e
51,<e jaargang.
Zondag iFen Maandag 12 April 1897
N°. 9293.
Derde Blad.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen,
UITGEVER: H. J. C. ROELANTS.
BINNENLAND.
II c c li t z a 1c e n.
Kerk en Seliool.
Ned. Heev. Kerk.
Landbouw en Teeteelt.
SPORT.
Gemengd Nieuws.
Aboskemsntspeijs voor Schiedam, per kwartaal f 0.90
n omliggende plaatsen, p. kwart. - 1.05
franco per post, p. kwartaal. - 1.30
Afzonderlijke nommerso.02
ISUKBAÜ: BWTEK8TKAAT 70, Telophoon Ko. 123.
Advertentieprijs: van 15 gewone regels inct inbe
grip van eene Courantf 0.52
Iedere gewone regel meer- 0.10
Bij abonnement wordt korting verleend.
0VERSCH1E, 9 April. A. Baars, spoeliugkaler bij
den landbouwer AAL Hoogerbrugge, voer heden morgen
om uur, toen hij met zijn leegespoelingschouw
op weg was naar Schiedam, in de Delftsche Schie
tegen de met stcenen beladen tjalk ,.Hendrika", welke
op weg was naar Den Haag. Laatstgenoemd vaar
tuig bekwam door de aanvaring een groot gat in
den boeg.
OArERSCfIIE, 10 April. De heer J. A. II. dc Jos-
selin de Jong, gewezen burgemeester dezer gemeente,
beeft dc zangvereeniging Excelsior" doen weten,
dat hij, wegens zijn vertrek nit Overschie, niet meer
als beschermheer dier vereeniging wenscht op te
treden.
MAASLAND. Gedeputeerde Staten hebben, onder
terugzending van de nieuwe schoolgeldregeling, bij
den gemeenteraad aangedrongen op eene belangrijke
vermindering van het te betalen bedrag.
Door den gemeenteraad is echter besloten de ver
ordening te handhaven.
BOTTERDAM, 10 April. Door do liberale kies-
vereeniging Rotterdam alhier werd gisteravond een
druk bezochte openbare vergadering gehouden,
waarin sprak prof. mr. M. AV. P. AV. Treub over
minimum-loon en maximum-arbeidsduur in bestekken
voor gemeentewerken.
Na met verwijzing naar het verzoek in 1511 van
het lakenvollersambt aan het gemeentebestuur van
Amsterdam om loonsverhooging te hebben aangetoond,
dat geschillen omtrent loon en arbeidsduur niet be
paald van deze eeuw zijn, vestigde spr. er aandacht
op, dat er verschil bestaat tusschcn toen en nu.
Destijds werd een verzoek om verhooging van loon
gericht tot de overheid als zoodanig. Thans wendt
men zich tot het gemeentebestuur als indirecte werk
geefster, Door bepalingen omtrent arbeidsduur en
loon in de bestekkeu op te nemen, doet de gemeente
niets anders dan de voorwaarden stellen van gelij
ken aard als bijv. bepalingen omtrent hoeveelheid
cn soort van te gebruiken materieel. Alen behoeft
dus allerminst te vrcezen dat men met dergelijke
bepalingen een eersten stap zet op het gebied der
arbeidswetgeving.
Spr. stond vervolgens stil bij dc vraag: waarom
do gemeente dan met allereerst die bepalingen in
voert voor werklieden, die direct bij haar in dienst
zijn, en beantwoordde deze met de bewering, dat in
dit geval van die bepalingen geen sprake kan zijn,
omdat de gemeente voor haar werklieden de loonen
regelt naar de organisatie der verschillende dienst
takken.
Speciaal bij aanbestedingen zijn bepalingen noodig
omdat in bet karakter daarvan gevaar voor het
drukken der loonen ligt, daar laatstgenoemde grooten
invloed op de aannemingssom hebben. Door bepalingen
vast te stellen, verklaart de gemeente eenvoudig:
ik, aanbestedend, bovendien publiekrechtelijk lichaam
erken dat het mijn morccle plicht is er voor te
waken dat het niet ten koste van werklieden gaat
als zoo goedkoop mogelijk werk wordt afgeleverd.
Vervolgens toonde spr. aan, dat een der noodza
kelijke consequentien van bepalingen omtrent arbeids
duur is do bepaling van minimum-loon, omdat zonder
deze gevaar onstaat voor verkorting van het loon
des werkmans, aangezien deze overal bij het uur
woidt betaald. Spr. erkent dat niet precies te zeggen
is met hoeveel hot loon dient verhoogd te worden
om tot een gelijk weekloon te komen, doch verde
digde daarbij do mecning dat men daarop werken
moet, dat hot loon vooral niet lager wordt, aange
zien dit een vermindering niet toelaat.
