A0. 1896.
Zondag en (Vlaandag 21 September,
N°. 9136.
Eerste Blad
y tig81aargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER: J. ODÉ.
Biiincnlandsche Berichten.
COURANT.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzondeilijke nommers
f 1.85.
- 2.50.
- 0.10.
B ïi R K A V s HOTKRÜTK4AT 70.
Schiedam, 19 September 1896.
De oude Engelsehe staatsman Gladstone,
ofschoon diep in de tachtig, heeft weer eens
van zich doen hooren. De mishandelingen,
■den Armeniërs in Turkije aangedaan, zijn hem
oen gruwel; krasse benamingen voor den
sultan, als tyran en dergelijke komen hem
over de lippenzelfs wil hij in een meeting
ten gunste van de verdrukten het woord voe
ren Er zijn tijden geweest, dat woorden,
door Engelsehe staatslieden gesproken, alom
een diepen indruk maaktendoch de omstan
digheden zijn veranderd, en als men zich in
Engeland illusiën maakt van omkeeringen in
"Turkije, dan zal men spoedig uit den droom
geraken, wanneer men in een geacht Hon-
gaarsch blad, de Pester Lloyd, het volgende
leest: »Wij gelooven ook aan den noodzake
lijken ondergang van het Tuiksche rijk, maar
het moet langzaam te gronde gaan, niet met
een schok. Zoo wil het de natuur der men-
schehjke instellingen, en het wordt dringend
gevorderd door den Europeeschen vrede, en
door het lot der millioenen niet-Mohamme-
danen, die op het Balkan-schiereiland leven
en zeker niet naar het lot verlangen der
onlangs in Stamboel vermoorde Armeniërs.
nHet zou niet moeilijk zijn een opstand in
Konstantinopel te verwekken en daar alles
ondersteboven te keeren; maar veel wijzer
en moeilijker komt ons de houding voor
der Europeesche vastelandsmogendheden
die baar best doen iedere vraag kalm en ge
duldig op te lossen, in plaats van een onder
gang te verhaasten, die niet alleen naamlooze
verwarring zou teweegbrengen in het Oosten,
maar waarvan ook de verpletterende gevol
gen voor Europa en vooral voor Engeland
zeer noodlottig zouden kunnen zijn.
Mochten deze beschouwingen door Armeniërs
worden gelezen, ze zullen er het effect van
een koudwaterbad door hebbenverwachtin
gen waren bij hen opgewekt, maar tot werk-
dadigen bijstand is het niet gekomen, en
Engeland maakt zich thans alleen belachelijk,
wanneer het meetings houdtwanneer, zoo
als de laatste Zondagen het geval is geweest,
in de Engelsehe kerken alom de verdrukte
Armeniërs in den gebede zijn herdacht en de
Turksche gruwelen werden afgemaald met de
schrilste kleuren. Neen, Engeland heeft niet
de sympathie van het vasteland, met name
in Duitschland heeft het de publieke opinie
sterk tegen zich, en dat wordt door de Duit-
sche pers niet onder stoelen of banken ge
stoken ging men daar, naar aanleiding van
Engelands roepstem ten gunste van de Arme
niërs, niet zoover, te gewagen van Enge
land als het klassieke land van de domste
honden-sentimentaliteit
Er wordt nu nog eenig gewicht gehecht
aan de komst van den czaar in Engeland.
De .ngelsche minister van buitenlandsche
zaken zal Z. M. te Balmoral ontmoeten, en
de mare is den czaar reeds vooruitgesneld,
dat Z. M. met groote belangstelling den loop
der zaken in Turkije volgt, derhalve op een
ander standpunt staat dan Oostenrijk en
aitschland, die omtrent al deze dingen vrij
onverschillig blijken. Men zegt dan, dat de
czaar te Breslau als zijn gevoelen tegenover
keizer ilhelm liet volgende zou hebben uit
gesproken »De sultan is een ongelukkig of
een slecht menseh. Als hij ongelukkig is,
moet hij geholpen, als hij daarentegen slecht
is, moet hij onttroond en zijn rijk aan een
ander gegeven worden."
