Bij de lieden gehouden verkiezing
voor een lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal voor het district
Delft (vacature Beelaerts van Blokland)
is gekozen mr. N. G. Pierson niet 615
stemmen.
De heer Van Wassenaar had 407
stemmende heer Bossard G7.
STADSNIEUWS.
VL A AÏIDIN GEN.
Het eenige argument, waar wij iets voor
zouden kunnen voelen is dit, hetwelk in hetzelfde
artikel van Be Tijd te lezen staat:
Ginds heeft men, door hooge invoer
rechten, de eigen industrie beschermd en
sterk gemaakt. Daardoor kon zij een hooge
vlucht nemen en door haar bloei en krach
tige ontwikkeling beter en goedkooper
fabriceer en en onze nijverheid, op onze
markten, op schier alle gebied een doo-
dende concurrentie aandoen. De rampzalige
gevolgen bleven, natuurlijk, niet uitmenig
bedrijf, dat eertijds in Nederland floreerde,
kwijnt, of is reeds te niet gegaan.
Missehen is voor deze bewijsvoering iets te
zeggen, misschien. Voorloopig aarzelen wij ook
zelfs dat nog aan te nemen, omdat het hier
gewonnen voordeel, hoogstwaarschijnlijk daar
een nadeel zal blijken. Zoodat wij voorloopig
nog vrijhandelaar blijven, ons echter gaarne
beschikbaar stellend ons van andere zijde door
geldige argumenten te laten overreden.
Mr. Fokker.
Gelijk men weet is er weldra verkiezing voor
een lid der Tweede Kamer in het district Alk
maar, ter vervulling van de vacature, ontstaan
door het overlijden van mr. A. F. de Lange.
Door eenige vooruitstrevend liberale ver-
eenigingen is daar candidaat gesteld mr. E.
Fokker, oud-lid der Eerste Kamer.
Onmiddellijk na deze candidaatstelling kon
men in enkele bladen lezen, dat mr. Fokker
zou verklaard hebben er niet aan te denken
om zijne eandidatuur te handhaven, indien
mr. N. G. Pierson gesteld mocht worden van
oud-liberale zijde
Reeds onmiddellijk kwam ons eene zoodanig
pertinent bedanken vreemd voor, en omdat wij
aan het gerucht geen geloof hechten, maakten
wij er ook geen melding van.
Het biijkt nu, dat inderdaad door den heer
Fokker volstrekt niet in dien geest gesproken
is, als men zijne woorden heeft willen uitleggen,
althans hij schrijft thans aan de Middelb. Ct.
zijn lijforgaan:
Door u is uit het Utrechts Dagblad betreffende
mijuc eandidatuur te Alkmaar een berichtje over
genomen, waarmee ik wegens uitstedigheid eerst
gisteren avond kennis maakte; een soortgelijk
bericht bevat thans ook Het Vaderland. Daar
beide berichten niet geheel juist zijn en den
schijn zouden kunncu doen ontstaan, alsof ik tot
eiken prijs onder elke omstandigheid een „scheu
ring" zou willen voorkomen, acht ik tegenspraak
niet onnoodig. Vergun mij daarom een plaatsje
voor do volgende mededeeling:
Toen de besturen der 3 bij de Liberale Unie
aangesloten kiesverecnigingea mij per telegram
vroegen of ik een eandidatuur, door die ver-
eenigingen aangeboden, zou aanvaarden, ant
woordde ik telegrafisch bevestigendIk liet
echter een schrijven volgen, waarin ik mededeelde,
dat ik die eandidatuur alleen dan onvoorwaar
delijk aanvaardde, wanneer zij de cerstgestelde
was.
Mocht do Centraio kiesvereeniging een ander
candidaat hebben gesteld, vóór dat de 3 bij de
L. U. aangesloten kiesvereenigingen vergadering
hielden, dan zou ik over de aanvaarding eener
eandidatuur voor die tusschcntijdsche verkiezing
mij een andere beslissing moeten voorbehouden.
Ik zag er natuurlijk tegen op, aanleiding te
geven tot een der hoofdpersonen te worden
in een strijd met liberalen eener andere nuance
om een zetel, waarop vermoedelijk zelfs de
winner geen plaats zal nomen.
Nu de 3 bij Je L. U. aangesloten vcreeni-
gingen mij met nagenoeg eenparige stemmen
candidaat hebben gesteld, terwijl de oud-liberale
centrale schijnt eerst op 12 April zich over de
enndidatuur te zullen uitspreken, is de door mij
gestelde voorwaarde vervuld, spoedig zullen
wij nu weten of de oud-liberale verecniging den
strijd om dezen zetel zal willen aaubinden.
