BUITENLAMP»
UIT I> E P E It S.
BINNENLAND.
•Zes compagnieën onder aanvoering
van Ton Heutz hebben Indrapoeri
bezet."
Algemeen overzicht.
Schiedam, 6 Februari '97.
De Fransche ministerraad heeft beraadslaagd
over de ontwerpen van Cochery tot herziening
der directe belastingen. De ontwerpen zijn daarna
vastgesteld en zuilen bij de Kamer ingediend
worden.
Volgens deze ontwerpen treedt in de plaats
der personeele belasting een woningbelasting;
de belasting op deuren en - „asters wordt ver
licht; aan de gemeert„-n wordt een vierde der
hoofdsom van de grondbelasting op ongebouwde
eigendommen afgestaan, terwijl eindelijk de
grondbelasting op bezwaard onroerend goed
door den hypothecairen schuldeischer moet
betaald worden.
De vermindering der inkomsten van ae schat
kist, die deze hervormingen tengevolge zullen
hebben, zal vergoed worden door verhooging
der grondbelasting op gebouwde eigendommen,
belasting van buitenlandsche fondsen, verhoo
ging van het recht van overgang van papieren
aan toonder en op naam en verhooging van
het zegelrecht.
Vooral aan kleine gemeenten zuilen deze
veranderingen ten goede komen. Maar of ze
wel ooit tot wet zullen verheven worden, mag
op goeden grond betwijfeld worden.
In den Duitschen Rijksdag was Donderdag
aan de orde het voorstel van sociaal-democra
tische zijde tot wettelijke invoering van den
achturigen werkdag. Het voorstel werd verde
digd door den sociaal-democraat Fischer, maar
vond begrijpelijkerwijze heftigen tegenstand bij
de heeren von Stumm en von Heyl. Dr. Hrtze
van het Centrum wenschte als voorstander van
sociale hervormingen, dat tot de verbonden
regeeringen het verzoek zou worden gericht
tot wettelijke beperking van den arbeidstijd
voor fabrieksarbeiders boven 16 jaar tot hoog
stens 63 uur per week. Hij beriep zich hierbij
■weder op de Februar-Erlasse door Keizer Wil
helm bij de aanvaarding der regeering gegeven.
De beraadslaging over dit onderwerp werd
verdaagd, en zoo kwam gisteren aan de orde
het salaris van den Rijkskanselier. Bij de hier
over gevoerde discussie werd door de vrijzinni
gen gewezen op de zaak Leckert-Lülzow. Van
hunne zijde werd tot de regeering de vraag
gericht, of de Rijkskanselier het Pruisische
ministerie niet op het hart kon drukken in-
frypende maatregelen te nemen tegen het ver-
achtmaken der regeering, met het oog op de
intriges, waarvan bij het proces Leekert-Lützow
gebleken is. De rijkskanselier antwoordde, dat
hij, in zijn qualiteit van voorzitter van den Prui-
sischen ministerraad dadelijk na het genoemde
proces maatregelen had getroffen om derge
lijke intriges voortaan buiten te sluiten.
Onder grooten bijval verzekerde de staats
secretaris Von Marschall, dat hij ook in het
vervolg den weg ".ai behandelen, die voor hoog
en laag gelijk is, den weg die leidt naar ge
rechtigheid.
Den heer Bebel verklaarde hij nog dat er
geenerlei betrekking had bestaan tusschen den
agent van politie Normann Schumann en een
hooggeplaatst officier, waarmede graaf von
Waldersee werd bedoeld. Herbert von Bismarck
gaf van zijne zijde de verklaring, dat de familie
Bismarck nooit in eenige relatie had gestaan
met von Tausch.
De beraadslaging hierover werd hierna uit
gesteld.
Bij monde van den heer Komerowski werden
nog door de Polen hunne denkbeeldige nationale
grieven geuit, die hierop neerkomen dat zij
hunne nationaliteit als Polen vóór alles wen-
schen te behouden. In zijn antwoord verklaarde
de Rijkskanselier, dat zij vóór alles Pruisische
burgers waren en het een eisch was van ver
standige staatspolitiek deze nationale propa
ganda der Polen met alle ten dienste staande
middelen te bestrijden.
