50s" jaargang.
Donderdag 18 Februari 1897.
N°. 9248
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
uitgeverT h. j. g. roelants.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
DE WERELD ONTVLUCHT.
Abonnementsprijs, per kwartaalf 0.90
Franco per post1.30
Afzonderlijke nommers- 0.02
BIJREAV: BOTERST1E A AT 70, Tclephoon \o. 123.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels met inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
Algemeen overzicht.
Schiedam, 17 Februari '97.
Hoe de onlusten op Kreta te bedwingen
en den toestand van rust op bet eiland te her
stellen, zonder dat de vrede gestoord wordt
De oplossing dier vraag, die de taak is der
mogendheden, is zeker niet gemakkelijker gewor
den door de twee belangrijke gebeurtenissen,
die wel een groote vernndering, maar daarom
nog geen verbetering in den chaotischen toe
stand teweeg hebben gebracht. Kanea is door
sterke detachementen van de vreemde oorlogs
schepen bezet, en terzelfder tijd is een Grieksch
legerkorps op een uur afstand van Kanea aan
land gegaan, met bet doel het eiland te bezetten.
Zullen de mogendheden nu Griekenland des
noods met geweld van wapenen dwingen zich
van het eiland terug te trekken
't Is kwalijk aan te nemen, dat de bescher
ming van de Halve Maan zooover zal gaan
tegenover een nationale beweging, die in rer-
schillende landen, ook in sommige organen dei-
pers, levendig wordt toegejuicht. Want al
blijven de regeeringsbladeu de maatregelen der
mogendheden goedkeuren en mag ook de be
zetting van Kanea op hun instemming rekenen,
de organen der oppositie verzetten zich wel
niet tegen de besluiten der gouvernementen,
maar verhelen aan den anderen kant niet, dat
zij ongaarne Kreta onder Turksch bestuur zou
den zien blijven. Alleen de Daily Chronicle
geeft luide haar af'euring te kennen overde
houding der Engelsche regeering. 0<A de
Vossische Zeitung verklaart onomwonden, dat
Kreta de vrijheid moet verkrijgen, en betuigt,
dat Griekenland niet meer terug kan, terwijl
het Berliner Tageilatt voor een reeks van
nieuwe verwikkelingen, ook onder dc mogend
heden zeiven, vieest door de bezetting dei-
steden op Kreta.
Intusschen is de bezetting van Kanea op het
eiland zelf vrij kalm opgenomen. De muzel
mannen zijn er zeer mede ingenomen, en de
hoop wordt zelfs uitgesproken, dat het geheele
eiland zal bezet worden. Alleen een klein aan
tal fanatieke Mohammedanen is niet tevieden,
maar durft van die ontevredenheid niet te vee!
laten blijken. Ook Muskaira Bey, aan wien
instructies waren gegeven door den vertrekken-
den vali, is ingenomen met de bezetting; wel
heeft hij er aanvankelijk tegen geprotesteerd,
maar spoedig schijnt hij zoozeer het goede er
van ingezien te hebben, dat hij den wensch
heeft uitgesproken, niet aileen Heracleon en
Rethymo, maar ook Sitia, Kissamo, Selino en
andere steden door de troepen der mogend
heden bezet te zien.
Al deze bewijzen van instemming evenwel
zijn van weinig beteekenis, zoolang Grieken
land voortgaat met het zenden van troepen en
zich blijkbaar niets stoort aan woorden of daden
Roman van Anny Wotiie.
41)
Verwonderd zag graaf Brandes Gundaia aan.
Bedoelde Gundaia met deze woorden, dat hij in
de laatste dagen zich wat al te veel op Helmen-
horst had vertoond? Onzeker keek hij haar aan.
sik zou stellig niet zoo vroeg gekomen zijn, wanneer
niet dringende aangelegenheden mij hierheen
voerden."
Zij zag hem onderzoekend aan.