Wij achten liet goed, dat op deze wijze aan
misverstand een einde is gemaakt. Al heeft
het vervullen dezer vacature weinig practische
beteekenis, theorethische heeft het zeker.
Koningin Wiihelmina is gisteren-ochtend
met de Prinsesjes van Bentheim eenige keeren
langs het Malieveld gereden, alwaar de
Koninklijke Militaire Kapel, die bezig was
onder leiding van den kapelmeester Bouman
inarschen uit te voeren, die muziek staakte
en ter eere van H. M. het volkslied deed weer
klinken.
De Minister van Waterstaat heeft zijne goed
keuring gehecht aan het ontwerp voor de a.s.'
zomerdienst op de lijnen der Staatsspoorwegen.
De heer W. A. Viruly Ver-brugge heeft aan
de liberale kiesvereeniging >Vooruitgang" te
Rotterdam kennis gegeven dat hij by de aan
staande verkiezing geen eandidatuur wenscht
te aanvaarden, daar het hem na een zoo langen
parlementairen arbeid aangenaam zou zijn eenige
rust te nemen.
De stemming voor een lid der Tweede Ka
mer is gister te Delft zeer flauw geweest.
Alleen voor Delft kwamen slechts 692 kie
zers op; ook in de buitengemeenten werd slecht
gestemd.
Naar het I)gbl. tan Zuid Hall. en 's Qrctv.
verneemt, is in de residentie het telegrafisch
bericht ontvangen van de benoeming van den
heer W. de Vogel residentie van Bezoeki, tot
resident van Soerakarta,
Te Leeuwarden is in 72-jarigen ouderdom
overleden jhr. G. J. M. Bowier, oud-rijks
betaalmeester aldaar.
In den oulerdom van 47 jaren is te's-Gra-
venhage overleden de heer J. A. van Haaften,
oud-burgemeester van Sliedrecht.
Opkomen.
De St.-Ct. behelst een Kon. Besluit, bepalende dat
zullen worden opgeroepen otn in den wapenhandel
te worden geoefend:
lo. gedurende ten hoogste 25 dagen, van de lich
tingen van 1893 en 1894, de verlofgangers der mi
litie behoorende tot de regimenten infanterie;
2o. gedurende ten hoogste 35 dagen:
a. van de lichtingen van 1894, de verlofgangers
der militie behoorende tot de compagnieën hospi
taalsoldaten, het le en het 3e reg. veld-art. met
uitzondering van die der trcin-afdeelingen dezer
regimenten het 2e reg. veld-art. met uitzon
dering van hen die van de cavalerie bij de trein-
afdeeling van dat regiment zijn overgeplaatst ge
worden het korps rijdende artillerie, het korps
pontonniers, het korps torpedisten en hot korps
genietroepen met uitzondering van de vesting
telegrafisten die hebben voldaan aan het bepaalde
in den eersten volzin van art. 6 van het Kon. Be
sluit dd. 29 Fcbr. 1884, no. 13;
h. van de lichting van 1895, de verlofgangers der
militie behoorende tot de regimenten der vest.-art.,
het korps pantserfort-artillerie en het korps genie
troepen.
Voor verdere bijzonderheden zie men de Staats
courant no. 85.
Vlagvertoon.
't Blij kt niet 23 zooals in het Nieuivs werd
vermeld maar 16 jaren geleden te zijn, dat
de Nederlandsche vlag in Japan werd vertoond.
Den 21sten Juli 1881 liet Zr. Ms. Koningin
Emma der Nederlanden, onder bevel van wijlen
den vice-admiraal jhr. II. M. van Rensselaar
Bowier, destijds kapitein ter zee, het anker te
Yokohama vallen. Bij deze gelegenheid werd
het grootkruis van den Nederlandschen Leeuw
aan den Mikado overhandigd. De ontvangst was
gedurende het verblijf aldaar bijzonder hartelijk,
vooral ook hierom doordat vele Japansche ma
rine-autoriteiten en de diet van den geneeskun
digen dienst Hajasst hunne opleiding destijds
in Nederland hadden genoten en zich dankbaar
hun verblijf ten onzent herinnerden. Velen
spraken nog zeer goed verstaanbaar Hollandsch.
Eerst den 30sten Augustus d. a. v. verliet -de
Emma Yokohama, koers stellende naar Hiögo.
Tegen ruwheid.
Te Utrecht hebben veertien dames en heeren
zich vereenigd tot eene commissie voor de óp-
richting van een Jongeliedenbond. Het dbel
van dien Bond is ten strijde te trekken tegen
ruwheid, onbeschaafdheid en onbarmhartigheid.