In het Engelsche Lagerhuis werd door den
heer Hicks-Beack aangevraagd een crediet van
798,80*2 pond sterling. Met deze som zou Egypte
in staat gesteld worden zijn schuld aan de
»Cai£,3e de la Dette", aangegaan ter bestrijding
der kasten van de expeditie naar Dongola,
te restitueeren.Deze maatregel was noodzakelijk
geworden door de uitspraak der gemengde
rechtbank, die de uitgave der Caisse niet had
goedgekeurd. Door deze uitspraak was Egypte
in eigenaardige financieele moeilijkheden ge
raakt, en 't was een daad van goede Engelsche
politiek om Egypte te helpen, m vertrouwen
op zijn woord alleen.
Het amendement van den heer Knox om het
aangevraagde crediet te verminderen met 72.500
pond werd verworpen en het door de regeeiing
gevraagde crediet met 169 tegen 57 stemmen
goedgekeurd.
Van Kreta worden de berichten nog steeds
ernstiger. Verbittering over het vermoorden van
Christenen te Galata en het vuren der troepen
heeft de Christenen eveneens tot daden van
geweld gedreven.
In Kanea wordt onophoudelijk door de strij
dende partijen g„.uurd. terwijl de Muzelman
nen de wijken der Christenen in brand steken.
Groote scharen vluchtelingen zoeken een toe
vlucht op de vreemde oorlogsschepen, en ook
in de consulaten hebben talrijke families van
Christenen een wijkplaats gezocht.
Onder de bevolking circuleert een adres,
waarbij de onmiddellijke en volledige tenuit-
voei legging der hervormingen wordt geêischt;
indien hieraan geen gevolg wordt gegeven,
verklaart men zich bij Griekenland te zullen
aansluiten.
De Athene zyn de gemoederen zeer opge
wonden door de berichten aangaande Kreta.
Met gejuich werd in de Kamerzitting de mede-
deeling van Dyliannis ontvangen, dat de regee
ring bevel had gegeven tot vertrek van drie
oorlogsschepen en drie torpedobooten naar Kreta
ter bescherming van de Grieksche onderdanen.
Ook de Engelsche regeering zond, blijkens
de verklaring van den heer Curzon in het
Hoogerhuis, nog een oorlogsschip naar het
eiland.
De gezanten der mogendheden te Konstan-
tinopel hebben in een eind.beraadslaging de
hervormingsplannen vastgesteld en een voor-
loopig rapport dienaangaande aan hunne regee
ringen toegezonden. De Porte zou intusschen
in onderhandeling getreden zijn met de Jong-
Turksche partij en een volkomen amnestie
hebben beloofd.
Terzelfder tijd komt uit St. Petersburg de
mededeeling, die uit goede bron verkregen heet,
dat Rusland en Frankrijk besloten zouden zijn
vast te houden aan het beginsel, dat het Otto-
maansche rijk ongeschonden blijft. Daartoe is
het noodzakelijk, dat de hervormingen, die de
mogendheden noodig zullen oordeelen, ingevoerd
worden waartoe Rusland en Frankrijk Turkije
gaarne hun steun zulten verleenen door het tot
stand brengen eener ernstige Europeesche con
trole op de handelingen der Turksche regeering.
In den Fianschen Senaat is de regeering ge
ïnterpelleerd door den heer Peytral over de
maatregelen in de Fransche havens getroffen
tot afwering van de pest. Hij betwijfelde of
die voldoende waren.
De heer Barthou protesteerde tegen de val-
sche geruchten, die verspreid worden. Alle
mogelijke maatregelen waren genomen. Schepen
en passagiers werden nauwlettend onderzocht.
Er was geen geval van pesi voorgekomen.
Mochten er strenger maatiegelen noodig zijn
dan zouden die genomen worden.
Peytral dankte den minister, maar vreesde
dat de maatregelen onvoldoende waren. Hij
wsnschte aan alle uit Iridiè komende schepen
den toegang tot de haven ontzegd te zien.
