50"" jaargang.
Woensdag 10 Februari
1897.
N°. 9241.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
FPJXJILLETOlSr.
DE WERELD ONTYLUCHT.
UITGEVER?"H. J. C. ROELANTS.
BUITENLAND.
AjBOmmKENTSPRus, per kwartaal
Franco per post
Afzonderlijke nommers.
a
1 0.90
1.30
- 0,09
SÜREAV: KOTEKSTB1AT SO, Telepïioon No. 133.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van cene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer - 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 9 Februari '97.
Nog steeds zijn de oogen van ganscli Europa
naar het Oosten gericht, waar de toch reeds
zoo verwarde toestand van het Turksche rijk
een actueel dreigend karakter heeft aangenomen
door allerwege heerschende gisting. Want
't is niet alleen in 't Zuiden, op Kreta, ook
in het Noorden van het rijk, in Macedonië en
Thessaltë, heerscht een onrustige stemming.
Van Kreta worden de berichten al ernstiger.
De brand, in de Christenwijk te Kanea gesticht,
heett die wijk bijna geheel vernield. Meer dan
200 huizen zijn in de asch gelegd, maar ten
slotte is men met groote krachtsinspanning er
in geslaagd, het woeden der vlammen te stui
ten. De huizen, die niet verbrand zijn, werden
door de Muzelmannen geplunnderd. Intusschen
schijnt de strijd te Kanea te hebben opgehou
den en zouden de Christenen de overhand
hebben behaaldook in de omstreken moet
het thans vrij rustig zijn. Te Kandia staan
de gewapende troepen Christenen en Turken
tegenover elkaar, zonder dat het tot groote
vijandelijkheden-is gekomen. Maar te Rethymo
en te Heracleon vooral is de toestand hoogst
ernstig. Duizenden zijn gevlucht op de sche
pen en worden naar Milo of naar Griekenland
overgebracht. Een Fransch schip b.v. bracht
300 vrouwen en kinderen naar Milo; de vluch
telingen waren bijna naakt en volkomen uit
geput.
Intusschen is het Grieksche eskader te Kanea
aangekomen en heeft een plaats gezocht op de
reede naast het Engelsche smaldeel. De Griek
sche schepen salueerden de Turksche vlag niet,
onder voorwendsel dat het lossen van kanon
schoten wellicht de opschudding op het eiland
zou vergrooten. Maar juist dit niet salueeren
schijnt een groote opwinding op het eiland
teweeggebracht te hebben. En wellicht is het hier
aan voor een deel te danken, dat troepen Chtis-
tenen in de omstreken van Kanea de Giiek-
sche vlag ontplooid, de unie met Griekenland
geproclameerd, een voorloopig bewind ingesteld
en tot koning George het verzoek gericht heb
ben om het eiland in bezit te nemen.
Hierdoor wordt de positie van het Helleensche
gouvernement buitengewoon moeilijk. In het
land zelf een krachtige beweging, die zich in
alle steden met luider stemme openbaart, die
te Athene aanleiding heeft gegeven tot een
manifestatie van eenige duizenden v»or het
ministerie van marine, onder de levendige
kreten van: sLeve Kreta! Leve de Unie"; op
Kreta zelf krachtige betuigingen in gelijken
geest; en tegenover deze vereenigde uitingen
de wensch der Mogendheden tot het ongeschon
den bewaren van het Turksche rijk en de
verwachting van velen, dat de doorvoering der
hervormingen op Kreta voldoende zal zijn om
een geregelden toestand te scheppen voorwaar,
een conflict, dat wel aanleiding geeft om met
Roman van Anny Wothe.
34)
Linda beefde, maar bleef zich zelve volkomen
meester.
sMijn alleibeste graaf, word nu niet dramatisch;
u zou de kinderen aan het schrikken maken. Mama
is niet wel, daarom ben ik alleen."
