HERSTEMMING
If. B. DE WH,
A". 1896.
Zondag :2 en Maandag 23 November
N°. 9181.
Eerste Blad.
Dinsdag 24 November 1896.
V ij f t i g s t e Jaargang.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Dinsdag,
D I T <T EVÏI j7 odé.
Met ingenomenheid hebben we ken
nis onouten van het besluit van
Dr. B. DE BRUIJNom gevolg te
geven aan den wensch van onder
scheidene stadgenooten«hij zon een
eventueele verkiezing tot lid van den
gemeenteraad aannemer
Bij gelegenheid van de eerste stem
ming hebben we op het wenschelijke
jewezen, dat een man als Dr.
BRUIJjN" zitting heeft in den gemeen
teraad. We onthouden ons daarom van
een nieuwe aanbeveling. Alleen wijzen
we er de kiezers op, dat het nu meer
dan ooit plicht is, trouw ter stembus op
te komen. Dit liet voor veertien dagen
veel te wenschen over, en we schrijven
die trage opkomst toe aan^het onze
kere van den toestand.
Nu is alle onzekerheid opgeheven,
en daarom roepen wij de kiezers met
nadruk op, de weinige oogenblikken
uit te koopen, die er noodig zijn om
hun burgerplicht te vervullen, en
daardoor de overwinning mogelijk
te maken van
Binnenlandsche Berichten.
J
GDUnilT.
Abonnementsprijs, per kwartaalf 1,85.
Franco per post, door het geheele Rijk- 2.50.
Afzondeilijke nommers- 0.10.
B l K i; I h B T E li a T it A A T JO.
Advertentieprijs: van 110 gewone regels met
inbegrip van eene Courant1.10
Iedere gewone lege! meer- 0.10.
Driemaal geplaatst wordt tegen tweemaal berekend.
DU nummer bestaat uit drie
bladen.
OP
Oud-Itil van den gemeenteraad.
SCHIEDAM, 21 November 1806.
Aan de leden van den gemeenteraad is
kennis gegeven dat o. a. de volgende stukken
zijn ingekomen en ten raad huize ter inzage
liggen, die in de eerstvolgende zitting van
den raad, te houden op Vrijdag 27 Novem
ber a.s., 's nam. 2 uren, ter behandeling aan
de orde zullen worden gesteld
1. Voorstel van burgemeester en wethou
ders om de huur van het aan het rijk voor
postkantoor verhuurde gemeentegebouw met
een maand, alzoo tot 1 Februari a.s., te ver
lengen.
2. Voorstel van burgemeester en wethou
ders tot ruiling van grond met J. J. Gabel.
3. Voorstel van burgemeester en wethou
ders tot het in gebruik geven van lokalen en
instrumenten der H. Ii. school, aan de alhier
gevestigde afdeeling van den »Bond van
Nederl. Onderwijzers", vooreen op te richten
cursus ter opleiding voor de hoofdakte.
4. Voorstel van burgeme jter en wethou
ders in zake den gemeente-reinigingsdienst.
5. Voorstel van burgemeester en wethou
ders, in overleg met de commissie van toe
zicht op het L. onderwijs, tot vaststelling
van een nieuw reglement voor het examen
tot het verkrijgen der akte van algerneene
toelating als bewaarschoolhouderes, volgens
overgelegd ontwerp met memorie van toe
lichting.
6. Adres van dr. B. Koster, over de be
rekening dor hem uit de gemeentekas toe te
kennen toelage boven zijn rijkspensioenen
rapport daarop van burgemeester en wet
houders.
De stukken sub 2—4 zijn reeds in druk
rondgedeeld; van die sub 5 zal den leden
weder een afdruk worden gezonden.
7'
Het rapport in zake de gemeentereiniging,
waarvan in de reeds medegedeelde missive
van burgemeester en wethouders sprake is,
luidt als volgt
heereii Burgemeester en V 'thouders
van Schiedam.