Aldus is men te Amsterdam te werk gegaan. De
betreffende bepalingen zijn zeker niet bestemd om
groote veranderingen te brengen in de verhouding
tusschen werkman en werkgever, maar zij zijn toch
een bescheiden stap tot verbetering der positie van
den werkman. Dit is echter een voordeel, daar be
scheiden maatregelen veel meer kans hebben tot
stand to komen.
Verschillende bezwaren, tegen de bepalingen aan
gevoerd, werden door spr. aan eritick onderwerpen.
Zoo de bewering dat de bepalingen in strijd zouden
zijn met de wet van vraag en aanbod; groote toe
vloed naar gemeenten waar de bepalingen zijn in
gevoerd; het stellen op gelijke lijn van goede en
slechte werklieden; do ondergang dor brekebeenen,
en eindelijk controle.
De eerstgenoemde bezwaren deelde spr. ingoenen
deele. Moeielijkheid der controle erkendo bijechter;
deze kunnen de werklieden zelf slechts verrichten
door krachtige ontwikkeling hunner vereonigingen.
Ten zeerste bestreed spr. de meening dat de ge
meente de bepalingen niet mag invoeren omdat niet
uit de kas van allen een voorrecht aan enkelen mag
gegeven worden; Amsterdam heeft aangetoond dat
de kosten der werken na de invoering der bepalingen
nog geen drie proeent zijn gestegen, maar bovendien
is er geen enkele post op de begrooting die uitslui
tend in het belang van allen geldt. De som der bij
zondere belangen vormt ook hier het algemeen belang.
Ten slotte richtte spr. zich tot de aanwezige auto
riteiten. Reeds van 1892 dateeren adressen bij u
ingediend, zeide hij, om ook de bepalingen deel
achtig te worden en in 1897 wacht men nog op de
regeling. Gij, hier in do Maasstad, hebt de gewet
tigde reputatie een gemeente te zijn, die groote
dingen aandurft. Laat ook op dit gebied van u het
zelfde gezegd worden. Gij zijt voortvarend, waar het
handelsbelangen geldt, weest het ook voor dit.
Debat van beteekenis werd niet gevoerdsprekers
rede vond zeer veel toejuiching-
Voor den Hoogen Raad is gepleit over de vraag
of dc Nederlandschc rechter zich ambsthalve ombe-
voegd mag verklaren kennis to nemen van een eisch
tot echtscheiding wanneer dc laatst gemcenc kwaad
willig verlaten woonplaats was gevestigd in bet
buitenland.
De rechtbank te Groningen bad zich in dergelijk
geval ambtshalve onbevoegd verklaard, welke uit
spraak door liet hof to Leeuwarden werd bevestigd.
Jhr. mr E. N. dc Brauw bestreed die beslissing.
Beroepen: te Burgwerd, J. Schokking, te
A\rezep; te Zeerijp, R. AV. Bruins, te Niekerk en
Oldekcrkte Muiden (toez.J, D. van Popta, te
Papendrceht.
Bedankt: voor Biggekerke, door A. J. Seulijn,
te Foudgum.
Het provinciaal kerkbestuur van Noord-Holland
heeft aan den heer B. J. Adriani, pred. bij de
Nedcrd. Herv. gemeente te Amsterdam, op diens ver
zoek oen eervol emeritaat verleend mot ingang van
1 Juli e.k.
De agenda van de samenkomsten van predikanten
en gemeenteleden van de Evangelische richting
dit jaar te Zwolle te houden vermeldt het volgende
AAroensdag 21 April, 's nam. 6>/« uur: 1. Is het
aan te bevelen de aan het Mattbeiis-evangelie ont
leende doopformule in onze protestnntsche kerken
voor te schrijven, zOó dat geen doop wettig wordt
erkend, waarbij die formule niet is gebruikt? In
leider ds. M. Reijerkerk van Haaksbergen.
2. Bespreking van de belangen van het Evangel.
Zondagsblad, de Evangelische vereonigingen, etc.
Donderdag 22 April, voormiddags half tien: 3.
Het voorloopig aangenomen Reglement op het Be
heer, Inleider prof. T. Cannegieter van Utrecht.
4. AVelke plaats cn beteekenis heeft de verkon
diging van de wederkomst des Hoeren in de pre
diking der apostelen? Inleider ds. R. H. Drijber to
Leeuwarden.