Brandes zuchtte even, en zag het zenuwachtige
meisje met baar stralende oogen aan. «Gij weet
Lindo, waarom ik hier kom, waarom ik komen
moest t"
Zij sloeg haar oogen neeraan haar slanke
hand fonkelde hare verlovingsring.
Een oogenblik begaf hem de moed, daarna echter
geheel rustig zeide hij, terwijl hij zijn stoel wat
naderbij schoof
«Waartoe die omweRen ge weet, wat ik ga
zeggen ik weet wat ge zult antwoorden en daarom
heb ik besloten een eind aan de zaak te maken,
en weg te gaan.
Ziezoo, dat was er uitgraaf Giinther ademde
heel wat kalmer.
Linda was ontzet opgesprongen, en staarde den
jongen graat lijkbleek in het gelaat.
«Weggaan", stamelde zij, met moeite haar
geestkracht herkrijgend, «Ook ik heb van daag
daaraan gedacht"; verder kon zij niet; met on
eindige smart zag zij hem in het gelaat.
belangstelling en zekere bezorgdheid de houding
der Grieksche regeering gade te slaan.
Maar de krachtige houding van den minister
Delyannis, die in de door de oppositie verlangde
geheime zitting verklaarde tegen geheime zit
tingen te zjju, zoodat hij daarin ook niet het
woord zou voeren, geeft een flinke waarborg
voor den ernst waarmede het gouvernement
zich pal stelt tegen den onstuimigen aandrang,
die niet zonder gevaar te achten is? Het heeft
het er dan ook tot nog toe bij gelaten, een
crediet van 100.000 drachmen te vragen, ten
einde de Cretenzische vluchtelingen in Grieken
land te kunnen ondersteunen.
En aan wien de schuld van dit alles? Zeer
zeker voor het grootste deel aan den sultan,
dje steeds draalt en terugkrabbelt, wanneer
h'et geldt de na grooten drang van builen,
beloofde hervormingen in te voeren. De moeilijk
heid voor de mogendheden is dan ook niet
geringaan de eene zijde den wensch om het
Turksche bestuur op het eiland te handhaven
en een vereeniging met Griekenland te ver
hinderen, aan den anderen kant-de wensch
van een deel der Christenbevolking om zich
te onttrekken aan het Turksch bestuur. Toch
heeft men hoop, door een krachtige onder
steuning der verschillende regeeringen van de
door de gezanten ontworpen hervormingsplan
nen, den toestand volkomen te kunnen beheer-
schen mits het Grieksche gouvernement zich
niet door de volksbewegingen laat medesleepen.
Al heeft de onvoorzichtige uitlating van den
kanselier der schatkist in het Engelsche Lager
huis over Egypte niet nagelaten zekere emotie,
vooral in Frankrjjk en Rusland, teweeg te
brengen, ze is niet in staat geweest aanleiding
te geven tot vrees voor een dreigend conflict.
Waren die woorden de vertolking van de mee
ning der Engelsche regeering geweest, dan zou
ongetwijfeld een krachtig protest van Fransche
en Russische zijde niet zijn uitgebleven. Vol
doende blijkt dit uit de stellige verklaiing in
de Novoje Vremja, dat de rede van sir Michael
Hicks-Beach het vaste besluit van Frankrijk en
Rusland, om het Egyptische vraagstuk op het
geëigende oogenbük aan de orde te stellen, niet
aan 't wankelen heeft kunnen brengen, dat zij
veeleer de uitvoeiing van dit besluit zal ver
haasten.
Spreken deze en andere verklaringen in den
zelfden geest van een krachtig handhaven der
gemeene Europeesche belangen tegenover het
Engelsche eigenbelang, de kalme toon, vooral
der Fransche bladen, die bij hun bespreking
van de opzienwekkende verklaring in het La
gerhuis voorzit, toont genoegzaam aan. dat men
in die verklaring niet wil zien de richtsnoer
waarnaar het Engelsche gouvernement zijn
handelingen regelt, maar een ondoordachte en
van onbekendheid met den toestand in Egypte
getuigende, persoonlijke meening van'een staats
man, die door zijn onverstandige uitingen reeds
meer dan eens zijn conservatieve vrienden in
een lastig parket heeft gebracht.