Een heerlijk onderwerp voor een machtig
heerscher en een groot staatsman, om te
beredeneeren met zekere naïveteit wordt in
dezelfde correspondentie gezegd, dat het de
taak van Engelands minister i«, Z. M den
czaar aller Russen een analyse van den
vrkschen sultan te leveren: Bongelukkig
of slecht!"
De czaar en zijne gemalin zijn reeds op
Britsch grondgebied gekomen en zullen daar
verscheidene dagen doorbrengen; 't is een
familiebezoek, geen zoogenaamd officieel.
Maar zoo vrij als de czaar zich in den kring
van zijn familie in Denemarken bewoog, zal
hij het in Engeland toch niet kunnen doen.
Over de verhoudingen met Frankrijk, aldus
wordt in Engelsehe bladen medegedeeld, zal
men het Z. M, niet lastig makenmaar men
zal hem een adres aanbieden, waarin hem
verzocht woidt, zijn veelvermogenden invloed
aan te wenden om aan de Christenmoorden
in Turkije een eind te maken.
Is de czaar veilig in Engeland Wie zal 't
zeggen In elk geval veiliger dan hij enkele
weken vroeger zou geweest zijn. Nu men zich
van eenige gevaarlijke individuen heeft mees
ter gemaakt en onderzoekingen heeft kunnen
doen, blijkt, dat werkelijk het ontdekte kom-
plot gericht was tegen het leven van den
czaar. Arme jonge man, die nog boven
dien een pleizierreis naar Parijs op zijn
programma heeft staan. Aan warme toejui
chingen zal het wel niet ontbreken, als men
tenminste de stemming der Franschen afmeet
naar de geestdriftige wijze, waarop ze een
Russisch generaal, die de manoeuvres van het
Fransche leger bijwoonde, begroetten. Na met
liet programma van wat Z. M. te Parijs te
wachten staat kennis te hebben gemaakt,
behoeft men zich niet te verwonderen, dat
de czaar moet hebben gevraagd of er niet
eenige inkrimping kon plaats hebben. Het
plan, de zaal te Versailles, waarin op 18
Januari 1871 liet Duitsclie keizerrijk werd
geproclameerd, bij het bezoek van den czaar
tot feestzaal in te richten, wordt door velen
in Frankrijk veroordeeld. Sedert dat fatale
jaar was de zaal, ten teeken van rouw, ge-
AnvERTENTIEPRUSvan 1—10 gewone regels met
inbegrip van eene Courant
Iedere gewone regel meer0.1
Iriemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
sloten in dien toestand moet men haar laten
ioch in Frankrijk, is alles mogelijk; als de
socialistische gemeenteraad van Parys groote
idieten toestaat voor de feestelijke ontvangst
van een alleenheersclier, kan de rouwzaal
van gisteren zonder bezwaar morgen als feest
zaal dienst doen.
Eindelijk de czaar brengt te Parijs de
ïerinnering mede van een gesprek, door kei-
zer Wilhelm te Breslau met hem gehouden.
De woordenrijke keizer moet zich in hoofdzaak
aldus hebben uitgelaten
»Ik heb echter groot vertrouwen in uw
wijsheid en standvastigheid. Ik weet dat gij
geen oorlog zult beginnen, om Frankrijk het
nemen van revanche mogelijk te maken,
evenmin als mijne bondgenooten en ik daar
toe aanleiding zullen geven. Ik wd nog meer
ze8oen- Ik ben verheugd over liet bestaan
van een Russisch-Fransch verbond, omdat
die nauwe verhouding er toe zal bijdragen
den geest van revolutie te onderdrukken, die
.Frankrijk belieerscht, en dien zal helpen be
strijden. In Rusland bestaat liet nihilisme,
de geest van samenzwering, de geest der
duisternis. In Duitschland hebben wij liet
wetenschappelijk socialisme, den geest van
vernietiging onder den schijn van huichel
achtige Wetenschappelijke foi mules, een geest
die zeer gevaarlijk is voor een volk dat lust
vindt in duistere philosophische bespiegelin
gen en dat meent te begrijpen wat diepzinnig
is. In Frankrijk heerscht een geest van ver
andering, van omverwerping van het be
staande, van zucht naar het nieuwe, die zich
meester rnaftkt van overrijke en overver-
zadigde volken, als zij zich vervelen. Wij
moeten de bewaarders zijn van orde en rust,
de beschermers van den wereldvrede. Dat is
de belangrijkste kwestie, de bescherming van
liet bestaande. En als wij samenwerken om
de vijanden van God en van de vorsten te
te bestrijden, zullen wij den dank der wereld
en den roem der historie oogsten."