5. Ligt het op den weg der Evangelischen zich
aan te sluiten bij do vereeniging, voorbereid onder
den naam van Evangelische Unie. Inleider dr. A. G.
Boon van Enkhuizen.
De bestuursvergadering heeft op AVocnsdag plaats,
's nam. half vier.
Als bestuursleden worden do volgcndo voordrachten
gedaan. ALacaturc Offerhaus de hh.Prof. M. A.
Gooszen van Leiden, AI. Reijerkerk van Haaksbergen,
J. AAL Roskes van Rotterdam en J. Schuiringa van
Hnllum. Vacature Mallinckrodt de hh.G.W, Hcosen
van Leeuwarden, M. Hefting van Siddeburen. L. J.
Hnber vau Groningen en O. G. M. Quack van
AA'iuterswijk.
De heer J. A. van Balen, van de Utrechtsche Zen-
dingvereeniging, die een paar jaar met verlof hier
to lande doorbracht, gaat in Mei a.s. weder naar
Nicuw-Guinea om het zendingswerk voorttezetten.
Hij neemt op die reis mede een kleine, zeewaardige
sloep, naar de standplaats van den heer van Balen
genaamd AVindessi. De sloop wordt voortbewogen
door een petroleummotor.
Zaterdagochtend werd de eerste proeftocht met
deze boot op den Lcidsohen Rijn gedaan en door vele
belangstellende vrienden, o.a. professor Valeton, mede
gemaakt.
De proeftocht slaagde uitstekend. Het bootje zal
voornamelijk dienen in de Geelvinekbaai, waar een
tiental broeders op verschillende posten geplaatst
zijn, om dezen het wederkecrlg bezoek gemakkelijk
te maken en tevens om van do groote booten goede
ren aftehalen. Het laadvermogen van de AVindessi
is 3000 kilogr.
Hoogeb Onderwijs.
Bij beschikking van den Min. van Binnenl. Zaken
is aan D. H. van der Goot, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als assistent in hot ziekenhuis aan
de Rijks-universiteit te Groningen.
Amsterdam. Bevorderd tot doctor in de rechts
wetenschap op stellingen en tot doctor in de Staats
wetenschap op proefschrift „Beschouwing over de
wijze waarop de armenzorg behoort beschreven tc
worden", J. H. van Zanten, geb. to Ticl.
Middelbaar Onderwijs.
Door den Min. van Koloniën is dc heer dr. O. M.
van Deventer gesteld ter beschikking van den Gouv.-
Gen. van Nederl.-Indië, om te worden benoemd tot
leeraar bij bet middelbaar onderwijs daar te lande.
Lager Onderwijs.
De minister van binnenlandsche zaken, brengt
voorloopig ter kennis van belanghebbenden, dat in
1897 de examens ter verkrijging yan akten van
bekwaamheid voor lager onderwijs in do Fransche
taal, zullen worden gehouden in de maand Augus
tus, zoo noodig ook in het laatst van Juli en die
voor middelbaar onderwijs in de maand December,
zoo noodig aanvangende in het laatst van November;
die voor de Engclscho en Hoogduitsche talen,
zoowel voor het lager als voor het middelbaar on
derwijs, in de maand Augustus, zoo noodig aanvan
gende in het laatst van Juli;
die voor de gymnastiek, zoowel voor de akte lager
onderwijs (vak s) bedoeld in art. -65 der wet op bet
lager onderwijs, als voor hot middelbaar onderwijs,
in "de maand Juli, zoo noodig ook in Augustus;
die voor lager en middelbaar onderwijs in de
land- en tuinbouwkunde cn voor middelbaar onder
wijs in de houtteelt, in do maand Augustus, zoo
noodig in September;
die voor middelbaar onderwijs in hand- en recht
lijnig teehencn en de perspectief cn die voor boct-
seeren cn voor lager onderwijs in handtcekcnon, in
do maanden Augustus cn September en zoo noodig
in October:
die voor middelbaar onderwijs in dc wis- en
natuurkundige wetenschappen, boekhouden, Neder
landschc taai cn letterkunde, geschiedenis en aard
rijkskunde, staathuishoudkunde en statistiek, staats
inrichting eu schoonschrijven, zoomede die voor
lager onderwijs in de wiskunde, bedoeld in art. 05
der wet op liet lager onderwijs, in de maanden
November cn December.
liet tijdstip waarop zij, die zich aan deze examens
wenschen te onderwerpen, zich daartoe zullen be-
hooren aan te melden, zal nader worden bekend
gemaakt. St.-Ct
De hoofdcommissie der Vereeniging voor christe
lijk nationaal schoolonderwijs heeft bij voorstanders
van dat onderwijs een circulaire verspreid, waarin
zij zegt dat in den loop van bot jaar 1897 dc kas
zal zijn uitgeput. De ondersteuning, aan tal van
christelijke scholen gegeven, die eerst f200 per jaar
bedroeg, is eerst verminderd tot f 100, later tot
f50 in het jaar, en ook deze laatste ondersteuning
kan niet meer algemeen worden verleend.
