeid, een behoorlijk aandeel toe aan 's levens
disch, waardoor hem uitzicht op een lang en
gelukkig leven geopend wordt, niet om zyn
vrijen tijd te verbeuzelen of door te brengen
met misbruik van sterken drank of onzedelijke
handelingen, doch aan zijn gezin en omgeving
ten zegen te zyn en zich zelf door goede
lectuur en nuttige bezigheid te ontspannen
en verkwikken. Dat een normale arbeidsdag
en behoorlijk toezicht op de fabrieken en
werkplaatsen dringend noodzakelijk zijn, toonde
spreker aan uit een statistiek van Engeland,
waar de werkman gemiddeld slechts 29 jaar
oud wordt, het sterftecijfer 20 a 30 pCt. be
draagt en het aantal ongelukken enorm is,
alles tengevolge van overmatigen arbeid.
Acht spreker een normalen arbeidsdag om
velerlei redenen gewenscht en. noodzakelijk,
uit een rapport toont hij zulks nader aan en
als sterk sprekend voorbeeld voert hij een
onderhoud aan, gevoerd met den directeur
der Dordrechtsche muntgasmeterfabriek,
waarbij deze verklaarde dat vroeger by abnor-
malen arbeidsdag zeer ongeregeid gewerkt
werd en wel meer misbruik gemaakt werd
van sterken drank dan tegenwoordig, nu de
arbeiders geregeld arbeiden en daarna zich
behoorlijk kunnen ontspannen.
Om evenwel tot dien nieuwen toestand te
geraken, acht spreker krachtige samenwer
king dringend noodzakelijk, daar ieder afzonder
lek weinig of niets vermag. Wat men gezamen
lijk kan bereiken, is gebleken uit de houding
der plebejers tegenover de patriciërs te Rome,
uit de dagen der Fransche revolutie en uit zoo
veel andere bladzijden der geschiedboeken,
Doch dit is ook gebleken uit het werkzaam
aandeel, dat het A. N. W. "V. gedurende zijn
25-jarig bestaan heeft gehad aan tal van maat
regelen op sociaal gebied, in 't belang van den
werkman, waarbij ten slotte ook de patroons
en de staat welvaren en belang hebben.
Daar evenwel nog een ruim arbeidsveld op
ontginning wacht, moet de hand nog krach
tiger aan den ploeg, en dit kan alleen dan,
waneer allen samenwerken. Spreker is
dankbaar voor het uitgebreid kiesrecht, dat
voor 'toogenblik tevredenstelt, al is "tnog
verre van finaalook aan onderwijsbelangen
moet nog veel aandacht worden gewijd;
kortom een uitvoerig programma behoort nog
te worden afgewerkt. Daarom wekt spreker
ernstig op tot aaneensluiting bij het A. N.W.V.,
dat niemand afstoot of uitsluit, dat ordelievend
is en Oranjegezind, dat hervormen wil langs
den geleidelijken weg, wat zeer zeker in 't
belang der afdeeling Schiedam zal zijn, daar
zij dan niet langer by ernstige voorvallen
naar andere gemeenten behoeft uit te zien
om hulp, maar zelf afdoende maatregelen kan
nemen.
Toen de heer De Klerk zijne toegejuichte
rede geëindigd had en er een oogenblik ge-
pauseerd was, deed de president, de heer
G. W. Snel, eenige mededeelingen in zake
de pogingen tot verbetering der branders-
knechtskwestie. Na met voldoening gewag te
hebben gemaakt van de vergaderingen met
de besturen der belde andere werkliedenver
bonden en die met het bestuur van den
Brandersboud, bejammerde spreker het be
droevend resultaat, daar slechts 10 branders
de lijst teekenden. Nog werd een schets ge
geven van den treurigen toestand in de bran
derijen, waar 16 jongens werkzaam zijn bene'
den zestienjarigen leeftijd, waaronder een van
12 jaarWaar dergelijke toestanden worden
gedoogd en bestendigd, deed spreker een-
beroep op zijn medewerklieden om zich te
vereenigen, teneinde gezamenlijk daartegen
te ageeren.