«Linda niet aldus", bad Brandes zacht «kom
laten wij beiden verstandig zijn."
Verstandig", riep zij in troostelooze vertwijfeling.
«Spreek dan toch graaf Brandes".
Hij zag haar ernstig en geroerd aan.
«Linda", sprak hij met warmte, «laat ons schei
den".
«Scheiden", ja dat is het einddoel, sprak zij met
lichte ironie. «Eerst brengt gij de hoofden van de
arme meisjes op ho), laat haar vermoeden en voelen,
dat uw hart naar haar vorlangt, en als de weder
liefde gekomen is, als uw ijdei hart die triomf be
haald heeft, dan wikt gij en weegt gij en dan komt
gewoonlijk het scheiden en mijden, omdat andere
vriendinnen u wachten, en nieuwe overwinningen
moeten worden behaald om uwe zelfzucht te be
vredigen.
»Linda", spiak graaf Brandes, terwijl hij hare
hand vatte, en haar met warmte aanzag, «Linda
niet aldus. Ziet ge, ah ik nu nog, de dolle graaf
was van vroeger, dan zou ik u aan mijn hart,
drukken, en onbekommerd om wereld of menschen
van uwe lippen de heerlijke bekentenis lezen, dat
gij mij liefhebt, gelijk ik n. Maar dat kan ik niet
meer", vervolgde de jonge man somber, «De licht
zinnigheid der jeugd, waardoor ik zooveel zondigde,
is weg, sedert ik op een door de wereld vergeten
eiland esne stille kerk binnentrad, waar een teedere
hand een graf met rozen sierde. Wanneer ik weder
wit zondigen, dan zie ik in hetzelfde oogenblik
die hand voor mij" «Ik heb u lief, Linda,
met mijn gansche hart, doch zoodra ik u tot mij
wil trekken, dan verheft zich die hand dreigend
als een mene lekei. Mijn kracht, die de wereld
In een artikel in de Figaro wordt verklaard,
dat de schrijver nog vóór het eind van het jaar
een Engelsch protectoraat in Egypte verwacht,
waartegen één protest van Frankrijk en Rus
land, zonder medewerking van het Drievoudig
Verbond, weinig zou baten. De beperkte macht
van den Khedive maakt het aanhouden van
een Franschen agent te Cairo dart ook
volgens den schrijver van het artikel volkomen
nutteloos. De macht zetelt te Londenalleen
daar moeten bezwaren worden uitgebracht. De
Borscn-Zeiiung is van oordeel, dat Frankrijk
en Rusland behooren te toonen, dat vredelie
vendheid en toegevendheid niet onbegrensd zijn.
In volkomen overeenstemming met deze
krachtige, maar kalme toongevende dagbla
den, is ook de afloop geweest der interpel
latie van den afgevaardigde Delonde tot den
minister Hanotaux gericht, naar aanleiding
der woorden van den kanselier der schatkist
in het Engelsche Lagerhuis.
In zijn antwoord verklaarde de heer Hano
taux dat, zoodra de Fransche vegeering ken
nis had gekregen van het plan der Britsche
regeering tot het bekende voorschot aan
Egypte, de minister naar Cairo had getele
grafeerd, om te vernemen of de regeering van
den Khedive dit voorschot had gevraagd, en te
gen het aannemen er van te protesteeren. De
minister achtte een strijd tusschen de tvvee
Parlementen hoogst gevaarlyk. Dat in het En
gelsche Lagerhuis zelfs de verdwijning der ge
mengde rechtbank in Egypte is aangekondigd,
was wel wat haastig, wellicht had men dit
niet gedaan, als de uitspraak dier rechtbank
eene andere ware geweest.