Ingevolge uwe opdracht, om ua te gaan welke
wijze van reiniging voor de gemeente Schiedam
het meest wenschelijk moet worden geacht öf
door die aan een pachter toe te vertrouwen öf
door die reiniging in eigen beheer uit te voeren
heb ik de eer 0 hot volgende te rnpportecren.
Uw collegie zal van mij. die circa 20 jaar bij
verschillende gemeentereimgiugen praktisch werk
zaam ben geweest en in onderscheidene gemeen
ten de gemeentereiniging organiseerde of reor
ganiseerde, wel niet verwachten, dat ik thans
breede beschouwingen uit een sanitair oogpunt
lever. Ik zal derhalve ook niet uit een hygiënisch
of uit een oeconomisch oogpunt gaan betoogen,
hoe groot wel het nadeel is, dat Schiedam ver
oorzaakt door duizenden bij duizenden kilogram
men faeces, urine, enz. door de groote goot de
Maas zoogenaamd onschadelijk te maken
Mijne taak is, meen ik, allereerst definantieele
zijde der zaak tc bezien En daartoe wil ik U op
den voorgrond zeggen, dat ik nie mee doe met
een stroom van adviseurs in onzcu tijd, die zeggen,
dat men voor eone werkelijk goede zaak me* de
Dnantiëelc zijde dier zaak niet te maken heeft;
in die holle phrase zie ik alleen maar een streven
dier mannen om zich van het hoofdbezwaar van
menig vraagstuk af te maken n derwijze het
verwijt van de onuitvoerbaarheid hunner plannon
to ontgaan. Daarom ook zal ik geene beschouwin
gen geven over stelsels van facealien-afvocr, die
linantieel veel te duur uitkomen. Alleen wil ik
dienaangaande opmerken, dat het zoo algemeen ge
prezen tonnenstelsel, hoezeer uit een hygiënisch
oogpunt aan te bevelen, in de praktijk op tal van
bezwaren stuit, daar het niet alleen uit een aesthe-
tisch oogpunt niet aan de allerzuinigste eischen
kan voldoen, maar ook vrij duur is, wanneer het
goed is ingericht. Voor Schiedam van het Licr-
nurstelsel te reppen he' eenig ware rioolstelsel
dat èn uit een hygiënisch en uit een oeconomisch
oogpunt aanbeveling verdient acht ik geheel
overbodig. Een goed ingericht bcerputtenstclsel
acht ik, door de praktijk geleerd- naast hetLier-
nurstelsel het beste systeem voor faecalien-afvoer.
Maar zal zoodanig beerputtenstelsel goed kunnen
heeten, dan dienen in dc eerste plaats in de ver
ordening op de bouwpolitie der gemeente bepa
lingen opgenomen, die de inrichting dier putten
als deugdelijk en geriefelijk omschrijven. Zoo moet
o. a. gevorderd worden eene volkomen dichte (wa-
tei cDte) leiding en steenen of ijzeren water
dichte privaatpui: of vergaarbak op eene, ter be-
oordeeliug van Burgemeester eu Wethouders,
geschikte en voor de lediging gemakkelijk tc be
reiken plaats Op grond mijner ervaring beveel
ik inzonderheid aan, dat men voor meerdere aaneen
gebouwde woningen éen gemeenschappclijken
privaatput neme, die, in de openbare straat gele
gen, met een deugdelijkcn kruisboog gedekt of
gesloten moet zijn.
Het ligt ra. i. voor de hand, dat Uwe Raad
allereerst do vraag
Eigen beheer of Verpachting?
alzijdig zal bezien en dus niet enkel zal vragen,
wat dip twee kosten, umar ook wat zij geven.
M. i. ligt het antwoord op die vraag (eigen
beheer of verpachting als voor het grijpen, wan-
oeer mee ook maar eenigszins met de wijze van
beheer bekend is èn bij eigen beheer èr bij ver
pachting.