Alen moet zich nog verder bezuinigen en beperken
tot die scholen, die 't het meest noodig hebben. Dan
zal de vereeniging zich moeten bepalen tot het be
heer der kapitalen, die haar zijn toevertrouwd voor
de opleiding van onderwijzers en tot het verstrekken
van voorschotten bij den bouw van nieuwe scholen.
Daarom vraagt de hoofdcommissie voor de 154
scholen haar hulp te verleenen, hetzij door giften,
door lid te worden der vereeniging, door jaarlijksche
bijdragen toe te zeggen, of dc reeds geschonkenete
verhoogen.
Door den voorzitter van hot „Nederlandsch Land-
bouwcomité" is het volgende schrijven dd. 2 April
j.l., verzouden aan zijne Excellentie den minister van
binnenlandsche zaken:
„Nu het klauwzeer bij nit bot buitenland ingevoerde
varkens op de markt te Amsterdam 29 Alaart j.l. is
geconstateerd, herbalen wij onzen aandrang tot wering
der besmetting van onzen veestapel, door uit het
buitenland ingevoerde dieren."
De commissie-Beschermende" Rechten uit het Ne-
derlansch Landbouwcomité bestaat thans uit de
volgende leden: H. F. Bultman, voorzitter; dr. G.
AU. Bruinsma, J. K. Ricriks, Rinkes Borger, mr.
P. H. A. Tydeman, J. J. van AVeel, D. Fontein do
Jong, Jhr. A. Michiels van Kcssenich, A. van Leeuwen,
J. L. T. Groneman, U. G. Schilthuis Jzn., E. G.
Duyvis Tzn., mr. AV. A Virnly Ycrbrugge.
De tweedo vergadering is vastgesteld op 22
April a. s.
Ten slotte hebben de suikerfabrikanten in het
AVesten van Noordbrabant aan hunne agenten last
gegcvcii de voorwaarden van vroege levering uit
de" contracten tc schrappen; ook is bot wegen op
dc fairbanken, zooals vroeger, weder toegestaan.
Dc prijzen blijven zooals Üe Bond bepaald heeft.
Men verwacht, dat de bietenverbouwers, ook in de
Viiet, tot contraeteeren zullen overgaan.
Een allcrhandigst boekje werd ons toegezonden.
„Beknopte handleiding voor eigenaars van kleine
tuinen" heet het. De heer H. AAritto, hortulanus van
's Rijks Akademietnin te Leiden, is er de schrijver,
de heer J. G. Brocse te Utrecht de uitgever van.
AVij noemden het boekje allcrhandigst; cn niet
ten onrechte.
Schier op elke vraag, die zich een bezitter van
een tuintje stelt, vinden wij antwoord. Het aanleg
gen, het "beplanten, het onderhoud, boomen, heesters,
bloemen, alles vindt men duidelijk cn aangenaam
beschreven.
Beknopt en zakelijk, zonder geleerdheid, hij uitstek
geschikt voor ieder liefhebber-tuinier.
Het dagelijksch bestuur van den A. N. AV. B.
heeft voorloopig bepaald, dat het georganiseerd toer-
congres te Amsterdam iu het begin der maand Juli
gehouden zal worden. Een regelings-commissie is
reeds benoemd, bestaande uit de heeren G. A Pos,
J. C. Burkons, D. Fokkema, A. B. van Holkemaen
L. H. Daniels (secretaris).
Hen noodlottige twist.
Donderdagavond zijn zekere Verbaan en Kooy,
die te Leerdam wonen,'van Schoonrewoerd huis
waarts keerende, onderweg handgemeen geraakt.
Verbaan trok daarbij het mes en stak Kooy
hiermee in de ondeibuilt, met het noodlottig
gevolg, dat hij hedenmorgen is bezweken.
De justitie uitTiel is te Leerdam aangekomen.
Hen. ridder.
Te Medemblik is Donderdag overleden de
lieer A. J. A. .Talink, een der oudste ridders
(dragers) der Militaire AVillemsonle. Jalink
was een zoon van den lieer V. Jalink, veearts
te Olst.