»Zaken met papa misschien," zeide zij schertsend,
doch daarop ernstiger wordende, voegde zij er bij -.
szooals ik reeds zeide, papa is niet thuis; Ellin
had slechte tijding van huis, zij moest dadelijk
weg, en daar zij erg opgewonden was, heeft papa
haai- begeleid," antwoordde Gundaia.
ïDat is mij zeer aangenaam," zeide Gunt her
eerlijk en hij zag GundaU in de donkere oogen.
s't Is mij heden niet om uwen vader maar oro
U te dotn, juffrouw Gundaia."
Gundala's hart klopte hoorbaar, het was als
werd 't haar donker voor de oogen, maar zij
herstelde zich spoedig en zeide schijnbaar kalm:
swat kunt u mij te zeggen hebben, graat Brandes?"
-Hij beefde bij deze koude woorden en zijn gelaat
werd nog hleeker.
sGij weet, Gundaia, dat ik vanhier wil, dat
ik vanhier moet naar het zuiden of waar
ook heen, waar ik slechts rust kan vinden. Maar
ik kan niet vanhier gaan, zonder een sprankje
der mogendheden, lederen dag nog gaan vrij
willigers naar Kreta op weg; steeds juicht de
bevolking de vertrekkenden geestdriftig toe
een bende van 500 man o. a. vertiok onder
aanvoering van Hadji Mtkalis, den bekenden
revolutionair van 1866; en ook de regeering
blyft vasthouden aan de eenmaal aanvaarde
gedragslijn. Wederom zijn twee lichtingen dei-
reserve opgeroepen, thans marine-troepen. De
opdracht, aan kolonel Vassos gegeven, is den
lezer reeds bekend, en volkomen in overeen
stemming daarmede is zijn antwoord op de
mededeeling van het besluit der mogendheden,
hern door den ltaliaanschen vlootbeveihebber
Kanavaro gedaanwaarbij deze hem den
raad gaf zich van aanvallen op de Turksche
forten te onthouden. Vassos heeft geweigerd
hierop te antwoorden, terwjjl hij verklaarde
bevelen te hebben ontvangen om het eiland
te bezetten, terwijl hij geen enkele andere
autoriteit erkende.
En indien een bericht van Grieksche zijde
uit Kreta geloofd mag worden, dan is een
welsprekender antwoord dan woorden konden
zijn, gelegen in den aanval op het fort Agia,
dat met gevangenneming van eenige honderden
Turken door de Grieksche troepen bezet is.
Ook de Grieksche vrijwilligers te Akrotiri,
wien door een officier der gendarmerie de
mededeeling der bezetting van Kanea gewerd,
waarmede vergezeld ging de uitnoodiging om
de wapens neer te leggen en de vijandelijk
heden te staken, hebben aan dien wensch geen
gevolg gegeven, sik ben hier gekomen met
vier Grieksche batailjons om het eiland te be
zetten, en in afwachting van nadere bevelen
zal ik aan mijn opdracht gevolg geven," was
het antwoord van den bevelhebber.
Het groote gevaar voor vijandelijkheden
tusschen Griekenland en Turkije evenwel schuilt
niet zoozeer op Kreta of in de Kretenzische wate
ren, maar te land, aan de grenzen van Thes-
salie. Ook daarheen heeft de Grieksche regeenng
tioepen gezonden, en het is de taak der mogend
heden Turkije van het zenden van troepen te
weerhouden. Anders zijn botsingen op de berg
achtige grenzen onvermijdelijk, en zouden deze
het sein kunnen wezen, niet alleen tot erger
vijandelijkheden tusschen Turk en Griek, maar
ook tot oproerigheden van Macedoniërs en
andere ontevreden stammen, terwijl Bulgarije
en Servië zich ook misschien zouden laten
gelden.
