A". 1896.
Zondag 15 en Maandag 16 November
iT. 9176.
Eerste Blad.
KENNISGEVING.
ijftigste Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
UITGEVER:, J. ODE.
BinnenlandscUe Berichten.
Abonnementsprijs, per kwartaal
Franco per post, door het geheele Rijk
Afzonderlijke nommers
1.85.
- 2.50.
- 0.10.
BVBKA 1 B T K H T K A A 'ff 70.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10
Iedere gewone regel meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
Burgemeester en wethouders van
■Schiedam,
Gelet op art. 14, punt 6 van het Koninklijk
Besluit van 4 Mei 1S96 Staatsblad no. 76);
Doen te weien, dat tengevolge van het niet
aannemen der benoeming door den heer S. A.
Maas, eene nieuwe verkiezing voor een lid van
de Kamer van koophandel en fabrieken zal plaats
hebben op Woensdag den i6dcn December &an-
staande, ten laadhuize aldaar, en
dat de inlevering der stembiljetten zal aan
vangen des voormiddags ten elf ure en voort
duren tot des namiddags ten twee ure, waarna
onmiddellijk tot de opening der biljetten zal
worden overgegaan.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behooit, den 14den November 1896.
Burgemeester en wethouders voornoemd
VERSTEEG.
De secretaris,
VERNÉDE
SCHIEDAM, 14 November 1896.
De eigenaar van de Oosterstraat heeft van
burgemeester en wethouders bericht ontvan
gers dat aan de commissie voor de gasfabriek
de opdracht is gegeven om in die straat bui
zen le leggen voor de gasverlichting.
Aan de »Vereeniging tot het verschaffen
van goede woningen aan minvermogenden"
is medegedeeld dat de verlichting van het
Nieuwsticht voor rekening der gemeente zal
gesciiieden.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers op
de iu dit nummer voorkomende advertentie
van de commissie voor den cursus in han
denarbeid. Lettende op de uitbreiding, die
gaandeweg aan dezen tak van onderwijs
gegeven wordt, wenseht de commissie er de
hout-siöjd, voor jongelieden boven twaalf jaar
aan te verbinden. Zij is zoo gelukkig geweest
voor haar plannen te winnen den heer A.
van Waart, die zich te Naas in Zweden,
te Kopenhagen en laatstelijk te Leipzig ge
heel op de hoogte heeft gesteld van het
nieuwste op dit gebieddie een diploma
als onderwijzer in dit vak heeft verkregen,
en die zich bereid heeft verklaard, de lei
ding van dezen cursus op zich te nemen.
Zij, die kennis willen nemen van hetgeen
op een cursus in hout-siöjd wordt onderwe
zen en vervaardigd, vinden daartoe gelegen
heid op Woensdag 18 dezer, des avonds van
jzes tot zeven uur in het gebouw boven de
koopmansbeurs, waar de heer Van Waart
dan tevens gaarne inlichtingen zal verstrekken.
Behalve aan ouders, raden we aan jonge
lieden boven twaalf jaar een bezoek tot ken
nismaking ten sterkste aan, en voegen er
tot toelichting bij, dat onder jongelieden
zoowel jongeus als meisjes zjjn te verstaan.
Elders toch bestaan cursussen ook voor jonge
dames.
Met verwijzing naar achterstaande adver
tentie, tevens ter aanvuliing van het bericht
in ons nummer van 1 er. 2 dezer, herinneren
wij nogmaals aan de voorstelling van licht
beelden, vanwege bot sLeger des Ileils"
hier ter stede te geven. liet succes, waarin.
de heer Mathews zich bij een vorig bezoek
aan ons vaderland mocht verheugen, zal voor
velen een aansporing te meer zijn om zich
a.s. Woensdagavond naar den Tuin te be
geven.
Atjeh.
Het Handelsblad ontving heden van zijn
correspondent te Batavia het volgend tele
gram
»Op eene excursie naar Lepong van het
12e bataljon, zijn de le-luitenant O. W.
Gobius en 2 minderen gesneuveld. Gewond
werden 2 minderen."
De Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in de Provincie Noord- Holland"
heeft aan de Koningin-Regentes een adres
gericht, waarin verzocht wordt om intrekking
van de bestaande Zondagswet van 1815,
In dat adres wordt herinnerd en betoogd
dat de bepalingen van genoemde wet
evenzeer als die van elke andere wet, waarvan
de uitvoering aan den Burgemeester als hoofd
der politie is opgedragen behooren te wor-
gehandlmafl, en er geen reden kan bestaan oio
ten opziclne van de Zondagswet te dien opzich
te eene uitzondering toe te lalen
dat echter de maatschappelijke omstandigheden
sedert de invoering der Zondagswet inhetjnar
1815, zoodanig zijn veianderd en gewijzigd,
dat eerie strenge doorvoering van alle voorsclu if-
ten dier wet heden ten dage niet meer mogelijk
kan worden geacht en zeer zeker tot onover
komelijke moeilijkheden aanleiding zouden ge
ven
dat mitsdien liet hoofd der gemeente wordt
geplaatst voor de keuze om, of roet de hand
having der Zondagswet de hand te lichten en
toe te zien, dat zij voortdurend wordt overtreden,
krachtens den eed, bij de aanvaarding van
zijne betrekking afgelegd, zijn plicht doende en
de wet gastrenglijk handhavende, in de gemeen
te moeilijkheden in het leven te roepen, waar
van de gevolgen wellicht niet te overzien zijn.
De vereeniging meent, dat het niet op
haren weg ligt wenken omtrent het ontwer
pen van wetten te geven en onthoudt zich
daarom van de beantwoording van de vraag
in hoeverre het wenschelijk is de oude wet
door een nieuwe te doen vervangen.
Volgens het Dagblad van Maastricht is de
Belgische regeering het, behoudens de noodige
bekrachting, eens geworden met onze regee
ring omtrent de overneming door de eerste
van de spoorwegmaatschappij Grand Central
Beige, voor zoover Nederland daar belang bij
heeft. Naar het blad meldt, werd Zaterdag
j.l. de desbetreffende overeenkomst onder
teekend.
Een mededeeling van denzelfden inhoud
leest men in een Brusselsche correspondentie
van het Fransche blad Le Temps van gisteren.
Het Centrum bevat een door den aartsbis
schop te Utrecht en de bisschoppen te Haar
lem, Breda, Roermond en 's-Hertogenbosch
onderteekend schrijven aan de redactiën der
Roomsche dag- en weekbladen in Nederland,
waarin zij worden geprezen om hun ijver voor
de verdediging der Kerk en waarin zij wor
den vermaand over andere punten onderling
niet te twisten, zoodat de onderlinge liefde
en waardeering er schade onder lijden, een
euvel, door den paus zelfs opgemerkt. De
bisschoppen geven daarom aan de redactiën
eenige voorschriften en vermaningen ter op
volging.
De Residentiebode is gemachtigd te verkla
ren, dat het bericht van de a.-r. Nederlander
over de oneenigheid der Nederl. bisschoppen
in zake het katholiek program te eenenmale
onjuist is.
Een kenschetsend geval van preventieve
hechtenis heeft zich te Rotterdam voorgedaan.
In de vorige maand viel een man van de
trap en bekwam een schedelbreuk en verder
inwendig letsel, zoodat hij in het ziekenhuis
moest worden opgenomen. Onder verdenking,
ders man van de trap geworpen te hebben,
werd daarop gearresteerd C. P. Punt. Men
voerde hem geboeid naar de cellulaire ge
vangenis, ofschoon de mishandelde zelf nog
geen lelrouwbare verklaring had afgelegd.
Van 25 October tot 7 November bleef Punt
in voorarrest en in dien tijd werd hij geen
enkele maal in verhoor genomen. Inmiddels
is de mishandelde heisteld, of althans zijn
leven buiten gevaar.
Op den 7n November werd Punt aange
zegd dat hij kon vertrekken en lnj kreeg, als
verdiend in die 12 dagen, uitbetaald 38 cen
ten, Züft eerste gang was naar den kruide
nier, waar hij'sedert jaren als winkelbediende
in betrekking if?, maar zijn patroon had reeds
\eu Jmdér'-i'n'ziju plaats genomen en kon dien
nu niet weer ontslaan. Door een misverstand
van politie of justitie is de man dus reeds
als een misdadiger behandeld, in het open
baai vernederd en bovendien broodeloos ge
maakt.
Te 's-Graveuhage is Donderdagavond een
zeer goed bezochte en door vele specialiteiten
op waterbouwkundig en technisch gebied
bijgewoonde openbare bijeenkomst gehouden,
uitgeschreven door liet comité tot oprichting
van een afdeeling 's-Gravenhage van den
Nationalen Zuiderzee-Bond.
De vooizitter, jhr. mr. W. F. Rochussen,
gaf, na een korte inleiding, waarin hij er op
wees, dat 's-Gravenhage steeds een goeden
klank heeft, waar het geldt de verwezenlijking
van liet groote plan, liet woord aan dr. Sehaep
man, die door de commissie uitgenoodigd was
over dat plan het woord te voeren.