Barthou beloofde in den ministerraad het
onderwerp ter sprake te brengen.
Het incident is afgeloopen.
De Liberale Unie.
De liberale kiesvereeniging te Zutfen, die eerst
adhaesie heeft betoogd aan de voorstellen, vanwege
Leiden in de algemeene vergadering van 14 Novem
ber j.l. gedaan, heeft nn verworpen een voorstel tot
afscheiding van de „Liberale Unie". Zij deed dit,
meent de Artih. Ct., terecht en naar aanleiding van
dit besluit wijst genoemd blad er nog eens op", dat
er ten aanzien van het karakter van de „L. U." ccn
misverstand heerscht, waartegen gewaarschuwd mag
worden, n.l. tegen de voorstelling, als ware de „L.
U." een dood element, dat door een groepje plannen
makers te Amsterdam is in beweging gebracht Het
bestuur der*„L. U." toch treedt, zooals 'tpast, ge
heel op als lasthebber der verbonden vereenigingen
en daarom begrijpt de Amh. Ct. niet goed, wat
eigenlijk do bedoeling van het uittreden uit de „L.
U," is. Het blad kan begrijpen, dat het doen der
„L. U." afgekeurd wordt door mannen, die een
menschenleeftijd de politiek gemaakt hebben zónder
zich heel veel om do wensehen van het Volk te be
kommeren.
Maar dat kiesvereenigingen zich van haar losmaken,
omdat zij het afkeuren, dat zij zelve voortaan geroe
pen zouden zijn uitspraak te doen over richting en
beginselen vnu 's lands bestuur, daarin ligt iets
wonderlijks en onverklaarbaars.
Het blad heeft ook nog een bedenking tegen de
motiveering van- het voorstel om uit te treden.
Daarin werd gezegd, dat het was „in het belang
van de eenheid der liberale partij."
Ziedaar een argument, schrijft de Arnh. Ct., dat
eenige kracht hebben kon, indien de hierboven ver
melde dwaling juist was en de „Liberale Unie"
alleen bestond uit een groepje scheurmakers en po
litieke tinnegieters te Amsterdam, die door listig
overleg hier en daar de kiezers op dwaalwegen
trachtten te voeren. Zooals de zaken echter inder
daad staan, is het niet duidelijk, hoe losmaking
van de „Liberale Unie" de eenheid van de liberale
partij te Zutphen en elderszou kunnen herstellen.
Het zooveel aanstoot gevend programma heeft
niet een verschil van opvatting van de verplich
tingen eener liberale partij in Nederland geschapen,
maar dit verschil van opvatting bestond en is slechts
in dat programma geformuleerd en belichaamd. Het
is slechts een vereenigingspont, maar het is de ge
meenschappelijke overtuiging zelf niet. Had deZut-
fensche kiesvereeniging een ander besluit genomen,
dan had geen enkel vooruitstrevend liberaal daarin
aanleiding genomen, om het door de „Liberale Unie"
opgestoken vaandel te ontioopen.
Was er nog een andere liberale strijdleuze tegen
overgesteld, die dan de orthodoxe, alleen liberale
politiek, tegenover de ketterijen van de Unie bevat
ten zon, dan zouden er misschien zieltjes te winnen
zijn. Maar met alle oppositie tegen het programma
van 14 November, met al de betuigingen van de
noodzakelijkheid van vereenigingspunten, zijn er van
oud-liberale zijde nog geen beginselen tegenover die
van de „Liberale Unie" gesteld.
Men heeft, nu ja, het niets zeggend Amsterdamseh
lijstje, men heeft de rekbare zwevende bepalingen in
het reglement van de Grondwet te s'-Gravenhage,
maar op zulke slappe grondslagen bouwt men heden
ten dage geen krachtige, zelfbewuste partij op. In
politieken zin geven ze niets dan negaties, waarop
de „eenheid eener partij" nimmer wortel kan schieten.
Atjvb.