Verpachting is allereerst uit principe af tc keuren,
aangezien de reiniging cener gemeente een maat
regel van orde van politie, van bestuur, vau
veiligheid is, die men maar niet aan don minst
aischende mag overdragen en overlaten. Consequent
handelende, zou men met evenveel grond Uct hand
haven van de gewone politie, de brand» eer, ja
eigonlijiv* het besturen eener gemeeutek'i.men doen
aanbesteden.
.Bovendien is verpachting practiseh ondoeltref
fend
a. omdat de pachter alleen dat werk vrij goed
zal verrichten, hetwelk hem voordeel aanbrengt,
maar het overige, vaak veel meer noodzakelijke
(doch dat meer aan loon kost dan liet oplevert;
öf geheel nalaat öf zeer slecht doet.
En al heeft een gemeentebestuur een breed
omschreven contract, gezegeld en geregistreerd,
waarin tot in kleinigheden is aangegeven,
\velke verplichtingen de pachter heeft, het gaat
niet aan om dagelijks en over alle punten on-
eenigheid te hebben, in alle hoekei of op tal
van plaatsen de werklieden terug te eischen
en alle verzuimen en ontduikingen zóo te con-
statceren, dat er boeten kunucn worden toege
past.
b. de werklieden worden zoo zuinig mogelijk be
taald en zijn daardoor niet zelden een last voor
de ingezetenen;
c. de pachter tracht de grootst mogelijke hoeveel
heid 6toffcu, die hij met de minste kosten heeft
verzameld, g„ ^erkooncn. zonder zich te storen
ean den naam van het artikel, een naam,
die eerst na ettelijke jaren gevestigd is (dooi
zijn tijdelijk contract bekommert een pachter
'rich niet om dei? naam van 't artikel).
Bij eigen beheer daarentegen vraagt inen niet
allereerst mar opruiming van het vuil dat de
meeste verkoopwaarde heeft, maar stelt men de vraag
voorophoe is het vuil, dat het meest hinderlijk en
schadelijk is, het spoedigst en tevens het goedkoopst
te verwijderen De handen, waarmede men een
pachter door allerlei voorwaarden van het paeht-
contract tracht te binden, zijn hij eigen beheer,
onder een ijverig en geschikt ambtenaar, geheel
overbodig. Maar dan neme men voor dergelijke
betrekking niet een persoon, die enkel theoretische
kennis beeft of bioot op administratief gebied zich
heeft leereu bewegen, geen soort „heer"', die
voor al wat vuil heet den neus ophaalt, maar
iemand die door praktische ervaring voldoende
kennis heeft van dc verzameling, bewaring en
bereiding der meststoffen en die -evens de land
bouwstreken in ons land kent, die naar goedeer?
niet tc duro mest vragen. Dat kennis van materieel
en een weinig administratieve keunis tevens in
zoodanig ambtenaar gevorderd moeten worden,
spreekt wel vanzelf.
Een paar opmerkingen nog meen ik tc inogen
en te moeten maken, eer ik de linancieele zijde
van verpachting en van eigen beheer beschouw.
In art. 2 van het pacht-coutract lees ik, dat de
aanneemster verplicht is ook koolasch gratis op to
balen. M. i. moet voor gemeentereiniging het begin
sel voorop staan, dat al wat niet tot het afval van
het huishouden kan worden gerekend, alleen tegen
vergoeding vau de gemaakte kosten wordt opge
haald; alleen wat alle ingezetenen gemeen
hebben, alleen d&t vuil moet van gemeentewege
worden opgeruimd. Voor 't weghalen van diokool
asch moet dus m. i. worden betaald.
Zegt de gemeenteraad van Schiedam tegenover
mijne meening, dat bot met alleen de branderijen
en fabrieken zijn, die bij dat kosteloos opruimen
belang bobben, maar ook de honderden of duizen
den werklieden, die op die branderijen eu fabrieken
aun brood verdienen, dan antwoord ik, dat men
dan ook consequent handele en niemand der restende
honderden of duizenden ingezetenen late betalen
voor „het afhalen van ander afval"men late
dan ook grond, ommel, krullen, tuinafval, enz.
enr gratis weghalen.