Daar bij volwassen personen een goede bedoeling
zoo dikwijls blijft zonder gevolg, wil de Jonge
liedenbond z(jn toevlucht nemen tot het ge
moed van het kind en dat vatbaar maken voor
eerbied, zachtheid en liefde, zoowel tegenover
den mensch als tegenover het dier.
Het bestuur is samengesteld uit de dames
J. W. Tadema, freule P. J. O. Taets van Arne-
rongen, M. R. ter Meulen, en de heeren J.' J.
A. van Schreven en J. C. van der Lip.
De rede van mr. H. Sineenge.
Voor een vrij goed bezette zaal trad gister
avond op het Tweede-Kamerlid voor Meppel,
daartoe uitgenoodigd door het bestuur der kies
vereeniging Schiedam, met het onderwerp
"Wat hebben de kiezers in Juni te doen?
Spr. drukt zijn genoegen uit in staat te zijn
gesteld ook hier die vraag uitvoerig te bespre
ken. Het antwoord op die vraag zal zeer zeker
luiden: iemand met het mandaat te vereeren,
die bereid is mede te werken tot het tot stand
brengen van wetten geschikt om de sociale
nooden te ledigen.
Men zou ook kunnen vragenWaarom is
het kiezerscorps uitgebreid? Het antwoord op
die vraag geeft het antwoord op de eerste
vraag.
Spr. gaat de geschiedenis dier uitbreiding na
van af 1848, en geeft een overzicht van het
kiesrecht van 1848 en de uitbreiding van 1887,
die het aantal kiezers van 150,000 op 300,000
bracht.
Vervolgens herinnerde spr. aan het optreden
van het antirevolutionnaire-katholieke kabinet
Mackay, dat zyn taak om een kieswet tot stand
te brengen niet volbracht, ook niet poogde te
volbrengen. Toen kwam in'1891 het ministerie-
Tak van Poortvliet, welks poging om een kies
wet tot stand te brengen mislukte, en in 1894
het kabinet Roëll, dat een kieswet moest tot
stand brengen, omdat bij de verkiezingen dat
het parool was geweest.
Waarom de minister Tak van Poortvliet zijn
taak niet kon volbrengen Spr. wil niet ver
helen, dat dit kwam, doordat vele liberalen
tegen dien minister partij kozen.
Spr. kan niet ontkennen, dat vele voorstan
ders der grondwetsherziening in 1887 thans
teleurgesteld zijn.
Sprak de heer Tak van p.m. 800,000 kiezers
en hoopte de heer Van Houten door zijn wet
een wellicht nog grooter aantal te bereiken,
spr. schat het aantal kiezers volgens de nieuwe
kieswet op ongeveer 600.000.
Vervolgens gaf spr. een kort overzicht van
de kieswet, welke personen door die wet ge
acht worden maatschappelijken welstand en ge
schiktheid om kiezer te zijn te bezitten, en de
wijze waarop de stemming zal geschieden, een
wijze waardoor het vrije uitbrengen der stem
men wordt gewaarborgd.
Spr. wijst er nog op, dat men zal krijgen
een vertegenwoordiging die beter zal uitdruk
ken de meening van liet volk.
Waarom zal het nu gaan bij de stembus?
Herhaaldelijk is gewezen op nooden, die in
de onderste lagen der samenleving bestaan, en
op grieven, die uit den weg zijn te ruimen.
Zullen nu die nooden uit den weg geruimd,
die grieven bevredigd, die wenschen vervuld
worden? Dat is de vraag, die gesteld moet
worden aan hem, dien men wil afvaardigen.
Welke wenschentzijn er nu?
Men weet dat de nationale welvaart kwijnt,
men weet dat de landbouw achteruitgaat, men
wijst in landbouwkringen op het heffen van
invoerrechten als middel ter verbetering.
Men wijst op verwaarloozing van de opleiding
van arbeiders en landbouwers.
Men wijst op de volkshuisvesting, die ver
beterd moet worden.
Men wijst op de jeugdige misdadigers en
neemt het meer dan vroeger op voor het zwakke
geslacht.
Men wijNt op tal van wenschen, grieven en
nooden op elk gebied. Spr. noemt oa. nog de
afschaffing der plaatsvervanging; de bescherming
van den volwassen mannelijker! arbeider, wat
betreft den arbeidsduurhet iostellen van
landbouwraden.
Maar de kiezers moeten een keus doen en
daartoe is voorlichting noodig.
Spr. wil zijn meening geven over sommige
dier onderwerpen.