Gisteren ontving de N. B. Ct. het volgend
telegram uit Batavia:
Bij dit bericht teekent de N. B. Ct. het
volgende aan
Üit dit telegram vernemen wij, dat nu In
drapoeri als legerplaats voor de colonne in de
XXII Moekims betrokken is inplaats van het
6 kilometer dichter bij Kota Radja gelegen
Samahani. "Wij wensehen onze Indische solda
ten geluk met die verandering.
Begrijpelijk is het, dat het Indisch opperbe
stuur zijn derde colonne niet zoo dadelijk op
grooten afstand van Kota Radja in de XXII
Moekims durfde vooruitschuiven en haar voor-
loopig liever hield op dezelfde hoogte, als waar
op de tweede colonne te Tjot Mantjang in de
XXVI Moekims gelegerd was.
Eerst tijdens den tocht van YanHeutz naar
Selimoen en Reung-Reung, linea recta ongeveer
47 kilometers verder dan Indrapoeri, bleek het,
hoe groot de indruk was, dien onze krijgsver
richtingen in de bovenlanden der Atjeh-rivier-
valiei hadden te weeg gebracht en kon men er
aan gaan denken, in dat terrein verder voor
waarts positie te nemen. Het ongezonde, te
midden van lage en natte rijstvelden gelegen
Samahani kon dus vervangen worden door den
heuvelrug, waarop de breede steenen fonda
menten \an den grooten Missigit van Indrapoeri
aan den rechteroever der Atjeh-rivier zijn opge-
tiokken.
Op dit punt vormt het heuvelterrein zich
tot een natuurlijke grens tusschen het breede,
lage, moerassige, ongezonde gedeelte en het
smalle, golvende, koelere en gezondere boven
gedeelte der valei. Een enkel bezet punt kan
daar natuurlijk geen invallen van kwaadwillige
benden verhinderen, maar een goede mobiele
colonne met een man als Van Heutz aan het
hoold kan zeker op afdoende wijze de achter
waarts gelegen landschappen tegen hen bevei
ligen.
Voorloopig zullen onze transporten naar Iu-
drapoeri nog wel gedekt moeten worden door
uitgezwermde marechaussees, die den dijk, door
generaal Van der Heyden in der tijd aange
legd en verbeterd, beter kunnen beveiligen dan
de étappe posten, die deze bij gebrek aan zulk
een keurkorps er op had geécheloneerd.
Wy hopen echter, dat er spoedig een tram
lijn op zal worden aangebracht en zijn wij
eenmaal zoover, dan zou het ons niet verwon
deren, als van Indrapoera uit een detachement
naar Selimoen werd vooruitgeschoven en zoo
langzamerhand de geheele XXII Moekims onder
onze macht werden gebracht.
De jeugdige Panglima Pohm, hoofd van dat
terrein, zal dan wellicht genoodzaakt worden
zijn vijandige houding te laten varen en, door
onze bajonetten gedekt tegen een te krachtige
pressie zijner vrienden uit het Pedirsche, zich
aan ons onderworpen en onder ons toezicht
zijn gebied besturen.
De Staats-Ct. behelst thans de mededeeling,
dat aan den heer E, baron Sweerts de Landas
Wyborgh, lid van den Raad van Nederlandsch-
Iruiië, op zijn verzoek, met ingang van 3 April
a.s. eervol ontslag is verleend uit 's lands dienst
onder dankbetuiging voor de langdurige en
trouwe diensten, door hemaanden lande bewezen
Onze lezers zullen zich herinneren, dat wij
eenige maanden geleden mededeelden, dat de
heer Sweerts de Landas Wyborgh zijn voor
nemen had te kennen gegeven, ontslag uit
's lands dienst te vragen om redenen van ge-
zondiieid.
Op 4 Febr. 4897 heeft de gevolmachtigd mi
nister van Zweden en Noorwegen voor beide
Staten het toetredings-protoco! geteekend tot
het op 44 November 189.» te 's-Gravenhage
gesloten verdrag, regelende punten van inter
nationaal privaatrecht. (St. Ct.)