Deze begaafde spreker wensehte geen tech
nisch betoog over de totstandkoming van de
zaak te leveren, daar hij zich daartoe noch
waterbouwkundige, noch financier voldoende
oordeelde en van hygiène te nauwernood
genoeg wist om zichzelven te kunnen staande
houden. Hij wensehte het onderwerp alleen
te bespreken als Nederlander, bezield met
nationale gevoelens en betrachtende de wel
vaart van zijne landgenooten.
Na een breedvoerige historische schets van I
de Zuiderzee door de eeuwen heen, van tlien 1
swaterwolf", die de provinciën steeds be
dreigde met watergevaar en watersnood,
waarbij spreker herinnerde aan de tallooze
plannen tot hare drooglegging, die in 1848
een eenigszins vasteren vorm begonnen aan
te nemen, stond dr. Schaepman stil bij de
voor deze aangelegenheid benoemde staats
commissie, voor wier arbeid hij een eerbiedige
bewondering koesterde, terwijl hare samen
stelling een meesterstuk was. Aan de hand
var het verslag dier staatscommissie behan
delde de spieker het reeds ilialle bijzonder
heden bekende pian voor de drooglegging en
het IJselmeer met zoetwater als onmiddellijk
gevolg van de afsluiting der Zuiderzee. Hij
roemde den logischen eenvoud van dat plan
en ziju eenvoudige logica.
In gloediïjke taal leverde spreker nu een
betoog, dat, waar een dergelijk vraagstuk
gebracht is tot een punt, waarop de uitvoering
kan aanvangen, men eindelijk dient te komen
tot een besluit; niet langer moet angstvallig
gewikt en gewogen worden, doch overgegaan
tot de scheppende daad, het kloeke, machtige
en krachtige begin en mag de droogmaking
der Zuiderzee niet langer blijven een patiën-
tiespel of een puzzle voor hel Nederland-che
volk. Om dit nader toe te lichten, gaf spr.
een schets van het groote volksbeiartg, dat
bij de verwezenlijking van bet plan be
trokken is. Spreker onderschrijft liet gevoelen
der staatscommissie, dat deze ai beid is een
staatsarbeid, op den voet, in baar verslag
vermeld. Voorstander als hij is van alle indi-
vidueele kracht, wist spr. toch door de er
varing en door de geschiedenis te goed, dat
zekere dingen alleen kunnen ondernomen
worden door de centrale miclit. Hair wan
neer nu het scheppen van eene nieuwe pro
vincie (dat immers de quintessence van de
droogmaking is) wonit overgelaten aan eene
vereeniging van bijzondere krachten, vreesde
hij hiervan het ontstaan van een macht van
niet geringe beieekems in en tegenover den
staat. Van zulk een macl t Loude spr. zich
geen voorstander, want de oppe,overheid van
den staat wordt daardoor bedreigd en het
bestaan van het geheele werk afhankelijk
gemaakt van liet bestaan van eene vereeni
ging, die nimmer de onvergankelijkheid van
den staat kan bezitten. Hij wensehte dus den
arbeid door den staat te zien aangevangen en
door de overheid voortgezet. Daardoor zal
een degelijke arbeid worden verkregen, die
aan alle individuen in den staat tot zegen
zal strekken.
Ten slotte zette dr. Schaepman nog uiteen,
dat voor hem het groote en machtige natio
naal belang van een krach tigen volksarbeid
erbonden is, niet met eeri arbeid van het
individu, maar een van liet algemeen, daar
toch de levenskracht van een volk ligt in zjjn
arbeid, in zijn geestesinspanning. En die droog
making van de Zuiderzee symboliseert den
volksarbeid, dien spreker zich voorstelt.
In den laatsten tijd worden steeds meer
proeven genomen met luchtballons zonder
passagiers, maar met zelfregistreerende in
strumenten. Reeds zijn daarmede merkwaar
dige waarnemingen uit de allerhoogste lucht
streken verkregen. In den afgeloopen nacht
zouden tegelijkertijd uit Parijs, Straatsburg
en Berlijn drie van zulke ballons opstijgen
Tot de vinders wordt het verzoek gericht
de instrumenten niet te openen. Voor een
goede behandeling wordt eene belooning toe
gezegd.
Amsterdam. Tot wethouder is gekozen
de heer dr. Blooker, met 20 stemmen. Hij
nam die benoeming aan.
De schade, welke de bank van leening heeft
geleden door de handelingen van een ontrou
wen beambte, bedraagt t 98,750.
Burg. en we tb. zullen zich tot de Staten-
Generaal wenden inet het verzoek om de voor
stellen in zake het Noordzeekanaal (brug bij
Velzen) aan te nemen.
Heldor. Door de afdeeling Helder van
den sRoomsch-katholieken Volksbond? werd
vergunning geviaagd en verkregen voorden
verkoop van sterke dranken in het door