Allereerst het vraagstuk der protectie, vooral
om den landbouw te helpen, een eiscli die o. a.
op liet Katholieke program eu het concept
program der antirevolutionnairen voorkomt.
In 't oog is hierbij te houden, dat men niet
alle landbouwers over een kam kan scheren.
Spr. toont helder en duidelijk aan dat protectie
voor den pachter geen vooideel zal zijn, want
zijn pachtsom zal na afloop van het contract
verhoogd wordeo. Voor het gemengd bedrijf,
waar ook vee gefokt en gemest wordt, zal er
zeer zeker geen voordeel zijn, want deze land
bouwers verbouwen alleen graan voor eigeu
gebruik, en nu is wat zij verbouwen gewoon
lijk niet genoeg; zij zullen dus tegen hooge
prijzen moeten bijkoopen. Een hooger prijs
voor hun producten zullen zij niet kunnen
bedingen, want die moeten verkocht worden
op de wereldmarkt, waar met hun omstandig
heden geen rekening wordt gehouden.
Ook voor den arbeidersstand zal protectie
goed zijn, zegt men. Inderdaad hij, die er voor
deel van heeft, zal hooger loon hunnen betalen.
Maar zal hij 't doen Spr. wijst op heigeen
voor eenige jaren in Groningen is gebleken,
waar de boeren groote winsten hadden betaald
en de loonen toch zeer laag waren.
Daarentegen zal het brood van den arbeider
duurder worden. Dit ontkennen zelfs de voor
standers van protectie niet. Men heeft ge
sproken van f42.van f36.van f12.
die de arbeider daardoor per jaar meer zou te
betalen hebben, in ieder geval een veel te zware
belasting.
De werkloosheid zal verminderen, zegt men.
Maar ook dit acht spr. zeer twijfelachtig.
Men verwijst naar het buitenland. Hoe is
het daar, b.v. in Duitschland?
Spr. herinnert aan de voordracht van den
heer Paul Ilug, redacteur der Nordwacht, te
"Winschoten, die er op wees, dat de arbeiders
juist protectie bestreden; op de meening van
den Franschen minister-president Méline, dat
de landbouwcrisis in Frankrijk ligt aan de
daling der graanprijzen sedert 1892, ondanks
de invoerrechten, die van 3 tot 7 francs zijn
vermeerderd.
Ook verschillende takken van nijverheid kla
gen.
De politieke programmata wenschen dan
ook bescherming van vele takken van industrie.
Maar ook hiervan zal de last gedragen moeten
worden door het geheele volk.
Spr. zou er niet aan willen medewerken om
voor een wisselvallige uitkomst groote lasten
te leggen op het geheele volk.
Spreker wijdt nu, om onpartijdig te zijn, nog
eenige woorden aan het concept-program der
antirevolutionnairen, waarin een tweeslachtig
stelsel, invoerrecht en premie, wordt aanbevolen,
omdat dan de prijs niet zooveel zal stijgen. Dus
stijgen zullen de prijzen vnn brood en veevoeder!
Daarentegen wil men afschaffen den accijns op
vleesch, en wat er van de invoerrechten zal
overblijven, na aftrek der premies en het gemis
van den vleesch-accijns, wil men gebruiken
voor arbeidersverzekering. Maar door de afschaf
fing van den vleesch-accijns zouden de veefokkers
voordeel hebben en de gegoede klassen, niet
de arbeiders. Daarenboven zal de graaninvoer
minder worden en de som van 10 millioen aan
invoerrechten te hoog zyn geraamd. Yan arbei
dersverzekering uit deze bron zou dus niet veel
komen.
Na de pauze weerlegt spreker nog eenige
bedenkingen tegen zijn betoog om daarna aan
enkele andere onderwerpen een kort woord te
wijden.
In de eerste plaats wijst spreker er op, dat
de landbouwers en de zuivelbereiders vroeger
niet met de wetenschap op hadden. Nu is dat
beter. Er zijn landbouw- en zuivelcursussen,
die ook door den Staat behooren gesteund te
worden. Maar er is voorbereiding noodig om
het onderwijs te kunnen volgen. Hetzelfde is
waar voor den ambachtsman. Ook daar worden
dikwijls de gevolgen bemerkt van slecht school
bezoek. Steun van de staatskas voor die cur
sussen is zeer goed, evenwel onder conditie dat
zij vrucht opleveren door goed voorbereidend
onderwijs. Spr. is dan ook een voorstander van
leerplicht eu wil ook de meening* van den can
didaat over dit onderwerp door den kiezer ge
vraagd zien in den verkiezingsstrijd.