Naar het Iiaagsche Dagll. verneemt, zijn
de voorbereidende maatregelen tot vorming van
de Rege rings-commissie voor de Parijsche we
reldtentoonstelling in 4900 zoover gevorderd,
dat binnen enkele dagen de bekendmaking van
de in- en samenstelling der commissie kan
worden verwacht.
Gisteren kwamen ten huize van den heerJ.
T. Cremer te 's-Gravenhage, wien, naar vroe
ger reeds werd vermeld, het Regeeringscom-
missariaat is aangeboden, hetwelk door hem
zou zijn aanvaard, een aantal bekende mannen
op staats- en maatschappelijk gebied bijeen,
die, naar men zegt, tot de Regeeringscom-
missie zouden behooren.
De lust om bij de zeemilitie te dienen wordt,
bljjkens de aanmelding, boe langer hoe minder.
Waar vroeger dikwijls meer dan 30 pet. der
in te lijven loteüngen, om plaatsing bij de zee
militie vroeg, is dit percentage in 4897 gedaald
tot 42 pet. in dezelfde gemeente. Van invloed
hierop is zeker geweest de invoering in 4895
van herhalingsoefeningen voor zeemiliciens en
de verlenging van den dienstlgd by eerste op
komst met 2 maanden. Ebl
Officieren Tan gezondheid.
Voor zes burgergeueeskundigen (artsen), die voor
den militairen geneeskundigen dienst physiek ge
schikt zijn, bestaat gelegenheid om te worden be
noemd tot officier van gezondheid 2e klasse hij het
personeel van den geneeskundigen dienst der land
macht, onder het genot eener premie voor eens van
f 2500.
Voor zoodanige benoeming komen alleen in aan
merking ongehuwde Nederlanders, van goed zedelijk
gedrag, die het diploma als arts bezitten cn niet
ouder zijn dan dertig jaren.
Belanghebbenden zullen zich vóór of uiterlijk op
1 April a. s. met een op zegel geschreven request
behooren te wenden tot H. M. de Koningin, onder
overlegging der vereischte stukken.
Wij verwijzen belanghebbenden verder naar de
Staats-Ct. no. 81.
Muiterij.
Onder voorbehoud deelen wij het volgende bericht
mede
Mag men de geruchten gelooven, dan zou te Nieu-
wediep bericht zijn ontvangen, dat aan boord van
Hr. Ms. pantserschip Piet Hein, liggende te Smyrna,
ernstige ongeregeldheden hebben plaats gehad.
Bij de marine is daaromtrent evenwel hoegenaamd
niets bekend, waarom aan die geruchten, die nogal
ongerustheid verwekken, niet al te veel waarde be
hoort te worden toegekend, (Tel.)
Onze boter.
Naar wij uit goede bron vernemen, zijn er onder
handelingen gaande, die ten doel hebben om de boter
der steeds in aantal toenemende Nederl. Coöperatieve
Zuivelvereenigingen rechtstreeks aan de groote En
gelsche Coöperatieve Verbruiksvereenigingen to
leveren.
De levering zou geschieden door tusschenkoiast
van de 'Handelskamer van den Nederl. Coöperatieven
Bond. De invloedrijkste Engelsche cooperators moeren
reeds hun medewerking hebben toegezegd.
Een der heeren van den Nederl. Coöperatieven Bond
begeeft zich naar Engeland om de zaak verder
difmitief te regelen.
Op deze wijze wordt onze zuivelindustrie dubbel
gebaat. Vooreerst door voord selige levering zonder
tusschenkomst van agenten, lie zich goed laten be
talen, zoodat de boer meei geld voor zijn waar
krijgt, en ten tweede door de goede Ned. boter weder
haar goeden naam in Engeland te doen herwinnen.
(Ons Belang.)
Een tram-rapport.
De heeren J. A. Lindo, directeur der gemeente
werken te 's-Gravenhage. L, H. N. Dufour, inge
nieur der Staatsspoorwegen te Utrecht, en J. J.W.
van Loenen Martinet, adjunct-ingenieur der Holl.
IJzeren Spoorweg-Maatsch., werden in Juli jl. door
de tramwegcommissie uit den Haagschen Gemeente
raad uitgenoodigd een verslag uit te brengen, om
trent een in loco in te stellen onderzoek naar de
werking van electrisehe trams en naar die vaugas-
trams.