sn wat hierop de weinig sprekende czaar
heeft geantwoord, is juist Riet bekend. Vol
gens den een heeft zij zijn volkomen instem
ming met het gesprokene; volgens anderen
scheen hij er pijnlijk door aangedaan te zijn
geworden. Toch blijft voor het oogenblik
J-vrede" het wachtwoord.
TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL.
Het ontwerp-adres van antwoord op de
Troonrede luidt als volgt:
Mevrouw!
Hoogelijk waardeerde de Tweede Kamer
iet voorrecht Uwe Majesteit te midden van
de Vertegenwoordigers van hetNederlandsche
volk te zien, tot opening van de gewone
zitting der Staten-Generaal in naam der
Koningin.
Voor de mededeelingen omtrent de aange
legenheden des lands en den toestand der
overzeesche bezittingen betuigen wij Uwe
Majesteit onzen eerbiedigen dank.
Terwijl wij van harte instemmen met de
hulde, door Uwe Majesteit gebracht aan de
ki ijgsmacht in Ned. Indië, herdenken ook wij
met weemoed de offers, door den strijd in
Atjeh geëischt.
Aan de behandeling van de reeds inge
diende en van de door Uwe Majesteit aan
gekondigde wetsontwerpen hopen wij onze
beste krachten te wijden.
Het vertrouwen van Uwe Majesteit op
onzen ijver en onze toewijding op hoogen prijs
stellende, hopen wij, dat de aibeidvanUwe
ïjesteit en van de Volksvertegenwoordigers
onder Gods zegen moge strekken tot welzijn
van ons dierbaar Vaderland.
SCHIEDAM, 18 September 1896.
De kaarsenmakersvereeniging »Apollo"
hield Donderdagavond een huishoudelijke ver
gadering, welke ook door De Jonge, voorzitter
van deri N. N. B B. te Rotterdam, werd bij
gewoond.
Er bleek dat achter het bestuur van den
bond om, een der ontslagen werklieden van
de Goudsche kaarsenfabriek, Schoonerwoude,
de vereeniging nApolIo" had aangeraden zich
van den bond af te scheiden en zich aan te
sluiten bij liet Nederlandsch arbeiders-secre
tariaat.
)oor De Jonge werd deze handelwijze van
Schoonerwoude in scherpe bewoordingen af
gekeurd. Hij ontried aansluiting bij het ar
beiders-secretariaat. Wil de vereeniging geen
afdeeling blijven vormen van den N. N. B. B.,
zij worde dan eene afdeeling van een anderen
bond, bijvoorbeeld van het Algemeen Neder
landsch Werkliedenverbond.
De uitvoerige discussie leidde tot geen be
paald besluit. De vereeniging zal dus voorloo-
pig eene afdeeling blijven vormen van den
N. N. B. B,, en later zal op die zaak terug
gekomen worden om dan een definitief be
sluit te nemen.
erder werd op voorstel van De Jonge be
sloten eene zelfstandige kas te vormen, terwijl
er een kleine contribuitie zal gestort worden
in de kas van den bond, waarvoor de leden
liet blad De BooiioerTcer krijgen.
Daar in de vorige vergadering het bestuur
zijne functiën ter beschikking van de ver
gadering had gesteld, werden thans benoemd
een voorzitter, secretaris en penningmeester.
In eene volgende vergadering zal het bestuur
aangevuld worden.
Gisteravond kreeg P. v. d. Berg, knecht
bij de rrna A. van der Touw, in den paar
denstal van een der paarden een trap tegen
den buik, tengevolge waarvan hij bewusteloos
nederzeeg. Dr. D. N. Janssen, die spoedig
aanwezig was, verleende hem geneeskundige