De regeeringen der groote mogendheden
zijn vast besloten Griekenland te dwingen tot
terugkeer en zullen, zoo noodig, Kreta zelf wel
licht bezetten maar meer en meer wint toch
de overtuiging veld, dat Turkije Kreta zal moe
ten afstaan. En wellicht zou de beste oplos
sing dan zijn, dat aan Griekenland beloften
werden gedaan onder waarborg der mogend
heden, waardoor het bewogen werd zijn troe
pen uit Kreta terug te roepen. Kan aan de
andere zijde den Sultan dan de overtuiging
hoop in het hart mfde te nemen. Laat mij niet
zonder eenige hoop vanhier vertrekken. Ik weel
het, ik ben u niet waardig; ja zelf» is het bijna
een misdaad uwe reine nabijheid te zoeken, u tot
vrouw te begeeren maar ik kan niet anders
-ik kan niet leven zonder u. Daarom, heb
erbarmen, neig u tot mij en steun mij op het
stelle pad, dat zoo moeieiijk is en help gij mij
te worden wat ik oin uwentwil gaarne zou zijn:
een mensch zonder schuld en feil."
Groote tranen stonden in Gundala's oogen toen
zij, hare hand zacht in de zijne leggende, tot hem
zeide: »Neen, Gunther, niet zoo. Waarom zoude ik
het ontkennen dat ik u liefheb, dat ik gelukkig, dat
ik zalig zijn zou, wanneer ik voor u kon worden wat
gij meent, dat ik voor u zou kunnon worden een
redster. Dat echter ben ik niet; slechts een naar
geluk dorstend jong menschenkind met eigen willen
en eigen gevoelen. We! kan ik, zooals u mij
eens zeide, een doode geliefde met rozen bekransen,
maar ik heb niet de kracht om voor mijne liefde
te kampen en te sti ijdenen zelfs wanneer ik d»
kracht daartoe had, zou mijn trots't mij verbieden.
Och, spreek dit niet tegen, ik ken mij zelve te
goed. Toen gij mij voor het eerst ontmoeltet in
de stille kerk van Frauenwarth, was 't mij als
had ik een goddelijk wezen ontmoet tot hetwelk
ik zou kunnen bidden, maar het luchtkasteel ver
dween in rook, het verguldsel verbleekte: ik zag
u met Linda Von Sauden u bemoeien ik zag,
hoe u de ontkiemende iielde van het jonge meisje
stelselmatig voedde, hoe u alles beproefde om
Linda's hart te veroveren en langzaam kwam
er in mijn hart eena verandering, eene verandering
zoo verschrikkelijk en toch zoo onbetwistbaar, dat
ik moet ijzen, wanneer ik daaraan denk. Ik groef
bijgebracht worden dat een amputatie van
Kieta alleen den sZieken Man" nog het leven
kan redden, en wordt hem daarbij de instand
houding van het ie»teerende deel van het Otto-
maansche rijk gegarandeerd, dan zou een voor-
loopige bezetting der mogendheden waarschijn
lijk wel in staat zijn de gemoederen tot rust
te biertgen en zou later, als ook Griekenland
den toestand kalm voor oogen had, aan de ver-
eeniging van Kreta met Griekenland, die toch
eens zal moeten komen, zonder gevaar voor
verstoring ook van den Europeeschen vrede
uitvoering kunnen gegeven worden.
Wenscheiijk ware het zeker geweest, dat
de mogendheden vroeger tot overeenstemming
waren gekomen en de titans genomen maat
regelen hadden uitgevoerd, vóór Griekenland
zich door zijn krachtig handelend optreden het
terugkeeren moeilijk had gemaakt.
Voorloopig zyn de gezanten te Athene nog
maals bijeengekomen en zullen de Grieksche
regeering andei maal een noia overhandigen.
Of ook de Duit«che gezant hieraan meedoet,
is nog niet bekend; de krachtige verklaring
der Duitsche regeering, die niet meer langs
diplomatieken weg met Griekenland wil onder
handelen, maakt het waarschijnlijk, dat de
Duitsche gezant zich aan de beraadslaging ont
trokken heeft.