Het rapport dezer heeren is thans verschenen.
Na te hebben vooropgesteld, dat paardentrams
niet meer aan de toenemende eischen van het verkeer
in groote steden kunnen voldoen en dat mechanische
beweegkracht meer geschikt is voor vervoer van
groote lasten op groote afstanden, merken de rap
porteurs op, dat de electrisehe drijfkracht op tram
wegen, gelijk in Amerika, ook ïn ons werelddeel
meer en meer toepassing vindt, zoodat op 1 Jan.
1896 in Europa reeds 111 lijnen electrisch werden
geëxploiteerd.
Daarbij zijn verschillende stelsels toegepast, die
alle eigenaardige bezwaren hebbenmen heeft ge
tracht deze door combinatie te verwijderen.
Om zich van de werking der verschillende ver
keersmiddelen nader op de hoogte tc stellen, werd
door de deskundigen een ondeizoek in loco inge
steld in tal van steden in het buitenland.
De verschillende voor- en nadoelen der onder
scheidene stelsels worden in het rapport behandeld.
Na alle voor- en nadeden te hebben opgesomd
uiten zij de meening, dat tegen invoering van het
bovengrondsehe stelsel op geen enkel punt der ge
meente overwegende bezwaren zijn in te brengen
en zij dus in elk opzicht aanneming van dit stelsel
kunnen aanbevelen.
OVERSCHIE, 5 Februari. Door den dietricts-
veoarts is onder het rnndvee van den landbouwer
H. van der Moor aan den Kleiweg, mond- en klauw
zeer geconstateerd. Het vee is onder bewaking ge
steld.
VLAARDINGEN 5 Februari. Bij de rijksveldwacht
zijn verplaatstA. Visser Az. van Vlaardingeu naar
Dordrecht; J. W. Funderik van Rotterdam naar
Vlaardingen.
De volkslezing van „'t Nut" mocht zich gisteravond
in een bijzonder grooten toeloop verheugen. Een
zaal, z6ó bezet als bij die gelegenheid, doet zich
hoogst zelden voor.
Deze avond was, zooals de aankondiging luidde,
gewijd aan litteraire en muzikale voordrachten, en
wij durven beweren dat allen een waar kunstgenot
gesmaakt hebben.
MAASSLUIS, 5 Fehruari. Een blazer kwam Dins
dag van den Hoek van Holland alhier aan, aan boord
medebrengende J. van der Gaag, die aan boord van
de Gelderland een kist op het been had gekregen,
waardoor dit lichaamsdeel was gekneusd.
Een minderjarig meisje werd door de Haagscbe
politie naar hier gebracht, omdat zij zonder middel
van bestaan in een logement aldaar werd aangetroffen.
In plaats van echter aan haar ouders to worden
overgegeven, zooals in de bedoeling lag, werd zij
opgezonden naar Delft, omdat de commissaris van
politie aldaar hare opsporing en aanhouding had
gevraagd als verdacht van diefstal aldaar.
MAASLAND, 5 Februari. Alhier worden pogingen
in het werk gesteld tot oprichting van R. K- Kies
vereeniging. Een commissie is daartoe gevormd, uit
de heeren O. E. Hofsteede, M. J. Hum en B. J. Post.
MIDDELHABNIS 5 Februari. Tengevolge van het
besluit, genomen op do vergadering der Stoomboot
maatschappij „Overflakkee en Goedereede", alhier
den Isten dezer gehouden, zal de stoomboot „Onder
neming" met 1 Maart a. s. aan gemelde maatschappij
overgaan.
ROTTERDAM, 5 Februari. Dr. F. W. O. Kal"
lenbach, geneesheer te Rotterdam, herdacht heden
den dag, waarop hij zich voor 40 jaren als bomeo-
patisch geneesheer vestigde. Tallaoze geschenken
in bloemstukken vielen den gcachtcn jubilaris van
de zijde zijner patieuten en vrienden ten deel.
o~>