De Fransche regeering zag in de expeditie
naar Dongola een gevaar voor de Egyptische
financiën, omdat het haar niet onbekend is,
dat Egypte steeds heeft getracht den Boven-
Nyl te veroveren.
De tegenwoordige toestanden van Europa
eischten dringend dat niets de overeenstemming
der groote mogendheden zou verstoren. Men
moest den stand der zaken dus goed beschou
wen niets is er veranderd in de internationale
toestanden, niets zal er ook veranderen in
Frankrijks besluiten, die te krachtiger zyn,
omdat ze gematigd zijn.
Met de levendig toegejuichte verklaring dat
de regeering zal blijven steunen op de over
eenstemming der mogendheden, door interna
tionale handelingen verwekt, die staan boven
al deze debatten en waaraan slechts door een
internationale overeenkomst kan geraakt wor
den, was de interpellatie geëindigd.
De Duitsehe bladen beschouwen de uitreiking
der vaandellinten te Berlijn juist nu geenszins
als een toevallige omstandigheid. Met het bezoek
van graaf Murawieff niet alleen aan de regee-
ringspersonen te Berlijn, maar ook aan keizer
Wilhelm te Kiel, zien zij iu de militaire plech
tigheid het bewijs, dat men te Petersburg de
verspreide geruchten omtrent Murawiefl's anti-
Duitsch-gezindheid wil logenstraffen, en dat
dacht te kunnen overwinnen, is dan verlamd, en
dan zie ik in, dat ik wel u aan uwen verloofde zou
kunnen ontrukken, om u een korten tijd gelukkig
te maken, maar niet altijd u trouw te blijven.
Ware ik nog de oude, ik zou lachen over wat men
geweten noemt, ik zoude mijn geluk weten te
verwerven maar zooals ik zeide, sedert mijn ver
blijf op Frauenwórth ben ik een droomer gewor
den, die niet tegen eer en plicht wil handelen,
zelfs niet al kon ik daardoor mijn eigen geluk koopen.
Daarom Linda, moeten wij scheiden. U roepen
ernstige, heilige plichten aan de zijde van uw ver
loofde; ik moet mij weder in het woelige leven
begeven. Mogelijk ware het beter geweest, als ik
vertrokken was zonder afscheid te nemen; als ik
onuitgesproken had gelaten, wat mij van hier drijft
maar ik wilde niet, dat gij slecht van mij dacht.
U moest niet van mij kunnen gelooven, dat dc
met u een lichtvaardig spel gedreven had God
weet, dat ik mij dit niet behoef te verwijlen. Het
moet een zuivere verhouding tusschen ons zijn,
zoodat u weder u zelf kunt worden en niet aan
een gevoel blijft lijden, dat niet alleen van mijn
kant, maar ook van den uwen, «Gina, gebleken
is een dwaling te zijn."
Het jonge meisje zag raar hem op met een
onbeschrijfelijke uitdrukking van smart, die hem
door de ziel ging.
«Linda" zeide hij, op haar toetredende, en met
de hand liefkoozend over haar glanzende lokken
strijkende, «kom tot bezinning en denk niet ai te
slecht over mij. Eenmaal zal je me er voor danken,
dat ik vandaag wreed geweest ben."
»Ja," knikte Linda langzaam, en keek langs
men er prijs op stelt in goede verstandhouding
te zijn met Duitschland en daardoor ook -
zooals te "Weenen met voldoening wordt opge
wekt tot het Drievoudig Verbond. Voor
een krachtig samengaan in het Oosten is die
goede verstandhouding onmisbaar.
Mag men de Daily Chronicle gelooven, dan
is de toestand in Transvaal weer zeer drei
gend, en ook in Engelsche handelskringen is
men niet gerust. Een firma kreeg zelfs van
haar agent te Johannesburg een telegram om
alle zendingen te staken.