Te Konstantinopel wordt ten opzichte van
Kreta een lijdelijke houding bewaard. De Porte
heeft alleen een vertoog tot de gezanten gericht
naar aanleiding van de beschieting van een
hat er schepen. Maar de gezanten hopen weer
wraak te kunnen voorkomen, waartoe de ver
klaring, door den commandant van de Admiraal
Miaulis tegenover den Engeischen vlootvoogd
afgehgd, wel zal medewerken. De commandant
vet klaarde dat hij op eigen verantwoording
bevel had gegeven om op de Fuad te schieten,
maar dat hij voorden vervolge vijandelijkheden
zou vermijden.
Intusschen loopen te Konstantinopel nog altijd
bange geruchten over wanordelijkheden, die men
vandaag, den lödert dag van Ramadan, ver
wacht. Heden begeeft de Sultan zich naar Stam-
boul om den mantel van den Pt ofeet te kussen.
Gewoonlijk gaat hij te land daarheen, en ook dit
maal doet men het zoo voorkomen, maar het is
niet onmogelijk dat de tocht te water zal ge
schieden. De vreemde scholen blijven vandaag
voorzichtigheidshalve gesloten.
In het Engelsche Lagerhuis werd door den
heer O'Connor voorgesteld de voortzetting dei-
discussie over Kreta, waarbij hij opkwam tegen
het afkeurend oordeel van lord Salisbury over
de Grieksche regeering.
De heer Balfour wenschte de discussie in het
belang van den Europeeschen vrede uitgesteld
te zien en wees op liet gevaar voor een Euro
peeschen oorlog, wanneer men Griekenland
zijn gang laat gaan, zooals enkele leden van
liet Lagerhuis wenschen. Na de verklaring van
met eigen hatui een graf in mijn hart, graaf
Gilnther daarin heb ik voor immer en al t ij tl mijne
Iielde begraven, want Gun.lala RiUberg wil slechts
hem liethebben, dien zij kan achten."
Als versteend stond de graaf daar, bedwelmd
door hetgeen hij gehoord had. Wat hij daar zoo
even had vernomen, het was hem als een droom
De teedere kinderlijke gestalte daar, om wier hoold
het gouden haar als een aureool golfde, had dit
alles gezegd, en het was hem als hoorde hij in
de verte eene zachte stem, dezelfde stem die hem
eenmaal in slaap had gesust en die hij nu bijna
vergeten had.
«Gundaia," riep hij en hij stortte zich neder
aan de voeten van het jonge meisje terwijl hij
hare hand met kussen bedekte. sStraf mij niet
te hard, heb medelijden roet ntij, laat mij niet
zonder eenige hoop gaan dat kan ik niet ver
dragen."
»Er zijn nog veet erger dingen in het leven
die men te dragen heeft," zeide Gundaia. sin het
leven moet gestreden wordenook ik heb dat
gedaan. En nu, vaarwelik wit voor u bidden, en
mocht gij aan Ltnda goedmaken wat gij aan haar
misdeedt."
sLinda!" Hij sprong ontzet op. sNooit, nooit
zeide hij hefiig. sik kan, ik kan niet!"
stiet zal wel gaan, als gij maar ernstig wilt."
Zij reikte hem de hand, die hij met kussen
overdekte.
Gundaia, mijne Gundaia," snikte hij, het blonde
hoofdje tusschen zijno banden nemend en haar
lang, zeer lang in de betraande oogen ziende,
zetde hijsMoet dan dat vreeselijke, dat ontzet
tende gebeuren? Wijst gij mij, die u meer dan
iets ter wereld lief heeft, van u?"
den lieer Harcourt. dat de oppositie het der
regeering niet moeilijk wil maken, maar dat
een politiek der regeering, die aileen tot doel
iieeft eene veroordeeling van de houding van
Griekenland, niet overeenstemt met de gevoe
lens van het Engelsche volk, trok O'Connor
zyn motie in.
De onderwijswet wetd bij tweede lezing
met 355 tegen 150 stemmen door het Lager
huis aangenomen.
De enquête-commissie uit het Parlement
heeft zitting gehouden en Rhodes gehoord. Vele
hooggeplaatste personen, o. a. de prins van
Wales, woonden de zitting bij.