Dan vestigt spreker de aandacht op de ver
zekering van arbeiders, waarvoor staatssteun
noodig is. Spr. meent niet, zooals velen, dat
men dit vraagstuk reeds had kunnen oplossen;
het is een vraagstuk, welks oplossing niet ge
makkelijk is. Spr. wenscht verzekeringsplicht,
die den arbeider reeds op jeugdigen leeftijd moet
worden opgelegd. De patroon, ook de staats
kas, zal daarbij misschien moeten beipen; de
laatste in ieder geval in den overgangstijd.
Maar wenschelijk acht spr. het dat de arbeider
het zelf zal kunnen doen.
Aan het vraagstuk van goede arbeiders
woningen, van de beperking der vaderlijke
macht, van de vrije beschikking der vrouw
over haar verdienste, van de afschaffing dei-
plaatsvervanging worden eindelijk door spr.
eenige woorden gewijdvan al deze onder
werpen toont spr. een beslist voorstander te zijn.
Ten slotte verdedigt spreker de opvatting
van de Liberale Unie. Men moet van dengeen,
die men zal kiezen, weten, in groote lijnen
ten minste, hoe hij over deze vraagstukken denkt.
Met een aansporing aan de nieuwe kiezers
om zich te voegen bij die bestaande kiezers,
die het met hen eens zijn, eindigt spr. zijn
boeiende voordracht, die warme toejuiching
oogstte.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt. Met een kort woord van dank
aan den spreker van dezen avond sloot de
voorzitter de vergadering.
Door den Minister van Marine is bepaald,
dat de Goede Vrijdag, met betrekking tot het
reizen van troepen, moet beschouwd worden te
behooren tot de Christelijke feestdagen. Als ge
volg hiervan zal de periodieke verwisseling van
personeel van liet korps mariniers, welke op 16
April a.s. behoorde te geschieden, alsnu een
dag later plaats hebben. Voor eenigen onzer stad-
genooten zal dit bericht van belang zijn.
De lieer J. Kuiper, hoofd der Christelijke
school te' Schraard, zal op Dinsdag 20 April
alhier eene lezing houden voor de leden der
Christelijk-Ilistorische kiesvereeniging.
Gisterenavond omstreeks tien uur werd de
politie gewaarschuwd dat er vonken vlogen
uit den schoorsteen van het Stadhuis, Bij onder
zoek bleek dat de schoorsteen van de hacht-
politie, onder het Stadhuis in brand stond.
Door den schoorsteenveger Borrani, welke
was geroepen, werd met behulp van een paar
agenten door een exstincteur het vuurgebluscht.
Ongeveer drie maanden geleden was deze
schoorsteen geveegd.
Op een der bovenvertrekken van het Stad
huis had men last van het roet en water dat
van boven in den schoorsteen was geworpen.
Gistermiddag te 5!A uur reden een spoeling
wagen en een gistwagen op den ïtotterdam-
schen dijk met de voorwielen tegen elkaar.
Door den schok viel de 59-jarige A. de Ridder
van den gistwagen op den grond, waarbij hij
neus en voorhoofd verwondde en Dr. D.aN.
Janssen hem geneeskundige hulp moest ver-
leenen. De andere koetsier, P. van der Heul
uit Ylaardinger-Ambacht, kwam beter van het
ongeval af, daar hij in den val nog gegrepen
werd door den man, die naast hem op den
wagen zat.
Heden aan de vischmarkt afgeslagen 1 mand
kabeljauw, leng en schol. Kabeljauw f 0.75
tot f 1.45, leng f 1,75 per stuk; schol f 0.40
per koop.
Hedenavond 7 uur afslag van schol.
BURGERLIJ KE STAND.
Geboren 8 April. Cornelis Johannes zoon
van M. Ivinnegin en J. van der Ham, Broarsoest.
Overleden: 9 April. Levenloos aangegeven
zoon v'an A. M. Landsbergen en J. M. Hijbeek,
Kethelstraat. Geertrui Sluiters, oud '18 dagen,
Lange Nieuwstraat.
Naar men verneemt zal de heer H. Seret
21 April a.s. voor de anti-revolutioDaire kies
vereeniging sNederland en Oranje" alhier op
treden ter bespreking van het program.
In de Woensdagavond gehouden vergadering
der A.-R. kiesvereeniging ïNederland en Oranje"
alhier, is het program van actie aangenomen.
Tot afgevaardigde naar de depudatenverga-
dering werd gekozen de voorzitter Ds. A. Boer-
vijn en tot secundus de WelEd. Heer A. W.
Schippers.