De Daily Chronicle stelt zich, zooals ge
woonlijk, op een onzijdig en welwillend stand
punt tegenover Transvaal. Een rassenooriog zou
alleen voorkomen kunnen worden door een
ernstig onderzoek der parlementaire commissie
en vertrouwen van Transvaalsche zijde in dat
onderzoek.
De rechtvaardigheid en de eerlijkheid der
Britsche regeering alleen kunnen vrede en rust
in Zuid-Afrika herstellen.
Gemengde llfededeelfngen.
De Duitsehe keizer heeft door een gezant
te Parijs laten informeeren naar den gezond
heidstoestand van generaal Gallifet, die ern
stig ziek ligt. Deze beleefdheid wordt te Pa-
rys zeer gunstig opgenomen.
Over de pest komen ernstige berichten. Een
Engelsch schip, van Bombay aangekomen ter
reede van Duinkerken, heeft groote ongerust
heid verwekt door het feit, dat aan boord vijf
mannen ontbreken, waardoor het gerucht ont
stond dat die onderweg aan de pest overleden
waren. Ondanks de bewering van den kapitein,
dat er twee gedeserteerd, twee te Port-Said
aan land gezet en een ziek te Suez achterge
laten is, kreeg liet stoomschip geen machtiging
de haven binnen te komen en is naar Liver
pool vertrokken.
De pest is volgens berichten uit Transkas-
pië uitgebroken te Kandakan. Een bewakings
cordon is in werking gesteld aan de Amur-
Darjga.
Op een desbetreffende vraag antwoordde
Canovas, dat de hervormingen voor Cuba op
loyale wijze zouden ten uitvoer gelegd worden,
zonder te wachten tot het eiland geheel tot
rust zou zijn gekomen. Het zou voldoer.au zijn,
als de oproerige beweging tot het westelijk
deel van het eiland bepaald was.
In Turkije hebben weer talrijke arrestaties
van Armeniërs plaats onder voorwendsel van
voorgenomen onlusten in de maand Ramasan
te verijdelen. De patriarch protesteerde bij de
Porte.
Berichten uit de Vereenigde Staten doen
vreezen, dat het arbitrage-verdrag, zelfs gewij
zigd, niet de vereischte meerderheid van twee
hem heen door de ruiten naar den woedenden herfst
storm. «Ik zal er u eenmaal voor danken, zooals
ik er u nu voor dank, dat u mij vandaag getoond
hebt, wien ik bemind heb. Ga nu heen, en ga met
een gerust hart."
bLinda, Linda" riep graaf Brandes opgewonden
uit en het scheen hem toe, als moest hij zijn arm
om de sidderende meisjesgestalte slaan, maar hij
bedwong zich en gieep slechts de kille hand, die
bevend in de zijne lag, en bracht ze eerbiedig aan
zijn lippen.
«liet was een droom, Linda; een booze ver
schrikkelijke droom tracht hem te vergeten."
«Een droom," fluisterde zij, seen zalige, zoete
droom, maar een vreeselijk ontwaken." Met een
smeekenden blik zag zij naar de deur. Hij begreep
haar wel, maar het was hem, als kon hij zich
niet losrukken van diedioevigo, troostelooze gestalte.
«Was dat die overmoedige, met alles spottende
Linda?"
In dat vrouwenhart werd een vreeseüjka strijd
gestreden. Dit zag de wereldwijze man en hij kromp
meen bij de vraag of zij zielskracht genoeg zou
hebben om te overwinnen.
Ook in zijn gemoed was de tweestrijd zwaar, maar
hij hief vastberaden bet hoofd op; hij moest doen
wat zijn plicht was, niet om zijnentwil, maar ter
wille van het meisje, dat zijn zinnen begeerden,
maar dat aan zijn hart vreemd was en steeds
vreemd zou blijven.
«Vaarwel, Linda" zeide hij, nog eenmaal naar
haar toe tredende, en breng uw moeder mijn af
scheidsgroet over. Vaarwel vooi altijd."
(Wordt vervolgd.)