Met 7 broers ging hij in Indischen militairen
dienst; hij mankte in 4864, '65 en '06 ver
schillende expedities mede, waaronder die naar
Ceram, waarbij iiij meermalen ernstig werd
gewond. Zoo b.v. op 20 Febr. '66 kreeg bij
een schot door de rechterbil en een pijlschot
door de twee kuiten.
Hoewel Jalink, blijkens zijn strafregister geen
jabioer was, hem toch werden opgelegd 4
dagen provoost wegens liet zich ontevreden
betoonen over de regeling van den dienst tij
dens de expeditie te Ceram werd hij voor
zijn gehouden gedrag waardig gekeurd ridder
te worden en daartoe benoemd bij kon. besluit
van 13 Sept. 67, als hebbende zich onder
scheiden bij de gevechten te Ceram in de
maanden October en November 65 en Januari
en Februari 66.
AVegens ongeschiktheid voor den dienst weid
Jalink in 1868 gepensioneerd.
Sedeit vestigde hij zicli in Holland, eerst in
Haarlem, laatst tegen zijn zin in Medemblik,
want Jalink was een militair in hart en nieren
en het deed hem zeer dat hij te Medemblik
zou sterven en zijn begrafenis niet met militaire
eer zou plaats hebben.
Jalink is slechts 59 jaar geworden en was
dus reeds op 29-jarigen leeftijd lidder.
(N. R. Ot.)
Romantisch.
Namens den vader verzoekt de commissaris
van politie te Breda de opsporing en aanhou
ding van L. J. D. D. Sclinepp", 16 jaren, kan-
tooibediende, wonende te Bieda, die op 5 April
des \oormiddags 10 uur de ouderlijke woning
heeft verlaten, en daarin niet meer is terug
gekeerd.
De jongen was bediende in een boekwinkel
en schijnt door het vele lezen van reisavonturen
aangespoord te zijn tot het maken van een
verie reis. Uit de ouderlijke woning heeft hij
een wit katoenen sprei medegenomen. Bij ont
dekking verzoekt de commissaris van politie
voornoemd telegraphisch bericht, in welk geval
de minderjarige door den vader zal worden
afgehaald.
Hotelhouders, opgepast
De burgemeester van Boxtel waarschuwt
tegen de praktijken van een als lieer gekleed
persoon, zich noemende Jonkheer de Coppó,
cavalerie-luitenant, te Deventer met verlof,
doch aldaar onbekend.
Hij bezoekt hotels, maakt er goeden sier en
vertrekt dan plotseling, zonder de aanzienlijke
verteringen te betalen. Ten einde zich crediet
te verschaffen doet hij allerlei verhalen uit
zijn militaire loopbaan, waarin goed klinkende
namen als zijne bekenden worden voorgesteld
en wisselt luj eenig bankpapier om de daardoor
verkregen munt waarschijnlijk later op eene
andere plaats weer tegen bankpapier in te
wisselen.
Mogelijk noemt hij zich ook Coppé van Gent
en koopman. Aldaar is hij vertrokken zonder
zijne verteringen te betalen. Signalement: 30
jaren, middelmatige lengte, zwart haar, zwart
snorretje, gouden bril, uitslag in den hals
(rechterzijde), blauw cheviot jacquet en broek,
laag boord, donkere kiepmantel.
Eene waarschuwing.
Op verzoek van het bestuur der sJohannes-
Sticbting" ontleenen wij aan J)e Barmhartigheid,
het maandblad der vereeniging, de mededeeling,
dat in verschillende plaatsen van ons land door
zekeren H. J, van der Weide gepoogd wordt
gelden machtig te worden, ter dekking van door
hem of ten behoeve van hem uitgegeven ver-
pleegkosten voor eene behandeling in de Johan-
nes-Stichting te Nieuwveen. De door hem
opgedischte verhalen missen allen grond van
waarheid.
»Het zij ons vergund," zegt het blad, nnog
dezen raad te geven dat men, zoodra bedoelde
van der Weide zich weder bij een onzer vrienden
aanmeldt om ondei steuning, tot dekking der
verpleegkosten in de Johannes-Stichting, zich
onmiddellijk met eene aanklacht richt tot den
officier van justitie ter plaatse waar zulks be
hoort. Dit is de eenige weg om personen die
zich aan zulke strafbare handelingen schuldig
maken, onschadelijk te maken,"
Hen oplichter.
In verschillende gemeenten van Gooi- en