Een tarief als in mijne bijlage I is aangegeven,
is op billijkheid gegrond en levert in de praktijk
geene bezwaren op.
Over 1896 wordt aan de pachtster der Reiniging
te Schiedam uitbetaald f 16616. waaronder naar
de opgave, door den heer directeur uwer gemeente
werken mij verstrekt in de sameuspreking, die ik
dezer dagen met uw college had, eene som van
f 5400.voor baggerwerken, zoodat een bedrag
van ongeveer f 11000.rest voor de werkzaam
heden, die men in den regel stads- of gemeente
reiniging heet (in de meeste gemeenten is de afdee-
ling gemeentewerken of de havendienst met do
bagger» erken belast.)
Ik rekende dus in miju ontwerp niet met het
■laggenverk en constateer, overeenkomstig de
bovenvermelde gegevens, dat thans (in 1896) de
gemeentoieiuiging" \an Schiedam eeno uitgaaf
van f 11000.— vordert.
Met het paehtcontract vóór mij en na een dag
vai persoonlijk onderzoek en nauwkeurige waar
neming (op j.l. Donderdag), vraag ik niijzelven
af: wat heeft dc gemeente Schiedam voor die
f11000.—
Zij heeft daarvoor eene manier van reiniging
waarbij
ci. ten algemeenen koste, maar daarom nog geens
zins ten algemeenen nutte, dagelijks pl.m. 60
ka:ren koolasch van particuliere inrichtingen
naar acne gemeentelijke bergplaats worden ver
voerd,
b. het afval, dat het meest hinderlijk is voor het
openbaar verkeer, gedeeltelijk wordt opge
ruimd,
c. de hygiënische belangen zoogoed als geheel
worden veronachtzaamd,
d. de kosten ,zóo hoog zijn, dat zij, rekening hou
dende, met dc fmanciecle draagkracht der ge
meente, maar ook met de eischen des tijds ten
behoévê tei gerieve der ingezetenen naar
wat bejera heeft om te zien,
e. een pacfcfooBtract, waarin betrekkelijk veel ge
zegd, maar oofe waarvan weinig beleefd wordt,
f. geene straatreiniging,
g. geene Cant f61e op de wijze van faecaliën-afvoer
en. eene zeer primitieve wijze van privaat-
rnimïag,
zij heeft ii Beft Wóörd eene zoogenaamde gemeente
reiniging, die allergebrekkigst moet worden ge
noemd.
Meent uw collegie, dat ik te sterk kleur,
dat ik overdrijf?
Ik heb mij uit de meest vertrouwbare bronnen
vergewist, dat te Schiedam
a. toezicht op de gemeentereiniging, zooals zij
door de paehtster wordt beheerd, schier nie?
bestaat,
b. geene rekening wordt gehouden met de aller
eerste eischen, die uit een sanitair oogpunt aan
reiniging eener gemeente moeten worden ge
steld,
c. de bepalingen in do „Verordening op dc open
bare reinheid en gezondheid te Schiedam", die
de noodige waarborgen kunnen vcrleenen voor
eene behoorlijke reiniging der gemeente, niet
naar eiseh worden gehandhaafd; daarvoor
zijn de publieke urinoirs en de openbare vuil
nisbakken, de vuile straten en "vele vervuilde
Blooten afdoenae bewijzen, torwijl ook do parti
culiere mestverzamelingen (meest paardenmest)
in bebouwde gedeelten der gemeente daarvaa
getuigenis afleggen.
Bij de volgende becijfering van uitgaaf en ont
vangst gelieve nw collegie er op te letten, dat ik
de uitgave ruim geraamd heb cu de ontvangsten