Cecil Rhodes verklaarde, na den eed afgelegd
te hebben, dat hij de agitatie der Uitlanders
in 't oog had gehouden, en dat hij troepen
aan de Transvaalsche grenzen gereed hield om
bij de eerste gelegenheid handelend te kunnen
optreden. Ilij was daartoe gebracht door de
overtuiging, dat het Transvaalsche gouverne
ment den invloed eener andere vreemde mogend
heid in Zuid-Afrika begunstigde. Op andere
vtagen antwoordende, gaf hij toe dat hy waar
schijnlijk ongelijk had met te handelen zooals
hij deed, maar hij wees daarbij op de soort
gelijke inmenging van Griekenland op Kreta,
die toch bij velen toejuiching vindt. Sedert
verscheiden jaren werd Johannesburg bedreigd
door een revolutie, een toestand die niet kon
voortduren.
Aan het eind der zitting werd hij nog on
dervraagd over de beteekenis van verschillende
telegrammen.
Zijn antwoorden waren soms scherp, veelal
ontwijkend; op enkele vragen weigerde hij te
antwoorden.
Het beloofde Geelboek over den Oosterschen
toestand is verschenen. Het bevat een historisch
overzicht over het Armenische vraagstuk ge
durende de laatste vier jaren en spreekt met
genoegdoening van Ruslands onverdeelde in
stemming met de drie punten, die de mogend
heden als basis hadden aangenomen, n.l. behoud
van Turkije in ongeschonden staatgeen
condominiumgeen afzonderlijk optreden van
een der mogendheden. Het laatste telegram,
dat vermeld wordt, is van den gezant Cambon,
gedateerd 10 Februari.
De gematigde binden achten de groote meer
derheid, waarover Hanotaux in de Kamer heeft
mogen beschikken, in alle opzichten gunstig voor
Frankrijks politieke positie in Europa. De
radicale organen daarentegen betoogen, dat de
verantwoordelijkheid der regeering er des te
grooter door wordt.
Weer komen er Italiaansche gevangenen naar
hun vaderland terug. Een bericht uit Aden
meldt, dat meer dan 100 gevangenen reed? den
7den dicht by Harrar zijn aangekomen. Ras
Makonnen brengt de aan gene zijde van Adis
ïHet moet zoo zijn, Günther," zeide zij week
terwijl zij hem met oneindige liefde aanzag. »Op
de puinhoopen van eens anders geluk bouw ik
nooit het mijne op."
Hij kuste haar eerbiedig op het voorhoofd en
zeide zachtjes:
iGij zijt eene heilige, Gundaia, en ik ben u
niet waardig, nimmer, dat voel ik. Maar zeg mij
nu nog éen ding, hoe zult gij in de toekomst leven
»De wereld ontvlucht I" zeide zij met een
smartelijk lachje.
sDat kan en dat mag niet," riep hij verplet.
Nog eenmaal kuste hij hare hand dan verliet
hij zwijgend de kamer.
«Voor altijd," zeide Gundaia zacht en zij vouwde
biddend hare handen.
Geen kreet, geen geluid kwam er van hare
lippengeen traan welde in haar oog toen zij
naar het venstnr trad en in de gouden middagzon
staarde. Zoo bleef zij lang, heel lang staan, en zij
schouwde in het park, dat getooid was met het
gouden herfstioover.
Niet in stilto had men hem uitgedragen, den
schoonen Felix van Prandenstein naar zijne laatste
rustplaats, maar met militaire eer had men hem
in het koele graf gelegd. De tegimentsmuziek
had een aangrijpende treurmarsch gespeeld, en
eeresalvo's waren gelost bij liet geopende graf
waatm de trots, de hoop van eene gansche
familie neerdaalde. Vele tranen waren om hem,
den schitterenden jongeling, den lieveling der
datnes, uit sehoone oogen gevloeid, en menig
smartelijk gevoel was gewekt in de borst van zijne
kameraden. Wordt vervolgd.)
